|
2000
|
|
|
–Etorkizunean ere ezaugarri etniko kulturalek nazioa definitzen jarraituko dutelabaiezta dezakegu; hutsean, batzuetan, baina ezaugarri politikoen eskutik gehienetan,
|
ene
ustez, eta osotasun bat eginik; hots, ez lehenak zentzu negatiboz hartuta eta bigarrenak kontrapisu modura ulertuta, osotasun bateko agerpide desberdin bezala baizik.?
|
|
|
Horixe zioen, idazten eta aldarrikatzen zuen begi okerreko filosofoak... Eta,
|
ene
ustez behintzat, munduari zuzen begiratzen irakasteko, irakasle handia izanzen.
|
|
|
Txillardegi adiskidearekiko lotura ez zen atzo goizean sortu nigan. iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer esanik ez, gure lagunak ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan?
|
ene
ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean. Ekintzaile gutxi batzuk izan zirenlurrikara hura eragin zutenak; han egon zen bera.
|
|
|
Txillardegiren nortasunaren bertze ikuspegi batez ihardunen dut orain. Ez dasoilik ikuspegiren bat, baizik eta, areago, Jose Luisek gehien eman diona gure herrihoni,
|
ene
uste apalaz: erran nahi baitut, haren paregabeko dohaina euskararako.
|
|
|
Azken gakoagizabanakoen nahietatik at dago. Eta hauxe da,
|
ene
ustez, euskaltzaleok sekulaahantzi behar ez genukeena. Beharra sortu, ala agur? (18, 13).
|
|
|
Halaber, maila pertsonal eta profesionalean egin dizkioten presio politikoen aurrean amore ez ematearren, zerrikeria etabazterkeriak larrutik ordaindu ditu, duintasunez, Txillardegik, horrek bere mailapertsonala erakutsi digularik. Zeren,
|
ene
ustez, azkenean, Txillardegik, nahiz etaegitura zale amorratua izan, ez du euskara komunikazio tresna huts edo hizkuntza zeinu huts bihurtu. Euskara askapen politikaren funtsezko elementu modura intuitudu.
|
|
|
Ikusentzunezkoen esparruan dagoen lehian, irratiak galtzeko aukerak ditu entretenimendu eta jasoketa estatikoen alorrean, azken boladan horrenbeste garatu diren Internet, bideo jolasak eta dibertimenduarekin erlazionaturiko gainerako moduak direla-eta. Horiek guztiak orokortutakoan,
|
ene
ustez, irratiari informazio eta musikaren bidea baino ez zaio geratuko beste mende batez irauteko. Seinale multimediatikoak jasotzeko aparatu aniztasuna ere garrantzitsua izango da, higikortasunaren aroan irratiak ere bere lekua eduki dezan.
|
|
2001
|
|
|
Alabaina,
|
ene
ustez, mitoa, k eraginik eduki badu ere, ezin ditugu faktoreendotestualak inolaz ere ahaztu; hots, testutik kanpo geratzen diren halako arrazoien ondoan, testu barnekoak ere funtsezkoak dira. Zalantza barik, testuek berekliluratu gaituzte irakurleok5 eta, harrapatu?
|
|
2002
|
|
|
Euskal herritarroi ezagutzarik aurreratuena sortzen zabaltzen eta ikas irakasten den sareetan eskuartzeko aukera eskain liezaigukeen antolamendua,
|
ene
ustez, ezin izan daiteke hemeretzi/ hogeigarren mendeko ohiko unibertsitate nazionala, beste bat baizik. Hemendik hogei urtetara euskal sare unibertsitarioa izangolitzatekeen hori irudikatzen hasita, honako hauek azpimarratuko nituzke:
|
|
2003
|
|
|
Hots, guztiz pasiboki hartzen dute UEU. Eta
|
ene
ustez, hori oso kaltegarri da, zeren eta UEU geuk egin behar dugun, geuk mamitu behar dugun mugimendu bat baita. Eta benetan mamitu nahi badugu, guztiz aktiboki hartu behar dugu parte bertako ekintza guztietan:
|
|
2005
|
|
|
Hondarribiko 1638ko garaipenaren gogorapenak ere, bi kabildoen prozesioaz hain zuzen? autoafirmazio zentzua du
|
ene
ustez. Eta nolabait, txanponarenifrentzua dela esan liteke.
|
|
|
Haren jatorriak, errealakedota mitifikatuak, ikertuta daude, aspalditik, haren osagaienak ere bai49, eta ezdira falta, batez ere azken urteotan eta betikoen aldetik, osagaien (konpainien, edojeneralen) deskribapen diakronikoak. Baina hortxe dago,
|
ene
ustez, koxka: historiahoriek ez dira gertaeren zergatiak bilatzera dedikatu.
|
|
|
Irundarrek lortu zuten hondarribiarrek lortuez zutena, etsaiak Bidasoaz bestaldera botatzea. Eta,
|
ene
uste apalean, horixeospatzen hasi zen: gu gara Espainiako atezainak, Vigilantiae custos, armarriak dioenbezala.
|
|
2006
|
|
|
(?) Pertsonek bizi duten ingurune orokorrak egokitzapenerantz horrenbeste bultzatzen duenean, pertsonek beren buruarengana zuzendu behar dituzte egokitzeko exijentziak, oinazez zuzendu ere; errealismoa beren buruari aplikatu behar diote eta, Freud-ekin batera esateagatik, erasotzailearekin identifikatu behar dira. Neurriz kanpo balioetsitako errealismo horri kritika egitea,
|
ene
ustez, haurtzarotik bertatik ekin litzatekeen hezkuntza zereginik garrantzitsuenetakoa da» (Adorno, 1988: 96).
|
|
2007
|
|
|
Azkenik Humboldt-en iritzi famatua dugu hemen. Teoria hau Whorf-en izenari gelditu da bereziki lotua, eta Sapir ere uste honetakoa zen, berdin
|
ene
ustez egungo egunean Weisgerber eta Alemaniako beste batzu ere. Hauek diotenez, bai kultura eta bai hizkuntza azpiko indar batek determinatzen ditu.
|
|
|
Schleicher en maila linguistikoak Spencer-en eboluzio historikoaren hiru estadioekin akomeatuz, euskara mundu ikuskera primitibo arlote baten izaerakoa ebatzi zuen, mundu modernorako gauzaeza, antzinate zaharreko erlikia beneragarri baina praktikan zertakogabea, onena lehenbailehen hiltzea zuena852 Hain zuzen hizkuntzen mundu ikuskeraren doktrinan eta horien mendekotasun historikoaren bere sinesmen dogmatikoan oinarriturik probokatu du Bilboko Lore Jokoetako eskandalu sonatua eta jarraitu du gero euskararen heriotzaren aldeko bere gurutzada partikularrean, jendaurre espainol xume nahiz intelektualenaren onarpen handiarekin egin ere. Ikus dezakegunez, bada, hizkuntzaren munduikuskeraren teoria gaur jende askok euskaltzale edo abertzaleen aburu alderdikoitzat jotzen duen arren (egia da Txillardegik, esate baterako, erabili izan duela bere argumentazioetan euskararen alde, eta ez batere gaizki,
|
ene
ustean), alabaina espainolaren edo frantsesaren gehiagotasunaren alde eta euskararen aurka lehenago eta hagitz bortizkiago baliatu izan da. Badaezpada gogoratzea ez da gaizki etorriko.
|
|
2008
|
|
|
43 Egoera honen aurrean, nondik hasi jakitea da zailena. Herri bakoitzean egiten den lege aldaketa oro erabili behar da,
|
ene
ustez, lege egitura hau errazten hasteko edo, gutxienez, oraingo sailkapena are gehiago ez nahasteko.
|
|
2011
|
|
|
Zeren,
|
ene
ustez, arazoa ez baitago arazoak gainditzeko ahaleginean beti lehenengoan asmatzean, ekinaren ekinez ondo esatean baizik; alegia, praktikaren gurpilean zenbait itzuli eman ondoren, esamolde berri horiek modu malgu, argi, zehar, ikasterraz, erabilerraz eta bateratuan esatean hain zuzen. Zeren aspaldidanik uste baitut, kontua gauzak euskaraz, dakigun euskara baliatuz?
|