Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 37

2000
‎Honekin guztiarekin ikusi ahal dugun bezala, egunek jarrera bat islatzen dute, ez egunaren erreferentzia bera.
2002
‎Itzartu zanean, egunaren argia leihoko zirrikitutik sartzen zan, alai eta ixilik. Leonek buruko astuna susmatu eban.
‎Txaraka bazter eta bide ertzak eriñotz loraz josita agiri dira. Ta zinkurinka, intzirika dabiltz, gogaitu agiñian negarrez eriñotz adarrak, euren egunaren zain. Bai, eta eldu be egingo yake, gizon guztiori lez, gorakunde eguna.
‎Txorta txanbelin horretako pitxi ugarien artean bereiz daitekezan esalditxu esangarriak; halako... " mehetzen doan egunaren aztarna"," tordantxa batek kantuari ekin eutson"," Arratsalde barrian niretzat ernetako larrosa"," uneak baino ezin daikeguz gorde"... honelakoak nik irakurtean, Lauaxetaren harako txorien hegalotsa behin eta barriro sentidu izan dodala esan nei.
2005
‎Horixe inoan Juan administratzaileak eskuz eta txukun txukun idatzita portaleko bigarren atean itsatsitako oharrak. Ekainaren amaiera zan, eta egunaren luzapenari, eguzkiaren geroago eta gehiagoko berotasunari, auzokoen arteko berbetaldiei, horri guztiari uda eta opor usain moduko bat erion.
‎Ipar Afrika izan da luzaz Elizako lur aberetsenetarik bat: Jondoni Xipirine, San Agostin, Tertulien, Bazko egunaren batasuna egin zuen Bittor aita saindua, Gelasio liturgiaren aita saindua eta Melkiade pertsekuzioen bukaera ikusi zuena, seiak afrikarrak dira. Ez da orain giristino bakar bat gelditzen han.
2006
‎baten ekin eutsien. Beharginen metalezko kaskoen argiek itzartu ebezan inguruko oilarrak, eta honeek kikiriko ozenakaz aurreratu eragin eutsen egunaren urdinari. Baten batek ikusi ei ebazan bazterretako zaharrak Aitaren egiten.
‎Udako azken egunek, hur egoan hurrengo urte sasoiaren etorrerea iragarriz, lehenengo laino grisaxkak agiri ebezan zeru-mugan. Oraindino iluntzeari erion odol gorritasun bizi ha, daborduko nabarmen laburtu zan egunaren hondarrean tragetan zan, alperrikako ahaleginetan tragau be. Lur txokoetan jirabiraka ebilen haize sorginak hautsa eta jausiriko lehenengo orbel lehorrak zirimola txikar baina azkarretan harrotzen ebazan.
2008
‎Goiz alban egunaren pregoilariak dei egin izan ez baleu, ez eban, beharbada, egunik zabalduko, ez eban eguzkiak begirik kisklatuko. Eta orduan zer?
‎Beste hamaika kantu, txistu eta zurrumurru entzuten dira, udako gau epelean, zeru izarratuaren azpian, harik eta egunsentiak egunaren txanda hartzen dauan arte.
‎Alkar tentetan ibilten ginan, euskeraz eragin eta gero hari karretea lagateko. Zigortuaren kontura izaten zan egunaren azkenean eskobea pasatzea. Bardintsuak izaten ziran, ia beti.
2009
‎Egunean zeharreko kanpai deiek egunaren banaketa ezartzen zuten. Eta gure kasuan, lekukoen gomutan funtzio hori beti elizak bete izan duen arren, ermitek, zutunik zeuden sasoian, funtzio bera beteko zuten.
‎Domu Santuru egunaren bezperan ortusantua apaindu eta loreak eroaten zizkieten hildakoei. Ortusantuan lurrean egoten ziren sepulturak eta oholezko kurtze edo gurutzeak atontzen zituzten.
‎Errege egunaren bezperan zapatak garbitu eta etxeko bentanan uzten zituzten umeek. Gauez Erregeek opariak ekartzen zizkieten, eta umeek ilusio handia edukitzen zuten.
‎Hautsen egune edo Hausterre egunaren aurreko domeka da Aratoste. Lekuko batzuek karnabalen arterauko domeka dela esanez adierazten dute bere data.
‎San Juan egunaren , bagilaren 24aren bezperan abiatzen ziren santutegirantz. Askotan musikariak lagun zituztela joaten ziren inguruko herrietako gazteak.
‎San Juan egunaren bezperan ez ezik, San Inazio egunean ere joaten ziren jatabearrak Gaztelugatxera, Arrietako, Errigoitiko... eta beste herri batzuetako biztanleekin batera.
‎Baina baziren egunero jotzen ziren kanpai seinaleak ere. Hauek egunaren denbora banaketa adierazten zuten. Eta Angelusaren kasuan bezala, eguzkiaren posizio zehatzak erlijio adierazpenekin, errezoekin loturik zeuden.
‎Sasiak, irak, egur zozpelak, etxeko traste zaharrak... batzen ziren su eman aurreko motroilotxoan. Ume eta gazteen artean postura modukoak egiten ziren, San Juan egunaren bezperako sua, 2008 nork surik handiena egin. Ilundian isiotzen zituzten suak.
‎Gabon gaueko afarian, oraindino ere igarri egiten dira bijilia afariaren ezaugarriak: antzina, Eguberri egunaren bezperan okelarik ez jateko agindua zegoen, eta lehenago barau egiteko eguna izaten zen. Hori dela eta, oraindik ere antzematen da arraina afarian etxe askotan nagusi dela.
‎Inguruetako baserritarrak Txikiren zaldi nahiok jakin ebezanean, ez eben barrerik gitxi egin. Eta Txiki zaldi egingo zaneko egunaren begira egozan danak.
2011
‎Garizumearen sarrerea iragarten dauen Hautsen egunaren aurreko martitzena Karnabal martitzena da. Haren aurreko domekea Aratoste eta arteragoko domekeari Basaratoste edo Basatoste esaten jako.
2012
‎Hainbat esaeratan jasota dago san Joan egunaren garrantzia:
2013
‎Erregen egunaren jatorria erlijiosoa da, baina opari eta janarekin loturik dago. Ekialdeko magoak Jesus
‎Kandelario egunaren hurrengoa da San Blas. Egun horretan ere bedeinkazio bereziak egiten dira.
‎Kristau liturgian, edo zehatzago esateko, katolikuon liturgian bilatu behar da gure Inauterien, Kamabalen sustraia. Ospatze datari jagokonean, Erramu egunaren aurreko berrogei egunen aurretxuan ospatzen dira, Hauts edo Hausterre egunaz hasten dan Garizumearen aurreko egunera artc dirauela, hain zuzen.
‎Kandelario egunaren hurrengoa da San Blas. Egun horretan be bedeinkazino bereziak egiten dira.
2015
‎Eta egunoro aberri eguna izan dadin borrokatu ordez, aberri egunaren beharra eliminatu genuke. Euskaraz aritzea kontzientzia subjetiboan ere borroka egitea izan ordez, euskaraz normal aritu daitekeela (gure buruari ere) frogatu.
2018
‎Lehenik, mahats zuria mozten da, oro har, biura barietatekoa, eta, ondoren, tempranillo (ugariena), garnatxa, mazuela eta graziano barietateetako mahats beltza. Por san Miguel, las uvas has de coger gaztelaniazko esaera zaharraren arabera, San Migel egunaren bueltan jaso behar dira mahatsak. Aurten [2017], mahats bilketa aurreratu egin da eta irailean izango da, nahiz eta arruntagoa den urrian izatea.
‎Divina Pastora aldamenean lo siku zuelarik, aurreko gaueko ororen berrikustea egin zuenean buruz, denarekin ongi gogoraturik eta argitasun guztiak edukirik, asteazken osoa joan zitzaiola geldian, buruari jiran besterik egin gabean, atera zuen kontua. Arteragoko egunaren bukaeran hartu zuen nahigabean pentsatzen ari zela, halako batean, eguna guztiz eginda zegoela ohartu zen
‎Parranda handi egunaren biharamunean, kontatu zidan, nola hantxe bertan belauniko ipinaraziz, kopla gutxirekin, ileetatik indarrez tiraka eta burutik sakaka gogortasunez, jarri zuela Patroiak, iturritik dariola zena dangadanga edanez.
2019
‎Zaraitzu ibarreko herri nagusian, hots, Otsagabian (Nafarroa), oroitzen dudanez, ia atari guztietan edarra bat aurki daiteke, urre koloreko burdineria leundu eta distiratsuekin. Donostian (Gipuzkoa), esan didatenez, alderantzizko edarra danbor bihurtzen zen eta mutilek etengabe jotzen zuten, San Sebastian egunaren bezperan. Lagunarteko hizkeran, XVIII. eta XIX. mendeetan, behinik behin, euria erradaz egin esaten zen," euria barra barra ari zela" adierazteko, zenbait egileren arabera.
‎Auzoak antolatzen eban jaia domeketako mezan batzen zan diruagaz. Gaur egun, San Pedro egunaren hurrengo domekan ospatzen da jaia ermita honetan. Bezperan txopoa altzetan da; eta, ostean, umeen jolasak eta meriendea egiten dira.
2021
‎Hamaika lagun gara guztira, gehienok jubilauak. Lau partaide oraindino aktiboan dagoz, eta ekitaldiren bat daukagunean, egokitu egin behar izaten gara, egunaren eta ordutegien arabera.
‎Gure aitak buruz ekizan, eta gaur be Zeanuriko herriko talde batek kantetan ditu. Santa Ageda egunaren hurrengo domekan, ermitan abesten dabez. Hona beste sorta batzuk:
‎Santa Gurutz egunaren hurrengo domekan, berriz, erromeria itzela egiten zen Bizkargin, eta inguruko herrietatik ez ezik, urrunagotik ere jende asko joaten zen eguna pasatzera (Bedia, Galdakao, Bilbo, Etxebarri, Busturia, Orozko...); asko eta asko Lezamaraino trenez, eta handik, prozesioan legez, basorik baso Bizkargiraino. Egun guztirako joaten zirenek bazkaria ere eramaten zuten:
2023
‎Urtean bat hazten zan, gehienetan, baina bi be ezagutu izan dira etxe baten baino gehiagotan. Txarrikumea etxerik etxe ibilten ziran tratanteei erosi, hazi, loditu eta, abenduan, Kontzepzino egunaren bueltan, hil ohi zan.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia