|
2008
|
|
|
Jon Abril Aralarreko koordintzaileordeak esan zuen atzoko eguna «gazi gozoa» izan zela. «Gozoa gero eta gehiago baitira alardean
|
emakumeen
parte hartzea babesten dutenak, eta gazia gizonen eta emakumeen parte hartzean parekidetasuna lortu ez delako». Bide horretan erakundeen jarrera salatu zuen Abrilek.
|
|
|
Jon Abril Aralarreko koordintzaileordeak esan zuen atzoko eguna «gazi gozoa» izan zela. «Gozoa gero eta gehiago baitira alardean emakumeen parte hartzea babesten dutenak, eta gazia gizonen eta
|
emakumeen
parte hartzean parekidetasuna lortu ez delako». Bide horretan erakundeen jarrera salatu zuen Abrilek.
|
|
2009
|
|
|
Hala, bi neurri proposatu zituen. Alde batetik, lanbide heziketako ikastaroetan
|
emakumeen
parte hartzea bultzatzea; eta bestetik, etorkinak sorterrian kontratatzeko neurriak hartzea. –Dena den, langile premia ez da erabat beteko bi bide horietatik.
|
|
|
Hain zuzen,
|
emakumeen
parte hartze handiagoa eskatzekoeskatu zuten atzo dozena bat eurodiputatuk, Bruselan. Gorbata eta exekutiboen kapelua jantzita, goi karguetan emakume gehiagok egon behar dutela aldarrikatu zuten.
|
|
|
Neurriak hartzerakoan
|
emakumeen
parte hartzea indartu behar dela nabarmendu dute Genevan
|
|
2011
|
|
|
Primeran pasatzen dugu».Bestalde, alderdi politiko ugarik iragarria zuten emakumeak eskopetari lanetan aintzat hartzen dituen alardea babestuko zutela, eta Irunen izan ziren hainbat ordezkari politiko. Besteak beste, Gipuzkoako ahaldun nagusi Martin Garitanok, Emakundeko zuzendari Maria Silvestrek, Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidente Lohitzune Txarolak, Aralarreko koordinatzaileorde Jon Abrilek eta ezker abertzaleko kide Miren Legorburuk udaletxeko balkoitik ikusi zuten alarde mistoaren erakustaldia.Erakunde publikoek
|
emakumeen
parte hartzea bermatzeko eginbeharra dutela oroitarazi zuen Silvestrek, eta gaineratu zuen «ekitaldi publiko eta parte hartzaile honetan emakumeek gizonezkoen eskubide berberekin parte har dezaten» nahi duela.
|
|
2013
|
|
|
Ekintza politikoaren kasuan, aldiz, hau arrazoia eta inteligentziarekin lotzen da, eta horrek muga bat suposatzen du, garaiko pentsamenduan behintzat?
|
emakumeen
parte hartzeari dagokionez. Llonak azaltzen duen moduan, politika adimenarekin lotzen zen, gizonezkoen gaitasunekin.
|
|
|
Horrela ez da denboran oso atzera joan lehenengo tentsioak antzemateko, hau da teoriatik praktikara jauzi egiterakoan sortukoak zein diren ikusteko. EABren sorrerak (1922) aurrerapauso bat suposatu zuen euskal
|
emakumeen
parte hartze sozialean. Erakunde honen bultzatzaileen artean Elías Gallastegui dugu.
|
|
2014
|
|
|
«Gipuzkoako mugimendu feministaren aldarrikapen historikoa» gauzatu dute asteon aldundiak eta emakume elkarteek: astelehenean aurkeztu, asteartean onartu, eta atzo sortu zuten Gunea,
|
emakumeen
parte hartze soziopolitikorako espazioa. Berdintasunerako lehen foru kontseilua jendaurrean ezagutarazteko, Gipuzkoako Diputazioko bozeramaile Larraitz Ugarte eta Berdintasun zuzendari Laura Gomez izan ziren Donostiako Bulebarrean eginiko ekitaldian, Katia Reinberg eta Hajar Samadi elkarteetako ordezkariekin batera.
|
|
|
Etsaiari begira bere burua elikatzen duen makina bat baita alarde tradizional deitzen duten hori. Alardean
|
emakumeen
parte hartze parekidea aldarrikatzen dutenekiko herrak biltzen ditu, etsaiari begira bere burua aurkitzen duen taldeko kide legez. Berriro atera dute plastiko beltza.
|
|
2015
|
|
|
Larrañaga ere kritiko da
|
emakumeen
parte hartze urriagatik. «Politika oso espazio maskulinoa da.
|
|
|
Nahiz eta hala dioten horiei ez dien inolako deskalabru etikorik ekartzen hogei urte luzez Irun eta Hondarribiko Alarde parekideei bizkar ematen aritu izanak.Burua astintzen ibilita, naftalina kiratsa ere kanporatzen zaio baten bati sotana azpitik, entzun behar izan baitugu infernuko hauspoa dela generoaren teoria. Halakorik dioen apezpikuari bost axola dio, ordea, arrosarioa eskuan duela
|
emakumeen
parte hartzea galarazteak eliza katolikoaren egituran, eta etxe santuko leihotik kanpora begiratzen jartzen da arau heteropatriarkala apurtzen dutenen kontra eragiten dituzten biolentzia ekintzen aurrean.Eta horrela arituz, bada epidemia eta gaixotasunez hitz egitera iritsi denik, naturak eragindako kalamitateak bailiran, konpondu ezineko ustekabeak nonbait, eta, jakina, haien sortze buruan inola... Bururatu ere ez baitzaie egiten horiei guztiei emakumeen kontrako biolentzia anitzen iturburua beraiek eta beraien jardunak ere badirela.Biolentzia matxista eta eraso sexisten inguruan jarduten denean botatzen diren zentzugabekeria eta zurikeria horien guztien aurrean, bada garaia argi esateko elikatzen dugun sistema sozial heteropatriarkala dela honen guztiaren iturburua, eta hura hankaz gora jartzen ez dugun bitartean mikro eta makro erasoak gure artean egonkortu eta normalizatu besterik ez direla egingo.Beraz, ahoa hitzez betetzen zaien tertuliakide, ordezkari instituzional, ustezko pentsalari eta balizko aditu artalde horiek egunerokoan emakumeen eta gizonen arteko berdintasun erreala gauzatu dadin zer egiten duten aztertzetik hasi behar lukete lanean.Eraso sexistak egunero pairatzen baititugu, leku guztietan eta eragile gehienen aldetik, jendarte ereduaren oinarriak biolentzia perbertso horiek elikatzeko eraikiak baitaude.
|
|
|
Markel Olano ahaldun nagusiak esan du ez dela alardera joango biak errespetatzen dituelako, baztertzailea eta parekidea dena, eta ez duelako egoera tentsionatu nahi. Emakumeen parte hartze librearekiko baztertzailea den ekimen bat berdintasuna babesten duen ekimenaren pare jarri; hogei urtez debekatzea ordezkatzen den erakundean harrera ofizialik egin ahal izatea; txaloak jasotzea, eta onartzea,
|
emakumeen
parte hartze librea ukatzen dutenen aldetik bazterkeria sexista onartzea da. Hori da PSE eta PNVko Irun eta Hondarribiko alkateek eta haien alderdikideek Gipuzkoako Aldundian eta Batzar Nagusietan hartu duten bidea.Biolentzia matxistak diren moduan etengabe jasan behar ditugun adierazpenak hainbat ordezkari katoliko, komunikabide edo politikariren aldetik, emakumeon gorputzak kontrolatu, askatasun sexuala murriztu, borroka feminista kriminalizatu nahi dutenean, edo etengabe emakumeak iraindu, mespretxatu eta zokoratzen gaituztenean.
|
|
2016
|
|
|
Erakunde politikoetan zein gizarte zibileko taldeetan
|
emakumeen
parte hartzea nolakoa den aztertu izan du Jone Martinez Palaciosek (Bilbo, 1985). Zientzia Politikoetan doktorea da, eta EHUko Parte Hartuz ikerketa taldean dihardu.
|
|
2020
|
|
|
Azken sei urteetan bezala, Donostiako Atletico San Sebastian kirol elkarteak hartu du herri lasterketa hori antolatzeko ardura –1990 urtean sortu zen, Donostiako Koordinakundea Feministaren ekimenez, eta 146 parte hartzaile izan zituen lehen aldi horretan– Geroztik, urtez urte handitu da parte hartzea; iazko datuekin alderatuta, adibidez, %4, 75 gehitu da lasterkarien kopurua. 2015 urteari erreparatuta, berriz, askoz ere esanguratsuagoa da hazkunde hori; izan ere, aldi horretatik %52, 43 hazi da
|
emakumeen
parte hartzea.
|
|
|
Horietatik, mistoak izan dira gehienak, baina ez guztiak: oraindik bederatzi elkarte dira
|
emakumeen
parte hartzea onartu ez duten danborradak. Datuei begira, 19.004 pertsonek parte hartu dute:
|
|
2021
|
|
|
Pilotako udako beste feria entzutetsuenetako batek, sanmateotakoak,
|
emakumeen
parte hartzea izango du estreinakoz. Master Cup zirkuituaren barruan, torneo bat jokatuko dute.
|
|
|
Amiriren hitzetan,
|
emakumeen
parte hartzerik gabe eraikitzen den gizarte batek ezin du aurrera egin. Talibanek Afganistango Gobernua eskuratu ondoren, «emakumeak zer gertatuko den zain daude».
|
|
|
Hori izan zen nire kasua. Saiatu ginen urratsak egiten, eta 2004tik 2007ra egon zen zuzendaritza taldea kezkatuta zegoen
|
emakumeen
parte hartzea zela eta; ikerketa bat egin zuen horri buruz, eta estrategia bat markatu. Lau emakume hasi ginen parte hartzen, bik amaitu bagenuen ere:
|
|
|
Emakundek Emakumeek Euskal Autonomia Erkidegoko tokiko jaietan parte hartzeko estrategiak azterlana aurkeztu zuen atzo: jaietan berdintasuna eta
|
emakumeen
parte hartzea sustatzeko erabili diren estrategiak ikertu eta analizatu dituen ikerlan bat. Horretarako, bederatzi herritako festak aztertu dituzte:
|
|
2022
|
|
|
Eta legalki ere, erantzun bat eman behar zaio gatazkari. Hirugarrenik, nahiz eta Elkarrizketarako Batzorde Nazionalean genero ikuspegia landu den,
|
emakumeen
parte hartzea azalekoa izan dela, eta haien presentzia handitu behar dela.
|
|
|
Mendeetan, eta arlo jakin batzuetan,
|
emakumeen
parte hartzea ikertu dut, Erdi Arotik hasita, hala nola politikan, lan munduan eta hezkuntzan, eta, era horretan, historiaren bestelako eskema bat lortzen da, maskulinoaren aldean oso ezberdina dena. Ohartzen zara aurrerakoi gisa saldu dizkiguten garai horiek, panoramika alderantziz begiratuta, ilunenak izan direla emakumeentzat; Ilustrazioa, kasurako.
|
|
|
«Segan aritzea da positiboa, nola edo hala. Almitzako ligan ere gora doa
|
emakumeen
parte hartzea. Aurten hamar izan gara helduen kasuan, eta, gero, neska gazteak eta haurrak daude.
|
|
|
Ebazpena, Emakumeak, bakea eta segurtasuna deitua, 2000 urtekoa da. Dokumentuak aitortzen du emakumeak eta adingabeak direla gatazketako biktima nagusiak, eta, hori argudio gisa hartuta, bake prozesuetan
|
emakumeen
parte hartzea sustatzea du helburu. Oztopo asko daude, ordea, ebazpena ezagutarazteko eta martxan jartzeko, Kongoko Errepublika Demokratikoan behinik behin.
|
|
|
«Arartekoan oinarrizko giza eskubideak defendatzen ditugu. Zoritxarrez, 25 urteren ondoren hemen egon behar dugu,
|
emakumeen
parte hartzea defendatzen».
|
|
2023
|
|
|
Oraindik ere genero arrakala handia dago zientzia ikasketak aukeratzeko garaian. «Azken urteetan goi mailako ikasketetan
|
emakumeen
parte hartzea asko handitu den arren, oraindik ez daude behar bezala ordezkatuta esparru horietan», dio NBEk.
|
|
|
Duela astebete eskaini zituzten Santurtziko Udalak (Bizkaia) eta Osakidetzak Menopausia ezagutzen jardunaldiak, menopausiaren eta sexualitatearen inguruko informazioa emateko asmoz. Janire Miranda Barcena (Barakaldo, Bizkaia, 1986) emaginak eman zituen hitzaldiak, eta bertaratu ziren
|
emakumeen
parte hartzean jarri zuen arreta. Bakoitzaren kezkak eta zalantzak beldurrik eta aurreiritzirik gabe elkarri jakinarazteko espazio librea sortu nahi izan zuen emaginak, bai eta hala lortu ere.
|
|
|
2018ko Martxoaren 8a sekulako eztanda izan zen, eta aldaketa kuantitatibo handia
|
emakumeen
parte hartzeari dagokionez. Kasualitatez, horren ondoren hasi dira desadostasunak, ordura arte egon ez ziren eremuetan.
|
|
|
Zehazki, ordezkari guztien %41 dira emakumeak, 2019an baino lau puntu gehiago (%37). ELAko idazkari nagusiaren alboko Amaia Muñoaren iritziz,
|
emakumeen
parte hartze hori sektore feminizatuetan duten «indarraren» emaitza da.
|
|
|
Hain justu ere, gatazkaren muina 1996an lehertu zen,
|
emakumeen
parte hartzearekin lotuta; lehen aldiz erabaki zuten urte hartan Irungo eta Hondarribiko hainbat andrek alardeetan sartzea. Usadio aski errotuak dira biak bi herrietan, eta kontrako mezuak ozen eta bortitz gailendu ziren emakumeen kontra.
|
|
|
Aurreko ostiralean Alarde Eguna izan zen Hondarribian (Gipuzkoa), eta udal gobernuak lehen aldiz harrera egin zion mila gizon emakumez baino gehiagoz osatutako Jaizkibel konpainia parekideari, baina
|
emakumeen
parte hartzea onartzen ez duen alarde baztertzaileari ere txalo egin zion. Igor Enparan maiatzetik da alkate, Abotsanitz plataformak udal bozak irabazi zituenetik.
|
|
|
Bestalde, Ipar Euskal Herriko taldeei lekua egin nahi izaten diete. Gainera, garrantzitsutzat daukate
|
emakumeen
parte hartzea bermatzea, gizonezkoen eta emakumezkoen presentzia ahalik eta parekatuena izan dadin.
|