|
2020
|
|
|
Hori dela eta, Ongizate Estatu familistetan batik bat,
|
emakumeen
parte hartzea lan merkatuan oso murritza izan da, urteetan zehar hala erakutsi dute emakumeen langabeziaren{ 7} edota lan baldintzen datuek (langabezia oso altua izan da eta gehienak aldi baterako lanak edo lanaldi erdiak izan dira). Beraz, Ongizate Estatuak, “enplegu osoko” jendarte gisa irudikatu den horrek, herritar jakin batzuei baino ez dizkie eskubideak bermatu.
|
|
|
1990eko hamarkadaz geroztik,
|
emakumeen
parte hartzea lan merkatuan sustatu zen da, aldi berean, Europan garatuko diren politika neoliberalek lan merkatuaren desarautzea, lan orduen moldagarritasuna eta, oro har, zerbitzu publikoen pribatizazioa bultzatuko dute. Hortaz, emakumeak ez dira lan merkatu egonkor eta babestu batera sartuko, agenda neoliberalak gidatutako lan merkatura baizik.
|
|
|
Bigarrenetan, hainbat prozesuk eragin dute zaintza krisia: aldaketa demografikoak (bizi itxaropena luzatu eta jaiotzen gutxitzea);
|
emakumeen
parte hartzea lan merkatuan; zerbitzu publikoen pribatizazioa; eskubideen merkantilizazioa...; ongizate eredua desegitea eta, aldi berean, lanaren sexu banaketan aldaketarik ez gertatzea. Finean, horrek guztiak zaintza beharren handitzea ekarri du baina zaintza behar horiek asetzeko inolako berrantolaketarik ez da gertatu (ez da zerbitzu publikorik garatu, ez da lanaren sexu banaketa deuseztatu, ez da lan horien kolektibizaziorik eman...).
|
|
|
emakumeek beren gain hartzen dituzten zaintza lanak direla-eta, beraien denbora politikan erabiltzea zailagoa da eta denbora “librea” dutenean ere, hura zaintza lanek “kutsatzen” dute, alegia, umeekin edo nagusiekin igarotzen den aisialdi denbora da. Are gehiago, ikerketek erakutsi dute bizitza ziklo hegemonikoaren mugarriek
|
emakumeen
parte hartzean duten eragina: esaterako, ezkontza heterosexualak emakumeen parte hartzea murriztu egiten du eta gizonena, aldiz, handitu (Rotolo, 2000).
|
|
|
Are gehiago, ikerketek erakutsi dute bizitza ziklo hegemonikoaren mugarriek emakumeen parte hartzean duten eragina: esaterako, ezkontza heterosexualak
|
emakumeen
parte hartzea murriztu egiten du eta gizonena, aldiz, handitu (Rotolo, 2000). Gainera, testuinguru honetan umeak edukitzeak generoen arteko arrakala areagotzen du.
|
|
|
Zergatik dituzte gizonek baino diru sarrera gutxiago nahiz eta lan handiagoa egin? Zergatik da
|
emakumeen
parte hartzea politikan murritzagoa, esporadikoagoa, motzagoa eta gogorragoa. Zergatik hezten dituzte haiek seme alabak?
|
|
|
Beste testuinguru batzuetan fenomeno berbera izan dute aztergai, esaterako, Estatu Batuetan second shift (Hochschild eta Machung, 2003) edo lanaldi bikoitza izendatu da. Era berean, Marta Nuñez soziologo kubatarrak (2011) emakumeen lanaldi bikoitz hura aztertu zuen eta horien papera lan merkatuan oso garrantzitsua izan dela azpimarratu; iraultza sozialistak
|
emakumeen
parte hartzea lan merkatuan sustatu duela seinalatuz eta, aldi berean, gizonen inplikazioa etxeko eta zaintza lanetan ez dela horrenbeste sustatu agerian jarriz.
|
|
2022
|
|
|
Besteak beste azaltzen ditu: ...aindua uztartzea emakumeen “ardura indibidual” gisa planteatzea, ondoriozko doppia presenza ren [33] zamatzearekin, eta horrek emakumeen bizitzetan duen eragin zuzena (estresa, antsietatea, gehiegizko lan karga, norberaren denboraren gabetzea, karga mentala, erritmo biologikoetan talkak eta desorekak) eta gainerakoetarako denbora falta; zaintzaren kate globala… Osagai horiei guztiei
|
emakumeen
parte hartze soziopolitikoa gehitu eta emaitza ikertzen du, bai gainerako egileen ekarpenak aztertuta, bai egoera horien protagonisten bizipenak jasota. Oso gomendagarria da lan horren irakurketa.
|
|
|
Aipatutako ikerlanean banaka elkarrizketatutako emakume nekazarien% 52k
|
emakumeen
parte hartzea ondo ikusia izan dela sentitu du bere esperientzian, eta% 19k gaizki ikusia. Gainerako% 29ak bi bizipenak izan ditu:
|
|
|
Gaur egun oso gutxi parte hartzen dute emakumeek, egituragatik eta erakundea egiten ari denagatik. Sinesgarritasuna galdu du emakumeari dagokionez; orduan, oso parte hartze txikia dago,
|
emakumeen
parte hartzea jaitsi egin da, eta parte hartzeko interes gutxiago dago. Momentu honetan emakumeen ordezkaritza zero da.
|
|
|
Gainera,
|
emakumeen
parte hartzeak dakartzan onurak, horren beharraren inguruko sentsibilizazioa eta halakoak hizpide izaten direnean, askotan imajinatzen da gizonen artean egin behar dela sentsibilizazio lana, eta emakumeen artean ahalduntze lana. Aldiz, sistema patriarkal honen seme alabak izaki, sexuak ez du zertan genero ikuspegia edo berdintasunarekiko sentikortasuna berekin ekarri.
|
|
|
Milikua, Leire (2019). Landa eremuko elkarteetako erabakiguneetan
|
emakumeen
parte hartzea normalizatzeko proposamenak. Saskia landa eremuko emakume enpresariak.
|
|
|
Ordezkatuak eta ikusgarriak. Nekazal
|
emakumeen
parte hartze eta ordezkaritza sektoreko erabakiguneetan. Emakunde, Emakumearen Euskal Erakundea.
|
|
|
Bere ustez, funtsezko hiru arrazoik azaltzen dute
|
emakumeen
parte hartzerik eza, eta horiek aztertu eta osatuko dira, ekarpenak eginez:
|
|
|
Handik sortu zen Ordezkatuak eta ikusgarriak. Nekazal
|
emakumeen
parte hartze eta ordezkaritza sektoreko erabakiguneetan izeneko dokumentua.
|
|
|
Hala ere, arreta jarri nahi da saiakera honen gaiarekin bete betean bat egiten duen araudi horretako III. tituluan (emakumeek nekazaritza sektorean duten ordezkaritzari buruzkoa), eta, zehazki, 19 artikuluan (emakumeek gizartean eta politikan duten parte hartzeari buruzkoa). Artikulu horretako lehenengo puntuak
|
emakumeen
parte hartzeko eskubidea aldarrikatzen du. Artikuluko bigarren puntuan sektoreko zuzendaritza organoetako ordezkaritza orekatua lortze aldera, hirugarren puntuaren eraginpean dauden elkarte eta erakundeei zuzendutako berariazko prestakuntza planak martxan jartzea aurreikusten da.
|