|
2008
|
|
|
• 2007ko Nafarroa Oinez jai
|
egunera
joandako jendearen gogobetetze maila ebaluatzea.
|
|
|
Oinez
|
egunera
joateko motibazio nagusiari dagokionez, hona hemen estatistikoki gehien nabarmendu diren erantzunak: euskarari laguntzeko (%53, 1) eta ikastolei laguntzeko (%44, 3).
|
|
|
Hurrengo Nafarroa Oinez
|
egunera
joateko asmoa ote duten galdetu diegu elkarrizketatuei. Erantzun gehienak baiezkoak izan dira (%78, 6), honela banatuta.
|
|
2011
|
|
|
Aurrerago esan denez bitan banatuko dugu, erraztasun asmoz eta ez motibo objektiborik gabe, diglosia terminoaren historia: bere jatorria eta egungo
|
egunera
arteko ibilbide nagusia. Batetik 1959 artekoa aztertuko dugu, eta bestetik 1959an hasi eta ordutik honakoa. kasu bietan, gorago esan denez, Fishman-ek" political discourse" eta Txepetxek" relaciones mediante el instinto" deitu izan duten azterbidea bigarren planora eramaten saiatuko gara eta, horren ordez," sociolinguistic discourse" edo" formulación intelectual rigurosa que señale con precisión su contenido y sus l� mites" delakoari lehentasuna ematen.
|
|
|
egia da hori. karl w. deutsch en azalpenak ez dira, xehetasunak gora-behera, batere okerrak13 Azken berrehun urtean zer gertatu den argi dagoelarik gatozen hurrengo puntura: zer ari da azken hamarkadotan gertatzen eta orain bertan, egunetik
|
egunera
, zer joera ari da gailentzen? 1800etik 1950 ingurura arteko joera hura al da europan, orain ere, gidari?
|
|
2014
|
|
|
Bestalde, Atxutxiamaikaren helburuan zentratuz, berau betetzen edo ez galdetzerakoan, Elgoibarko Izarra Euskaltzaleon Topaguneko dinamizatzaileak erantzunik eman ezin duela dio. Bere hitzetan, 1996tik gaur
|
egunera
arte ez da honen inguruko azterketarik egin eta beraz, ez daki zehazki erantzuten. Pertzepzioetara joz, ostera, baiezkoan dago elkarrizketatua; okerrera joan ez delako sentsazioa duela aitortu du.
|
|
2016
|
|
|
Horixe, hain zuzen, da txosten honen funtsa nagusia, metodologia kualitatiboaren bitartez gurasoengana hurbildu ahal izatea eta lehen eskuko informazioa jasotzea. Horrela egin genuen Bizkaia 2010etik gaur
|
egunera
arte Bizkaiko euskara teknikariek garatu duten" EMAN GILTZA, ¡ Háblale, escúchale!" izeneko kanpainan eta horrela egin nahi izan dugu proiektu honetan, ñabardurak ñabardura. Hortaz, esku artean duzuen txosten honek Vitoria Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuaren behar bati erantzun nahi izan dio; izan ere, ezin aipatu gabe utzi landa lana gauzatzerakoan GEU elkartearen laguntza izan dugula.
|
|
|
Aldagai horietariko hainbat nekez (osorik edo nagusiki) hiztun herri ahularen kontrolpean izango dela jakinik, aldian aldiko aldakuntza prozesu horiek gorabehera zein dira hogei bat urtera begira gure artean plantea litezkeen lehentasun irizpide basikoak473? d) Euskara indarberritzeko saio zabalaren altzoan zer leku, eta zer lehentasun, dagokie egunetik
|
egunera
ahulduago ditugun arnasguneei. Zer elementu ekonotekniko, soziokultural, lurralde antolamenduzko (tartean etxegintza) eta juridiko hartu behar dira kontuan, hein batean bederen kontrolpean gordez, hizkuntzaren azken gotorleku naturalotan ere, azken hamar hamabost urteotan gertatzen ari den bezala, euskaltasun beteak nabarmen behera egin ez dezan?
|
|
|
Euskara indarberritzeko saio zabalaren altzoan zer leku, eta zer lehentasun, dagokie egunetik
|
egunera
ahulduago ditugun arnasguneei?
|
|
|
Kontua da hortik kanpora indarberritze sendorik bideratzea askoz zailagoa dela. Indar guztia edo indar gehiena espazio soziofuntzional berriak sortzen eta espazio geofisiko" galduak" berreskuratzen jartzea ez da hortaz arrazoizkoa, zer mantendu (eta, hartatik abiatuz, zer garatu eta zer zabaldu) badagoenean eta mantentze lan hori egunetik
|
egunera
premiazkoago bihurtzen ari denean. Arnasguneen ezin ordezkatuzko lehentasuna behin eta berriro azpimarratu beharra dago:
|
|
|
Argi dago beraz, ahuldutako hainbat eta hainbat hizkuntza FELen ustez zergatik galtzen ari den: a) the impacts of urbanization, b) Westernization, c) (constant growth of) global communications, d) discriminatory policies eta e) population movements." Hots, bost motibo horien baterabilduzko eraginak egunetik
|
egunera
ahulduagorik dauzka milaka hizkuntza (milaka hizkuntza horien sorburu, oinarri eta agerbide diren hiztun herri), eta belaunaldi gutxiren buruan (agian belaunaldi batean edo bitan) desagerrarazi egingo ditu. Eragin jakina dute bost motibo horiek ahuldutako hiztunherriongan:
|
|
2017
|
|
|
Zalbidek esango digu errealitate hura gaur
|
egunera
ekartzea oso zaila dela. Garai hartako Euskal Herriak zerikusi gutxi dauka gaur eguneko Euskal Herri globalizatu, hiritartu eta interkonektatuarekin.
|
|
|
Analisi etimologikoak erakutsi du 1779 unitate lexikotik 598 jatorri herrialdetik eraman zituztela, hau da, aztertutako unitate lexikoen% 33,24 albanieraren lexikotik datorrela, eta gainontzeko% 65a, berriz, behin Zadarren egonda mailegatu zituela arbanasierak. Kroazieraren eragina, ordea, Zadarreko biztanle kroaziar eta albaniarrek konpartitzen zuten marko ekonomikoak (nekazaritzak eta abeltzaintzak, nagusiki) eta kroazierak Bigarren Mundu Gerraren amaieratik gaur
|
egunera
arte izan duen garrantzi soziolinguistikoak justifika dezakete. • Hitz gakoak:
|
|
|
aldaketa fonologikoak, morfologikoak, sintaktikoak eta lexikoak. Hala ere, okerra litzateke pentsatzea aldaketa horiek orduan eta gaur
|
egunera
arte" hizkuntza nagusiagoen prestigioagatik" soilik gertatu direla. Lexikoa mailegatzerako orduan bereziki, beste hainbat faktore hartu behar dira kontuan, besteak beste:
|
|
2018
|
|
|
Gerra aurreko belaunalditik gerra ondorengora mundu arrakala bat gertatu bazen, beste horrenbeste gertatu da 50.ekoen amaieratik gaur
|
egunera
. Ordukoaz bestelako norberetasun edo subjektibitate berriak sortzeraino.
|
|
|
Gerra aurreko belaunalditik gerra ondorengora mundu arrakala bat gertatu bazen, beste horrenbeste gertatu da 50.ekoen amaieratik gaur
|
egunera
. [...] Gerra osteko belaunaldian gizakia eta bizitza ulertzeko ikuspegia bera aldatu bazen, beste horrenbeste gertatu da azken mende erdian.
|
|
|
1 Maratoiarekin egin den lotura izan da arrakastaren giltzetako bat, hots, 40 ordutik 40
|
egunera
jauzi egitea. Hasteko, Maratoia zelaeta festa giroan emandako hasierak ikaragarri lagundu zion jendeari hasierako bultzadatxoa ematen.
|
|
2019
|
|
|
daukagunetik abiatzea ez da inolako ahuldade bajeza, zuhurtzia eta adorea baizik. Inor gutxi ausartu da egungo
|
egunera
arte, bilaketalan sistematiko batez, Iñaki bezain urrun iristen. apaltasun zuhurtzia handia erakutsi du gainera, behin eta berriro, ikerlan horrek gaurkoz dituen eragozpen mugak argi aitortuz. Biziki estimatzen dugu bere ekimena:
|
|
|
Gure historia, jakina, askoz ere konplexuagoa eta zailagoa da, baina eskubide osoa daukagu balioan jartzeko geure onena. Jarrera honen alderdirik onuragarriena munduan euskal kontzeptuaren narratiba positiboa indartuko dela eta egunetik
|
egunera
gauzak hobeto egitera behartuko gaituela da. Beste aukera nor garen ahaztea, nondik gatozen, norantz joan nahi dugun eta aberats berriak bezala jokatzea da, gu horrelakoak inoiz izan ez garenean.
|
|
|
Izan gaitezke zailena egin zuen gizartea: sakontasunez eraldatu zena (desagertzear zegoen hizkuntza biziberritu zuena, adibidez), baina gero, gaur
|
egunera
etorriz, noraezean dabilen beste itsasontzi bat bihurtu zena; edota erabaki dezakegu beste eraldaketa bati aurre egitea.
|
|
|
Ikuspegi estrategikoa dugu edo noraeza estrategikoan murgilduta gaude? pentsa daiteke gauzak puzten ari naizela, baina frustrazio, nekea eta noraezean ibiltzen garelako sentsazioa (edo konstatazioa) areagotzen ari da egunetik
|
egunera
: "... ekintzaletasun hutsa" aipatzen dute batzuek (Zarraga, 2010:
|
|
|
Aretxabaleta, k. (2016). Noketaren atzerakada Arratiako andrazkoen artean, XX. mendearen lehen laurdenetik gaur
|
egunera
. Gradu amaierako lana, deustuko unibertsitatea (argitaratu gabea).
|
|
2022
|
|
|
Aretxabaleta, Karlos (2016). Noketaren atzerakada Arratiako andrazkoen artean, XX. mendearen lehen laurdenetik gaur
|
egunera
(gradu amaierako lan argitaragabea). Deustuko Unibertsitatea.
|
|
|
Hain zuzen ere, profil horietako bat izango dugu ikergai lan honetan. Zehatzago, profil proaktiboaren barruan kokatu ditugun ereduan euskaldundutako hiztun berri gazteen hizkuntza erabilera aztertu nahi da lan honetan, euskararen biziberritze prozesuaren testuinguruan kokatuta, baita erabilerak DBHtik gaur
|
egunera
arte izan duen bilakaera ere. Hain zuzen ere, lan honetan lehen hurbilketa bat aurkeztuko da, eztabaida talde baten eta banakako elkarrizketen bidez aztertutako gazteen euskara erabilerari eta muda linguistikoei dagokiena, hauen ezaugarriak ezagutuz eta mudak laguntzen eta oztopatzen dituzten osagaiak identifikatuz.
|
|
|
Urteak pasatu dira, eta ikerketa lanean egiaztatu ahal izan dugunez, arrazoi nagusi hark gaur egun ere berdin jarraitzen du eta horixe da pizgarri nagusia, euskarak gutxiagotuta jarraitzen duelako eta badagoelako zer egina. Baina ordutik gaur
|
egunera
, suma daitezke aldaketa nabarmen batzuk: lehen, planak gehienetan behetik gora egiten genituen, hau da, langile soilen ekimenez abiatzen ziren, eta zuzendaritzek ameto egiten zuten; gaur egun, berriz, sarritan zuzendaritzaren enkarguz jartzen ditugu martxan planak.
|
|
2023
|
|
|
Espainiako komunikabideen lege orokorrak aztertuta (Oinarrizko Legea 4/ 1980, Oinarrizko Legea 46/ 1983, Lege Organikoa 41/ 1995, Legea 7/ 2010, lege proiektua 2021eko abenduaren 7koa) esan daiteke hizkuntzei egindako erreferentziak eta hizkuntzen lanketa garatuz joan dela 80ko hamarkadatik gaur
|
egunera
. Aztertutako legedian autonomia erkidegoetako hizkuntzen trataera bi mailetan dagoela ikus dezakegu:
|
|
|
5 Taula 80ko hamarkadatik gaur
|
egunera
lurralde bakoitzean komunikabideen sektorean egindako araudia
|