|
2008
|
|
|
Eguzkiaren mugimenduari jarraitzen dio heliosziametroak. Irudiok udako solstizioan (handia) eta neguko solstizioan (txikia) egin zituzten, Eguzkiak itzal txikiena eta handiena egiten dituen
|
egunetan
, hurrenez hurren. (Argazkia:
|
|
|
2006an, AEBko National Human Genome Research Institute k (NHGRI) 13 milioi dolar jarri zituen hainbat proiektu finantzatzeko, DNA sekuentziazioa merkeagoa egingo duten teknologien garapena azkartzeko asmoz. Urte berean, X Prize fundazioak hamar milioi dolarreko saria iragarri zuen, 2006an ehun giza genoma hamar
|
egunetan
sekuentziatzeko gai den gailua egiten duen lehen taldearentzat. Eta, ehun ez, mila gizakiren genomak sekuentziatzea du helburu berriki abiarazi duten nazioarteko proiektu batek.
|
|
2009
|
|
|
etxeko olio erabilia birziklatzeko kontainer bereziak jarri zituzten kaleetan. Kontainer horiekin, erabiltzaileak eguneko edozein ordutan, urteko 365
|
egunetan
, birzikla dezake olioa.
|
|
|
Hurrengo bi
|
egunetan
buru belarri aritu ziren adituak nanozientziaz eta nanoteknologiaz. Mila eta bat modutara azaldu zuten batzuek eta besteek zer neurritakoa den nanoeskala, zer aukera eskaintzen duen materia atomoz atomo lantzeak, bai fisikan, bai kimikan eta bai biologian, eta abar.
|
|
|
Hori bai, beti bezala, urriko lehen
|
egunetan
jakinarazi zituzten Nobel saria jasoko dutenen izenak, eta, beti bezala, sari banaketa abenduaren 10ean izango da.
|
|
|
Fenomeno horren eraginez, eragin toxiko kaltegarriak handitu egiten dira, bai kate trofikoaren beheko katebegietan (planktona), bai gorenekoetan (foka, hartz zuria, gizakia). Horrela, ekosistemaren ingurune desberdinetako (atmosferako, uretako eta organismo planktonikoetako) poluitzaileen presentziari buruzko ahal bezainbat datu biltzeko, abentura honek iraungo duen 30
|
egunetan
, ehunka metro kubiko aire eta auskalo zenbat litro ur filtratuko ditugu, maletak filtroekin, estraktuekin, laginekin eta kiloka egoera orrirekin betetzeraino; analizatu eta prozesatzeko hilabetetako lana daramagu gurekin (entretenimenduko bidaia zela uste zuena oker dago; hemen ez dugu bingorik).
|
|
|
Depresioa duten pertsonetan ere maiz ikusten da elikagai jakin batzuk jateko apeta dutela, hala nola txokolatea, alkohola, izozkia, patata frijituak, hanburgesak... Antzeko jokabidea izaten dute emakume batzuek hilekoaren aurreko
|
egunetan
.
|
|
|
Adibidez, adineko pertsonetan oraindik ere erlijioak pisu handia dauka, eta elikaduran ere antzematen zaie: bijilia
|
egunetan
ez dute haragirik jaten. Zaharren egoitzetan, esaterako, kontuan hartu beharreko faktorea da, beraz.
|
|
|
Espainian egindako inkestetan azaltzen da batez beste egunean hiru ordu baino gehiago ematen dituztela telebista ikusten. Ordu horiek urteko 365
|
egunetan
dira, eta, guztira, eskolan igarotzen dituztenak baino gehiago dira. Bada, telebistari begira dauden denboran, iragarkiak ematen dituzte; horietako batzuk, asko, jateko produktuak dira, edo edariak.
|
|
2010
|
|
|
2008ko abuztuan, askatu egin zituzten ama eta kumeak (zortzi, orotara). Lehenengo
|
egunetan
, jana eman zien lan-taldeak, badaezpada. Eta gero radiotracking a baliatu zen bisoien jarraipena egiteko.
|
|
|
2009ko bigarren seihilekoan ETB1, ETB2, TVE1 eta La2 telebista kateak ikertu ditugu, zoriz aukeratutako hamabi
|
egunetan
(bederatzi astegun eta asteburuetako hiru egun); guztiak ere gaueko albistegiak ziren. Agi denez, gertatu da albistegirik ez izatea edo murriztuak ematea.
|
|
2011
|
|
|
Zelula amak kupula optiko bilakatzea eragiteko, matrigel deritzon hazkuntza ingurunea erabili zuten ikertzaileek; begiko zelula bihurtzera bultzatzen ditu ingurune horrek zelulak. Hala, ikusi zuten zelulek likido likatsu bat eratu zutela hasieran, eta hurrengo
|
egunetan
pixkanaka garatuz joan zela, eta enbrioietan ikusi ohi den garapena izan zutela kupula optikoa eratu arte.
|
|
|
Enfisemaren jarraipena. Elastasaren eragina aztertzeko, sagu talde baten jarraipena egin da enfisemaren garapenaren lehen ordu eta
|
egunetan
. Zutabe bakoitzak garapenaren une jakin bat adierazten du.
|
|
|
Motorraren abantailak murriztu egiten ditu, nahiz eta alde onak kontuan hartzekoak diren: ibilbide energetikoagoak egin ditzake (laburragoak, iraupen aldetik), eta misioa bertan behera utzi eta etxera behar baino lehenago itzultzeko aukera ematen du (169
|
egunetan
itzuli daiteke).
|
|
2012
|
|
|
2009ko apirilaren 6an, Richterren eskalan 5,8ko magnitudea izan zuen lurrikara gertatu zen L'Aquilan (Italia); 309 pertsona hil ziren eta 35.000 pertsona etxebizitzarik gabe gelditu. Aurreko
|
egunetan
, eskala txikiagoko lurrikarak sumatzen hasi ziren ingurune hartan, ohikoak baino zerbait indartsuagoak, eta urduritasuna eta larritasuna hedatu zen gi
|
|
|
2009ko apirilaren 6an, Richterren eskalan 5,8ko magnitudea izan zuen lurrikara gertatu zen L'Aquilan (Italia); 309 pertsona hil ziren eta 35.000 pertsona etxebizitzarik gabe gelditu. Aurreko
|
egunetan
, eskala txikiagoko lurrikarak sumatzen hasi ziren ingurune hartan, ohikoak baino zerbait indartsuagoak, eta urduritasuna eta larritasuna hedatu zen gizartean. Mugimendu sismikoak zirela eta, Italiako Arrisku Handien Batzorde Nazionala bildu zen, eta, gizartea lasaitzeko, lurrikara handiren bat gertatzeko arriskua betikoa zela iradoki zuen.
|
|
|
Bohrrek bai. Eta konferentziak iraun zuen hiru
|
egunetan
borroka moduko bat izan zuten biek. Einstein saiatzen zen frogatzen ziurgabetasun printzipioa oker zegoela, planteamendu fisikoak asmatuta, eta Bohrri eskatzen zion asmatutako egoera azaltzeko.
|
|
2013
|
|
|
Endesak eta Iberdrolak osatzen dute Nuclenor, eta 2012ko abenduaren 28an argitaratu zuen oharrean zehazten denez, gobernuak zentral nuklearrei ezarritako zerga berria da ixteko arrazoia. Hain zuzen ere, erabilitako erregai nuklearraren eta sortutako hondakin erradioaktiboen gaineko zerga berri bat ezartzea erabaki zuen Espainiako kongresuak abenduaren azken
|
egunetan
. Zergak atzeraeraginezko izaera du, eta, horren ondorioz, Nuclenor 153 milioi euro ordaintzera behartuta legoke.
|
|
|
" Eltzekondoa garbituz" du izenburua, eta, errezetez gain, erosketak egitean kontuan izan beharreko alderdi batzuk ere jasotzen ditu, hala nola etxean zer dugun begiratzeko erosketak egitera joan aurretik; hurrengo
|
egunetan
zer jango den aurreikusiz egiteko erosketa zerrenda; produktuen iraungitze datari begiratzeko...
|
|
2014
|
|
|
Adibidez, Espainiako Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiak (CSIC) 2012an egindako ikerketa batean, antibiotiko betalaktamikoek (penizilina, esaterako) mikrobiomaren osaeran eta funtzionamenduan nola eragiten zuten aztertu zuten, eta frogatu zuten hamaika
|
egunetan
izugarri gutxitzen zela mikroorganismoen dibertsitatea. Gainera, proteinen ekoizpenean eta beste funtzio batzuetan asaldura nabarmenak hauteman zituzten.
|
|
|
Gehienak era zirkularrean adierazten dira, garai bateko kulturetan ortzia disko, zirkulu edo esfera gisa irudikatzen zutelako. Esfera hori ilargi hilabetetan edo eguzki hilabetetan banatzen zuten, eta zerua urteko 360
|
egunetan
edo 360 gradutan banatu.
|
|
|
Maien egutegiko unitateak, haien arteko erlazioa eta bakoitzaren iraupena
|
egunetan
.
|
|
2015
|
|
|
Kalkuluak eginez, eguzki egunaren iraupen hau ateratzen zaigu: 86.400 s (60)= 1.440 minutu (60)= 24,00 h. Horregatik, gure erlojuek 24 orduko egunak neurtzen dituzte zehatz mehatz, egunero egunero berdin berdinak, urteko edozein
|
egunetan
, horixe da-eta Eguzki egun baten batez besteko iraupena.
|
|
|
Lurra Eguzkitik pixka bat urrunago dago afelioan eta hurbilago perihelioan. Izan ere, afelioa eta perihelioa ez dira solstizio
|
egunetan
bertan, aste pare bat beranduago baizik: gutxi gorabehera, urtarrilak 4 eta uztailak 4 [7].
|
|
|
Beraz, orbitaren eliptikotasunaren eraginez, eguzki egunaren iraupenak oszilatu egiten du; 24 ordu balioko du, doi doi, urtean bi egunez bakarrik, afelioaren eta perihelioaren arteko erdiko
|
egunetan
hain juxtu (apirilak 5 eta urriak 3 inguru). Perihelioan, berriz (urtarrilak 4 inguru), 24 ordu baino zortzi segundo gehiago iraungo du, eta afelioan, berriz, zortzi gutxiago (uztailak 4 inguru).
|
|
|
Urtean lau aldiz da nulua: solstizioen eta ekinokzioen arteko erdiko
|
egunetan
; bi solstizioetan dauka maximoa (erlojuak baino atzeratuago dabil Eguzkia), eta bi ekinokzioetan minimoa (erlojuak baino aurrerago Eguzkia).
|
|
|
bi solstizioetan eta bi ekinokzioetan. Justu solstizioen eta ekinokzioen arteko erdiko
|
egunetan
, balio maximoak eta minimoak hartzen ditu: 10 minutuko atzerapena(=+ 10 eko aurrerapena), eta alderantziz.
|
|
|
[3] Verne, J.: Munduari itzulia 80
|
egunetan
, Elkarlanean, 2001, Itzultzailea: Manuel Arregi, Bilduma:
|
|
|
[4] Verne, J.: Munduari itzulia 80
|
egunetan
, Erein, 2002, Itzultzaileak: Jesus M eta Juan Carlos Arrieta Sagasti, Bilduma:
|
|
|
17ak eta 36 minutuan, Bilbon [2]. Urteko beste edozein
|
egunetan
, negu zein uda, beranduago iluntzen du, eta, egun hori solstizioa baino hamabi egun lehenago da! Hala ere, oraindik, abenduaren erdialdean, goizeko egunsentia ez da goizago hasten; beranduago argitzen jarraitzen du egunak!
|
|
|
Uztailaren 11n, Plutondik 4 milioi kilometrora ateratako irudi honetan zunda hurbilen egon zen
|
egunetan
ikusiko ez zuen aldea ikus liteke. Puntu ilunen banda bat ikusten da, eta gainaldean forma zirkular eta hexagonal bat.
|
|
|
Zientzialariek ez dakite zer izan daitezkeen. Plutonek 6,38 egun behar dituenez bere buruari bira bat emateko, gertuen egon zen 3
|
egunetan
, beste aldea bakarrik behatu ahal izan zuen zundak. Dena den, ibilbidea pentsatuta zegoen urruntzen ari zela beste aukera bat izateko alde hori aztertzeko, Karonek islatutako argiaz baliatuz.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, ezinbestekoa da kanpotik FSH dosi handiak sartzea obulutegia estimulatzeko. Tratamendua hilekoaren lehen hiru
|
egunetan
hastea gomendatzen da, fase folikularra ahal den gehiena aprobetxatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Epilepsia krisien inguruan hainbat ikerketa egin badira ere, emaitzek ez dute bat egiten krisi gehiago zein ilargi fasetan gertatzen den adieraztean [7]. Glasgowko Unibertsitateak egindako ikerketa baten arabera, bihotzekoaren sintomak izan baina proba diagnostikoetan gaitzaren jatorri biologikoa aurkitu ez zen kasu gehiago izan zen ilargi beteko
|
egunetan
[8]. Fenomeno hori azaltzeko, ikerketaren autoreek proposatzen dute, azalpen biologikorik izan ezean, zerikusia izan zezakeela Ilargiaren inguruan eraikitako sinesmen sozialak.
|
|
|
Aurreko kultibo guztiak, bi egunen buruan bota egiten ziren. Hala egiten zen gainerako kultibo guztiekin, bi
|
egunetan
ez bazen ezer hazi, ezer ez zegoela ondorioztatzen zen. Aldi horretan, ordea, kultiboa Ostegun Santuan egin, eta asteartera arte utzi zen.
|
|
2020
|
|
|
Gau hartan bertan, Pisatik urrun, Simon Mariusek ere Jupiter behatu zuen, eta haren ondoan zeuden lau puntuen kokapena aipatu zuen. Hurrengo
|
egunetan
, bi zientzialariek, bakoitzak bere aldetik [6], izar horien mugimendua deskribatu zuten, eta ondo ulertu zuten Jupiterren sateliteak zirela. Ondorio garrantzitsuak zituen horrek:
|
|
|
Horrek hainbat azalpen izan litzake; batetik, izan liteke EAEn birusari buruzko informazio gehiago zutela, Txinara baino hilabete eta erdi beranduago iritsi baitzen, eta pandemiaren ezagutza horrek azal lezake estres, antsietate eta depresio mailak txikiagoak izatea. Bestalde, baliteke, halaber, lagina jaso zenean, Espainiako epidemiaren lehen
|
egunetan
, biztanleriak oraindik ez ikustea pandemiaren irismena bere lurraldean bertan, oraindik ere epidemia beste batzuei eragiten dien urruneko arazo bati lotzen baitzioten [6,7].
|
|
|
Hasteko, gazteek beraien ikasle roletik bizitako antsietatea; gogora dezagun klaseak bertan behera geratu zirela itxialdia ezarri baino lehen, eta baliteke horrek krisiaren kontzientzia handiagoa sortzea ikasleengan. Bestalde, krisi honetan bereziki aipatua izan da sare sozialetatik jasotako bonbardaketa mediatikoa, bereziki lehenengo
|
egunetan
fake news ak izugarri ugaritu ziren. Baliteke, gazteak sare sozialetan aktiboagoak izaki, bonbardaketa horrek haien egoera psikologikoa kaskartu izana.
|
|
|
Egia esan, lan ildo hori alboratuta neukan; orain gehiago nabil hezkuntzarekin eta feminismoarekin lotutako gaietan. Baina, hezkuntza zentroak itxi aurreko
|
egunetan
, ikusi nuen unibertsitateko nire ikasleak oso urduri zeudela, mugikorrari adi, elkarren artean koronabirusari buruzko komentarioak egiten Orduan esan nien nire kideei agian komeni zela antsietate mailak neurtzea; artean ez genekien eskolak itxiko zituztenik ere.
|
|
|
Azken
|
egunetan
, Espainian zein beste herrialde batzuetan, gerra hizkera nagusitzen ari da agintarien artean, COVID eta koronabirusaz aritzean. Joera horrek kritika zorrotzak jaso ditu, alderdi askotatik, baita ikuspegi zientifikotik ere.
|
|
|
Marteraino joan eta itzultzeko hiru urte behar dira. Hara iristean, makal eta ahul egongo dira, dute ibili zenbait
|
egunetan
. Misioa kolokan jar dezake horrek.
|