|
2001
|
|
|
Hauek, curriculum intelektualaren ikasketa sakonarekin eta gimnasia ariketa guztiak lantzera ohiturik, haurtzarotik gorputz eta adimen prestakuntza bikaina izango dute; Platonek zaindariengan berak formulaturiko" mens sana in corpore sano" lema gorpuztua ikusiko du. Giza talde honetako
|
emakumeek
gizonezkoek jasotako hezkuntza eta trebatze prozesu bera pasatuko dute. Aberastasunak, emakumeak eta seme alabak denen artean banatuko dituzte, eta inork ez du jakingo haur bakoitzaren aita zein den; eta buruz zein gorputzez ahalik eta seme alaba garatuenak jaio daitezen, ugaltze prozesua hiriaren zaindari gorenen begirada zorrotz eta arduratsuen menpe egongo da.
|
|
2002
|
|
|
“Ez dakigu oso ondo zergatik, baina prozesu horiek gehiago dira emakumeen artean, min gehiago ere izaten dute eta gutxiago erantzuten diote tratamenduari”, adierazi du Jordi Carbonell doktoreak, SER erakundeko lehendakariak. “Osteoporosiaren kasuan, badakigu menopausiak eragina duela, eta, gainera,
|
emakumeek
gizonezkoek baino hezur masa txikiagoa dutela. Artritisaren kasuan, sexua baino gehiago arrazoi genetiko indibidualak dira.
|
|
2005
|
|
|
Alardeak publikotasunarekin duen konexioa agerian jartzea. Konexio hau agerian uzteaksuposatu zuen bi herrietako udalek, Alardearen antolaketan parte hartzen zutelakoeta erakunde publikoak direnez gero legeari derrigorrezko begirunea eta errespetuazor diotelako, etorkizunean antolatu beharreko Alardeetan
|
emakumeek
gizonezkoekin batera eta berdintasunezko egoeran parte hartzeko eskaerei bizkarra emanezin izatea.
|
|
|
Beraz, 1998ko bi epaiek herri bietako udalek Alardearen antolakuntzan zerikusi zuzena zutela frogatu eta
|
emakumeek
gizonezkoekin batera berdintasuneanAlardean desfilatzeko eskubidea zutela erabaki zutenean (finean, emakumeakAlardean desfilatzea funtsezko eskubidea zela adierazi zutenean), betikoen lehenerantzuna Alardea manifestazio eskubidea egikarituz ospatzea izan zen eta horretarako KEren 21 artikuluko funtsezko eskubidea erabili zuten: manifestazioeskubidea.
|
|
|
Era berean, lan esperientzia zenbat eta handiagoa izan, orduan eta handiagoa da desberdintasuna. 5 eta 29 urte bitarteko esperientzia duten
|
emakumeek
gizonezkoek baino %12 eta %28 gutxiago kobratzen dute; 29 urteko esperientziatik aurrera, berriz, gizonezkoen soldata %73 handiagoa da. Alde handi horren arrazoia da prestakuntza maila handia duten emakume gutxi daudela 30 urtetik gorako lan merkatuan.
|
|
2007
|
|
|
Lau hiriburuetan eta adin tarte guztietan
|
emakumeek
gizonezkoek baino euskara gehiago darabilte. Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu.
|
|
|
Lau hiriburuetan eta adin tarte guztietan
|
emakumeek
gizonezkoek baino euskara gehiago darabilte. Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu.
|
|
|
Azterketa honen beste aurkikuntza bat da triglizeridoen mailak nabarmen jaitsi zirela tratamendu aldiaren ondoren. «Mendafinezko infusioak maiz hartuz gero, litekeena da
|
emakumeek
gizonezkoen sexu hormonen maila orekatuak izatea». Tamer en artikuluak zehazten du zenbat eta nola prestatu zuten ikertzaileek mendafin infusioa.
|
|
2009
|
|
|
Emakumeek gizonek baino usaimen zorrotzagoa dute eskuarki. Arnasarenusainaren bidez bestearen sexua asmatzeko gaitasunari buruzko ikerketa batekerakutsi zuenez,
|
emakumeek
gizonezkoen% 90aren sexua eta emakumeen% 80aren sexua asmatu zuten usaimenaz baliatuz. Gizonek, berriz,% 65aren sexuaasmatu zuten (Vroon, 1999).
|
|
2010
|
|
|
Areago, euskal lexiko jatorraren azterketan oinarrituta (egutegia, familia...) Vinsonek berreraiki nahi zuen hizkuntza prehistoriko horrekin asoziaturiko zibilizazio maila, eta iradoki zuen besteak beste euskaldunen gizarte primitiboa poliandrikoa izan zela: bai, ondo ulertu duzu, artzaintza aurretiko sasoi batean, Vinsonen ustez, euskal
|
emakumeek
gizonezkoez osoturiko haremak edo gobernatuko zituzten. Vinsonen begietarako, dena dela, euskaldunen originaltasun bakar bakarra euren hizkuntza zen, euskara, maileguz lortuak baitziren euskaldunen gainerako elementu kultural guztiak.
|
|
2011
|
|
|
Primeran pasatzen dugu».Bestalde, alderdi politiko ugarik iragarria zuten emakumeak eskopetari lanetan aintzat hartzen dituen alardea babestuko zutela, eta Irunen izan ziren hainbat ordezkari politiko. ...ndari Maria Silvestrek, Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidente Lohitzune Txarolak, Aralarreko koordinatzaileorde Jon Abrilek eta ezker abertzaleko kide Miren Legorburuk udaletxeko balkoitik ikusi zuten alarde mistoaren erakustaldia.Erakunde publikoek emakumeen parte hartzea bermatzeko eginbeharra dutela oroitarazi zuen Silvestrek, eta gaineratu zuen «ekitaldi publiko eta parte hartzaile honetan
|
emakumeek
gizonezkoen eskubide berberekin parte har dezaten» nahi duela.
|
|
2012
|
|
|
Elkarrizketatu diren emakumezko udal ordezkari politikoen jarduerarekin gertatzen den bezala, elkarteen jardun zibikoa denbora politiko profesionalaren berezko parametroetan garatzen da. Elkarte bilbean parte hartzen duten
|
emakumeek
gizonezkoen mesedetan sortutako kulturari eta funtzionamendu arauei egin behar diete aurre. Kultura horren arabera, ia denbora osoko denbora eskakizunak (jarduera publikoari dedikatuko denboraren ikusmolde ez arautuaren isla direnak) ez datoz bat, ez familiaeta etxe antolakuntzarekin, ezta emakume gehienen egoerarekin ere.
|
|
2013
|
|
|
Apurka apurka ari gara horri denari buelta ematen baina oraindik bidea falta zaigu. Horretan eragin handiagoa izan dute
|
emakumeek
gizonezkoek baino. Nik ez nuke bereizketa hori egingo.
|
|
2015
|
|
|
Aztiaren altxorra edo San Ziprianoren liburu handia delakoan sorginkeria ugari eta erremedio onak aipatzen dira bihotz eroriari, eta beste hainbat organo elbarriri, sendabide egokiak emateko: mozoloaren aztikeria
|
emakumeek
gizonezkoak liluratzeko (oheraino garraiatzeko, alegia); maitalea duen gizonezkoa, hutsegiterik gabe, ezkontza bide onera erakartzeko errezeta; gizonezko bat jasateaz asper asper eginda dauden emakumeei euren maitaleaz, senar edo adiskide, libratzeko bide zuzena eta segurua eskaintzen duen errezeta; maitasunerako sua itzali samarra duten emakumeek galdutako bihotz berotasuna berreskuratzeko erremedio paregabea?
|
|
|
Euskal kazetari naizen aldetik beti pentsatu izan nuen erdal kazetaria bezain ona edo hobea izan behar nuela. Beti pentsatu izan dut euskal kazetariak(
|
emakumeek
gizonezkoen artean bezalaxe) erdal kazetariak frogatu behar ez duen profesionaltasuna frogatu beharra duela. Dena den, berriro hariaz jabetuz, gauzek bere garapen denbora behar dute eta guk, gure ezjakintasun handi eta borondate onean, hogei urte aurreratu nahi izan genuen.
|
|
|
emakumeek, oro har, konfrontazioa saihesten dutela (Valcárcel, 1997; Dema, 2004; Wiesmann et al., 2008). Esan bezala, gure kasuan ez da horrelakorik ikusi, konfrontazioa bilatzen baitute
|
emakumeek
gizonezkoek baino neurri handiago batean, eta hori laginaren berezko ezaugarriengatik izan daiteke7 Horrekin batera, Hitek (1988) aipatzen du konfrontazioaren bitartez «benetako komunikazioa» bilatzen dutela emakumeek; eta badirudi horrelako zerbait gertatzen dela gure elkarrizketatuen artean. Hala ere, konfrontazio soilak ez du esan nahi status quoa aldatuko denik, horretarako bikotekide biek agertu behar baitute prest eta, kasu honetan, badirudi gizonezkoak uzkurragoak direla.
|
|
|
Horrela, ikusleak ere pertsonaiak nola lantzen diren ikusteko aukera izango du.Zein izango da ikuskizunaren haria. K. S. Poema bana aukeratzeko eskatu nien, gizonezkoek emakume batek idatzitakoa eta
|
emakumeek
gizonezko batek idatzitakoa. Bakoitza iritsi zen berak aukeratutako poemarekin, eta errezitatzen hasi orduko moztu eta hankaz gora jartzen nituen, hasieran, beraiek ez zuten ezertxo ere ulertzen, baina, ikuspuntua aldatu zutenean oso modu naturalean joan da dena, eta poema guzti horien elkarlantzetik sortutakoa da ostiraleko ikuskizuna.
|
|
2016
|
|
|
_ Zestoako krosean,
|
emakumeek
gizonezkoek baino hiru kilometro gutxiago egin zituzten.
|
|
|
O Zestoako krosean,
|
emakumeek
gizonezkoek baino hiru kilometro gutxiago egin zituzten.
|
|
|
Irudia: American Commission of Women elkartea Bidegabeko eta justifikaziorik gabeko soldata aldea Espainian, soldata aldea Europako batez bestekoa baino hiru puntu handiagoa da, eta% 19,3koa da Aukera berdinekin jaiotzen bagara ere, eta gainera
|
emakumeek
gizonezkoen kualifikazio berdinak edo hobeak badituzte ere, emaitza %16, 3ko soldata tartea da Europar Batasunean, eta horrek esan nahi du emakumeek doan lan egiten dutela urtean 58 egunetan, Europako Batzordearen (EE) datuen arabera. Espainiaren kasuan, distantzia hori are handiagoa da, batez besteko hori hiru puntutan gainditzen baitu, eta% 19,3an kokatzen da.
|
|
2017
|
|
|
bata, elkarrizketak, eta ez pertsonak, direla analisi unitatea (nahiz eta elkarrizketetako partaideen kopurua ere jasotzen den neurketetan); eta, bestea, inkestetan ez bezala, emaitza ez dagoela ikerketa objektuaren, hau da, ikertuak diren pertsonen subjektibotasunaren menpe, eta horrek balio handia du emaitzen fidagarritasunari begira. halaber, behaketa horietan, elkarrizketetako hizkuntzaz gain, bestelako informazioa ere jasotzen da, hala nola solaskideen adina, sexua, kopurua eta haurren presentzia. hona ikerketaren emaitzetatik ateratako ondorio nagusiak, gain gainetik: euskal herrian euskararen kale erabilera %12, 6koa izan zen 2016an, nahiz eta eremu batetik bestera alde handiak egon (adibidez, gipuzkoan %31, 2koa da); oro har, zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta erabilera altuagoa; adinekoetan izan ezik,
|
emakumeek
gizonezkoek baino gehiago erabiltzen dute euskara kalean; eta umeen presentziak eragin handia du erabileran, haurrekin nabarmen egiten duelarik gora.3
|
|
|
Eta emakume transexualon egoera gizonena baino zailagoa da. Alde batetik, orokorrean ere hala delako,
|
emakumeek
gizonezkoek baino zailtasun gehiago izaten dituzte; eta bestetik, emakumeoi gehiago igartzen zaigulako transexualak garela. Testosteronak gure gorputzean urtetan egindako aldaketek ez dute atzera bueltarik.
|
|
|
Ezinbestean aipatu behar da soldata arrakala. 2016ko datuen arabera, Hego Euskal Herriko
|
emakumeek
gizonezkoek baino 7.700 euro gutxiago irabazten zituzten urtean. tartean handitu egin zen batzuen eta besteen arteko aldea.
|
|
|
Horrelakoek genero estereotipoak aldatzeko dauden zailtasunez ohartarazten gaituzte (Heilman, 2001). Hirugarrenik,
|
emakumeek
gizonezkoek bizi ez duten kontziliazio eta ordutegien arazoari aurre egin behar izaten baitiote (Martin, 2005). Azkenik, promozio profesionalari begira, gidariak inspektore bilaka daitezkeela aintzat harturik, egun oraindik ez delako emakume bat bera ere erdi mailako postuetara iritsi.
|
|
2018
|
|
|
• 2016ko kale neurketak13 adierazten duenez, euskararen kale erabilerak bost puntu egin du gora Zumaian azken bost urteotan. Kalean entzundako hamar elkarrizketatik ia sei(% 57,8) izan dira euskaraz;
|
emakumeek
gizonezkoek baino gehiago erabiltzen dute, eta Poligonoan gehiago hitz egiten da herrigunean baino. Duela bost urte ikusitako joerari eutsiz, 14 eta 25 urte arteko gazteak dira euskara gehien erabiltzen dutenak(% 79,7), eta goranzko joera nabarmenarekin aurreko inkestekin alderatuta (2006an% 64,9 zen).
|
|
|
Era honetara, urteetan Azurmendik aipatzen duen" ispilu zaletasunaren" eta emakumeek hizkuntza aldatzeko duten joeraren azalpen gisara," prestigioaren" teoria ageri zaigu. Hau da, gurean zein atzerrian sarri esan izan da,
|
emakumeek
gizonezkoek baino errazago islatzen dituztela gizartean indarrean eta prestigioa duten baloreak. Baina Hernández eta Altunak (2017:
|
|
2019
|
|
|
Europako aurrekontuen zati dezenteko bat nekazaritzak eramaten du, eta pertsonen %20ak jasotzen du diruaren %80a; emakumeok laguntzen %32a jasotzen dugu, eta gizonek %68a. Pertsonako kobratzen den batez besteko kopurua kontuan izanez gero
|
emakumeek
gizonezkoek baino %55 gutxiago kobratzen dute. Eta hau, batez ere, gure nekazaritza ereduagatik ematen da.
|
|
|
Gaur galdetuz gero, ordea, erantzuna kontrakoa izango zen, genero ikuspegitik egoera irauli egin baita. Eta zergatik egiten dute, orain,
|
emakumeek
gizonezkoek baino euskara gehiago. Euskaraldiko parte hartzaileen bi herenak ere emakumeak izan dira eta euskaltegietako matrikulazioetan ere gehiago dira emakumeak.
|
|
|
Generoari dagokionez, beste desberdintasun interesgarri bat:
|
emakumeek
gizonezkoek baino distantzia handiagoa hartzen dute: % 70,7, eta% 58,1 Fenomenoa sortzeko arrazoiak ere askotarikoak dira.
|
|
2020
|
|
|
sarritan emakumeen hitz jariotasuna zerbait gaitzesgarria balitz bezala hartua izan da. Ez ote da izango
|
emakumeek
gizonezkoek baino gehiago hitz egiten dutela esaten denean benetan esan nahi dena zera dela, emakumeek «gehiegi» hitz egiten dutela?
|
|
2021
|
|
|
Alde batetik, zailtasunei aurre egiteko modua desberdina da, kulturalki, generoen artean, eta
|
emakumeek
gizonezkoek baino laguntza gehiago eskatzen dutenez, diagnostiko gehiago jasotzen dute; depresioa eta antsietatea, esaterako. Gainera, emakume izateak beste arrisku faktore batzuekin lotura zuzena du:
|
|
2022
|
|
|
Ginea Berriko mendietako hagen jendea ikergai duen lanean, Marilyn Strathern ek sexuaren lorpen izendatu zuen horri buruz egile berberak egindako analisi konplexuak generoa metafora gisa azaltzen du, eta ez sexu rol bezala. Hagen jendeak (modu esanguratsuan) dioenean" gure klana gizonen klana da", ez dira esaten ari klanean emakumerik ez dagoenik, ez eta
|
emakumeek
gizonezko sexu rola hartzen dutenik ere. Klanak kolektibo gisa duen ahalmen eta botereari buruzko zerbait esaten ari dira.
|