|
2009
|
|
|
Horrela atera zen Arantzazutik, 56an han sortu eta ordura arte hango ikasle teologoek kudeatu izaniko aldizkaria, J. M. Torrealdai, K. Santamaria eta Rikardo Arregiren esku Donostian paratzeko, birrantolatua, tinko tinkatua ildo inkarnazionistan. 1968 berekoa da X. Leteren Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean, Baroja eta Miranderen sokan neopaganismo bat iragarriz,, laster berpiztu/ behar/ duguna?: –guztiok jakin dezagun/ bidea nundik dijoan/ hor zaude zu,/ Alzateko Jaun?.
|
|
2010
|
|
|
1986an abiatu zuen bere ibilbide poetikoa Letek, Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburua kaleratu zuen eta, besteak beste, Xabier Lizardi ardatz zuten bi liburu argitaratu zituen. Hala nola, heriotza, Nafarroa, bizitza ulertzeko moduen inguruko hausnarketak, aberria, munduaren ikuspegi kristaua... hizpide zituen bere poema liburuetan.
|
|
2020
|
|
|
«Bitxia izan daiteke horrela esanda, baina kontraesanez betetako izaera aldakor horretan ere badago osotasun bat Leterengan». Dioenez, 1968an lehen lana argitaratu zuenetik, Letek izan zuen proposamen sendo, oso eta koherente bat eskaintzeko kezka, eta Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean izeneko lehen liburu haren lehen lehen testuan bertan igar daiteke hori. «Liburu hontako poemak eta bertsoak, luzea behar duela iruditzen zaitan poesi ikaskintza zaill eta kementsu baten lehen pausoak dira».
|
|
|
Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean sariketa baten ondoren atera zen. Udazkenean liburuxka ere bai.
|
|
|
Liburuaren taxu orokorrean nabaria da oraindik esperimentalismoaren eragina: liburua ia karratua da eta Sara Sotoren ilustrazioak dauzka; hala ere, poemen disposizioa ez da Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuan zen bezain hau  tsia, eta ez du hainbeste jokatzen kokapen espazialarekin.
|
|
|
Diskoa estuki lotua dago 70eko hamarkadaren hasierako Leteren poesiari: Alzateko Jaun abestia Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuan ateratako poemaren moldaketa da; Nafarroa, arragoa poema gisa atera zen Bigarren poema liburuan, eta Sinesten dut, aurretik aipatu bezala, Udazkenean bildumatxoan argitaratua zen, baita Bigarren poema liburuan ere.
|
|
|
Xabier Leteren lehen poema liburu argitaratua 1968koa da. Gorago esan bezala, Agorak antolaturiko saria irabazi zuten bi bilduma uztartuz osatu zuen Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean (Cinsa, 1968). Saria irabazi zuen lehen poemategiak Pekatu zaharrak eta sinismen berria zuen izena, eta hango poema bateko ideia da tituluak jasotzen duena; hain zuzen ere, Alzateko Jauna poeman agertzen da urrezko dukaten truke bazter batera apartatutako lehengo sinesmen zaharraren ideia.
|
|
|
Bigarren poemategi sarituak liburuari emango zioten izena zeukan: Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean, alegia.
|
|
|
Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuaren hitzaurrea Juan San Martinek egin zuen. 60ko hamarkadaren amaieran, poesia garaikidearen bultzatzaile nabarmena izan zen San Martin:
|
|
|
Alzateko Jaun abesti gisa ezagutzen du jende gehienak, 1974ko diskoan atera zen bezala. Poema gisa, ordea, Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuan irakur zitekeen lehendik. Kantu sentimentalak atalean dago, ironiaren gauzak?, eta eskaintza bat dauka hasieran:
|
|
|
Poema honek lotura egiten du Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuko beste poema batekin. Hango bigarren zatiko xv. poemak ere Bidasoa aldera garamatza.
|
|
|
Lehenengoan, hiru abestik zeuzkaten Leteren beraren hitzak eta musika: Euskalerri nerea, Poeta hoiek eta Lore gorrien balada, azken bi horiek Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuko poemetan oinarrituak ziren?. Laugarren abestia, Bihotza, Federiko Krutwigen poema baten moldaketa zen, Leteren musikarekin.
|
|
|
Halaxe Leteren hasierako obran. Halaxe, bereziki, Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean liburuan.
|
|
|
Gizarte gaiez idazten nuen, nire inguruko gizarteaz. Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean nire lehenbiziko liburuan, lehen atala egunerokotasunari eginiko kritika zen, familietako bizimoduaren tristurak, Elizara bere burua asko emandako pertsona batzuen jokaerak...
|
|
|
Eta egunak hartu zituen erreferentziatzat. Ez bizitza orokorraren abstrakzioa, baizik eta egunak, egunik egunekoa, eguneroko errituala, egunetik
|
egunera
orduen gurpilean letetarra, egunero hasten delako saizarbitoriarra. Zer dira egunak?
|
|
|
Xabier Letek Bigarren poema liburua 1974an argitaratu zuen, Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean plazaratu eta sei urtera.
|
|
|
Xabier Leteren obra guztia dago heriotzaren inguruko aipamenez zipriztinduta. Egunetik
|
egunera
orduen gurpilean
|
|
2022
|
|
|
" Jainkoagana/ jaso dezagun pentsamendua/ eta jeiki/ eta berdiñ/ beti jeiki/ beti berdiñ, honek ez du arrazoirik/[...] egunen batez/ nire burua hilko det". (Egunetik
|
egunera
orduen kurpilean).
|
|
|
Larkin poeta bidaidearen ildoan" egunetik
|
egunera
orduen gurpilean" letetarra agertu zaigu, baita" egunero hasten delako" saizarbitoriarra ere. Egunak bizipen dosi txikiak dira, gure bizilekua, gure beharlekua.
|