|
2009
|
|
|
Damaso mutil beldurtia zen, anai arrebetan beldurtiena, beharbada?, baina bazuen besteek ez zutèn zerbait: ...en zituen segundo luze batzuetan, edo begirada galtzen zitzaion auskalo non, keinu ezin adierazgarriago batean, kondenaren marratik aurrera bizitza bost axola izango balitzaio bezala, inguruko hotsekiko sorgor, itxura batean; Damasok, baina, bere ahulezia hartan aurkitzen zuen bere indarra, bere begiradaren jabe egin bezain laster igartzen zitzaiona, bat bateko sorgortasunak harriaren nolakotasuna
|
emango
balio bezala, paradoxikoa badirudi ere; xake jokoan, adibidez, nabarmena zuen joera hura, unerik larrienetan, erregea belauniko jartzeko gertu, asmatzen baitzituen jokaldirik harrigarrienak, partidaren nondik norakoak itzulipurdikatzen zituztenak; bazirudien, beraz, heldulekurik gabe geratzen zenean aurkitzen zuela Damasok bere heldulekua, eta bazirudien, halaber, ezaugarri hura bere nortasunaren osagai nagusietako bat zela, anai arrebek, baita Teofilo Mariak ere?
|
|
|
leiho bat aurkitu zion bere minari, bai, eta leiho hura zabaltzeari ekin zion berriro ere, bere begiak itxi eta besoetan zuèn haragi puska hura bularraldean egokitzen zuela, kontuz eta tentuz, harik eta begiak ostera ireki eta biberoia ematen hasi zitzaion arte; eta haurrak biberoi muturrari heldu zion eta, heldu orduko, atseginezko sentipen bat izan zuen Ernestinak, biberoi muturra bere titiburua zela irudikatzen ari ote zen une hartan??, gero eta atseginago egin zena, begiak itxi eta haurrari haur kanta bat kantatzen zion bitartean, hura esnez eta kantuz asetzeko asmotan; eta kantatzeari utzi eta begiak irekitzera zihoan Ernestina, baina, orduan, Kristo gurutziltzatuaren irudia etorri zitzaion oharkabean, irudiarekin batera komentuan aita espiritual izan zuèn frai Millanen hitz batzuk gogoratzen zituela: . Eskuak iltzatu zizkioten, bai, Kristori, baina haren besoak urrunago irits zitezen, munduaren azken puntan galduta zegoèn bekatariaren bihotzeraino?; zeinen ederrak iruditu zitzaizkion une hartan Ernestinari hitz haiek, ezpainetan oinazezko irri bat loratu zitzaion orduantxe?, esaldiak bere bizitzari benetako zentzua
|
emango
balio bezala! Hain ederrak, non erraietaraino sartu baitzitzaizkion eta erraiak irauli; hantxe zuen berak, gainera, hitz haiek bere bereak egiteko aukera, bere besoetan baitzuen Kristoren haragia, haurraren haragi osatu gabean!
|
|
|
halako moduan, non, mihi puntara etortzen zitzaion bakoitzean Albertori jakinarazteko asmotan,, baina? bat ateratzen baitzitzaion Domingori barrutik, ahoa zabaldu ahala ixten zuen halakoetan?, zuhurtziak edo gutxieneko mesfidantza batek diktatua, sentimendu hartaz lotsa ez zen arren kontatzeak lotsa
|
emango
balio bezala, hartzailearen ikuspuntua beste bat izan zitekeelako edo; zenbat eta sekretua gehiago gorde, alabaina, orduan eta handitzenago zitzaion kanpora ateratzeko gogoa, harik eta, beste egun haietako bateko jolas garaian, eskolako patioan Albertorekin zegoela, minutu luzeetan egon zen, halere, esan ez esan?, mihitik joan zen arte:
|
|
|
ireki orduko, baina, eten zitzaion irria, haragi puskak eragiten ziòn ezinegona artean bere borondate onaren gainetik balego bezala; baina berak –Ernestina Aldasorok– leiho bat aurkitu zion bere minari, bai, eta leiho hura zabaltzeari ekin zion berriro ere, bere begiak itxi eta besoetan zuèn haragi puska hura bularraldean egokitzen zuela, kontuz eta tentuz, harik eta begiak ostera ireki eta biberoia ematen hasi zitzaion arte; eta haurrak biberoi muturrari heldu zion eta, heldu orduko, atseginezko sentipen bat izan zuen Ernestinak –biberoi muturra bere titiburua zela irudikatzen ari ote zen une hartan? –, gero eta atseginago egin zena, begiak itxi eta haurrari haur kanta bat kantatzen zion bitartean, hura esnez eta kantuz asetzeko asmotan; eta kantatzeari utzi eta begiak irekitzera zihoan Ernestina, baina, orduan, Kristo gurutziltzatuaren irudia etorri zitzaion oharkabean, irudiarekin batera komentuan aita espiritual izan zuèn frai Millanen hitz batzuk gogoratzen zituela: " Eskuak iltzatu zizkioten, bai, Kristori, baina haren besoak urrunago irits zitezen, munduaren azken puntan galduta zegoèn bekatariaren bihotzeraino"; zeinen ederrak iruditu zitzaizkion une hartan Ernestinari hitz haiek –ezpainetan oinazezko irri bat loratu zitzaion orduantxe–, esaldiak bere bizitzari benetako zentzua
|
emango
balio bezala! Hain ederrak, non erraietaraino sartu baitzitzaizkion eta erraiak irauli; hantxe zuen berak, gainera, hitz haiek bere bereak egiteko aukera, bere besoetan baitzuen Kristoren haragia, haurraren haragi osatu gabean!
|
|
|
Damaso mutil beldurtia zen –anai arrebetan beldurtiena, beharbada–, baina bazuen besteek ez zutèn zerbait: ...en zituen segundo luze batzuetan, edo begirada galtzen zitzaion auskalo non, keinu ezin adierazgarriago batean, kondenaren marratik aurrera bizitza bost axola izango balitzaio bezala, inguruko hotsekiko sorgor, itxura batean; Damasok, baina, bere ahulezia hartan aurkitzen zuen bere indarra, bere begiradaren jabe egin bezain laster igartzen zitzaiona, bat bateko sorgortasunak harriaren nolakotasuna
|
emango
balio bezala, paradoxikoa badirudi ere; xake jokoan, adibidez, nabarmena zuen joera hura, unerik larrienetan –erregea belauniko jartzeko gertu– asmatzen baitzituen jokaldirik harrigarrienak, partidaren nondik norakoak itzulipurdikatzen zituztenak; bazirudien, beraz, heldulekurik gabe geratzen zenean aurkitzen zuela Damasok bere heldulekua, eta bazirudien, halaber, ezaugarri hura bere no... hots, galtzen zituen Damasok mugak, eta gorputz mugagabetuaren mugagabetasunean –barrutik jaten zutèn konplexuek utzitako hutsunean– adimena agertzen zitzaion, zuen bezalakoa, argia bezain zorrotza, errealitatea zen bezalakoxea hartzera bultzatzen zuena; distantziaren eta harrotasun berreskuratuaren talaia hartatik, gainera, besteen erreakzioak ikusten zituen –besteen beldurrak adoretzen zuen bera, Damaso–, guztiak ere –Domingo eta Ada, Teofilo Maria eta Maria Bibiana– atsegin ez zutèn errealitateari adabakiak jartzeko prest.
|
|
|
Domingo eta Alberto, beraz, mundu berezi bat konpartitzen hasiak ziren –Albertok garaitsu hartan utzi zion Altxor uhartea, Stevensonena–, balizko abenturak eta balizko hegaldiak oinarri zituena, eta zergatik ez, bada, sekretu hura ere Albertorekin konpartitu? ...a, baina, aitaren kontrako gorrotoaz mintzo zena, beste gauza bat zen, antza... halako moduan, non, mihi puntara etortzen zitzaion bakoitzean Albertori jakinarazteko asmotan," baina" bat ateratzen baitzitzaion Domingori barrutik –ahoa zabaldu ahala ixten zuen halakoetan–, zuhurtziak edo gutxieneko mesfidantza batek diktatua, sentimendu hartaz lotsa ez zen arren kontatzeak lotsa
|
emango
balio bezala, hartzailearen ikuspuntua beste bat izan zitekeelako edo; zenbat eta sekretua gehiago gorde, alabaina, orduan eta handitzenago zitzaion kanpora ateratzeko gogoa, harik eta, beste egun haietako bateko jolas garaian, eskolako patioan Albertorekin zegoela –minutu luzeetan egon zen, halere, esan ez esan–, mihitik joan zen arte:
|
|
2010
|
|
|
nola bihur zitekeen, izan ere, gure anaiatxoa, munstro baten ezaugarriak behar zituena, aingeru distiratsu?!, buru buruan baitaukat, zuk bezala, Damaso!? Adak jartzen zuèn aurpegia, nazka eta higuina zeriona, anaiatxoa aipagai genuen bakoitzean, haren oroitzapenak oka egiteko gogoa
|
emango
balio bezala, eta irudikatzen nuèn aingerua ez baitzen nik nahi bezain distiratsua:
|
|
|
sendategian birikatik operatu nindutenean ikasi nuen hori... eterraren eraginpean nengoela entzun ez nituen, bada, txistu baten nota zerutiarrak, inguruan txistularirik ez zegoen arren!; geroztik ikasi dut, bai, nekez izan daitezkeela, izan, aingeruak —Benjamin Maria hil zèn egunean ikasi nuen hori—: nola bihur zitekeen, izan ere, gure anaiatxoa, munstro baten ezaugarriak behar zituena, aingeru distiratsu...!, buru buruan baitaukat —zuk bezala, Damaso! — Adak jartzen zuèn aurpegia, nazka eta higuina zeriona, anaiatxoa aipagai genuen bakoitzean, haren oroitzapenak oka egiteko gogoa
|
emango
balio bezala... eta irudikatzen nuèn aingerua ez baitzen nik nahi bezain distiratsua: nola, bada, baldin eta, haren irudia osatzerakoan, Adaren nazka aurpegia tartekatzen bazitzaidan...!; geroztik ikasi dut, bai, nekez ager daitezkeela beste munduko izakiak guri bisita egitera:
|
|
2012
|
|
|
Ohera sartu eta hurrengo goizean esnatu ez. Oroitzen dut haren irribarrea, nire ondoan, heriotzari ongietorria
|
emango
balio bezala.
|
|
2013
|
|
|
Argitasun mehe hartan, haserre zirudien Dionixiok? deseroso bai gutxienez, abaildua, emazteak pena
|
emango
balio bezala: penarekin batera, ordea, betiko nazka gailendu ez ote zitzaion?; lotsa ematen zion emazteak, eta lotsa ematen zion bere buruak, emaztearen itsuskeriak piztarazten ziòn lotsaz lotsa?
|
|
|
Argitasun mehe hartan, haserre zirudien Dionixiok... deseroso bai gutxienez, abaildua, emazteak pena
|
emango
balio bezala: penarekin batera, ordea, betiko nazka gailendu ez ote zitzaion...; lotsa ematen zion emazteak, eta lotsa ematen zion bere buruak, emaztearen itsuskeriak piztarazten ziòn lotsaz lotsa...
|
|
2014
|
|
|
ikusiko dugu, ez dela xobinismoagatik bakarrik. Aldiz, hori frantsesa izateak horren interprete zuzena bera izateko eskubidea
|
emango
balio bezala jardungo du. Nazionalitateen printzipioa, dio?
|
|
2015
|
|
|
Horretan klaseko onenetakoa zen; zenbakiekin eta trebeagoa zen neskekin tratatzen baino. Institututik ateratakoan Arriaga parkera joaten hasi ginen; han ematen zizkidan bere klase partikularrak, institututik urrun, besteen begiradetatik babestu nahi balu bezala, klasekoek eta bere lagunek nirekin harrapatzeak lotsa
|
emango
balio bezala. Parke hura bihurtu zen gure gordeleku, eta han eman genizkion elkarri lehen musu urduriak, lagunek gure harremanaren berri izan baino askoz lehenago.
|
|
|
Irudipen hori eman zion, gutunak sarreran zeuzkala esaterakoan. William Bankes gizagaixoa, ematen zuen zioela Ramsay andreak, haren neke hura hein batean jendeari erruki izatetik baletor bezala, eta erruki hark
|
emango
balio bezala haizea bere biziari, berriro bizitzeko erabakiari. Ez zen egia, pentsatu zuen Lilyk; Ramsay andrearen juzgu oker haietako bat zen, senez sumatua, beste inorenean ez baizik bere premia batean oinarritua.
|
|
|
Gaztarako txokoak eta lekuak berriro ikusi beharra, munduaren aldaketak eta berritzeak ezagutu nahia? Bizitzaren azken aukerak presa
|
emango
balio bezala?
|
|
|
Gizona soldaduaren atzetik abiatu da, hall barrura lehenengo, eskaileretatik gora gero, oraingoan mahai osteko funtzionarioa ez baita mugitu, soldaduak aurretik pasakeran begiratu egin dion arren baimen eske bezala, eta funtzionarioak ere begiekin eta buru keinu batekin baiezkoa
|
emango
balio bezala. Eskaileretan gora doazela:
|
|
2016
|
|
|
Berriz ere argazkiari begiratu dio, harrizko bolaren atzetik uzkur ageri zen ume aurpegi hari. Ezpainak ondo estututa zituen, eta begiak zabal zabalik, argazkilariari harriduraz begiratuko balio bezala, edo ondo ulertzen ez zuen mundu batek ikara
|
emango
balio bezala.
|
|
|
Muxu txiki bat eman zion ezpainetan eta besarkatu egin nahi izan zuen. Iratik ez zion utzi, bere herriko jendearen aurrean lotsa
|
emango
balio bezala. Baina irribarrez zegoen, beti bezala.
|
|
2017
|
|
|
–Nik, Obama beltza denik ere ez dut sinesten, esan zuen Dylanek betiko lasaitasunarekin, hitz egiteak nazka
|
emango
balio bezala. Eta oilategi guztia asaldatu zen.
|
|
2018
|
|
|
txizak irten behar diola dirudi, belaunak makurtuta eta bizkarra Kakiren gainera utzita, barrearen pasioz negar malkotan. Eta Kaki saihetsei gogor eusten, barreak min
|
emango
balio bezala.
|
|
|
Mikelek ere positibo, esku bat hankartean eta erdiko atzamarra luzatuta bestean. Kakik ere bai, saihetsei gogor eusten, barreak min
|
emango
balio bezala.
|
|
|
0003 presoak tea ahotik baztertu eta izterren gainean utzi zuen irakurtzen ari zen liburu maiztua. Ezpainak estutu eta begirakunea gogortu zuen, gogoratzeak min
|
emango
balio bezala.
|
|
|
Munduko txapeldun hura bera balitz bezala. Izen bera edukitze hutsak izana ere
|
emango
balio bezala.
|
|
2019
|
|
|
Beste bat arte, esanez, Maiderrek etxerako bidea hartu zuen. Pauso motelean hasi zen oinez, urrutiratzeak beldurra
|
emango
balio bezala.
|
|
|
Askotan, egun konkretu batean egin beharreko zerrendak ordezkatzen ditu asteleheneko zerrendan jarritakoak. Baina ariketa psikologiko bat da, lasaitasuna ematen dio nire egunerokotasun azkarrari; nolabait, egiturak kontrol gehiago
|
emango
balio bezala. Ariketa psikologiko antzua, dena den.
|
|
|
–Hara, begira nor dugun hemen! On degiola berorri, egin zion diosala etorkortasunez, gortean zerbitzari egon izanak beste guztiekin hala jokatzeko eskubidea
|
emango
balio bezala?. Bere maiestate zenaren ukuilu buru Adam Sternbergek esaten zuen gisan, garai hauetan ez du edozeinek halako zoria, ezpada berorren bekaitz den jendailaren batek.
|
|
|
Garai hartan antzerkia zen gure pasio bakarra? Tira, politikaz ere hitz egiten genuen, baina argi genuen antzerkia genuela guk iraultza lortzeko bidea. Inaxio ahots erlatsez mintzo da, mantso eta sakon, begirada urrun eta hazpegi tenkatuez, gogoratze hutsak bihotza erdiratzerainoko oinazea
|
emango
balio bezala?. Pentaedroa zuen izena gure antzerki taldeak, eta benetan gure?
|
|
2020
|
|
|
–Ea –hasi zen gutxira, gogait totala
|
emango
balio bezala horren gainean hitz egiteak– Aztura.
|
|
2021
|
|
|
Emakumeak barre egin zidan modu zakarrean, pentsatutakoari baiezkoa
|
emango
balio bezala.
|
|
|
Horrelakoa naiz ni, esangura berezi bat bilatu behar diot gertatzen zaidan guztiari. Horrek zorigaitzari zentzu bat
|
emango
balio bezala:
|