|
2003
|
|
|
Mutilak ez maitatzeko lee gea ere egon luke lehia handia zalantzazko emaitzarako alferrik gal ez zedin, mutilen azken garapena ez baitago garbi arima eta gorputzeko gaiztakerian ala bertutean noraino iritsiko den. Gizon onek beren buruei ezartzen diete lege hori gogo onez, eta maitale arrunt horiek ere horretara behartu lirateke, ahal dugun heinean
|
emakume
libreak ez maitatzera behartzen ditugun bezala; horiek sortu baitute ospe txarra, batzuk maitaleei atse182 gin ematea lotsagarri dela esatera ausartzeraino. Baina horiei begira esaten dute, beren desegokitasun eta gaiztakeria ikusita, txukun eta legez egindako ezerk ez bailuke noski merezita gaitzespenik jasoko.
|
|
2006
|
|
|
Idazle espainiar batek –XIX. mendearen amaieran jaiotza nobleak bakarrik eman zezakeen lotsagabekeriaz, idazle eta
|
emakume
libre izateko apeta bete zuen Emilia Pardo Bazánek– kontatzen du:
|
|
2008
|
|
|
Arantxa Agirreurreta:: Simone de Beauvoir,
|
emakume
libre bat XX. mendean
|
|
2011
|
|
|
–Aleksandrak gizonezkoen balio estetikoak erabiltzen dizkik
|
emakume
librea izateko, bere pribilegio burgesak ukatu gabe.
|
|
2012
|
|
|
Beraiek transmititu nahi dutelako hemen gertatutakoa. Pausoz pauso egin nahi dugu etorkizuna, atzoko eta gaurko emakumeak baikoaz sokari tiraka etorkizuneko
|
emakume
librea garatu arte.Bide horretan daramagun lekukoari harro eutsi diote San Juan bataiatzailea egoitzako Teresa Regil eta Nuria Serranok ere. Industrian lanean hasi ziren lehen emakumeak dira, eurak dira gaur egun emakumeak gizartean duen lekua lortzeko bidean lehen urratsak eman zituzten aitzindariak. Elkarri lagunduz, elkarren laguntza eta denen laguntza behar dutelako etorkizunerako bidea egiteko ekimena da.
|
|
|
Lehen galderaren inguruan erantzun ezberdinak izan ziren: ‘Maitale eta
|
emakume
libre bezala. Autonomo ikusten nau’ –‘Antolatzaile bezala’ –‘Laguntzaile, neskame moduan’ –‘Guardako aingerua:
|
|
2013
|
|
|
«Konponbide garaia da, Euskal Herriaren geroari itxaropenez begiratzeko eta berriro ere inoiz inork bere sorterritik ihes egin behar ez izateko. Gizon
|
emakume
librez osaturiko herri librea egitera goaz.». Ekitaldian parte hartu zuten urte luzeetan iheslariei laguntza eman dieten eragile eta pertsonek.
|
|
|
–Ez zuten ezertan bat egiten. Nire ama
|
emakume
libre bat zen, eta aitona, tira, ezagutu duzu.
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, Mikelen arma hitza da, bozgorailu indartsuek ozendua baina hitza, eta hitza bonbaz isilarazi nahia faxismo mota bat da, faxismo kontrajarrien menpean bi hurritzen den herri honetan. Euskal Herri libre batean bizi nahi dudala esaten dudanean, ez dut aberri aske bat bakarrik eskatzen, zenbaitentzat abstraktu samarra izan litekeen asmoa?, gizon
|
emakume
libreen gizarte bat amesten dut, non iritzi guztiak izango diren libre, baita norberari arbuiagarrienak iruditzen zaizkionak ere.
|
|
2016
|
|
|
Orain gizon
|
emakume
libreak zarete, soilik Jaunaren mirabeak.
|
|
2017
|
|
|
Gazteak begiak ireki orduko, Joanaren ondoan egon da. Begiluz belatzak esandakoaren arabera, segituan atzean utzi zuten
|
emakume
libreak bahitu eta esklabutzatik bizi ziren soldadu zikinen samalda.
|
|
2018
|
|
|
Ez ditu libre nahi, gatibu baizik, gehiago makurrarazteko esperantza hutsalaz. " Soilik gizon
|
emakume
libreek negoziatu ahal dute, gatibuak ezin dira negoziazioetan sartu", esan zuen Nelson Mandelak preso zegoenean. Kontua da Espainiak guztiari buruz negoziatzen edo hitz egiten uzten duela, eztabaidagaia haren batasun sakratua ez bada.
|
|
2019
|
|
|
duela emakumea; erabakita dauka errespetatuko diola independentzia, ondotxo baitaki ezinezkoa dela inor edukitzea, baina mingarria eta umiliagarria zaio beste gizon batek halako pentsamendu konplazentziazkoak izatea Mayren bitartez. Gizarteak ez ditu bereizten
|
emakume
librea eta emakume larru merkea; maitaleak berak ere askotan ez du aitortzen emakumearen askatasuna, nahiz eta horretaz baliatzen den; nahiago du pentsatu emakumeak amore eman diola, men egin diola eraman dezan, berak konkistatu eta seduzitu duela. Emakume urguilutsuak bat egin dezake modu pertsonalean maita lagunaren banitatearekin, baina gorrotagarria irudituko zaio senar estimatuak harrokeria hori jasatea.
|
|
|
Oraintxe aipatu ditugun
|
emakume
libreekin eta genosaren barrenean bizi ziren emakume esklaboekin batean, zeinak familiaburuaren jabetza ziren guztiz?, prostitutak ditugu Grezian. Herri primitiboek abegi prostituzioa zuten, alegia, emakumea ematea pasaiako gonbidatuari; arrazoi mistikoz eman ere, dudarik gabe?, eta prostituzio sakratua ere bai, ugaltze indar misteriotsuak taldearen mesederako askatzen zituena.
|
|
|
Askatasuna ezin da zatikatu:
|
emakume
librea, askotan, gizonaren kontra izango da libre. Loti Ederra ere gogo txarrez esna daiteke; gerta liteke esnatu duen hori Printze Urdin bat ez iruditzea; gerta liteke irribarre ez egitea.
|
|
|
Platonek autonomia agindu zien emakumeei, Espartan zuten bezalakoa, amets zuen erregimen komunitarioan. Saint Simonen, Fourierren, Cabeten sozialismo utopikoetan,?
|
emakume
librearen, utopia sortu zen.
|
|
|
Ikusi dugu kontua ez dela izan hasieran
|
emakume
libre batzuk zeudela eta gero gizonek azpiratu zituztela, eta ikusi dugu sexuen bereizketa ez dela sekula izan kasta bereizketa baten oinarria. Okerra da emakumea esklaboarekin parekatzea; esklaboetan izan da emakumerik, baina beti izan dira emakume libreak ere, hau da, duintasun erlijioso eta sozial batez jantzirikoak:
|
|
|
Ikusi dugu kontua ez dela izan hasieran emakume libre batzuk zeudela eta gero gizonek azpiratu zituztela, eta ikusi dugu sexuen bereizketa ez dela sekula izan kasta bereizketa baten oinarria. Okerra da emakumea esklaboarekin parekatzea; esklaboetan izan da emakumerik, baina beti izan dira
|
emakume
libreak ere, hau da, duintasun erlijioso eta sozial batez jantzirikoak: haiek onartu egiten zuten gizonaren subiranotasuna, eta gizonak ez zuen sentitzen bera objektu bihur zezakeen matxinada baten mehatxurik.
|
|
|
Zernahi gisaz, uko egiten zaio kontsideratzeari emakumea librea dela, besterik gabe. Frantzian bereziki, setakeriaz nahasten dira
|
emakume
librea eta emakume merkea; merke izatearen ideiak esan nahi du erresistentziarik eta kontrolik ez dagoela, gabezia bat dagoela: askatasunaren ukazioa bera da.
|
|
2021
|
|
|
Gure aitak aurreneko mozkinez Izarra mendiaren hego magalean eraikitako etxean, ekinaren ekinez lortutako poderioaren seinale, gutxi gora behera potrojorran, eredu zituen bere familiaren andreen modura, ugazabandre prestu eta leinutsu baten modura, etxeko lanak egiteko neskameei aginduak emanez, eta seme alabak izandakoan hauen hezibidea antzera taxutuz, aginduka. Gure amaren ustez aitarekin ezkontzerakoan ez zuen ezertan ere bere leinuaren duintasunaz arnegatu behar, guztiz kontrakoa, gure aitarekin ezkontzerakoan bere sendiaren mendekotasunetik askatzen zen
|
emakume
libre bat bihurtzeko, zegokion duintasun guztiaz inola ere zaputz ziezaioketen abizenari esker. Oso bestelakoa izan zen orduz geroztik gainontzeko garizabaldarrekiko harremanak, haiei nolabait traizio bat egin zielakoan, nire gurasoekin ezin hotzago, ezin zakarrago, jokatu baitzuten, existitu ere zirela ahaztu eginez, eta hain ohiko denez, gutxienez gure aitaren diruaren beharra izan arte.
|
|
|
«Berak idatzi zuen: ' Mundu berriak elkartuko gaitu gizon eta
|
emakume
libreak, non izaki bakoitzak bere lekua izango duen'».
|
|
|
Lan handia dago aurretik, asko aldatzeko, asko hobetzeko. “Ez naiz
|
emakume
librea izango emakume bat zapaldua dagoen bitartean, nahiz eta bere kateak gureak ez bezalakoak izan” (Audre Lorde).
|
|
|
Eta noizean behin irakurle libreen artetik sortzen diren idazleak. Haientzat idatzi dut, gizon eta
|
emakume
libreentzat. Beste guztiok posible egiten gaituztelako.
|
|
2022
|
|
|
berak idatzi egin nahi du, bidaiatu. Eta behin baino gehiagotan esaten duen bezala ez du ezkondu nahi,
|
emakume
librea izan nahi du. Beste alde batetik, gizonekiko eta emakumeekiko jendarteak duen moral bikoitzak erraietaraino eragiten diolako:
|
|
|
Amatasun feministak amatasun libreak dira,
|
emakume
libreen amatasunak, emakumearen kontrako zapalkuntza sistematik kanpo egoten saiatzen direnenak. Hautatutako eta akonpainatutako amatasunak.
|
|
|
Godwinen buruhaustea ere ez da makala. Ospea lortu du matrimonioaren kontra idazten, gizon eta
|
emakume
libreak esklabo bihurtzen dituen instituzio zaharkitu horren abolizioa eskatzen. Nola aurkeztu munduaren aurrean eta esan:
|
|
2023
|
|
|
Nahikoa da. Mahaitik altxatu naiz eta nire gelara joan aurretik gogoratu diot berak eta bere garaikoek ez dutela asmatu askatasuna, historian zehar
|
emakume
libre asko egon direla guztiaren gainetik maitatzeko gai izan direnak. Eta horregatik ez dutela duintasuna galdu.
|
|
|
...ik, eta gero beijinho bat eman zenidan masailean, eta neure artean pentsatu nuen morroi hau utzi berria dudan infernuaren ondo ondokoa bada ere, ez dirudi Rua dos Combatenteseko filho da puta hura bezalakoa denik, bihotz oneko gizona ematen du eta nitaz errukitu da bera ere latzak pasatakoa delako beharbada, eta hala nire puskak bildu eta zurekin joan nintzen, eta neure buruari esan nion, azkenean
|
emakume
librea zara Gisele. Eta neure ateraldiak algara eragin zidan.
|