|
2002
|
|
|
Alexek begietan zeraman benetako tatuajea. Kainen estigma suz zizelkaturik
|
eramango
balu bezala.
|
|
2003
|
|
|
–esan dio. Bi ukabilak itxita zuzendu zaio, metraileta bat
|
eramango
balu bezala.
|
|
2005
|
|
|
Lirikoena ere badugu. Protagonista olerkariaren lantegiko kontularia da, eta bere olerki guztiak kontularitza
|
eramango
balu bezala, zenbatzen ditu.
|
|
2007
|
|
|
Une hau, ordea, milaka zatitan apurtu da pauso urduri batzuen oihartzunarekin, astintzen nauen haize bortitzak
|
eramango
balu bezala. Nire magalean eseri dira biak, arnas estuka eta dardarka.
|
|
|
Zurekin bai, ordea. Zuk
|
eramango
banindukezu filma ikustera, agian horrela bai, horrela joango nintzateke, zurekin batera agian bai, mon ami.
|
|
2008
|
|
|
Bere oroitzapenen zerrenda luzean, jauregiari begira egon arren, bere jarrera gogoetatsuan jarraitzen zuen Nazariok, buruak gertaera batetik bestera eta toki batetik bestera
|
eramango
balu bezala, aurpegiera, barneko alaitasun goibeltasunen isla hutsa zena, aldakor, orain irri jario eta orain irri urri, hain zitzaizkion, antza, gertaeretako batzuk gogoangarriak, besteak ez hainbeste?, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen atseginez betetzen zuèn pasadizoa, ezustean jasotako laguntza bati lotua, bere proiektuak bizi izan zuèn hil edo biziko mementoan. Ohi bezala. Beñardoren suizidioa iraganeko kontua zen?, gogor ari ziren guztiak lanean olan, bat batean bi zaldizko eta dozena erdi bat txakur heldu zirenean ingurura.
|
|
|
Bere oroitzapenen zerrenda luzean –jauregiari begira egon arren, bere jarrera gogoetatsuan jarraitzen zuen Nazariok, buruak gertaera batetik bestera eta toki batetik bestera
|
eramango
balu bezala, aurpegiera, barneko alaitasun goibeltasunen isla hutsa zena, aldakor, orain irri jario eta orain irri urri, hain zitzaizkion, antza, gertaeretako batzuk gogoangarriak, besteak ez hainbeste–, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen atseginez betetzen zuèn pasadizoa, ezustean jasotako laguntza bati lotua, bere proiektuak bizi izan zuèn hil edo biziko mementoan. Ohi bezala –Beñardoren suizidioa iraganeko kontua zen–, gogor ari ziren guztiak lanean olan, bat batean bi zaldizko eta dozena erdi bat txakur heldu zirenean ingurura.
|
|
2009
|
|
|
likido amniotikoarena, adibidez, nora biltzen baitira emakume guztien emakumezko lurrak: amaren sabelarenak, izeba Ernestinarenarenak, baita Rakel neskamearenarenak ere, hain zituen Domingok laket lur haiek, beretakotzat bezain aterpekotzat zituenak; oharkabean sentitzen zuen era hartan, gainera, berezko senak hartara
|
eramango
balu bezala, halabeharrez eta ezinbestean; ura: amarena, izeba Ernestinarena eta Rakel neskamearena, eskuaren eskuzabaltasunean laburbildua, baina baita Maria Bibianaren eta Adaren ura ere, haien azal zuri guria, leuntasunaren irudia zirudiena; haien gonak, airearekin dantzan egiten zutenak, eta haien usaina, berezkoa nahiz koloniak erantsia!?, bere beste egarri batzuk pizten zizkiòn ura?
|
|
|
Teofilo Mariak beti oroituko zuen ganbaran sartu zituzteneko une latz hura, ganbaran lastaira bakarra zegoen, aitak berarentzat hartu zuena, Teofilo Maria zurezko zolan etzaten zen bitartean, bahitzaileek bakoitzari tapaki bat eman ondoren?, baita ondorengoak ere, zeinetan apenas egin ahal izan zuen lorik, baina hura baino buruan sartuago geratu zitzaion, beharbada, beste une hura, ganbaran zegoèn txikitik lehen argia sartu zenekoa, ganbarak biribil hura zuen argi iturri?, etzalekutik begiesten ari zen ikuskariak, izpi sorta urrekara hura, argiari forma eman nahian edo kono enbor batean bilduta zetorrena, ganbararen espazio iluna itxuraldatzeko, bide batez? umetako estanpa hartara
|
eramango
balu bezala, zeinean hodeien arteko zirrikituetatik antzeko izpi sorta bat azaltzen baitzen, zerutik lurrerainokoa, lurrean landatuta zegoèn ezpata bat, erramu bonetak koroatua, distiraz betetzeko; azpian, berriz, estanparen esanahia laburbiltzen zutèn letrak zeuden:
|
|
|
oroimenak, kontzientziak? erruduntasun arrasto hartara
|
eramango
balu bezala, etengabe eraman ere, ez alor kontzientean bakarrik, inkontzientean ere bai, halako moldez, non egun batean amets bat izan baitzuen, behin baino gehiagotan errepikatu zitzaiona eta Adak berak aurrerago Txopitea doktoreari aitortu eta jakinaraziko ziona:
|
|
|
...e bizitzari ere –Adarenari– bizigarri aparteko bat erantsi ziona, gatza eta piperra, harremanak iraun bitartean; eta zauri bat zuen, jakina, ixten saiatu arren behin eta berriro irekitzen zitzaiona, errudun usteak –" Aitortzen dut neure errua" esan zion Txarori– erabat ixten utzi ez ziolako, beharbada... oroimenak –kontzientziak– erruduntasun arrasto hartara
|
eramango
balu bezala, etengabe eraman ere, ez alor kontzientean bakarrik, inkontzientean ere bai... halako moldez, non egun batean amets bat izan baitzuen, behin baino gehiagotan errepikatu zitzaiona eta Adak berak aurrerago Txopitea doktoreari aitortu eta jakinaraziko ziona: Txaro belauniko agertzen zitzaion, besoak luzaturik, arrenka, bazter ilun bakarti batean, haizearen ziztuen artean, harik eta Adari esaten zion arte:
|
|
|
...ina hura baino buruan sartuago geratu zitzaion, beharbada, beste une hura, ganbaran zegoèn txikitik lehen argia sartu zenekoa –ganbarak biribil hura zuen argi iturri–, etzalekutik begiesten ari zen ikuskariak –izpi sorta urrekara hura, argiari forma eman nahian edo kono enbor batean bilduta zetorrena, ganbararen espazio iluna itxuraldatzeko, bide batez– umetako estanpa hartara
|
eramango
balu bezala, zeinean hodeien arteko zirrikituetatik antzeko izpi sorta bat azaltzen baitzen, zerutik lurrerainokoa, lurrean landatuta zegoèn ezpata bat –erramu bonetak koroatua– distiraz betetzeko; azpian, berriz, estanparen esanahia laburbiltzen zutèn letrak zeuden: Credo in unum Deum; esan ere, halaxe esan baitzuen Teofilo Mariak esaldi hura, bere artean ahoskatua –mutua eta ahotsik gabekoa, beraz–, ezpainen mugimenduari ederki antzeman zekiokeen arren; estanpak argi eta garbi bilatzen zuen, bere elementuen bidez, Jainkoaren esentzia, esanahiz betea, bere ezaugarririk muinekoenak –guztiz sinbolikoak– euskarri:
|
|
|
Ura eta uraren izen guztiak... likido amniotikoarena, adibidez, nora biltzen baitira emakume guztien emakumezko lurrak: amaren sabelarenak, izeba Ernestinarenarenak, baita Rakel neskamearenarenak ere, hain zituen Domingok laket lur haiek, beretakotzat bezain aterpekotzat zituenak; oharkabean sentitzen zuen era hartan, gainera, berezko senak hartara
|
eramango
balu bezala, halabeharrez eta ezinbestean; ura: amarena, izeba Ernestinarena eta Rakel neskamearena, eskuaren eskuzabaltasunean laburbildua, baina baita Maria Bibianaren eta Adaren ura ere –haien azal zuri guria, leuntasunaren irudia zirudiena; haien gonak, airearekin dantzan egiten zutenak, eta haien usaina, berezkoa nahiz koloniak erantsia! –, bere beste egarri batzuk pizten zizkiòn ura... bi arreben aurrean ohartu balitz bezala ezen bera –Domingo– erdi bat bakarrik zela, eta halaxe bultzatuko zutela naturak eta patuak, borondatearen aurkako borrokan sarri, beste erdiaren bila, zoriona eta zoritxarra lagun, plazera eta sufrimendua; ura, ur polimorfoa:
|
|
2010
|
|
|
egon zen astebetean horrela, egon zen bi astetan? Bibik esaten zidanez, egongelan eseri eta leihotik begira geratzen zen, urrunera, apenas keinurik egin gabe, begiradak, zinez, urrun hartara
|
eramango
balu bezala, baserriko eta haurtzaroko sutondora, beharbada, non suak piztutako ametsak suak erraustu baitzizkion banan banan?, bertan bakartzeko. Orduak ematen zituen bere jarrera hartan, inguruarekiko eta bizitzarekiko interesa galdu balu bezala.
|
|
|
Baina, biharamunean ez ezik, berdin segitu zuen hurrengo egunean ere, hurrengoan eta hurrengoan... egon zen astebetean horrela, egon zen bi astetan... Bibik esaten zidanez, egongelan eseri eta leihotik begira geratzen zen, urrunera, apenas keinurik egin gabe, begiradak, zinez, urrun hartara
|
eramango
balu bezala —baserriko eta haurtzaroko sutondora, beharbada, non suak piztutako ametsak suak erraustu baitzizkion banan banan—, bertan bakartzeko. Orduak ematen zituen bere jarrera hartan, inguruarekiko eta bizitzarekiko interesa galdu balu bezala.
|
|
|
Aurrera, Maite, bota zartaginera gutizia hauek! –zapian bihotz bat
|
eramango
balu bezala hurreratu zen sutara.
|
|
2014
|
|
|
Eguneko lana bukatu berritan, kanposantuaren ondoan dagoen funerariara joan da, ugazabari agur esatera. Ohi bezala, ibilera mantsoz egin ditu nagusiarenganainoko pausoak, nahigabe jasangaitz baten zama astuna bizkarrean
|
eramango
balu bezala. Gurutze edota lauburuarekin apainduta dauden hilobien ilarak atzean utzi ondoren, Lazarok hileta zerbitzuen enpresaren atea zeharkatu du.
|
|
|
Ara hauek Riora
|
eramango
bagenituzke inoiz izan den Inauterien ikuskizun onena lortuko genuke.
|
|
2016
|
|
|
Errealitate soziopolitikoan edo kulturalean borondate bati beste bat kontrajartzen zaio, eta hori ez da borondate kontua, botere kontua baino. Maila pertsonalean hiztunari zama astuna eta erantzukizun handia egozten zaizkio, euskararen egoera bere bizkar gainean
|
eramango
balu bezala.
|
|
2017
|
|
|
Egunero edo gauero. Barruko indar batek hara
|
eramango
balu bezala.
|
|
2018
|
|
|
Ofiziala bueltaka hasi zen gelatik, kuxkuxean, astiro, errege baten kapa astuna bizkarretik arrastaka
|
eramango
balu bezala.
|
|
2022
|
|
|
gehienetan ados jartzen ziren gaixotasun desberdinak harrapatzeko, baina guztiek aldi berean. Egun hartan Péricand andrea termometroa eskuan zuela ari zen irteten haien geletatik, martirioaren palma orria
|
eramango
balu bezala. Burua tente joan zen.
|
|
2023
|
|
|
Jada ez naiz gogoratzen. Bai, joaten gara jatetxera tartean behin, ez oso maiz, umezaina behar baita horretarako, eta gertaera ezohiko bat da, zerbait berezia, garesti usaina darien platerak eta gaur afaltzera
|
eramango
zaitut laztana. Zerikusirik ez du berak egunero birritan izan ohi duen etxeko janari festarekin, ez dago inori eskerrak eman beharrik, ene bada apioa remoulade saltsan, okela gutxi egina, patata salteatuak oraindik ketan kazolan.
|
|
|
Aktore bakoitzari bere eskuen moldea egin eta eskuek intentzio bat, ekintza bat markatzen zuten, pertsonaiaren izaerari lotuta zegoena. Adibidez, Otsandaren pertsonaiak eskuineko eskua bihotzean zeraman eta ezkerreko eskua txori txiki bat
|
eramango
balu bezala aurrerantz luzatuta; Satorbeltz zelatariak esku makurrak zeramatzan; zemaitzaileak, arranoaren erpeak balira bezala; Apaizak triparen gainean esku gurutzatuak zituen. Eta horrela, egin genuen lan antzezlanean agertzen ziren pertsonaia guztiekin.
|