|
2000
|
|
|
eta agindu dezakeenaz publikoa ohartarazi. Analistak ez daki, hots, ez duaurre juzgurik egiten, beste batekiko ezberdin zaren neurrian zuk behar duzunaz.Psikoanalista batek ez du
|
emakume
batek haurrak izan behar dituenentz aurre-juzgurik egiten, ez du homosexual bat nahitaez heterosexuala bilakatu behar izateariburuzko aurre-juzgurik egiten, ez du aurre-juzgurik egiten semea aita bezalakoaizatea hobea ote den jakiteari buruz,, nolako enborra halako ezpala, atsotitzarenarabera, edo semeak aitari kontra egin behar ote dion,, aita biltzaile, seme banatzaile?
|
|
|
Hasieran, bezeroak ametsetan agertzen diren pertsonaia eta gauzak deskribatzen ditu, alegia, ametsetan bere burua nola kokatzen duen eta agertzen direnpertsonaia edota gauzak ere nola ikusten dituen. Adibidez,, orain hormarengainean nago?,, menditik behera noa,
|
emakume
bat dago nire ondoan...?
|
|
|
Pentsatzen dutarratsaldean lagunekin aterako naizela: noiz edo noiz oihu egingo dut, hitz egingo dut, aspaldian ikusi gabeko norbaiti diosala irribarrez egingo diot, helmuga ezagun gabekoohiko bidaiez arituko naiz
|
emakume
batekin, gizaseme bati berriz, lanaren nondiknorakoaz galdetuko diot. Enekori abesti hura eskatuko diot.
|
|
2001
|
|
|
egileak berakhainbeste zor dion tradizio literarioaren informaziorik ez duenak (non azala+ edukia= azal kondentsatzailea tratamendu narratiboa ihes egiten dion) zerirakurtzen duen Bihotz bi nobelan. Ba, gizona, protagonista alegia, gaiztoa dela; emakumea, berriz, gajo samarra; Hanbrekoa, memoriaren lausotasunaz harantzagoko historiaz biluztutako gerrako txiste barregarriak; eta koktelaren hasieran etaamaieran, telefilmearen musikaz girotuta,
|
emakume
bat leihotik behera.
|
|
|
Ezin esan nobelan gizonezkoen irudi ona ematen denik. Bioleta autobusetikikusten duenean (126) nobelako protagonista Zhivago doktorea bezala sentitzenbada, antz gutxi du gizonezko horrek B. Pasternak en nobelako protagonistarekin.Azken honek, Yuri Zhivago-k,
|
emakume
batekin ezkondu ondoren beste batezmaitemindu arren, ez du zitalkeriaz jokatzen. Horregatik, Floraren ahotan jartzendiren «ona zaude» etengabeak eta Hopper en Hoteleko logela (1931) koadroarekinegiten diren etengabeko konparaketak desolazioaren, eta abandonoaren erreferentzia plastikoak ditugu.
|
|
|
Eta argi dagobikotearen indiferentzia hori dela emazteari jasangaitzena suertatzen zaiona. J.Ortega y Gasset ek bere Estudios sobre el amor (1939) gogoangarrian zioskunbezala, maitemindutako
|
emakume
batek nahiago du bikotekideak eragiten dizkionnahigabe eta sufrikarioak jasan, beraren indiferentzia pairatu baino. Hortik, Florakpianoz jotzen dituen piezetan aireratzen den irudi malderra,. Look at me, I am ashelpless as a kitten up a tree?
|
|
|
Ez dut uste, ezta ere, abantailak ditugunik. Hau da, oso garbidaukat, argitaletxe batek
|
emakume
baten liburua kaleratzea erabakitzen badu, benetako balio literarioa eta kalitate minimoa badituelako dela. Zentzu horretan, gizonezkoak eta emakumezkoak nahiko parean gaudela uste dut.
|
|
|
Bada musua antzinako elkar usnatze baten aztarna dela dioenik ere. Gaur egun ere, eskimalek sudurrak elkartzen dituzte agur gisa, eta goi mailako gizarteko arauek
|
emakume
bati eskuan mun egitean ez zaiola musurik eman behar diote; sudur puntaz ukitu bakarrik egin behar omen zaio.
|
|
2002
|
|
|
Aldi proiektatuaren amaieran, EAEko
|
emakume
batek 1,25 seme alaba izateaespero da, batez beste; hau da, 1985ean izan genuen, ugalkortasun orokorrarenindize sintetiko, berbera.
|
|
|
Erabilgarritasunaren ikuspegira mugatuz (eta ez sakonagokoa den balioen ikuspegitik, horiek oinarrizko arazoak ere badira): nolako erantzuna emango da
|
emakume
baten aldetik, haurtzaindegirik gabe, ziurtasun ekonomiko eta sozialik gabe, egoera berrietara egokitu gabeko lan baldintzarik gabe, bikotekidearen heziketa eta gaitasun berak izan arren, haurra edukitzeak etxera itzultzea behartzen badu?
|
|
2004
|
|
|
Eros, hau da, Maitasuna? jainkoeta
|
emakume
baten haurra da; beraz, izaki mistoa da, gu bezala. Denok gara Eros, hots, ezarras azkar, ez absolutuki ahul; czjakintsu ezta ezjakin ere.
|
|
2005
|
|
|
Berdinzaleek diotenez giza eskubideak ez dira bozkatzen eta, beraz, gehiengoaren tesiak ez du inongo aplikaziorik auzi honi dagokionez. Erreferendumaren soluzioa baztertzen da, eta aldarrikapenaren defendatzaileen kopuruari ezzaio garrantzirik ematen,
|
emakume
batek aldarrikapen hau egitea nahikoa izangolitzateke eskubide honen egikaritzea martxan jartzeko. Zentzu horretan, auzitegietara jotzea guztiz koherentea da, horren bidez, eskubideen egikaritzea bermabaitaiteke.
|
|
|
Zenbaitetan konpainien arteko akordioakizan ziren eta bakoitzak bide batetik jo zuen; beste zenbaitetan, aldiz, gurutzatuegin ziren eta arazo eta istilu batzuk gertatu ziren. Alarde munizipaleko kantinerenaurkezpenean, esaterako, tentsio handiko uneak bizi baziren ere, irainak,
|
emakume
bat erasotua izan zen?, emozioa ere izugarria izan zen. Izan ere, Alardea ulertzeko era berri bat ari zen sortzen.
|
|
|
Auzitegi Gorenaren epaia azken zentzu horretan kaleratuz gero, epaitegienaurrean bide berriak landu lirateke, hala nola,
|
emakume
batek elkarte pribatu batean sartzeko eskubidea aldarrikatzea edota emakumez eta gizonez osatutako elkarte bat eratu eta elkarte horrek beste elkarte pribatuekin batera Alardeanparte hartzeko asmoa adieraztea eta, horretarako, beste konpainiek osatutako elkartepribatuko kide izateko nahia adieraztea.
|
|
|
izenburupean 2000ko uztailaren 5ean idatzitakoa: «Interesgarria litzateke lan bateanikertzea zergatik noizbait horren matriarkatu indartsua izana ohoreko duen herribatek horren beldur eta mespretxu handia erakusten duen emakumeen aurrean(...). Gogoan ere hartu litzateke zer neurritaraino izan daitezkeen gizaseme batzuksegurtasun eskas, prozesio batean
|
emakume
bat ondoan edukitzea mehatxutzathartzen badute» edo Javier Mina k 2000ko irailaren 8an izenpetutakoa: «BetikoAlardearen aldekoak, kantineraz gaineko beste emakumeak onartzera behartukolituzketen kanpo presioek eraginik eduki ez dezaten pribatu bilakaturik, berrienaketa modernoenak lirateke, hau da, tradiziotik urrunen genituzkeenak», «Alardemisto integrala sustatzen ari diren gizon eta emakume batzuk tolerantziaz oraingohonetan eskatzen ari direnaz baizik ez dakiten alderdietatik heldu dira; bestelakotoleranteak daude, ordea, beste aldean, oraingo honetan tolerante izaten asmatzenez dutenak eta besteak oro har, beste aldeko emakume eta gizon batzuek alde honetakoei eskaini ohi dieten irain(?) berbera itzulirik, espainoltzat jotzen dituztenak».
|
|
2006
|
|
|
4 Azkenik, eztabaida soziala eta politikoa zabaltzea eta gai honi lehentasunpolitiko osoa ematea, eta eztabaida honetan adituez eta feministez gain, amek, aitek eta ama eta aita ez diren gizon emakumeek hartu behar duteparte. Oso ohikoa da entzutea ama ez den
|
emakume
batek duelainoiz iritzi bera eduki, amatasunak bizipen irudikaezina bailitzan, bainanaturalizazioaren beste zeinu bat besterik ez da azken hori. Egunero arigara eztabaidatzen gure egunerokotasunean presente ez dauden hamaikagaiez, eta amatasunak ez du zertan izan estatus berezirik.
|
|
|
Hirugarren, azpimarratzekoa da amatasunaren babesa (Konstituzioaren 39 artikuluanjasotzen dena), dela ezkondutako zein ezkongabeko harremanetan; horrela, aintzatespen juridikoa eman zaio eta eskubideen iturri bihurtu da berez amaren etaumeen arteko harremana. Baina, lehen esaten genuen legez, printzipio eta arauinspiratzaileok modu ezberdinean interpreta daitezke; esaterako, Konstituzioaren39 artikuluak dio ume guztiek dutela beren aita ezagutzeko eskubidea; ordea, Lagundutako Ugalketa Teknikei buruzko legeak dio Konstituzioaren 39 artikuluarijarraiki, familia sortzeko duen eskubidearen ondorioz,
|
emakume
batek bikotekideaizan edo ez izan, semen anonimoa eska dezakeela umea egiteko (LagundutakoUgalketa Teknikei buruzko 14/ 2006 Legearen 6 artikulua, eta Auzitegi Konstituzionalaren 116/ 1999 Epaia).
|
|
|
Homosexualen arteko ezkontza konstituzionalki ezinezkoa dela uste dutenekargudiatzen dute 32.1 artikuluan, gizona eta emakumea? formula erabiltzen dela, gizon bat
|
emakume
batekin ezkontzea soilik onartzen duela bere sisteman, eta ezdagoela beste formularik aurreikusterik. Baina Konstituzioaren 32 artikuluakaipatutakoaz gain, beste adiera batzuk ere ahalbidetzen ditu, homosexualen artekoezkontza jasotzen dutenak.
|
|
|
Emakume batek beste
|
emakume
baten enbrioia bere sabelean hazi eta jaiotako umea emakume horri ematea da amatasun subrogatua. Legeak umetokia, alokatzea?
|
|
|
XI. mendearen hasieran Akitaniako dukeek bildu zituzten Gaskunia eta Akitaniako dukerriak, Pirinioetaraino. Herentzien jokoagatik 1137an guztia geratu zen
|
emakume
baten esku: Leonor Akitaniakoaren esku.
|
|
|
Izan ere, gizarte demokratikoaren funtzionamendu arrazionala gizarte horren dimentsio instrumentalak kolonizatua zuen. Sendatzeko xedez sortuak genituen ospitaleetan, gorputza kontrolatzeko gaitasuna zuten burokraziak loratu ziren,
|
emakume
baten erditzea probokatzeraino sendagileak asteburua libre izan zezan. Eskolan, enpresan edo alderdi politikoan beste horrenbeste gertatzen zen (Flecha, Gómez eta Puigvet, 2001:
|
|
2007
|
|
|
Lan hori errazteko, ikasleei zenbait egoera deskribatzen zaizkie aukeratu dezaten. Adibidez, pertsonaiabat Afganistaneko
|
emakume
bat izan daiteke, bere herrialdeko egoeratik ihesidoana, edo munduan zehar bidaiatzen ibili ostean, Espainiako estatuan denboraasko daraman bidaiari bat, hauteskundeetan parte hartu nahi duena, berarenganeragina izan dezaketen erabakiak hartzeko. Istorioa prestatzeaz gain, onartu ala ezonartu erabaki behar duten ikaskideek egindako galderei erantzun diete.
|
|
|
Erantzunari segida emateko: gizon harek bere hizkuntzaz mintzo diran lagunak ditu; eta emaztetzako bere hizkuntzaz mintzo dan
|
emakume
bat aukeratzen. Erosteko, mintza ditekean dendetan sartzen da, eta lana ez du aurkitzen, eta ezin gainera, gor mutu izan lukeen lantegietan.
|
|
|
Ipuinetako gobernari bati [joan zitzaion] behin
|
emakume
bat iskanbila handian, esaten ziola: (46)
|
|
|
Ipuinetako gobernari bati behin
|
emakume
bat [joan zitzaion] iskanbila handian, esaten ziola:
|
|
|
Ipuinetako gobernari bati behin
|
emakume
bat iskanbila handian [joan zitzaion], esaten ziola:
|
|
|
Ipuinetako gobernari bati behin [joan zitzaion]
|
emakume
bat iskanbila handian, esaten ziola:
|
|
|
Behin ipuinetako gobernari bati [joan zitzaion]
|
emakume
bat iskabila handian, esaten ziola:
|
|
|
Ipuinetako gobernari bati [joan zitzaion] behin
|
emakume
bat iskanbila handian,...
|
|
2008
|
|
|
Garapen fisikoaren kasuan, badirudi aldi kritikoen adierazleak daudela, batez ere umekiaren garapenean. Adibidez, haurdun dagoen
|
emakume
batek izpiekin tratamendu bat jasotzen badu, droga jakin batzuk hartzen baditu edo gaixotasun jakin batzuk harrapatzen baditu, umekiak kalte jakin batzuk sufri ditzake. Kaltearen tamaina eta mota, shockaren jatorriaren eta jasandako unearen araberakoa izango da.
|
|
2009
|
|
|
Ikertutakoaren haritik tiraka eta agiri berriak aurkitzen zituen heinean, Agurtzanek
|
emakume
baten izena deskubritu zuen. «Celia Villamediana.
|
|
|
Gero Kanboko Le Terrases ospitalera joan zen. Nik egindudan ikerketaren inguruan, etxe bat alokatu zuen, Celia Villamediana izeneko
|
emakume
batekin. Kanbon zeuden errefuxiatuen zirkulu batera joan ziren.
|
|
|
dispareunia (sexu jardueran mina izatea), libido gabezia eta baginarenidortasuna (Alder, 1994; Barret, Pendry, Peacock, Victor, Thakar eta Manyonda, 2000), nork bere buruaren irudi negatiboa izatea eta erditzean jasandako minak edotraumak eragindako anorgasmia (Read, 1999). Ondoezak irauten duen denboratartea
|
emakume
batetik bestera ez da berdina. Ikerketa batean (Barret eta beste, 2000) ikusi da emakumezkoen% 80k erdiondoko lehen hiru hiletan gutxienezsexu arazoren bat izaten duela eta 3 emakumetik 2k haurra jaio ondorenekoseigarren hilabetean ere arazoak izaten dituztela.
|
|
|
Gainera, modu larrian bizi duten emakumeek joera dutepentsatzeko besteek ere hala egiten dutela, eta ondoez hori transmititzen dute, euren inguruko beste emakumeengan eraginez (alaba, ahizpa...) (Borras eta PerezPareja, 1999). Badirudi, beraz, hilekoaren fenomenoaren irudikapen sozialagertatzen dela,
|
emakume
batetik bestera transmititua izaten dena, eta jasotzenduenaren hilekoaren bizipenean eragina duena.
|
|
|
Ikusmenaren eta erotikaren arteko harremanei dagokienez, gizonen emakumeenak baino gehiago dilatatzen dira,
|
emakume
bat biluzik ikustean; emakumeen begi niniak, berriz, gizonenak baino gehiago dilatatzen dira, ama bathaur batekin edo gizon bat biluzik ikustean. Baina, begi niniaren tamaina ez duikusmenetik sartzen den irudiak bakarrik aldarazten, baita usaimenetik, dastamenetik edo entzumenetik sartzen diren lurrin, zapore edo soinuek ere.
|
|
|
Halaber, ibilbide hau abiarazi nahi duen
|
emakume
batek eskakizun handiariaurre egin behar dionez, zenbait gizon presidenteren aldean, emakume presidenteen prestakuntza handia izaten da. Izan ere, karguko lanetan ongi aritzeko beharrezkotzat jotzen diren prestakuntza profesionala eta gaitasun indibidualak, EAEkoelkarrizketatutako emakumeen kasuan ezin hobeak direla esan behar baita.
|
|
|
«Aurreko presidenteak zera...
|
emakume
baten eskutan utzi nahi zuela esan zidan, federazioko presidentea emakume bat izateko garaia zela uste zuela[...], eta., esannuen, ba bai. Hau da...
|
|
|
«Aurreko presidenteak zera... emakume baten eskutan utzi nahi zuela esan zidan, federazioko presidentea
|
emakume
bat izateko garaia zela uste zuela[...], eta., esannuen, ba bai. Hau da...
|
|
|
Eta orduan, guztia nire potroiengatik denez... Bada, hori, bat batean
|
emakume
bat, horixe, ezdaukagu..., praktikoagoak gara».
|
|
|
–Hauxe:
|
emakume
bat presidente?! Zer diozu!, erotu egin zara?!?
|
|
|
Baina bestetik, langabezia femeninoaren espezifikotasuna azaltzen da, bai dimentsio familiarreanbai eta dimentsio sozialean ere. Dimentsio familiarrean,
|
emakume
batek tradizionalki familiaren barnean izan dituen paper eta betebeharrak azpimarratzen dira etadimentsio sozialean, gizartean emakumeenganako existitzen den diskriminazioaagerian jartzen da. Langabezia femeninoaren aurrean kontraesanak nabarmentzendira.
|
|
|
Bilerak nahiko isilekoakziren baina, hala ere, bigarren bilerarako dagoeneko zortzi kide bildu ziren (II). Taldean bertan baziren pentsaera ezberdineko pertsonak, adibidezfamilia eskuindarreko
|
emakume
bat. Bileran helburutzat gorpuen arrastoak biltzea, lurperatze egokia ematea eta omenaldi elizkizuna egitea ezarri zituzten.
|
|
2010
|
|
|
Egun, nahikoondo moldatzen da eguneroko jarduerak egiteko, baina etengabe gainbegiratzeabehar du, ezin zaio bakarrik utzi, momentu laburretan ere ez. Duela gutxi Manolirekin goizez egoteko
|
emakume
bat hartzen saiatu ziren, baina Manolik ez zuenonartu.
|
|
|
Arestian aipatu bezala, Alzheimer gaixotasuna duen pertsona zaintzeaz arduratzendena, kasu gehienetan, familia izaten da, zehatzago esanda, familia bereko 50 60urte bitarteko
|
emakume
bat. Hori dela-eta, zaintza prozesuaren eta zaintzailearenebaluazioa egitea beharrezkoa da.
|
|
|
Muturreko pobreziari buruzko mundu mailako datuak ez dira generoaren arabera bereizten eta, ondorioz, zaila da pobreziaren eta gosearen murrizketan emandako aurrerapausoek, ematen diren lekuetan, emakumeei eta beren alabei zeinmailatan mesede egiten dieten jakitea. Nazio eremuko datuek adierazten dutenez, emakumeek gizonekiko nagusitasuna mantentzen dute pobreziari eta goseari dagokienez eta arrazoien artean bai hezkuntza zein osasun zerbitzuen sarbidean baiondasunen gaineko kontrolean jasaten duten diskriminazio sistematikoa ageri dira.Adibidez, Hegoafrikan etxe nagusitzat
|
emakume
bat duten familien bi heren pobrezian bizi dira, ostera, etxe nagusia gizonezko bat duten familien artean ehunekohau herenera jaisten da (UNIFEM, 2009).
|
|
2011
|
|
|
Sinopsia: jaka eta minigona beltzez jantzitako
|
emakume
bat oinez doa espaloitik. Haur, emakume gazte, gizon zahar, mutil, andre eta gizon helduen ondotik pasatzean, berari begira geratzen dira.
|
|
|
Adibidez, niri txikitan erakutsi zidaten, bakarrik geundenean, kaleko atea ezin zela inoiz ezezagunei ireki edota Telefonica ren izenean norbaitek gure datuak eskatzen bazituen, bada ez emateko inoiz; edota gaseko gizona zetorrenean irakurketa egitera, lehenengo eta behin benetan gasekoa zela egiaztatzeko eta gero uzteko etxera sartzen. Lehengo egunean entzun nuen Sestaon zerbait arraroa gertatu zitzaiola etxean bakarrik bizi zen adineko
|
emakume
bati. Bada gaur egun, berdin gertatzen da; beti ibili behar dela adi, erne, alegia.
|
|
|
Inkontziente uzteraino eraso zituen, eta egoera inkontzientean zeudela bortxatu egin zituen. 1991n behin behineko askatasunean irten zen, baina handik bi hilabetera berriro espetxeratu zuten,
|
emakume
bat aizto batez erasotutakoan.
|
|
|
Gaur egun, Tony King 62 urteko espetxe zigorrera kondenatuta dago: 36 urte, Sonia Carabantes erailtzeagatik; 19 urte, Rocio Wanninkhof en heriotzagatik; 7 urte, Benalmadenako
|
emakume
bat bortxatzeagatik. Gainera, Scotland Yard ikertzen ari da Tony King erlazionatua ote dagoen Amanda Dowler (13 urteko neska) eta Sara Cameron-en (23 urtekoa) hilketa eta bortxaketekin.
|
|
|
Pertsona helduen kasuan, nahastea bi sexuetan antzeko proportzioan ematen da, baina, haurren kasuan, mutilen kopuruak gutxi gorabehera neskena bikoizten du (Nathan, Gorman eta Salkind, 2005). Bestalde, aipatu baita ere, emakumeengan garbiketa konpultsioak gizonengan baino maizago aurkezten direla (sei emakumeko gizon bat), eta, egiaztapen konpultsioak, berriz, gizonezkoengan ohikoagoak izaten direla (hiru gizoneko
|
emakume
bat) (Sandín eta Chorot, 1998).
|
|
|
Autozigorketaren paranoiaz hitz egiten du bertan. Aimée izeneko
|
emakume
baten kasuaz ilustratzen du paranoia mota hori. Aimée k aktoresa ospetsu bati eraso egin zion; aktoresa hori ospe handiko emakume aske bat zen, Aimée k izan nahi zuen modukoa, hain zuzen ere.
|
|
|
Egia esan, ezkon-bizitza ez zitzaion egokiena iruditzen filosofiara dedikatzeko. Gainera, ia ezinezkoa iruditzen zitzaion bere ondoan zoriontsu izango ez zen
|
emakume
batekin bera zoriontsua izatea. Schopenhaur ek zioen bera ia beti bere gogamen munduan bizi zela, gizartea edo dibertsioak ez zitzaizkiola gustatzen eta, hori gutxi balitz, ez zela beti umore onez egoten; beraz, itxaropen gutxi zegoela emakume bat bere ondoan zoriontsu izateko (Schopenhauer, 2009).
|
|
|
Gainera, ia ezinezkoa iruditzen zitzaion bere ondoan zoriontsu izango ez zen emakume batekin bera zoriontsua izatea. Schopenhaur ek zioen bera ia beti bere gogamen munduan bizi zela, gizartea edo dibertsioak ez zitzaizkiola gustatzen eta, hori gutxi balitz, ez zela beti umore onez egoten; beraz, itxaropen gutxi zegoela
|
emakume
bat bere ondoan zoriontsu izateko (Schopenhauer, 2009). Schopenhauer-ek, saiheskari zen neurrian, besteekiko harremanak desiratzen zituen sakonean, baina desira horiek baztertu eta gutxietsi egiten zituen, besteek baztertzean sentituko zuen minari aurre hartuz.
|
|
|
Abentura arriskutsu baten sentipen bilaketak gidatutako thriller a. Abokatu arrakastatsu (Michael Douglas) batek
|
emakume
bat (Glenn Close) ezagutuko du festa batean eta, ezkondua egonik ere, pasioz beteriko asteburua pasatuko du emakume horrekin. Abokatuak bere emazte eta alabaren babesera itzuli nahiko du abentura amaitutakoan, baina emakumeak ez du harremana eten nahi eta hor hasiko da abokatuaren amesgaiztoa.
|
|
2012
|
|
|
Bihotz indigenako
|
emakume
batek zera galdetu zidan: zergatik diozueekonomialariok nire herria ez dagoela garatuta, nire komunitatean konpartitzenbadugu bizitzak egunero oparitzen diguna, eta inork ere ez, ez haurrak ez zaharrak, ez badu ezagutzen ez babesgabetasuna ez arimaren bakardadea?
|
|
|
emakumearen gorputz zati bat erabiltzen da ageriko konnotazio erotikoekin, ipurmasailak agerian? publizitatearen hartzaileen arreta zuzenean eta berehala bereganatzeko elementu bat gisa; erabilitako irudia da,
|
emakume
baten ipurmasailak erakutsiz eta emakumeak inolako eginkizun aktiborik izan gabe justifikatuko lukeena irudi horren agerpena, erakarpen objektu soiltzat gisa emakumearen gorputz zati bat (ipurmasailak) erabiltzea; eta, azkenik, ez dago inolako loturarik aurkeztutako emakumearen irudiaren eta iragarritako produktuaren artean, zeren eta, alde batetik, Seat León automobil lehiaketa taldea sustatzen...
|
|
|
3.a) artikuluan, joera estereotipatuak aipatzen dira; ez da esaten emakumeak ezin direnik agertu jarduera eta lan jakin batzuk egiten. Alde horretatik, esan behar da estereotipo bat aurkezteko ez dela nahikoa
|
emakume
bat erabiltzea tradizionalki emakumeei eman izan zaien lan bat egiten. Horrez gainera, iragarkiak aditzera eman behar du emakumeei soilik dagokiela lan hori egitea.
|
|
|
Edo «Dolce&Gabbana»ren kasua. Kasu horretan,
|
emakume
bat gizon baten aurrean, beste lau gizonek inguratuta, sexu otzantasun jarrerarekin agertzen zen, haietako bik alkandora askatuta zutelarik eta batek soinarekin ere biluzik, eszenari ezer esan gabe begiratuz. Autocontroleko Publizitate Epaimahaiak, 2007ko martxoaren 2an emandako ebazpenean erreklamazioa onartu zuen, ulertu baitzuen erreklamatutako iragarkiak gizonarekiko emakumearen sexu menderatzearen mezua ematen zuela, non gizona indar eta nagusitasun jarreran zegoen.
|
|
2014
|
|
|
Adibide gisa, adineko gizon baten, adineko
|
emakume
baten eta emakumezkogazte baten esaldiak jarri ditugu:
|
|
|
Eta horrela gogoratzen du, hain zuzen ere, Maria Jesus Berrotaranek48 KristinaMardarasen lehenengo irudia: «. Bai, hori izan zen deskubrimentua... ez dakit zeizango zen. eta Eibarreko zinean
|
emakume
bat bertsotan aizu, eta erantzuten ziolaez dakit zeini, eta besteak erantzuten ziola, esaten nun: joee, begira, badao ba.
|
|
|
Urteetan bertsolaritzan murgilduta egon den
|
emakume
batek komentatu zidan gogoan zuelanerabea zenean espresuki eskatzen ziola bere amari bertso saioetara takoiekin eta makilatuta ez joateko.Asko azpimarratzen zuen ideia horrek garai hartan (80 eta 90eko hamarkadak) bertsolaritzak zuenkutsu maskulinoa. Gizonezkoentzat eta gizonen neurrira osatutako giroa izaten omen zen.
|
|
|
Eta ez dakit zergatik ukatu behar dudannaizena:
|
emakume
bat odoletan.
|
|
|
Horrnela «Eta ez dakit zergatik ukatu behardudan/ naizena:
|
emakume
bat odoletan» esaten digunean, korrelazio hori hausten du, non bere emakume eraikuntza ez duen odol horrek baldintzatuko.
|
|
|
Boterearen benetako aurkezpena ez da gizon bat bera baino txikiago den gizon batedota
|
emakume
bat jotzen ikusaraztea. Boterea diskurtsoetan leku bat edukitzeko gaitasuna izatea da.
|
|
|
– «Bada irakiar
|
emakume
bat lapidatu egingo dutena, harrika akabatuko dutena, eta eskaera bakar bat egin du: harrikatzen duten bitartean bere semeak ezdaitezela bertan egon».
|
|
|
Garai hartako Euskal Herrian ez zen batere ohikoa
|
emakume
bat oholtza gaineanagertzea, gitarra eskuetan zuela. Luze gabe hasi ziren kantari berriarentzatgoitizenak agertzen.
|
|
|
Garraitzetakoitsas urak aitorturiko poemak. Bildumari armazoia emateko, fikzio bat eraiki nuennon
|
emakume
batek mezuak idazten zituen gaurik gau itsas ertzeko harea gainean, sei astetan zehar. Zazpigarrenean ez zen poemarik, protagonista desagertu egitenzelako, Peneloperen itxaronaldia irauli nahian mezu andana ñibirri ñabarra utzi etagero.
|
|
|
Izan naiz eta banaiz
|
emakume
bat nostalgiaren eta errebeldiaren artean bizi izandena. Konbinazio horretatik testu gazi gozoak sortu dira, noiz bitalismoaren mamimamitik, noiz etsipenaren bulkada lagun nuela, noiz kredo mengel honi atxikirik: «Ahal dudana egiten dut aurrera egiteko, eta egiten dudan horretan ahal dudanajartzen dut».
|
|
|
Galdera bat ateratzen da bidera ezinbestean: «Zer da
|
emakume
bat?» (I, 16).
|
|
|
Zer da, baina,
|
emakume
bat. Esanguratsutzat du galdera bera egin beharra.Beauvoirrek uste du inongo gizonezkori ez litzaiokeenik otuko antzeko buruhaustebaten bueltan libururik idaztea.
|
|
|
246). Horrela, Sojouner Truthek, Ain, t I a Woman [Ni ez al naiz
|
emakume
bat?] diskurtso ezagunaren egileaketa XIX. mendeko feminista eta abolizionista beltzak, «gizaki» kategoriaren izaeraez naturala eta historikoki eta politikoki mugatua agerian utzi zuen, emakumearenkategoria aldarrikatzen eta, era berean, deseraikitzen zuen bitartean.
|
|
|
79) aurrera eraman ugaltzesistema izateagatik, hots, berezkoak dituzten funtzio organiko naturalen erruz.Baieztapen hori berresteko, Mariscal y Garciak oso datu eskasak erabili zituen, harenustez nahikoa baitzen «examinar el estado de animo que acompaña generalmente aldesempeño de esta funcion», funtzio hori hilekoa izanik. Emakumeen ezintasuna, bada, «demostratua» geratzen zen, eta haietako batzuen asmo emantzipatzaileenzentzugabekeria irudikatzeko, nahikoa zen
|
emakume
bat epailea, legegilea, edoErrestaurazioaren gobernuko ministroa izango balitz zer gertatuko litzatekeenimajinatzea. Mariscal y Garciak iragarri zuen ez zela beste erremediorik egongo«investida de cualquiera de los cargos antes señalados y de otros muchos que deseariaocupar, cada luna, o en cuanto apuntasen los primeros signos de la preñez» zegoenemakumea ezgaitzea baino.
|
|
|
2 Objektu bati eusten dion
|
emakume
baten irudia erakusten du?
|
|
|
Antagonismoan oinarritutako alteritatea eraikitzea (sexua generoa sistema): nola definitzen da gizon bat? Nola definitzen da
|
emakume
bat. Horrelaxe, singularabsolutuan.
|
|
|
ez epaile, gai jartzaile, antolatzaile, ezta publiko gisa ere; izan ere, orain dela gutxi arte emakume gutxi zirenbertsolarien jarraitzaile. Bertsolaritzari lotutako
|
emakume
batek aitortu zidanez, gazte garaian gurasoekin saioetara joaten zenean espresuki eskatzen ziola amarimakilatu gabe eta takoizko zapatarik gabe joatea. Feminitatearekin loturiko edozeinelementu tokiz kanpoko adierazpena kontsideratzen zen.
|
|
|
Lehenengo bost bertsoaldi entzun eta gero, ondoan nuen lagunak zera bota zidan: «Zergatik inork ez du irudikatu
|
emakume
bat, demagun ama bat?»
|
|
|
Beretikkantatu zuen, emozioak erdigunean jarrita eta agian horregatik arriskatu zuen, bereplanteamendua gaiarekin ez zetorrela pentsatzeko aukera ematen zuen eta. Edozeinkasuan, aitortu behar da, gutxitan entzun izan dela horrelako testigantza oholtzagainean, bertsotan,
|
emakume
baten ahotsetik, bihotzetik, barrutik. Hori ikusi nuennik:
|
|
|
Oraingoan Atxagak ez du asmatu(...) pertsonaia osatzeko trebeziarekin(...) Atxagaklehen orrialdeetan ematen dio emakume protagonistari eman diezaiokeen jipoirikhandiena. Izan ere, Atxagak Irenerekin egiten du
|
emakume
batek emakumea denetiksekulan egoera horretan egingo ez lukeena: kartzelatik atera berri dela arrotz batekinmaindire zikinetan kiribilkatzea.
|
|
|
O k gizonezkoen ideia bat adierazten du. Gizonezkoena edo gutxienez maskulinoa.Behingoz onartu du
|
emakume
batek! Nork onartu du zer?
|
|
|
Herritar batek beste herritar bat jotzen duenean poliziak esku hartzen du, eta eraso izeneko kargu espezifikoa egozten. Baina ezkontza kontratua sinatuduen
|
emakume
bat, sinatze horren ondorioz, jada ez da herritar arrunt bat (legeakbabestutakoa). Poliziak publikoki adierazi du ez duela, inondik inora, zerikusirikizan nahi afera domestikoekin (afera zibilei kontrajarriak), zeintzuetan estatukoautoritateak ez duen zertan zuzenean esku hartu, senarraren autoritateak hartzenbaitio erreleboa.
|
|
|
Analisi horren arabera, gizon bat edo
|
emakume
bat izango litzateke norbait zeinarenhainbat elementu (kromosomak, fetu hormona eta gonadak, sexu organo fetalak, haurtzarokoak etahelduarokoak, helduaroko gonadak eta joera sexuala) kulturalki ulergarriak izango liratekeen maskulinoedo femenino gisa. Generoaren elementu horietako bat edo gehiago ez badatoz gainontzekoekin bat (gaur intersexualen kasuan bezala), interpretatu ezineko gorputz bilakatzen dira (alegia, kulturalki ezulergarriak).
|
|
|
Ondorioz,
|
emakume
bat izatearen denborazkotasun indibidualari buruz da izendapen baten denborazkotasun ugarien arteko mugimenduez hitz egitea.Izendapen hori historikoki aldatzen den bezala, milioika aukerek ere askotarikoformak hartzen dituzte. «Emakume» izena, talde izen gisa, aldatu egin da, aurrekoataletan iradoki dugunez.
|
|
|
esperientzia horiek emakumeeiegokitzen zaizkiela ez emakumeak direlako soilik, baizik eta esperientzia horiekmenderakuntzaren fruituak direlako, menderakuntza naturala izan edo politikoaizan. Eta egia bada ere esperientzia horiek sexu bati bakarrik dagozkiola, bizipenhoriek ezin dira erabili
|
emakume
bat izatearen egoera ospatzeko edo estaltzeko, gainontzeko ezaugarri etsigarriagoak aintzat hartu gabe. Baina feminismoarentzatia ezinezkoa da «emakumeen esperientzia» desmuntatzea, feminismoaren berareninteresen arabera.
|
|
|
Kategoria bat galdekatu beharrean,
|
emakume
bat galdekatuko dugu. Gutxienez, atseginagoa izango da.
|
|
|
Bioteknologiak dagoeneko aldatu du giza arraza. Esate baterako, amniozentesia eta abortu hautatua erabili dugu down sindromedunjaiotzen maiztasunagutxiagotzeko, eta munduko zenbait tokitan sexuaren ratioa ere aldatu dugu fetuemeak hautatu eta abortatuz38, eta, gaur egun, bai sonogramen bitartez bai azterketaamniotikoen bidez, antzeman daiteke ea haurdun dagoen
|
emakume
baten barrukoumea zer generotakoa den eta ea garapen arazorik izango duen39 Intersexualtasunmota gehienak ezin daitezke jaio aurreko esku hartzeekin aldatu, hala ere, SHAmotako intersexualtasuna, sarrien gertatzen direnetako bat, bai alda daiteke. Hori onaal da?
|
|
|
Garapen fisikoaren kasuan, badirudi aldi kritikoen adierazleak daudela, batez ere umekiaren garapenean. Adibidez, haurdun dagoen
|
emakume
batek izpiekin tratamendu bat jasotzen badu, droga jakin batzuk hartzen baditu edo gaixotasun jakin batzuk harrapatzen baditu, umekiak kalte jakin batzuk sufri ditzake. Kaltearen tamaina eta mota, shockaren jatorriaren eta jasandako unearen araberakoa izango da.
|
|
|
Michigango Jack Kevorkian sendagileak 1990ean suizidatzen lagundu zion Alzheimerren gaixotasuna zuen 54 urteko
|
emakume
bati.
|
|
|
Rhoda Sapolsky ren lagun masaia zen. Rhodak Sapolskyri esan zion
|
emakume
bat osasun zentrora eraman behar zutela, erasokor zegoelako eta ahotsak entzuten zituelako. Ahuntz bat erail omen zuen bere eskuez, gainera.
|
|
|
Fetitxismo trabestistan emakumez jantzita kitzikatzen da gizona. Fetitxista trabestista erakartzen duena ez da beste
|
emakume
bat izatea, baizik eta bere barnean daukan emakumea (Zucker eta Blanchard, 1997). Imitatzaileak ez dira trabestistatzat hartuko, trabestitze horrek sexualki kitzikatzen ez baditu.
|
|
|
D. Pubertaro ondorengo emakumeengan hilekoaren desagerpena; esate baterako, hilekoaren jarraiko hiru ziklo osoren desagerpena(
|
emakume
batek amenorrea du bere hilekoa tratamendu farmakologikoaren ondorioz soilik agertzen denean, adibidez, estrogenoak hartzen dituenean).
|
|
|
Zizeronek zorotasunen sinonimo moduan, eta oroimen galera moduan erabili zuen. Alois Alzheimerrek 1906an deskribatu zituen gaixotasun horrek
|
emakume
batengan eragindako aldaketa histopatologikoak.
|
|
|
Alzheimer dementzia Alois Alzheimerrek deskribatu zuen lehenengo aldiz 1906an; 51 urteko
|
emakume
batek zuen «garun azaleko gaixotasun bitxia» deskribatu zuen, zahartzaroko dementzia atipiko moduan.
|
|
2015
|
|
|
Lehenengo atalean esan bezala, une honetan bildutako informazioaren analisia egiten ari naiz, eta, horren erakusgarri, jarraian doktore tesian elkarrizketatutako
|
emakume
baten kontakizunari heldukodiogu: Marcelaren testigantzari, hain zuzen.
|
|
|
Abiaburuko interfazearen osagai grafiko nagusiari dagokionez, ohartzen gara berriro ere bideari egiten zaiola erreferentzia. Bideak
|
emakume
baten aurpegia zeharkatzen du, esperientzia dokumentalaren bitartez salerositako emakume horiengana hurbiltzeko bidaia eskaintzen duelako. Bestalde, dokumental osoan zehar gertatu bezala, publizitatearen estetikaren zantzuak ageri dira, besteak beste, «Mujeres en venta» izenburua irudikatzeko moldean.
|
|
2017
|
|
|
Beste lanbide ugaritan gainditua dagoena, hemen ez, oso maskulinoa da?. Bulegoetan lan egiten duen eta lan egiten hasi zenean obran ibili zen
|
emakume
baten esanak dira.
|
|
|
Eta beraz, ama izateak denbora horretan suposatzen duen hutsunearen ardura indibidualizatzen dute. Hori bizi izan duen
|
emakume
batek enpresen lan ideologia kritikatzen du: Xx1, zer dago programatuagorik haurdunaldi batek dakarren baja bat baino?
|
|
|
Haiek baino bi ordu gutxiago egiten ditut baina gaizki.?. Bulegoetan lan egiten duen
|
emakume
batek berriz horra azaldutakoa: Xx9, lanaldi partzialean nago baina gaur egun luzatu nezake berriz.
|
|
|
Ikuskera sozialak zinez bestelakoak dira, eta, genero eredu hegemonikoen ondorioz, emakumeen arau hausteak eta gizonenak ez dira modu berean ulertzen, ezta baloratzen ere (Juliano, 2009, 2011). Oro har, lehenengoen transgresioak zorrotzago epaitzen edota zigortzen dira (Davis eta Faith, 2002), eta, delituen kasu zehatzean, gizarte gaitzespena agerikoa da; nolabait, ekintza
|
emakume
batek egin izanak gertatutakoa larriagotuko balu bezala. Azken batean, badirudi gizartearen zati handi batentzat emakumeen delituzko ekintzek hutsegite astunagoa dakartela, lege penalak haustearekin batera, arau sozialak ere urratu dituztelako (Juliano, 2009, 2011).
|
|
|
Adierazi bezala, artikulu honen ardatz den doktore tesia bukatu berri dut. Bertan lortutako emaitzen erakusgarri, ikerketan elkarrizketatutako
|
emakume
baten kasuan sakonduko dut: Simoneren istorioan, hain zuzen ere.
|
|
|
13 Simone atxilotu zuten unean, Joxepa deitu dudan adineko
|
emakume
baten barneko zaintzailea zen.
|