|
2007
|
|
|
Intsektu horien hazkuntza edo garapena ikertzeaz gain,
|
egunak
pasatu ahala hilotzera zer iristen den aztertu behar da. Lan konplexua da hori, bereziki Euskal Herrian.
|
|
2008
|
|
|
Baina 200 urtean Lurraren errotazioa aldatu egin da, etengabe ari delako aldatzen. Ilargiaren marea indarraren frikzioa balaztatzen ari da, eta, ondorioz, eguna luzatzen ari da, Lurrak denbora gehiago behar duelako bira bat egiteko (dinosauroen garaian, 23 ordu inguru zuen
|
egunak
, eta urtea 380 egunekoa zen). Azkenean, zesio atomoaren oszilazioz definitutako segundoa eta segundo astronomikoa ez dira berdinak, eta horrek 33 segundoko desfasea eragiten du.
|
|
|
Duela urte batzuk aurkitu zuten nola biderkatu hamster infektatuen odolean zeuden prioiak, eta, gainera, prioiei lotzen zaien erretxina bat aurkitu zuten. Horrek asko errazten zuen prioiak detektatzea, baina ez zekiten pertsonentzat balio ote zuen, eta, hala ere,
|
egunak
behar ziren diagnostikoa egiteko.
|
|
|
Horrek esan nahi du Lurrak 400 bider biratzen zuela urtero Devoniar garaian, eta 380 bira egiten zituela urtero Karboniferoan. Norberak egin dezake kalkulu txiki bat, eta ikusi Devoniar garaian Lurreko
|
egunak
22 ordu inguru irauten zuela, eta garai Karboniferoan, berriz, 23 ordu. Badakigu gaur egun 24 ordu inguru irauten duela.
|
|
|
Bestelako metodoekin ere emaitza bera egiaztatu da, hau da, Lurrak gero eta motelago errotatzen duela. Izan ere, erloju atomikoen zehaztasunarekin frogatu da
|
egunak
gero eta luzeago irauten duela: 2,3 milisegundo mende bakoitzean [4].
|
|
|
Ohiko eramangarriek 10 W kontsumitzen badute, XOak 2 W besterik ez du behar; gutxiago liburu elektroniko gisa funtzionatzen duenean, 0,3 W baino ez. Kontsumo maila horrekin, orduak edota
|
egunak
egin ditzake bateria kargatu gabe. Horrez gain, bateriak 2.000 karga onartzen ditu, normalek baino 4 aldiz gehiago.
|
|
2011
|
|
|
Pterodactylus deitu zioten narrasti hegalari baten fosila ere aurkitu zuen, eta hainbat arrain espezie, bigarren plesiosauro bat, eta abar. Egunak joan eta
|
egunak
etorri joaten zen Anning Lyme Regis eko itsaslabarrera. Neguan, batez ere; orduan izaten baitziren lur jausi gehiago, eta orduan geratzen baitziren agerian fosilak.
|
|
|
Paris, 1789 Kaleetan iraultza lehertzen ari den bitartean, 13 urteko Sophie gazteak
|
egunak
daramatza etxeko babesetik atera gabe. Aitaren liburutegian dago, liburu bat irakurtzen.
|
|
|
Paris, 1789 Kaleetan iraultza lehertzen ari den bitartean, 13 urteko Sophie gazteak
|
egunak
daramatza etxeko babesetik atera gabe. Aitaren liburutegian dago, liburu bat irakurtzen.
|
|
|
Orduan, esnatu egiten da, pantailako irudia aldatzen du, eta berriz ere lotara sartu. Hori dela eta, orria pasatzeko denbora apur bat behar izaten da, baina bateriak
|
egunak
irautea lortzen da. Horrez gain, egun argiz eta eguzkitan ere oso ongi irakur daiteke pantailako edukia, eta ikusmena ez du horrenbeste nekatzen, pantaila ez baita atzetik argitua, islatzailea baizik.
|
|
2013
|
|
|
Bartzelonan du kontsulta, eta ez da erraza harekin elkarrizketa bat egiteko hitzordua jartzea; ez elkarrizketari uko egiten diolako, baizik eta
|
egunak
bete beteak dituelako, pazienteen bisiten eta bestelako lanen artean. Hala, gurekin hitz egiteko tarte bar hartzea lortu aurretik, hainbat aldiz atzeratu behar izan du hitzordua; azkeneko aldian, epaiketa batek izan du errua, baina hori kontatuko dizut gero, dio Vallsek.
|
|
2014
|
|
|
Egun jakin bat iristeko falta den egun kopurua modu ezberdinetan kontatu izan dugu. Orain dela 13.000 urte, Cro Magnongo gizakiek, neguko lehenengo izoztetik udaberrira arte zeuden
|
egunak
kontatzeko, ilargi beteak kontatzen zituzten; presoek marra bidez kontatu izan dute espetxea utzi eta libre izateko falta zuten egun kopurua; eta umeek Olentzero
|
|
|
Egun jakin bat iristeko falta den egun kopurua modu ezberdinetan kontatu izan dugu. Orain dela 13.000 urte, Cro Magnongo gizakiek, neguko lehenengo izoztetik udaberrira arte zeuden
|
egunak
kontatzeko, ilargi beteak kontatzen zituzten; presoek marra bidez kontatu izan dute espetxea utzi eta libre izateko falta zuten egun kopurua; eta umeek Olentzero iristeko zenbat lo egin behar dituzten kontatzen dute. Ilargiaren aldiak oinarri dituena, marraz osatua edota egin beharreko lo kopurua unitatetzat duena, guztiok gaur egun horman eskegita, mahai gainean kokatuta edo diru zorroan gordeta eramaten dugun egutegiaren adibideak dira.
|
|
2015
|
|
|
Kalkuluak eginez, eguzki egunaren iraupen hau ateratzen zaigu: 86.400 s (60)= 1.440 minutu (60)= 24,00 h. Horregatik, gure erlojuek 24 orduko
|
egunak
neurtzen dituzte zehatz mehatz, egunero egunero berdin berdinak, urteko edozein egunetan, horixe da-eta Eguzki egun baten batez besteko iraupena.
|
|
|
Hirugarren irudiko marra beltzak erakusten du eguzki
|
egunak
duen atzerapena batez besteko egunarekiko, urteko eguna zein den (0365). Gutxi gorabehera, sinuformakoa da, 8 segundoko anplitudea dauka eta urtebeteko periodoa.
|
|
|
Kurba beltza eta ezkerreko ardatza: eguzki
|
egunak
egun batean erlojuekiko duen atzerapena (segundotan). Gehienez zortzi segundo inguru, egun bakar batean.
|
|
|
Bosgarren irudiko marra beltzak erakusten du eguzki
|
egunak
duen atzerapena, batez besteko egunarekiko eta urteko eguna zein den (0365). Gutxi gorabehera, sinu formakoa da, 20 segundoko anplitudea dauka eta urte erdiko periodoa.
|
|
|
Kurba beltza eta ezkerreko ardatza: eguzki
|
egunak
egun batean duen atzerapena erlojuekiko (segundotan). Gehienez, hogei segundo inguru.
|
|
|
Egunero ez ditu 24 ordu
|
egunak
|
|
|
Urteko beste edozein egunetan, negu zein uda, beranduago iluntzen du, eta, egun hori solstizioa baino hamabi egun lehenago da! Hala ere, oraindik, abenduaren erdialdean, goizeko egunsentia ez da goizago hasten; beranduago argitzen jarraitzen du
|
egunak
! Eguzkia beranduen irteten den eguna urtarrilaren 3a da, gutxi asko:
|
|
2016
|
|
|
fase folikularra eta jariatze fasea. Fase folikularrak emakumearen hileko zikloaren lehen hamalau
|
egunak
hartzen ditu, obulazioa gertatzen den arte. Bigarren fasea, berriz, ondorengo hamalau egunek osatzen dute, menstruazioa hasten den arte.
|
|
2017
|
|
|
Eta errotazioa, Saturnoren beste misterioetako bat. Izan ere, oraindik ez dakigu zehazki zenbat irauten duen Saturnoren
|
egunak
. Hamaika ordu ingurukoa da, baina Cassini iritsi zenean neurtu zuen errotazioa Voyagerrek 25 urte lehenago neurtutakoa baino sei minutu motelagoa zen.
|
|
2020
|
|
|
Barkuan, eklipsea noiz den neurtzen badugu, ordu diferentziaren araberako aldea izango dugu gure latitudean. Adibidez, 2 ordu beranduago gertatzen bada, kontuan izanda
|
egunak
24 ordu eta munduak 360 dituela, kalkulatuko dugu Pisatik 30 ra gaudela (izan ere, 2/ 24360= 30 da).
|