|
2004
|
|
|
" Emakume hau ama izan daitekeenez...". Lan esparruan sartu nahi duen
|
emakumeak
ezin badu ama izan, eta aukeratu beharrean aurkitzen bada, agian ama izateari uko egingo dio. Eta hori ez da emakumeen arazoa, gizaki guztien arazoa da.
|
|
2006
|
|
|
Amona Erikaz gogoratu nintzen. Hobeto esateko, frau Gerdaren eromenaz esaten zituenak etorri zitzaizkidan burura, baina
|
emakumeak
ezin gintuen Amona Erika eta ni lotu, aitona Karl baitzen Lindemann, eta ez amona. Hala ere, horretaz konturatzeak ez ninduen lasaitu, frau Gerdak niri begira segitzen baitzuen, kopeta zimur zimur, nire deiturak zerbait oroitaraziko balio bezala.
|
|
2007
|
|
|
errepresetazioak hizkuntzan bat egiten baitituzte, «subjektibotasunetik objektibotasunera iragaitzazko puntu handia hizkuntza da»254 Hizkuntza bakoitza munduaren ikuskera (partzial) bat denez gero, «ezagutu ahalgarriaren suma, giza izpirituak landu ahal duenaren alorra bezala, hizkuntza guztien artean, eta haiengandik menpegabe, erdian dago; gizon
|
emakumeak
ezin du esparru objektibo huts honetara bestela hurrandu, bere ezagutzeko eta sentitzeko moldean baino, bide subjetibotik hortaz. Non eta doi doi hantxe, ikerketak puntu goren eta sakonenak ukitzen dituenean, bere gaitasunaren akabuan aurkitzen da adimenaren erabilera mekaniko eta logiko, berekitasun partikular orotatik errazkien bereztekoa, eta barneko hautemapen eta sorkuntzaren egikera bat agitzen da, horretatik ageri gelditzen den guztia baita, egia objektiboa indibidualitate subjektiboaren indar guztitik hozitua dela.
|
|
2009
|
|
|
Beste aldebatetik, emakumezkoak, haurrak gauean titia hartzeko itzartzen duenean, plazersentsazioa izan dezake, edo, kontrakoa, plazerik eza eta erruduntasuna senti ditzake (Leiblum, 2002). Haurrari bularra ematen dion
|
emakumeak
ezin du haurrarenelikadura bere kidearekin partekatu. Ondorioz, loaren etenaldiak jasateaz gain, ahuleziara eraman dezakeen nekea pilatzen hasten da.
|
|
2010
|
|
|
Bortxaketaren berri izan zuten emakumeak pubisean mina zuela seinalatu zuenean; izan ere,
|
emakumeak
ezin du hitz egin eta bere semeak bortxatu ote zion galdetu ziotenean buruarekin baietza eman zuen.
|
|
|
Bortxaketaren berri izan zuten emakumeak, zahar etxera bueltatzean, pubisean mina zuela keinuz seinalatu zuenean; izan ere,
|
emakumeak
ezin du hitz egin eta bere semeak bortxatu ote zion galdetu ziotenean buruarekin baietza eman zuen.
|
|
2013
|
|
|
–Zure gogoa betetzearren ia ia edozer gauza sinesten saiatuko nintzateke, baina hau sinesteak zuri besterik ez lizuke hoberik emango; izan ere, Charlottek lehengusuarekiko joerarik baduela uste izango banu, orain bere bihotzaz dudana baino iritzi txarragoa izango nuke bere adimenaz, hori da guztia. Ene Jane maitea, Collins jauna gizon buruiritzi, faratatsu, kasko estu eta tentela da; nik bezain ondo dakizu hori; eta ohartu behar zara, ni ohartzen naizen bezala, harekin ezkontzen den
|
emakumeak
ezin duela oso pentsabide zuzena izan. Ez ezazu zuritu, nahiz eta Charlotte Lucas izan.
|
|
2014
|
|
|
Idoia Etxebarria: Gerra ondoren jarri zuten lege bat, ezkondu ondoren
|
emakumeak
ezin zuela lanean jarraitu, edo behintzat enpresa bat... Arantxa Urretabizkaia:
|
|
|
Ama ahalegindu zen, baina lankideak... gero maite zituen lankideak pila bat, baina lankideek uko egin zioten. Esaten zioten
|
emakumeak
ezin zituela puntuak kobratu. Ze.. nik 6 urte izango nituen edo, hasi zen... ordurako hasia zen arrantzaren krisia.
|
|
2015
|
|
|
Bularra ematean jarrera egokia eta helduleku eraginkorra lortzea. Kasu batzuetan, bularra handituz doa, eta, ondorioz,
|
emakumeak
ezin ditu besoak normal jaitsi, eta sukarra ere eragin dezake. Zer egin bularren inguraketa gertatzen denean?
|
|
2016
|
|
|
Begi bistakoa da komisarioak denbora luzeko jarraipena egin diela, nahiz eta beste gau batzuetako kronikak laburragoak diren. Gau horietako batean
|
emakumeak
ezin du beste behin ere lorik egin eta mutilari botatzen dio errua, begiak itxi eta irakaslearen etxean gertatzen denaren irudiak etortzen zaizkiolako, akaberarik ez duen film batean bezala. –Harekin egiten duzuna nirekin egitea litzateke irudi horiek desegiteko modu bakarra?, esaten dio eta dagoeneko buruz ikasia duen gidoiaren arabera hasiko zaio mutilari gerturatzen, irakasleak lotzen dizkion bezala lotzen dizkio eskuak lepoan, baina iritsi da berriro ere munduaren amaiera, mutilari ez zaio altxatzen, eta emakumeak, etsiturik, negar egiten du.
|
|
|
Zu bezalako
|
emakumeak
ezin du kaletik ibili ordu hauetan.
|
|
2019
|
|
|
libertate arrotzetan oinarritzen du bere justifikazioa. Etxean itxitako
|
emakumeak
ezin du bere kabuz eraiki bere existentzia; ez dauka baliabiderik bere burua singulartasunean berresteko, eta, beraz, ez zaio onartzen singulartasun hori. Arabiarren artean, indiarren artean, landa herri askotan, etxeko eme bat baino ez da emakumea, egiten duen lanaren arabera estimatua, eta desagertzen denean atsekaberik gabe ordezkatzen dena.
|
|
|
Askotariko moldeak hartuta, fede txarreko tranpek eta seriotasunaren engainuek kalte egiten diete bai gizonei eta bai emakumeei; askatasuna oso osoa da bakoitzarengan. Emakumearentzat, ordea, abstraktua eta hutsa da beti, eta, beraz,
|
emakumeak
ezin du zinez erabili, matxinatuz ez baldin bada: horra hor bide bakarra, ezer ere eraikitzeko aukerarik ez dutenentzat; beren egoeraren mugak gainditu beharra daukate, eta etorkizuneko bideak zabaltzen saiatu; konformidadea ez da amore ematea eta ihes egitea baino; emakumeak ez du bere burua askatzeko lan egin beste irtenbiderik.
|
|
|
Emakumea, ordea, ez da mundua hobetzeko deitua; etxea, gela, arropa zikina, parketa, denak gauza finkoak dira:
|
emakumeak
ezin du egin haietan lerraturiko printzipio negatiboak etengabe kanporatu baino; aurre egiten die hautsari, orbanei, lohiari, krakari; bekatuaren kontra egin, eta Satan borrokatzen du. Baina destino petrala da etsai bat etengabe gibelarazi behar izatea, helburu positiboei begira aritu ordez; askotan, etxekoandreak amorru gorriz pairatzen du hori.
|
|
|
Erregearen boterearen nagusitasuna inposatu zitzaienean feudatarioei, jaun feudalak eskubide asko galdu zituen: bereziki, basailuen ezkontzaz erabakitzekoa galdu zuen poliki poliki; garai hartan bertan kendu zitzaion tutore feudalari bere mendekoaren ondasunen gozamena; bukatuak ziren tutoretzari zegozkion onurak; eta feudoaren zerbitzua dirutan ordaintzekoa bihurtu zenean, tutoretza bera desagertu zen;
|
emakumeak
ezin zuen segurtatu zerbitzu militarra, baina gizonak bezain ondo ordain zezakeen diru obligazio bat; aurrerantzean, feudoa ondasun huts baino ez zen izan, eta jadanik ez zegoen arrazoirik bi sexuak berdin ez tratatzeko. Egiaz, emakumeek azkengabeko tutoretza baten mende segitu zuten Alemanian, Suitzan, Italian, baina Frantziak, Beaumanoirren hitzetan, onartu zuen, neska batek gizon batek adina?
|
|
|
aurrerantzean, emakumeak modua izango zuen bitartekari izateko besteren alde, baina zuen inolako kontraturik egin senarraren izenean; dotea, berriz, besterenezina zen: haurren ondarea zen, eta
|
emakumeak
ezin zuen erabili ezertarako.
|
|
|
Legelariek diotenez, feudo bat, zerbitzu militarra egitearen truke edukitzen den lurra? da; horrenbestez,
|
emakumeak
ezin zuen lur feudalik eduki, ez baitzen gai hura defendatzeko. Emakumearen egoera aldatu egin zen feudoak oinordekotzaren eta ondarearen parte bihurtu zirenean; ikusi dugu zuzenbide germanikoak bazituela ama eskubidearen aztarna batzuk:
|
|
|
alferrikakoa da galdera; gizonak ezin izan du aurkitu ezkutuko esentzia hori, ez baitago halakorik. Mundutik aparte edukitzen dutenez,
|
emakumeak
ezin du bere burua objektiboki definitu mundu honen bidez, eta emakumearen misterioak ez du gordetzen hutsa baino.
|
|
|
bigarren ezkontzako haurren erdiak senar hilari zor zizkion. 5 Gurasoen oniritzirik gabe ezkontzen zen
|
emakumeak
ezin zuen haien herentziarik jaso harik eta aurreneko semeak, adinduna zenean,, emazte pribilegiodun, gisa aitari ematen zion arte; senarra lehenago hiltzen bazen, adingabetzat jo eta tutoretzapean jartzen zuten alarguna.
|
|
|
presozainak dira ama, emaztea, maitalea; gizonek kodifikaturiko gizarteak ebatzi du emakumea gutxiago dela:
|
emakumeak
ezin du ezeztatu gutxiagotasun hori ez baldin badu gehiagotasun maskulinoa deuseztatzen. Ahaleginak egiten ditu gizona mutilatu eta menderatzeko; kontra egiten dio haren esanari, ukatu egiten dizkio egia eta balioak.
|
|
2021
|
|
|
libertate arrotzetan oinarritzen du bere justifikazioa. Etxean itxitako
|
emakumeak
ezin du bere kabuz eraiki bere existentzia; ez dauka baliabiderik bere burua singulartasunean berresteko, eta, beraz, ez zaio onartzen singulartasun hori. (II:
|
|
|
askatasuna oso osoa da bakoitzarengan. Emakumearentzat, ordea, abstraktua eta hutsa da beti, eta, beraz,
|
emakumeak
ezin du zinez erabili, matxinatuz ez baldin bada: horra hor bide bakarra, ezer ere eraikitzeko aukerarik ez dutenentzat; beren egoeraren mugak gainditu beharra daukate, eta etorkizuneko bideak zabaltzen saiatu; konformidadea ez da amore ematea eta ihes egitea baino; emakumeak ez du bere burua askatzeko lan egin beste irtenbiderik.
|
|
|
312). Ondorioz,
|
emakumeak
ezin zuen natur egoera gainditu. Kontratuek harreman zibilak eratzen bazituzten ere, ezkontza kontratuak mendeko natural gisa giltzapetzen zuen.
|
|
2022
|
|
|
" Lamina zauritua" istorioaren antzeran, Bretainian etxe bateko neskatoak jarleku goritua paratu zion supazterrera hurbiltzen zen arima herratuari, eta ipurdia erre zion (Sébillot 1980 I: 137). Bizkaiko" Arimea berbaz tximiniatik" kontakizunean, andre bati etortzen zitzaion seme edo senar hila, baina
|
emakumeak
ezin zuen ikusi eta deitoratzen zuen lehen begi zoli eder bi bazituela eta orduko horretan bat eta iluna... (Etxebarria 1995:
|
|
|
Argi du
|
emakumeak
ezin duela gehiegi estutu agurearen memoria, aurreko txandan horrek okertu zituelako jariatzen hasitako oroitzapenak. Ia isilean bukatzen dute gosaria eta gizonari jarraituz joaten dira beheko pisuan dagoen egongeletako batera.
|