|
2000
|
|
|
Kirol honen betiko irudia zaletasuna duen jende nagusiarena izan da. Gero eta gazte gehiago ikusten da frontoietan eta klubetan eta zorionez baita
|
emakume
gehiago ere, batez ere klubetan, nahiz eta entrenatzen aritzen diren emakume batzuk ere badiren. Kirol honetan aldaketak sartzeko jende berria sartu behar da.
|
|
2001
|
|
|
Oraingoz Indian 100 gizoneko 93 emakume daude, naturak
|
emakume
gehiago ematen baditu ere.
|
|
2002
|
|
|
esparru honetan lan baldintzak zeuden, emakumeek zein kuota betetzen dituzten, zein postu hierarkikotan... datuak bildu eta errolda moduko bat osatu behar zen. Zentzu honetan deigarria da unibertsitatean, hedabideekin zerikusia duten ikasketetan,
|
emakume
gehiago matrikulatzen dela gizonak baino, baina gero horrek ez du islarik lan merkatuan.
|
|
|
Emakumezkoen artean biriketako minbiziagatiko heriotzak bikoiztu egin dira Europan, eta Estatu Batuetan dagoeneko
|
emakume
gehiago hiltzen da biriketako minbiziagatik bularrekoagatik baino.
|
|
|
Emakumea lan eta gizarte bizitzan sartzeari buruzko zifrek erakusten dute egindako bidea luzea dela, baina oraindik asko falta dela. Irakaskuntzako maila altuenetako ikasgeletan, irakasleen artean (irakasleen %59, 1) edo Administrazioko eliteko kidegoetan (epailetza, esaterako, %54, 6)
|
emakume
gehiago egoteaz gain, “gainditzen zailak diren kultura oztopoak geratzen dira” esan du Ana Alberdik, Emakumearen Euskal Erakundeko (Emakunde) ikasketa arduradunak. Oztopo kulturalak, jasotako hezkuntza, tradizioa… Parekatzeko oztopo bakarrak dira, legeriak berariaz debekatzen baitu sexuagatiko bereizkeria oro.
|
|
|
Biztanleria lan horretan eta beste batzuetan, emakumeek gizonek baino ‘food craving’ gertaera gehiago ageri dituzte. Era berean,
|
emakume
gehiagok nahi dituzte elikagai azukredunak eta koipetsuak, hala nola pastelak, galletak, txokolatea eta izozkiak; gizonek, aldiz, proteina eta/ edo koipe ugariko elikagaiak jateko gogoa dute, hala nola pizza, intxaurrak, hanburgesak eta patata frijituak. Gozokietara “craving” egiten duten pertsonek maiz hautatzen dituzte elikagai hauek:
|
|
|
Gizonetan, jarrera ausartegiak maizago izaten dira. Adibide bat jartzearren, Toledoko Paraplegiko Zentroan sartzen diren muineko lesionatuen ia %80 gizonak dira, baina gero eta
|
emakume
gehiagok dute arriskuarekiko eta abiadurarekiko grina. Antsietatsuagoak eta deprimituagoak Antsietateak eta depresioak eragina dute, kasu askotan, gizabanakoaren gidatzeko moduan.
|
|
2003
|
|
|
Gizonezko (%75) baino
|
emakume
gehiagok (%85) uste dute euroaren erruz prezioak biziki garestitu direla.
|
|
|
Tabakismo indize altua izan arren, beherakada txiki bat izan da 1997ko ENSaren datu globalarekiko (%35, 7). Hala ere, gero eta gazte eta
|
emakume
gehiago hasten dira tabakoa kontsumitzen. Hala, 80.000 eta 100.000 gazte inguru egunero erretzeko zale bihurtzen dira, 13,3 urte egiten dituzte batez beste, eta 16,8 zigarro jaten dituzte egunero.
|
|
|
Estatu Batuetan, tumore hori da emakumeen heriotza eragile nagusia. Bularretik banandu egin du hilgarritasunari dagokionez, eta 1987az geroztik
|
emakume
gehiago hiltzen dira biriketako minbiziagatik bularrekoengatik baino, Minbiziaren Ameriketako Elkartearen arabera. Europan, gizonek %15 egin dute behera, eta emakumeek, berriz, %32 Erritmo horretan jarraituz gero, adituek uste dute 2025erako biriketako minbiziak eta planetako bularreko minbiziak eragindako emakumeen heriotza kopuru bera egongo dela.
|
|
|
Baina fenomeno hori batez ere gizonezkoa zen duela urte gutxi arte. José Luis Díaz Pérez katedradunak dioenez, gero eta
|
emakume
gehiagok jasaten dute arazo hori “eta hori estatistika guztietan nabaritzen da”. Ilearen galera ez da gizonena bezalakoa.
|
|
2004
|
|
|
Nahiz eta Aro Garaikidea lantzen duen atalean soilik izan, emakumeek sortutako arteak merezitako arreta izan du, eta tamalez, hori oraindik berrikuntza bezala ikusi behar dugu. Azken urteetan, erakusketetan gero eta
|
emakume
gehiagoren lanak aurkeztu arren, lehenengo aldiz izan dute mota honetako liburu batean aipatuak izateko" ohorea". Gaur egunean, arte sorkuntzan emakumeek duten presentzia gero eta handiagoa ederki islatzen du liburuak eta pentsatu genezake, Aro Garaikideko atala osatzeaz arduratu diren bi irakasleak emakumeak izateak, eduki duela eraginik horretan.
|
|
|
Emandako dosi kopurua erditzeak irauten duen denboraren araberakoa da. Tatuajeak Gero eta
|
emakume
gehiagok dituzte gerrialdean tatuajeak, eta teknika horretan aldaketa txiki bat egitera behartu dituzte medikuak. Fernando Mozo de Rosales ginekologoak zehaztu duenez, horrelako kasuetan, orratza sartu aurretik azala ondo bereizteko ebaki txiki bat egin behar da, tatuajeko tinta muin espazioan sar ez dadin eta bizkarrezur eremuan infekzioa sor ez dadin.
|
|
|
Baina bere horretan jarraitu zuen, gizonezkoen mundu batean gailendu zen arte. Orain
|
emakume
gehiago zegoen, baina betiere ur lasterraren aurka.
|
|
2005
|
|
|
Atxiloketak, galdeketak eta tratu txarrak egon ziren. Tentsio horiek
|
emakume
gehiagok kontzientzia hartzea eta emakumearen inguruko mugimendu demokratiko bat sortzeko nahia zabaltzea eragin zuten. 1965 urtea oso garrantzitsua izan zen emakumearen borroka klandestinoaren testuinguruan.
|
|
|
legea eta Pilar Primo de Rivera izan zen Gorteen aurrean beraien proposamena aurkezteko ardura bete zuena. SF kezkatua zegoen geroz eta
|
emakume
gehiagok etxetik kanpo lan egiten zutela ikusita, baina argi zutenez ezin zela joera hori atzera bota, emakumeak beraientzat egokiak ziren lanbideetara bideratzen saiatu ziren. Horrek ez du esan nahi SFk bere oinarriak traizionatu zituenik, Pilar Primo de Riverak Gorteetan emandako hitzaldian argi utzi zuen bezala:
|
|
|
Bigarren Frankismoaren urteetan lan egiten zuten emakumeen kopurua asko areagotu zen arren (1960ean 18,2 eta 1966an 24,1), Europako beste herrialde garatu batzuetako kopuruarekin alderatuta, askoz ere baxuagoa zen. Gainera,
|
emakume
gehiagok lan egiten zuten arren, horrek ez du esan nahi berdintasunaren bidean pauso garrantzitsurik eman zenik. Emakume gehienak gaizki ordaindutako lanpostuetan zeuden, hala nola, nekazaritzan, industrian espezializatu gabeko lanesku bezala, etxeko zerbitzuan, magisteritzan, etab. Profesio liberalen esparruan, emakumeen presentzia ez zen handiegia.
|
|
|
oinarrizko bost heziketa ziklo, goi mailako bi ziklo eta erdi mailako 3 ziklo eskaintzen ditugu, denak nekazaritza arlokoak. Emakumeak guztira %26 direla ere azpimarratu behar da; bai sektorearen bai heziketa profesionalaren helburuetako bat horixe baita, gero eta
|
emakume
gehiago animatzea mota guztietako jarduerak ikas ditzaten.
|
|
|
Aste honetan, Angiologiaren eta Kirurgia Baskularraren Espainiako Elkarteko (SEACV) ordezkariek jakinarazi dutenez, barizeak prebenitzea eta sendatzea da hanka nekatuen sindromea edo zain gutxiegitasun kronikoa deritzonaren seinale nagusietako bat. Sindrome horrek gizonezkoak baino
|
emakume
gehiagori eragiten die. Barizeak, edemak eta ultzerak agertzen dira larruazalean, eta mina, astuntasuna, hantura, gaueko karranpak, hanka urduriak eta gorputz adarretan eragozpen handiak eragiten ditu.
|
|
2006
|
|
|
Euskadin gero eta
|
emakume
gehiagok erabakitzen dute lan munduan enpresari modura sartzea, erakundeek eskaintzen dituzten dirulaguntzak baliaturik.
|
|
|
Gure herrialdean, gero eta
|
emakume
gehiago sartzen dira landako lan merkatuan. Hori aurrerapen seinale garbia da.
|
|
|
“Emakumeek arreta desberdina jasotzen jarraitzen dute bizi diren komunitatearen arabera, eta kolektibo batzuk oraindik ere diskriminatzen dira laguntza, babesa edo justizia eskuratzeko”, salatu zuen atzo Esteban Beltrán Amnistia Internazionalak Espainian duen zuzendariak. Gero eta
|
emakume
gehiagok salatzen dute. 2005ean 73.109 izan ziren, eta horietatik 47.616k “babes agindua” lortu zuten.
|
|
2007
|
|
|
Oro har emakumeak baino gizonezko mediku gehiago dauden arren, banaketa hori aldatzen ari da. 35 eta 44 urte bitarteko adin tartetik behera, gizonezkoak baino
|
emakume
gehiago dago lanbidean, eta egungo feminizazio tasak %10etik (Urologia) %61era bitarteko maila du (Mikrobiologia eta Parasitologia). Gainera, 43 espezialitate medikoetatik 13k emakume gehiago dituzte gaur egun. Eskaintza handitzea Medikuntzako lizentziadunen kopurua erretiratzeko adinetik hurbil dauden elkargokideen kopuruarekin alderatuz gero, azterlanak adierazten du hurrengo hamar urteetan 2.514 mediku direla urtean, batez beste, erretiratuko direnak ordezkatzeko.
|
|
|
35 eta 44 urte bitarteko adin tartetik behera, gizonezkoak baino emakume gehiago dago lanbidean, eta egungo feminizazio tasak %10etik (Urologia) %61era bitarteko maila du (Mikrobiologia eta Parasitologia). Gainera, 43 espezialitate medikoetatik 13k
|
emakume
gehiago dituzte gaur egun. Eskaintza handitzea Medikuntzako lizentziadunen kopurua erretiratzeko adinetik hurbil dauden elkargokideen kopuruarekin alderatuz gero, azterlanak adierazten du hurrengo hamar urteetan 2.514 mediku direla urtean, batez beste, erretiratuko direnak ordezkatzeko. 2016 urtetik aurrera, urtero 7.085 mediku berri izango dira.
|
|
|
Beldurragatik, nagikeriagatik edo norberaren ibilgailurik ez izateagatik, batzuetan, gerta daiteke baimena kaxa batean utzi eta hainbat urte pasatzea berriro atera arte. " Oro har, gidabaimena duten eta gidatzen ez duten
|
emakume
gehiago daude, beren bikotekideek eramaten uztea nahiago baitute. Haiek joaten dira gehien birziklatze ikastaroetara", azaldu du Amadorrek.
|
|
|
Ikerketa Amak garuneko odoljarioa, biriketako tronboa edo apendizitisa duela susmatzen bada, eskanerra erabili behar izan daiteke, arriskua egon arren. Proba horien preskripzioa ez da oso ohikoa, nahiz eta azken hamarkadan espezialistek haurdun dauden
|
emakume
gehiagori azterketa erradiologikoa egitea gomendatu dioten, dio Lazarus ek. Ikertzaileek 5 ebaluatu zituzten.
|
|
2008
|
|
|
Dinamikan hasiz gero, nahastu egiten dira motibazioak.Zein da ikasleen profila. Gehienak %70 eta %80 bitartean emakumezkoak dira. Irakaskuntzan eta osakidetzan gero eta
|
emakume
gehiago dago, beraz lanerako titulu baten beharra ikusten dute. Iruditzen zait ere, emakumea bere prestakuntzan askoz ere gehiago ari dela kezkatzen.
|
|
|
Sineste hori, agian, sustraituta dago, gaixotasun kardiobaskularrak (BEK) “gizonen” patologia direlako ideia transmititu delako. Hala ere, argi dago duela hamarkada batetik gizon baino
|
emakume
gehiago hiltzen direla gaitz horien ondorioz, besteak beste, bizi itxaropena handiagoa dutelako. Hain zuzen, emakumeen artean gertatzen diren hamar heriotzatik hiru CVri zor zaizkio zuzenean, eta gizonezkoen miokardioko infartuak izateko joera jaisten ari den bitartean, Isabel Calvo kardiologoak azpimarratu zuenez, “emakumeen heriotza gero eta handiagoa da”.
|
|
|
Helburu nagusia da emakumeek patologia horrekiko kontzientzia handitzea eta gaixotasun kardiobaskularra duten emakumeentzako osasun arreta gizonezkoena bezalakoa izatea, beharrezkoa bada, prestakuntza kanpainak eginez. Europan eta Estatu Batuetan gertatzen den bezala, Espainian gizon baino
|
emakume
gehiago hiltzen dira gaixotasun kardiobaskularrengatik. Azken datu ofizialen arabera, 2006ko datuen arabera, gure herrialdean 65.327 emakume eta 55.433 gizon hil ziren zirkulazio sistemako patologiengatik.
|
|
|
Nolanahi ere, emakumeen presentzia aizkoran «txikia» dela esan dute biek. «Geroz eta
|
emakume
gehiago ikusten dira herri kiroletan, batez ere txinga, fardel, ingude eta lokotxetan, baina aizkoranoraindik ere gutxi gara», adierazi zuen Berasategik. Agian urritasun hori dela medio, aizkolari biek nabarmendu zuten txaloak ere «gehiago» direla berentzat.
|
|
|
«Aspaldiko urteetan baino
|
emakume
gehiago gabiltza arraunean; eutsi egin behar diogu»
|
|
|
Manzisidorrek hartu du hitza: «Aspaldiko urteetan baino
|
emakume
gehiago gabiltza arraunean, eta egoera on horri ondo eutsi behar zaio». Odriozolak bultzada eman nahi izan dio itxaropen horri:
|
|
|
Maite Errok egindako galderari erantzutea, ordea, zaila da. EHUn gizon baino
|
emakume
gehiagok lortzen dituzte titulazioak, eta nota hobeekin, gainera. Beraz, ez dago prestakuntza faltarik emakumeen artean.
|
|
|
Emakumeak dituzten enpresen etekina. Amerikako Estatu Batuetako 500 enpresa handienetan egindako azterlan baten arabera, administrazio kontseiluetan
|
emakume
gehiago dituzten enpresen etekinak gutxiago dituztenenak baino %53 handiagoak dira.
|
|
|
«Askoz gogorragoa da, herri txikietan batik bat». Hala ere, EHGAMek urtero antolatzen duen kanpaldia «arraroa» da, gizon baino
|
emakume
gehiago biltzen ari direlako azken urteetan. «Hori ez da batere normala, emakume lesbianak askoz ere ezkutatuago daudelako».
|
|
|
Heriotzen jaitsiera. Gero eta
|
emakume
gehiagori diagnostikatzen diete bularreko minbizia, baina hilkortasun tasak behera egin du. Azken hamabost urteetan, EAEn %30 jaitsi da minbizi horren ondorioz hiltzen diren emakumeen kopurua.
|
|
|
Beldurrik gabe jarri lasterketa gogorrak. Eta haiek erantzuten didate: Eta
|
emakume
gehiago etortzea nahiko duzu, gainera. Eguraldi aldetik, berozalea naiz; hotzarekin ezin dut.
|
|
|
«Gaur egun tabernetara ligatzera joaten garen legez, duela urteak, erromeriara joaten zen. Orduan, herrietan
|
emakume
gehiago zegoen, gizonak itsasora edo kanpora joanak baitziren lanera; horregatik, amonek panderoa jotzen zuten ilobek liga zezaten».
|
|
2009
|
|
|
Eta egoera honetan dauden gehienak emakumeak dira. Ez dakigu
|
emakume
gehiago itzuliko diren etxera edo jaiotza tasak jaitsiko diren... edo agian gutxiago erabiliko dira, egia baita ez direla debalde. Baina agian kontrako efektua eragingo du krisiak.
|
|
|
Berdintasunean heztea bilatu behar dugu. Unibertsitateko ikasleen artean
|
emakume
gehiago daude gizonezkoak baino. Hori oso garrantzitsua da baina karrera teknikoetan emakumeak oso gutxi dira.
|
|
|
Dena den, Amaia Zubietaren iritziz egoera hori aldatzen ari da: " Emakumeek eremu gehiagotan dihardute lanean, eta orain arte gizonezkoenak izan diren lanpostu batzuetan ingeniaritza edo lanbide heziketan, kasu gero eta
|
emakume
gehiago daude". Eskoletako zuzendaritza karguan ere emakumeen presentzia areagotzen ari omen da; tranpa bat ikusten du nolanahi ere joera horren atzean:
|
|
|
Gero eta
|
emakume
gehiago ausartzen da tratu txarrak salatzera. Zehazki, %16 igo da Espainiako Estatuan pauso hori ematea erabaki duten emakumezkoen kopuruak.
|
|
|
Justiziaren sektorean gero eta
|
emakume
gehiago egoteak ez du hainbesteko eraginik izango baliabideen antolakuntzan, baina bai, agian, justizia egiteko moduan. Halakoak beti betetzen ez badira ere, emakumeek enpatia maila altuagoa eta negoziatzeko zein elkarrizketarako ahalmen handiagoa dituztela adierazten dute zenbait ikerketak.
|
|
|
Justiziaren sektorean gero eta
|
emakume
gehiago egoteak ez du hainbesteko eraginik izango baliabideen antolakuntzan, baina bai, agian, justizia egiteko moduan. Halakoak beti betetzen ez badira ere, emakumeek enpatia maila altuagoa eta negoziatzeko zein elkarrizketarako ahalmen handiagoa dituztela adierazten dute zenbait ikerketak.
|
|
|
Gaur egun, betidanik izan den bezala, baserrian funtsezko zereginak betetzen jarraitzen dute emakumeek; hala ere, haien lana ez dago behar bezala ezagututa. Gutxi dira oraindik, baina zorionez gero eta
|
emakume
gehiago dira baserri baten jabe gisa agertzen direnak. Giza talde horrek gero eta protagonismo eta gero eta lidergo handiagoa hartu du euskal landa-guneak dinamizatzeko orduan, landa guneak garatzeko oinarrizko zutabea izanik, eta horren ondorioz, funtsezko zeregina betetzen du ingurune naturala zaindu, lehen mailako sektoreari bultzada eman eta gure kultura tradizionala bizirik iraunarazteari begira.
|
|
|
Europako populazio aktiboan gero eta
|
emakume
gehiago badago ere, eraberean, emakumeak lan baldintzen degradazioaren eta onartutako pobrezia batenaurrean bereziki kaltetuak ageri dira. Gizartean, dirudienez, langabeziarekikotolerantzia maila desberdinak daude (Torns, 1995) irizpide sozial inplizituekinlotuak daudenak (Maruani, 2002).
|
|
|
Hala ere, miokardioko infartuagatiko ospitale hilkortasuna AEBn. (American Heart Associationen datuen arabera) berdina da gizonezkoetan eta emakumezkoetan, infartu mota jakin bat denean, hala nola elektrokardiogramaren ST segmentuaren igoera dagoenean, aldea handiagoa da estatistikoki,
|
emakume
gehiago hiltzen baitira. Azterlanaren egileek argitu dutenez, aldea ez da kasualitatea, alde handia baitago tratamenduen erabileran:
|
|
|
“Zenbat eta zaharragoa izan, orduan eta zesarea gehiago. Eta, era berean, zenbat eta zaharragoa izan, orduan eta aukera gehiago izango da klase sozial aberatsagoa izateko, eta, beraz,
|
emakume
gehiago egon daitezke klinika pribatuetara joango direnak. Baina ikerketan ikusi genuen aldea ez zela hain garrantzitsua”, adierazi zuen ikertzaileak.
|
|
|
Obulutegietako minbizia detektatzen zaila den bitartean eta sarritan hilgarria den bitartean, ez da ohikoenetako bat, ikertzaileak adierazi zuen obulutegiak mantendu zituzten partaideetatik 34 bakarrik hil zirela gaixotasun horretatik jarraipen aldian. “Bihotzeko gaixotasunek 20 aldiz
|
emakume
gehiago hil zituzten urtero”, esan zuen. 29.380 emakumeren datuetan oinarritzen da ikerketa; horietatik 16.345i umetokia eta obulutegiak kendu zitzaizkien, eta 13.035 emakumek umetokia bakarrik galdu zuten.
|
|
|
Soldatarik altuenak kontuan hartuz gero, gizonen% 16,7k LGSa baino lau aldiz diru sarrera handiagoak izan zituen, eta emakumeen% 7,4k. EINek, besteak beste, lanaldi partzialean lan egiten duten
|
emakume
gehiago egoteari egozten dizkio desberdintasun horiek, eta, horren ondorioz, urteko irabaziak txikiagoak dira. Autonomia erkidegoen arabera 2007an, soldata handienak Madrilgo Erkidegoak (24.242,08 euro urtean langile bakoitzeko), Euskal Autonomia Erkidegoak (23.892,65 euro) eta Nafarroak (22.219,46 euro) izan zituzten.
|
|
|
Lortzen dugu, teknika erasokor gutxiago eginda amniozentesia, adibidez, askoz ere
|
emakume
gehiago diagnostikatzea. Amak zenbat eta urte gehiago izan, Down sindromea izateko arrisku handiagoa dute umeek.
|
|
|
Emakumeen kasuan, ordea, %67, 1ek daukate kontratu mota hau. Aldi baterako kontratua dutenen artean, berriz,
|
emakume
gehiago daude (%32, 9) gizonak baino (%24). Emakumeek lanaldi partziala aukeratzeko joera handiagoa erakutsi dute baita ere.
|
|
|
Errepidean
|
emakume
gehiago dabil, baina mendian korrika egiteari nolabaiteko beldurra zaio. Lasterketa ezezagunagoak dira mendikoak, eta, maldan gora joan behar denez, gogorragoak diren ustea oso handia da.
|
|
|
Proportzioan gutxiago izanagatik, urtetik urtera
|
emakume
gehiagok parte hartzen du mendi lasterketan; igandean, 43 irtengo dira. Stephanie Jimenez edota Manuella Brizzo aintzat hartzeko izenak dira, eta euskal lasterkarien artean Alizia Olazabal, Alizia Romero, Oihana Azkorbebeitia, Oihana Kortazar...
|
|
|
Beharbada horregatik, gizon baino askoz
|
emakume
gehiago daude estadioan, Mousaviren alde Irango kulturako pertsona garrantzitsuak bertan direla egiten ari diren mitinean.
|
|
|
Bi sexuetako populazioa igo egin da: 195 gizon eta 166
|
emakume
gehiago. Herriei dagokionez, hamaika udalerritan igo da populazioa.
|
|
|
Tropa gehiago bidali beharra zalantzan jarri zuen, gainera: . Estrategia egokia finkatzen dugun arte, ez dut gizon eta
|
emakume
gehiago hara bidaltzeko asmorik. Ez dut Afganistanen egon nahi egoteagatik?.
|
|
|
Hain zuzen, emakumeen parte hartze handiagoa eskatzekoeskatu zuten atzo dozena bat eurodiputatuk, Bruselan. Gorbata eta exekutiboen kapelua jantzita, goi karguetan
|
emakume
gehiagok egon behar dutela aldarrikatu zuten. Horixe bera eskatzeko bilduko dira berriro gaur Belgikako hiriburuan, Europako Kontseiluko atarian:
|
|
2010
|
|
|
Garaipen garrantzitsua izan zela esango nuke, seguruenik egoera horretan dauden
|
emakume
gehiago egongo direlako. Ikusi da horrelako kasu gehiago agertuz gero nola erantzungo duen Gizarte Segurantzak.
|
|
|
gure garaian feministok ginen emakumeentzako eskubideak eskatzen eta aldarrikatzen genituen bakarrak. Gaur egun, gero eta
|
emakume
gehiagok goratzen dute ahotsa beren eskubideen alde eta Gobernuko instituzioek ere hitz egiten dute berdintasunaz, famili plangintzaz,... Egoera aldaketa horrek aldatu egin du feminismora hurbiltzeko modua.
|
|
|
Lehenbiziko azterketa egin zutenean, 2006an, sortzaile kopuruen portzentaje banaketa zorioneko 70 hori zen. Ordurako, hala ere, konturatzen hasiak ziren gero eta
|
emakume
gehiago zebiltzala zuzendaritzan eta dramaturgian, eta joera bere horretan mantendu da. Baina hori ez da behar bezala islatzen antzokien programazioan.
|
|
|
Gizonezkoetan beherakada nabarmenenak digestio aparatuko (sabeleko eta hestegorriko) minbizietan eta Hodgkin en gaixotasunean eta leuzemiatan eman dira.Emakumeen kasuan, sabeleko, kolon eta ipurtesteko eta uteroko minbiziek eragindako hilkortasun tasak behera egin du, baina birikietako minbiziak gora egin du, eta orain urte batzuk baino askoz
|
emakume
gehiagok dute birikietako minbizia.
|
|
|
Oso interesgarria da. Enpresetako zuzendaritzan zenbat eta
|
emakume
gehiago egon, burtsako kotizazioak orduan eta beherakada txikiagoa egiten baitzuen.
|
|
|
Krisi garaietan enpresek aurretik hartutako arriskuak ordaindu egiten dituzte. Beraz, enpresetan zenbat eta
|
emakume
gehiago egon, hobeto orekatuko dute gizonen arriskurako joera.
|
|
|
Hemen denek elkartu nahi dute norbaitekin, eta elkartzeak poza ematen die. Ea zergatik ez den etorri
|
emakume
gehiago. Ba emakume guztiek ez dutelako lortzen...
|
|
|
Bazkarian aldarrikapen asko egin arren, Islandian emakumeek pisu handia daukatela aitortzen dute. Europako beste herrialdeetan baino
|
emakume
gehiagok egiten du lan kanpoan, %79ak. Dena dela, agintzeko orduan gainerako emakumeen arazo berdinei aurre egin behar diete.
|
|
|
Orain arte pentsatu izan da Alzheimer gaixotasunak portzentaje bereaneragiten duela gizonengan zein emakumeengan. Herrialde batzuetan, gizonezkoenaldean
|
emakume
gehiagok pairatzen dute Alzheimer gaixotasuna. Hori azaltzekobi arrazoi nagusi erabiltzen dira.
|
|
|
«Gizartean dagoen arazo larri bat da, gero eta
|
emakume
gehiago hiltzen direlarik».
|
|
|
Antsietatea eta obesitatea: emakume askoren gaitzak Pertsona askok, gizonek baino
|
emakume
gehiagok, bortizki jaten dute. Hori islatzen da gozotegi batean edo litxarreria denda batean azkar sartzen direnean eta, ia pentsatu gabe, gosea edo antsietatea baretzen dien zerbait erosten dutenean.
|
|
|
“Beste helburu bat da osteoporosia izateko arrisku faktore nagusiak ezagutaraztea eta profil horiek nola alda daitezkeen erakustea, bizi ohitura errazen bidez eta gaixotasunaren diagnostiko goiztiar batetik abiatuta”, zehaztu du Díaz Curielek. Sendaezina prebenitzea Gero eta gizon eta
|
emakume
gehiago bizi direnez, hezurren osasun txarraren ondoriozko nahasteak ugaritu egiten dira, eta gero eta konplexuagoak dira. Zahartzeak, hormona sexualen gutxitzeak edo bizimodu desegokiak adierazten dute hezur masa dentsitate txikia dutela, eta, beraz, haustura osteoporotiko askoren atzean daudela.
|
|
|
Lanaren Nazioarteko Erakundearen arabera (LANE), Espainiako biztanleria aktiboaren %8k egunean 12 ordu baino gehiago eskaintzen ditu bere lanbidean. Arazo hori, oro har, gizonezkoa zen, eta gero eta
|
emakume
gehiagori eragiten die, lan munduan gero eta gehiago sartzen direlako. Ondorio psikologikoak nabariak izan daitezke, baina adikzioak aurrera egin ahala okerrera egiten dute.
|
|
|
Gero eta
|
emakume
gehiagok aukeratzen dute kirurgia estetikoa, senoek nahi duten tamaina edo forma lortzeko. Espainia protesi gehien dituen Europako Batasuneko herrialdeen artean liderra da, eta urtero 50.000 silikona inplante ezartzen ditu.
|
|
|
Tumore nagusia bularrekoa da, Gascónen arabera “intzidentzia tasan gora egin baitu, baina ez heriotza tasan”, eta atzetik kolorrektala eta prostata datoz. Zenbait minbizi motatan sendatze edo kronifikazio maila altuak lortu diren arren, beste batzuetan, hala nola biriketako minbizia, gero eta
|
emakume
gehiagori eragiten diena, oraindik ez da puntu horretara iritsi. Hori lortzeko, hainbat norabidetan lan egin behar da:
|
|
|
Bularreko minbizia gero eta hasierako faseetan diagnostikatzen da, eta
|
emakume
gehiagori, gaixotasun hori bahetzeko programei esker. Bularreko tumoreen detekzio goiztiarrean emaitza onak izan direnez, nabarmen handitu dira erasandako emakumeek minbizia gainditzeko aukerak.
|
|
|
Lan horrek erakusten du 13 urtetik gorako 12.196.630 pertsonak erabiltzen dutela Facebook gure herrialdean. Sexuaren araberako banaketak agerian utzi du gizarte sarean
|
emakume
gehiago daudela(% 50) gizonak baino(% 48). Gainerako %2a “definitu gabe” agertzen da, maskotentzako edo estiloaren araberako kasuetarako profiletakoa baita.
|
|
|
Bi sexuetako populazioa igo egin da: 61 gizon gehiago eta 144
|
emakume
gehiago. Herriei dagokionez, udalerri gehienetan igo da populazioa, hamarretan hain zuzen:
|
|
2011
|
|
|
(?) Baikorrak izan behar dugu, hala ere. Pixkanaka joan arren, gero eta
|
emakume
gehiago dago arlo publikoan; eta bai, hainbeste mende iraun duen kultur estereotipoen iruditeria ezin ezabatuta gabiltza?. Montserrat Palau Verges,. Nazionalismoen teorizazioetan, emakumeok inoiz ez gara izan subjektu?, Berria,.
|
|
|
Emakumeen presentziak gora egitea: gero eta
|
emakume
gehiago dira beraien lurraldea uzten dutenak, sexuen araberako portzentajeen aldea parekatuz.
|
|
|
Emakumeek “osasun profesional kolegiatuen artean presentzia handiagoa dute”, nabarmendu zuen EINek. 2010ean gizon baino
|
emakume
gehiago zeuden botikarien, erizainen, emaginen, fisioterapeuten eta podologoen taldeetan. Eta gainerako kolektiboetan gizonezko gehienak izaten jarraitzen duten arren, aldea murriztu egin zen berriro 2010ean.
|
|
|
Juan Martínez Hernándezek, RENACEko zuzendariak eta Madrilgo Carlos iii.a Ospitaleko Medikuntza Prebentiboaren eta Osasun Publikoaren Zerbitzuko arduradunak, adierazi duenez, “ehun urte betetzera iristen diren pertsonen ia erdiak modu independentean egiten dute hori; osasun egoera “harrigarria da” bere adinerako, eta odoleko kolesterol maila “edozein adinetako batez bestekoak baino baxuagoa da”. Beste datu interesgarri bat da ehun urtetik gorako
|
emakume
gehiago daudela, gizonen bikoitza edo hirukoitza baino gehixeago. Hala ere, adituak dioenez, ehunka urte dituzten gizonek emakumeek baino osasun hobea dute, eta, beraz, bizi kalitate hobea.
|
|
|
Elikagaiak eta ohiturak, arriskua ere markatzen dute Dieta osasungarria hautatu nahi dute, baina elikadura ohiturak aldatu zituzten pertsonen %12k argaltzeko egin zuten. Ehuneko txiki batek bakarrik, gizonak baino
|
emakume
gehiagok, egunean bost barazki edo fruta pieza hartzea, asteko dietan lekaleak sartzea eta gozokiak baino lehen esnekiak aukeratzea gomendatzen du. Azken batean, elikatze portaera aldatu egin behar da, arazo kardiobaskularren bat izateko arriskua urrundu nahi bada.
|
|
|
20 urtetik beherako emakumeek eta, batez ere, 40 urtetik gorakoek aukera gehiago dituzte egoera horri aurre egiteko. Gero eta
|
emakume
gehiagok atzeratzen dute amatasuna hainbat arrazoirengatik, eta horrek ugalkortasun ahalmena murrizten du (nabarmen murrizten da 36 urtetik aurrera). Lagundutako ugalketa teknikek gero eta erantzun eraginkorragoak ematen dizkiote arazo horri, eta, ondorioz, gaur egungo amak duela hamar urtekoak baino handiagoak dira.
|
|
|
irabazlea. Aurten, gainera, sekula baino
|
emakume
gehiago, sei denera,
|
|
2012
|
|
|
Ez dut alde handirik sumatzen unibertsitatearen eta ekimen pribatuaren artean. Badut halere, halako pertzepzio bat, unibertsitatean
|
emakume
gehiago dagoela goi mailako postuetan.
|
|
|
Dauden artistak ikusaraziz lortzen da berauek promozionatzea, eta aldi berean, sortzaile berrientzat ikur izatea. " Lehenik emakume ereduak behar ditugu, erreferenteak, jarraian
|
emakume
gehiago anima dadin. Begi bistan jarri behar ditugu, zeren emakume musikariak izan badira".
|
|
|
Gero eta
|
emakume
gehiagok egiten dute etxean erditzeko hautua, erosoagoa, intimoagoa eta atseginagoa zaielako, medikuz eta erizainez inguratuta egitea baino.
|
|
|
Gure ustez ondo hago eta oheak libratu beharrean gauden, geroz eta
|
emakume
gehiago etortzen ditun hona eta gelak aldatu behar ditinagu. Ondo asko dakin asko zaretela daukagun espaziorako.
|
|
|
Zergatik kostatzen zaizue egia onartzea? Eta gehiago esango diat, Telmo Bogan dagoenetik,
|
emakume
gehiago joaten omen dun...
|
|
|
Zahartzaroaren feminizazioa. Bi sexuen arteko heriotza tasan aldea dago, adin guztietan emakumeen alde. Beraz, azkenean, adinduen artean
|
emakume
gehiago dago.
|
|
|
Hari horretatik, aipatu indar politikoen arteko itunak genero politiken bultzatzaile izan diren erakunde formalak instituzionalizatzea ahalbidetu du udal administrazioaren barruan. Azkenik, Tarrow ek aipaturiko hirugarren faktoreari dagokionez, esan daiteke gero eta
|
emakume
gehiago iritsi dela Bilboko Udaleko botere politikora eta, ondorioz, genero gaiek gero eta presentzia handiagoa izan dutela tokiko agendan.
|
|
|
Gizonezko batek ere ez du aitortzen etxeko lanak egiten dituenik; emakumezkoen artean, berriz kopuru esanguratsuagoak adierazten du egiten dituela(% 17,3). Prestakuntzari dagokionez, gizonek baino
|
emakume
gehiagok dauzkate unibertsitate ikasketak (Amurrio, Larrinaga, Mateos, 2007a). Datu horiek guztiek argi erakusten dute parte hartzeak kostu bereizgarriak dituela emakumeentzat eta azkenean partaidetza praktiken protagonista izatea lortzen dutenek baliabide erantsiak eduki behar izaten dituztela, parte hartzen duten elkarteen barnean nahiz elkarte horien bitartez atzemandako tokiko instituzio parte hartzaileen barnean.
|
|
|
Dieta beti mantentzearekin obsesionatuta bizi den elikadura estilo hori permarexia gisa sortu da, baina hedabideengatik zientzialariengatik baino gehiago. Azken horiek ez dute zehaztu pertsona horiek elikadura portaeraren nahaste profil bat duten pertsonak diren, gizonak baino
|
emakume
gehiago, eta beren bizitzaren muina pentsatzea eta jatea posible, behar edo ez duten horretaz hitz egitea da. Elikadura mota horren kezkagarriena da, kasu gehienetan, pertsonek ez dakitela jaten dutena beren beharretara egokitzen den, hurrengo dieta eraginkorra eta segurua den, zer albo ondorio dituen beti dietan eta bere egoera pertsonalaren arabera kaltegarria den.
|
|
|
Berak hainbat esparru konkistatu ditu eta ekintzaile gisa hasi du bere ibilbidea. Gero eta
|
emakume
gehiagok irekitzen dituzte beren negozioak eta unibertsitatera sartzen dira. Are gehiago, unibertsitateetan ikasten duten emakume ijitoak gizonezkoak baino bi aldiz gehiago dira.
|
|
|
Eta haurrek emakumeek baino aukera gutxiago dituzte. Aztertutako hondoratzeetatik bitan
|
emakume
gehiago salbatu ziren gizonezkoak baino; tartean, Titanic famatuan. Beste hamaikatan, aldiz, gizonezkoak baino askoz emakume gutxiago irten ziren bizirik, eta beste bostetan antzeko kopuruak izan ziren.
|
|
2013
|
|
|
" Kanpotik agian epaitu egin gaituzte, baina egoera hau egokitu zaigu eta amatasunari uko egin behar diot espetxean nagoelako? Zoritxarrez, Euskal Herrian inoiz baino
|
emakume
gehiago dago preso politiko eta erabakia hartu behar duzu: arre edo ixo.
|
|
|
Uste baino
|
emakume
gehiago euskal rockean
|
|
|
Alberdiren ustez, auzolanak eragin du berriek eraikina bere sentitzea. Halaber, kideek azpimarratu dute gero eta
|
emakume
gehiago gerturatzen eta parte hartzen ari direla eta bereziki pozgarria izan da, parekidetasunari garrantzia eman diotelako hasieratik. Helburua bete dute momentuz, herritarren inplikazioa areagotzea.
|
|
|
iaz, Euskal Herriko sei emakume eta gizon baten bizitza eraman zuen, eta azarora arte 5.584 salaketa jarri zituzten Hegoaldean, 16,7 egunero. Datuek diote urtetik urtera gero eta
|
emakume
gehiagok salatzen dutela euren aurkako bortizkeria, baina 2012an apalagoa izan zen goranzko ildo hori; izatez, Nafarroan behera egin zuten salaketek. Indarkeria murriztu izanari ez, baizik eta krisiari egotzi diote zenbaitek.
|
|
|
Talde berriaren zerrendan 21 ministro daude, horietako zortzi Ministerio zehatzik gabe, eta Italiako alderdi politiko nagusietako kideak dira guztiak. Pertsona gazteak dira nagusi eta inoiz baino
|
emakume
gehiago daude.
|
|
|
Rasputini, gezurrezko staretz? deitzen zioten eta helburu zuten Rasputin harrapatu eta sektako kide guztien aurrean biluztu ondoren, barrabilak moztea; horrela, modurik izan ez zezan
|
emakume
gehiago engainatu eta gozatzeko.
|