|
2001
|
|
|
Eta Garzonek argudiatzen duenean ADN ak hori adierazten duela, bada, beraiek esatea" berdin da, seguru ADN froga hori egin duena nahastu egin dela, zeren Ramon Saizarbitoriak ezin du hamahiru urteko neskato bat bortxatu". Eta nire ustez,
|
emakumeak
gizonezkook baino hobe daki arrazoiari baino ahots horri entzuten.
|
|
2004
|
|
|
KTS nozitzeko aukera gehiago ditu (hiru halako)
|
emakumeak
gizonezkoak baino, tunela berez estuagoa daukalako, agian.
|
|
|
Izan ere, berarentzat gauza astunek berez badute astunak izateko joera. Gauza berbera gertatuko da gizakiekin, eta batzuk besteak baino gutxiago izango dira, berez horrela direlako; hau da, arraza batzuk beste batzuk baino gutxiago dira eta esklaboak esklabo dira horretarako jaio direlako eta
|
emakumeak
gizonezkoaren menpe egongo dira horretarako jaio direlako, euren barruan daramatelako irarrita saihestu ezinezko halabehar hori.
|
|
2006
|
|
|
Eskuarki, lan berbera egitearren,
|
emakumeak
gizonezkoak baino gutxiago kobratu ohi du.
|
|
|
Aukera hori aipatu da, baina oraindik ezin dugu esan egia denik; galdera gehiegi daude planteatuta. Adibidez, badakigu
|
emakumeak
gizonezkoak baino hipertentsio gutxiago duela menopausia arte, eta gero gizonezkoak baino hipertentsio handiagoa izatera pasatzen da. Logikoa dirudi ondorioztatzea hormonek arteria hipertentsioaren aurkako babesa dutela, baina estrogenoekin egindako saiakuntzek emaitza etsigarriak eman dituzte.
|
|
2007
|
|
|
«Badakigu, hala ere, paziente aktiboek batez beste hiru urte gehiago bizi dituztela, aktibo ez dauden gaixoek baino bizi kalitate eta autonomia pertsonal handiagoarekin», azaldu du. Emakume sedentarioagoak SemFYCk egindako ariketa fisikoaren sustapenari buruzko ikerketaren emaitzen arabera,
|
emakumeak
gizonezkoak baino sedentarioagoak dira, eta, paradoxikoki, zaharrak (%27, 2) dira pertsona heldu aktiboenak (%27, 2), eta atzetik, 65 eta 74 urte bitartekoak (%26.7). Ikerketaren arduraduna den Montserrat Romaguerak dioenez, ikerketa horren alderdirik deigarriena Espainiako biztanleria gaztea da sedentarioena.
|
|
2009
|
|
|
Beraz,
|
emakumeak
gizonezkoenak izan diren lan eremuetan dabiltza zenbait kasutan, baina ematen al da kontrako prozesurik? " Ez dute orain arte emakumeenak izan diren lanpostuetara jauzi egin, gizonezko garbitzaileak edo zaintzaileak apenas ikusten dira".
|
|
2010
|
|
|
Herrialde bakoitzean izan ditugun ekoizle laguntzaile guztiak emakumeak dira. Atal batzuetan artisten erdia emakumeak dira, eta hango jaialdietako programatzaileen artean eta logistikaz arduratzen direnen artean, gehiago dira
|
emakumeak
gizonezkoak baino.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egun, prestakuntza euskara eta gaztelaniaz egiteaz gain, ingelesaren erabilera bultzatzen ari direla zehaztu du Iñaki Goirizelaiak. Ikasketak bukatu dituzten
|
emakumeak
gizonezkoak baino gehiago diren arren, azken horien enplegu tasa altuagoa da? %77, 6 gizonena, %76, 1 emakumeena?, eta langabezia tasa, berriz, txikiagoa? %15, 2 gizonena, %17, 7 emakumeena?. Soldatari dagokionez, gizonek hilean 1.573 euroko lan sari gordina jasotzen dute; andrazkoek, ordea, 1.468 eurokoa.
|
|
|
a) familia bereko gizon eta emakumeei batera ostatu ematen zaienean salbu,
|
emakumeak
gizonezkoentzat diren lokaletatik ezberdinak diren beste batzuetan egongo dira eta modu zuzenean emakumeen zaintzapean egongo dira;
|
|
|
“Nahiz eta mundu osoan ikerketa askok gaixotasunari buruzko informazioa eman duten, oinarrizko alderdi epidemiologiko deskribatzaile batzuk bateraezinak izan dira”, dio Louis Pasquale ikerketaren egilekideak eta Massachussetseko Begi eta Belarrien Zentroko zuzendariak. Hark azaltzen duenez, “ikerketa horretan ikusi zen
|
emakumeak
gizonezkoak baino zaurgarriagoak direla, ez baita jatorri eskandinaviarreko gaixotasuna, eta bizitoki handia. Massachussetseko Begi eta Belarrien Zentroko, Channing Laborategiko, Brigham and Women ospitaleko eta Michigango Unibertsitateko ikertzaileek arrisku demografiko eta geografikoko faktoreak SXFren garapenarekin nola lotuta dauden argitu nahi izan zuten.
|
|
2013
|
|
|
Frogatuko dut esandakoa, hain zuzen ere, nik atera nituen oposizioak 1987an, orain dela, beraz, 25 urte paseak. Orduan, garai hartan, nire oposizioan ginen emakume bat gizonak baino gehiago, bat gehiago
|
emakumeak
gizonezkoak baino, 87an. Eta momentu honetan, horrelako oposizioetan emakumezkoak dira gehiago, dezente gehiago, gizonezkoak baino.
|
|
2014
|
|
|
Adierazpen Aristotelikoekin batera, ikuspuntu honek oinarritu zuen Erdi Aroko hainbat autoreren artean hedatutakosinesmen misogino sakona:
|
emakumeak
gizonezko inperfektuak zirela: «La mujer esmas imperfecta que el hombre por una razon principal, porque es mas fria» (Galeno, 2010:
|
|
|
Baina, aldi berean, hainbat medikuren ustetan, haren eragin purgagarriaknabariak ziren, Bingeneko Hildegardak, XII. mendean erlijioa eta medikuntzauztartzen zituen zenbait testu idatzi zituen abadesa alemaniarrak, adierazi zueneran. Ideia berberari eutsiz Eloisak Pedro Abelardori bidalitako gutun batean ereadierazi zuen
|
emakumeak
gizonezkoak baino gutxiago mozkortzen zirela, hainzuzen ere hilekoaren bidez sarraigo purgatzen zirelako. Horrenbestez, era batera edobestera formulaturik, ikus dezakegu zein eratan eragiten ziren egitate biologiko edonaturalei buruzko interpretazioak eta generoaren eraikuntza.
|
|
|
Poullan de la Barre idazle frantses feminista ere XVII.mendean zientzia anatomikoak emakumeen eta gizonen artean desberdintasunbereizgarririk aurkitu ez zuelakoan zegoen. Ez zegoen, beraz, inolako arrazoiriksostengatzeko
|
emakumeak
gizonezkoak baino gaitasun gutxiago zituela inongozentzutan. Hala ere, Londa Schiebinger ek (1987) adierazten duen gisara, modernitatearen hasieran zientzialari errenazentistek diferentzia sexualari etagorputzari buruz emandako azalpen berrietan azalpen klasikoetan ageri zirenezaugarri asko mantentzen zituzten.
|
|
|
Bilketa hori amaituta, zenbait ondorio atera zuen Maiderrek. Lan munduari dagokionez, esaterako, gehiago dira langabezian dauden
|
emakumeak
gizonezkoak baino. Lanean ari diren emakumeak, bestalde, baldintza kaskarragoetan aritzen dira eta ezkutuko ekonomian ere emakumeak ari dira gehienbat”.Atalez atalAmatasunak emakumeei dakarkien ondorio bat ere azpimarratu du diagnosiak.
|
|
2015
|
|
|
Nik ez dut uste oso osoan egia denik aztikeria kontu hori; baina nik neuk ikusi nuena esango dut, abisu gisa, harreman hau izan nahi duten emakumeekin gizonezkoek kontu izan dezaten, eta sinets dezatela, Jainkoaganako lotsa galtzen baitute(
|
emakumeak
gizonezkoak baino gehiago daude behartuak onestasuna gordetzera), haien gauzetan ezertan ere ezin fida daitezkeela; beren borondatea eta deabruak jartzen dien zalekeria aurrera eramatearren, ez baitute ezer begiratzen. Ni kaskarra izan arren, horrelako ezertan ez nintzen erori, eta sekula ere ez nuen nahi gaitz egiterik, ezta, ahal izan banu ere, ez nukeen nahi izango inoren bihotza behartzerik ni maita nintzaten, Jainkoak hortik gorde ninduelako; baina eskutik utziko banindu, bestetan egin ohi nuen gaitza egingo nukeen, nigan ez baitago ezer fidatzekorik.
|
|
|
Kasu honetan, oro har, berdintasunerako joera hautematen da emakume eta gizonen presentziari dagokionez. Gainera, tradizioz emakumeenak izan diren zientzietan, gizarte zientzietan alegia,
|
emakumeak
gizonezkoak baino gehiago dira. Dena den, tradizioz gehiago gizonezkoena izan den ingeniaritza eta teknologien arloan, emakumeen presentziak gizonezkoenak baino txikiagoa izaten jarraitzen du oraindik ere.
|
|
|
Berriz ere poemetan aurkitu dugun irudikapena hemen ere, are eta esplizituago:
|
emakumeak
gizonezkoren baten osagarri dira, edo alaba direlako, edo emazte, edo lehengusina, edo puta. Gizonezkoak dira lanbidea edo generotik aparteko bizitza dutenak.
|
|
2016
|
|
|
Hori gizonon borroka da, baina orain arte ez dugu egin. Guretzat berdintasuna ez da
|
emakumeak
gizonezkoak zeuden tokian jartzea bakarrik, askoz harago joan behar gara. Urrats sendo bat da, bai, baina ez du balio behar beste guztia estaltzeko.
|
|
|
Gainera, inguruan emakumeak enplegatzen dituen fabrika bakarra da eta, hala, landaguneetako emakumeei lan formala izateko beste inork ematen ez dien aukera eskaintzen die. Gaur egun 600 emakume inguru daude muntatzekatean, enpresa konturatu baitzen
|
emakumeak
gizonezko lankideak baino arduratsuagoak eta zehatzagoak direla. Halako industrietan haurrak lanean izatearekin lotutako arazo guztien ondoren, gaur egun nahitaezkoa da langileek hamabost urte baino gehiago izatea.
|
|
2017
|
|
|
Kontratu sozial eta sexual berri horren arabera, hesitutako lurren ordezko bihurtu ziren
|
emakumeak
gizonezko langileentzat, bai haien oinarrizko erreprodukzio bide ere, eta edonork nahieran bere egin eta erabil zitzakeen herri ondasun. Emakumeen, besterentze primitibo?
|
|
|
Emakumearen eta metatze primitiboaren historia labur honetan argi erakutsi denez, kapitalismoa garatzeko ezinbestekoa izan zen
|
emakumeak
gizonezko langileen zerbitzura jarriko zituen ordena patriarkal berri bat eratzea.
|
|
2018
|
|
|
Luis Alberto" Amatiño" Aranberri-k, 2004 urtean argitaratutako testu batean, eta Joxe Azurmendi-ren 1964an esandako hitzak aintzat harturik, emakumeari ispilu zaletasuna sortze beretik zetorkiola zioen. Horren ondorioz,
|
emakumeak
gizonezkoak baino errazago islatuko zituela gizartean indarrean dauden baloreak ondorioztatzen zuen Aranberrik, neskak garaiko termometroa bilakatuz.
|
|
2019
|
|
|
Eta azken batean, hori nahiko genuke, ezta? Maite gaituen pertsonak gugan sinestea[...] Eta nire ustez,
|
emakumeak
gizonezkook baino hobe daki arrazoiari baino ahots horri entzuten" (Iparragirre 2001).
|
|
|
[Euskaltzain oso izendapena jasotzen] Lehen emakumea izateaz, norbait izan behar lehena eta neu suertatu naizela esango nuke. Gizartea bera aldatu da; orain 50 urte eta geroago ere ezinezko zena, eta ez
|
emakumeak
gizonezkoak baino jakituria urriagokoak zirelako?, gaur eragozpenik gabe onartzen da, ustez eta hitzez behintzat.
|
|
2020
|
|
|
Gustatzen zaizkit
|
emakumeak
gizonezkoen alderdi patetikoenak jorratzen ari direnean. Taxi barruan ere behin baino gehiagotan tokatu izan zait jardun horretan entzun beharra, eta barre algararen bat ere atera izan zait.
|
|
|
Reyesek, halere, aitortzen du, alarguna izanik, beste emakume asko baino libreagoa dela nahieran ibiltzeko. Erminiak, esate baterako, azken boladan, sekulako kalapitak ditu senarrarekin elkartera joaten den bakoitzean, baina alabek esan diote amore ez emateko, amaitu dela
|
emakumeak
gizonezkoen esanetara bizitzeko garaia. Erminiak oso gaizki pasatu zuen senarrak Rosa etxetik bota zuenean.
|
|
|
–Ezaguna, bai, eta etxe onekoa gainera, erantzun zion beste
|
emakumeak
gizonezkoetariko bati. Izen abizenik ez zuen aipatu, herrian batek baino gehiagok jaso zuen ustezko diru faltsutzaile haien diru-laguntza, bai.
|
|
|
—Zergatik diren
|
emakumeak
gizonezkoen mendeko.
|
|
|
Gogoratu ipuinaren titulua: " Zergatik diren
|
emakumeak
gizonezkoen mendeko". Eta gogoratu ondorioa ere:
|
|
|
—Ba, herri horretako askok —bukatu nuen— ez dute begi onez ikusten
|
emakumeak
gizonezkoen pare desfilean ateratzea, eta eraso egiten diete urtero. Kale Nagusian sartzen direnean, hantxe daude erasotzaileak ertzetan, plastiko beltzen atzean, irainka eta joka.
|
|
2021
|
|
|
Zuhaitz guztien artean, ordea, bada bat beste guztiak baino harrigarriagoa, eta hark erakusten du zergatik uharteko
|
emakumeak
gizonezkoen beharrik gabe ugaltzen diren, eta zergatik dagoen erresuma hartan antolaturik munduan izan daitekeen ordena eta aberastasunik handieneko gizartea. Zuhaitz horiek, lorea eman ondoren, fruitu bat osatzen dute, kotoizko edo zetazko beldarraren kuskuaren antzekoa, eta horietako bakoitzean emakume bat hazten da.
|
|
|
Kontratu sozial eta sexual berri horren arabera, hesitutako lurren ordezko bihurtu ziren
|
emakumeak
gizonezko langileentzat, bai haien oinarrizko erreprodukzio bide ere, eta edonork nahieran bere egin eta erabil zitzakeen herri ondasun[...] lanaren antolaketa berrian, emakume guztiak (gizon burgesek pribatizatutakoak salbu) herri ondasun bihurtu ziren. (Federici 2017:
|
|
|
Kontua da orain konturatu garela
|
emakumeak
gizonezkoentzat sekulako pagotxa zela askatasun aldarri hori, beraiek eskura zutela nahi zutenarekin oheratzea. Orduan ere beraiek ziren erdigunea.
|