|
2000
|
|
|
nekazari elkarteek zuzenean ahalbidetuko lukeen eredu integrala, hartara langileen kontratazioa legearen barruan egingo litzateke eta. Era horretan, Nafarroara heltzen diren pertsona hauei segurantza laborala emango zaie, eta lur-sailaren jabeari arlo juridikoan lasaitasuna eta ziurtasuna ekarriko dio
|
egoera
berriak
|
|
|
Sarea asmatu zutenez, amerikarrak dira gaurko egunean nagusi Europak artean eragin txikia duen merkatuan, baina Europa biziki ari da
|
egoera
berrira egokitzen. Forrester Research teknologia kontsultategiak egin berri duen azterketa baten arabera, 72 milioi europarrek bisitatzen dute Internet.
|
|
|
Elkarte honek krisialdiak jotako urteetan zehaztu zituen bere helburuak. Helburu horiek hein handiagoan edo txikiagoan beteko ziren, era guztietako iritziak baitaude, eta une honetan garai berriotara eta industriaren
|
egoera
berrira egokitzen saiatzen ari da.
|
|
|
Euskararen eta euskal kulturaren inguruan aritzen diren erakunde gehienek kultur euskarrien eboluzio eta inplementazioa bizi izan dituzte eta askotan esfortzu handiak egin behar izan dira
|
egoera
berriek eskatzen zuten mentalitate aldaketak eman ahal izateko. Gainera, gero eta gauza gutxiago dago denboran zehar irauten duena, hau da, informazioaren munduan goizeko 8retan emandako berria eguerdirako askotan berri zahar bihurtu da edota irakaskuntzan, aurten argitara emandako testu-liburu batek datorren urterako eranskin batzuk behar ditu eguneratuta mantentzeko.
|
|
|
Publifikazio legearen ostean ia hutsetik hasi zen Ikasberri ikastola, eta inbertsio handi bat egin behar izan zuten
|
egoera
berriari egokitzeko. 1995, ordea, abiapuntua arras desberdina izan zen.
|
|
|
Bat egite guztietan, edo gehienetan, gehiegizko langileen arazoa eta kostuak murrizteko plan bat aztertu ohi da. Eta lehenengo kostu murrizketa langileak
|
egoera
berrira" egokitzea" izaten da. Eta horrek, beti, lanpostuen murrizketa ekartzen du, baja pizgarriak eta aurretiko erretiroak eskaintzearen bitartez.
|
|
|
EAEk laurogeiko hamarkadan izandako birmoldaketa beldurgarriaren garaian sortu zen SPRI eta, hasierako helburuak bete ondoren,
|
egoera
berrira egokitu da. Horretarako enpresen sustapenera bideratu du bere zeregina.
|
|
|
Balio aniztasuna duen produktua eskatzen du sistema produktibo berriak, eta lan-taldeak bihurtzen dira gestio sistemaren oinarri. Jakina, ahalmen produktiboberriak bideratzeko, kapitala enpresa barneko boterea birbanatzera derrigortutadago, eta, ondorioz, hemen dugu kapitalaren eta erakunde sindikalen artekogatazka,
|
egoera
berria bakoitzaren kontrolpean ezartzeko.
|
|
|
kapitalista ere eraldatzen ari da. Orain arte, langileriak bere lan indarra saltzen zuen soldataren truke;
|
egoera
berri honetan, soldataren truke, langileriak bere lan indarra eta baita enpresarekiko atxikimendua ere saldu beharditu. Horrela, egoera berri honetan, zenbait elementu politiko eta ideologiko txertatzen dira lan kontratuaren egituran.
|
|
|
Orain arte, langileriak bere lan indarra saltzen zuen soldataren truke; egoera berri honetan, soldataren truke, langileriak bere lan indarra eta baita enpresarekiko atxikimendua ere saldu beharditu. Horrela,
|
egoera
berri honetan, zenbait elementu politiko eta ideologiko txertatzen dira lan kontratuaren egituran.
|
|
|
Aferetakomundua, onibarren jabetza eta harreman politikoak bat garai hartan, gatazkak eta guduak ugaritu ziren. Bitartean,
|
egoera
berri horren aurrean aukeraezberdinak asmatzen saiatzen ari ziren pentsalari eta filosofoak.
|
|
|
Txillardegiren bi alderdi azpimarratu nahi izan dira, egilearengan izan duten eragin praktikoagatik. Batetik,
|
egoera
berrien aldarrikapenakordura arteko kontsentsuan sortzen duen disentsuaren eta etenaren baliagarritasuna, etahorrekin batera sistemari eusten dioten erakundeetatik aldarrikatzailearentzat datorrenbazterketa sistematikoaren ordaina. Bestetik, bide urratzaile orok azaltzen duenetorkizunaren aurrerapena agertzeagatiko mirespena, euskalgintzaren arlo berrietarakobideak ireki izanaren garrantzia azpimarratuz.
|
|
|
Alde horretatik, interesgarria da Fernández-ek azpimarratzen duen
|
egoera
berria: –novedad en un cuerpo legal ya que hasta entonces no se acostumbraba a delimitar geográficamente el Estado?.
|
|
|
Erraiten zuen Zizeronek: Consuetudo quasi altera natura, eta hala da, zeren ohiturek eta azturek noiznahi den alda bailezakete gure izatasuna eta bigarren izatasun bat osa, lehenengoaren eta etorkikoaren estalgarri eta ahanzgarri... baina zer erranen dizut nik, baldin
|
egoera
berrirat ohitzeko denborarik ere izan ez banuen, zeren eta anaiaren nagusitasuna buru bihotzez onartzen hasia nintzen puntuan gibela egin behar izan bainuen, noiz eta anaiak muga hura eta marra hura iragan baitzuen. Eta hura izan zen, halatan, ene gibelatzearen hobenduna, ez ni, zeren, noiz eta bihurtzen baita nagusiaren nagusitasuna nagusikeria eta haren harrotasuna harrokeria, orduan akabatzen baitira menekoaren esker onak eta mirespenak, eta hala egin zuen okerrera berriro anaiarekin nuen erlazioneak, hura Villagrandeko dukearen palaziorat joaiten hasi zenean, Espainiako handikien moduak eta moldeak ikasterat.
|
|
|
—Gainera, ez haiz etxean gelditzen ahal. Amak sekulako lana izanen dik asteburu honetan, entzun nahi dioten guztiei bere
|
egoera
berriaren berri ematen. Eta hik ez duk bi egunetan bakar bakarrik etxean egon nahiko, ama kanpoan, mihia bihurritu beharrean dabilen bitartean, ezta?
|
|
|
gaur hondartzara, bihar mendira eta etzi auskalo nora. Kontua da gure aisialdiaz Kristina arduratu izan zela beti, eta ez naiz
|
egoera
berrietara aise egokitzen. Bertze nora jo asmatzeko patxadarik ezin harturik, horra ni, berriz ere, ene gaztetako deserrira.
|
|
|
Baina poz axalekoa zen hura, antzematen zitzaion. Hark ez zuen saindu bokaziorik,
|
egoera
berri hark ez zion arimako zama astuna arinduko. Argiak behera etorri ziren apurka apurka, eta elizako atetik, oin hots durunditsuz, dramatismo biziko prozesio bat irten zen patio erdirantz.
|
|
|
Noiztik ote, eta zein kondiziotan? Zena zela ere, agian horrek Henriren bilatzea erraztu egingo zion; izan ere, bazitekeen burkideek,
|
egoera
berrian, oraintxe ez bazen laster batean, emeki emeki beren gordelekuak utzi, argitara irtetea. Xanek gazta zati bat eraman zuen ahora.
|
|
2001
|
|
|
Urtarrilaren 25, 26 eta 27an egin zen artisten Superkongresoan egon zen aukerarik
|
egoera
berriaren ildoak nondik nora dabiltzan sumatzeko.
|
|
|
Vasco Navarro trenbidea zen luzeena eta Bergaratik Lizarrarainoko tartea motorrik gabeko ibilgailuentzako eta oinezkoentzako ibilbide bihurtzea gozamen hutsa izan zitekeela konturatu nintzen. Orduz geroztik, bidean zenbait hobekuntza egin da, Arabako Lautadan bereziki, eta
|
egoera
berriak ibilbide osoa ezagutzera animatu ninduen. Gida bat argitaratzeko une aproposa zela pentsatu nuen.
|
|
|
Guk Euskal Herri mailako ezker abertzalearen egitura politiko baten sorrera ezinbestekotzat jotzen dugu. Europa eta globalizazioaren karietara hainbat aldaketa eman denez,
|
egoera
berria dela-eta, denok bat egiten dugu ideia honekin. Euskal Herri osoak eran tzukizun bateratu bat hartu behar duela diogu, eta horren kariz sortu da Batasuna.
|
|
|
Horietako bat EILAS sindikatua da, Hego Euskal Herriko irakaskuntzaren arloan garrantzi nabarmena duena. Sindikatu hau, dagoeneko, hasia da bere baitan eztabaidatzen
|
egoera
berrian egin beharrekoa, eta, arduradunek diotenez," kokapen berria aurkitzeko eta bide egokiena hartzeko" baliagarri gertatzea da beren asmoa. Horrela ageri da" Cambio de agujas en el movimiento sindical vasco" (Euskal sindikalgintzaren urrats berriak) izeneko txosten luze batean.
|
|
|
Ez ordea gizartean zuten egoera pribilegiatuari. Errenten usainean, beti ere komeni zenari eutsiz,
|
egoera
berrira egokitu ziren. Lehenago, garaipenerako enpeinu berezirik jartzen ez zuten horiek ez zeuden, ez, galtzeko prest.
|
|
|
Dibortzioa gertatzen denean, ezkontide batek besteari
|
egoera
berriak ekar dezakeen okerragotze ekonomikoa arintzeko edota seme alabengatik ordaindu behar dizkion pentsioak dira hauek.
|
|
|
Hori ikusita, ia edozein testu erabili ahal izango dugu geure eskoletan. Dena dela, oso kontuan izan dugu, alde batetik, ikasleak hainbat komunikazio
|
egoera
berriren aurrean izango direla, eta bestetik, testuinguru askotan euskaraz aritzeak oraindik ahalegin handia eskatuko diela.Hori dela eta, hala testuak jasotzean nola sortzean, kontu handiz ibili beharkodugu, eskoletako jarduerek ikasleengan gehiegizko presiorik sor ez dezaten.
|
|
|
a) hizkuntz shocka: heldu batentzat barregarriak gerta daitezkeen
|
egoera
berrien aurrean izaten den frustrazioarekiko erresistentziarekin erlazionatuta dago; b) Kultur shocka: kultura berri batenaurrean sortzen den desorientazioari eta antsietateari dagokie; c) Motibazioa etaorientazioa:
|
|
|
delakoa proposatuz. Eredu hori etnien arteko, ukipen
|
egoera
berri, gehienetan aplika daiteke, hau da, azken hamarkadetan gutxi garaturik dauden nazioetatik garatuta dauden nazioetara bideratzen den emigrazioaren ondorioz sorturikoukipen egoeretan.
|
|
|
harrera taldea/ etorkin taldea. Horrela, autore horien eredua, ukipen
|
egoera
berrietan (harrera taldea menperatzailea da) zein tradizionaletan (etorkin taldea menperatzailea da) aplikagarria gertatzen da.
|
|
|
1) 60.eko hamarkadan etnien arteko, ukipen tradizionalak? ikertu ziren (beltzak eta zuriak Ameriketako Estatu Batuetan, anglofonoak eta frankofonoak Quebecen, bertakoak eta jatorri espainolekoakHegoamerikan, waloniarrak eta flandestarrak, euskaldunak edo katalanak etaespainolak edo beste batzuk Europan, eta abar); 2) 90.eko hamarkadan, azken urtehorietan (60.eko hamarkadatik hona) gertatu den migrazioaren ondorioz eratorritako etnien arteko, ukipen
|
egoera
berriak, sortu ziren, (pakistaniarrak, haitiarrakedo beste batzuk, eta frankofonoak Quebecen, turkiarrak eta alemaniarrak edo belgikarrak Europan, eta abar); 3) Gaur egun etnien arteko ukipenak (bai tradizionalak edo 60.eko hamarkadan gertatzen zirenak eta baita berriak 90.eko hamarkadangertatzen direnak ere) ugariak dira (Azurmendi, 1999).
|
|
|
Kanpo zorrak zordundurik dauden egoiliarren herrialdean ordainketa (amortizazioan eta interesetan) unilateralak egiaztatzen baditu, p epealdiaz geroztik
|
egoera
berri bat agertzen delako da, non ordainketa guztiek trukeen logikari segitzen dioten.
|
|
|
Permutazio hori arrazoi bategatik gauzatzen da, alegia, herrialde bakoitzak beste herrialdetik ondasun erreal ez monetarioen kopuru baliokidea erosten duelako. Orain, kanpo zorraren zerbitzua karakterizatzen duen
|
egoera
berrian, Hegoak ez du erosten ezelako ondasun erreal ez monetariorik Iparretik. Irudika dezagun interesatzen zaigun truke mota hori, lehendabizi fluxu erreala soilik kontuan edukiz, 15 irudian bezalaxe.
|
|
|
Lotura hauek argiro azaltzen dute nolako eragina izan zuten hedabideek estatuko ordezkatze sistema politikoa eta instituzionalizazioa legitimatzerakoan; argitu ere egiten dute Gobernu zentralekiko" eskuduntza gatazkak" edo alderdi nazionalisten eta ez nazionalisten arteko tirabirak instituzionalizazio horren barnekotzat joak izan zitezen izan zuten eragina. Halatan, bat etorri ziren hedabideak sistema politikoaren asmo nagusiekin eta
|
egoera
berrian nagusi ziharduten arauak islatu zituzten, aldi berean, gizartearen iruditegian legitimatu eta sendotzeko berealdiko laguntza ematen zutelarik.
|
|
|
Bi osagai ditu gobernu zentralak eta PP eta PSOE alderdiek eszenatoki berriaren aurrean erakutsi zuten jarrerak. Lizarra Garazi Akordioa proiektu nazionalistak euskal herritar ez nazionalisten eta gainerako espainiar guztien aurka bideraturiko inposizio estrategia esklusibistatzat hartzea izan da lehena eta funtsezkoena; hau da, ukatu zaio eduki demokratikoa eta" nazionalismoa versus demokrazia" ardatzean kokatu dute
|
egoera
berria. Bakearen aldeko distentsioa ekar lezaketen bideak oztopatzea izan da bigarrena, lehenaren mendean neurri handi batean; ETArekiko negoziazioan jarri nahi diren mugetatik hara (presoak eta kito), biziki espero dute Lizarrako Akordioa, emaitzarik gabe, bakearen eremuan behinik behin, bere diskurtsoetan edo bere ekimenetan nahastea eta traba  tzea.
|
|
|
Haien ondotik datoz mugimendu sindikalak, aldaketa bat gerta  tzen da gero iritzi publikoan (hirugarren espazioa), eta alderdien estrategiak aldatzen dira azkenean (baina PP eta PSOE oraindik ez dira aldatu). Oraindik ez zaie hedabide nagusiei aldatzeko tenorea iritsi; izan ere, bake prozesua sendotzen ez ahalegintzeaz gainera, oztopatzen ari dira
|
egoera
berrira ideologikoki moldatzeko gai ez direlako. Era berean, bi alderdi nagusi horiek bakearen eta demokraziaren erreziklaiari uko egin izana dugu hedabide horien jarrera ulertzeko gakoetako bat.
|
|
|
Fort George zaharra eta Chisasibi berria ezagutu dituztenak ez dira erraz
|
egoera
berrira ohitzen. Chisasibiko zaratak, hautsa eta bizimodu oroko rra jasan ezinik, oraindik sasoian dauden amona talde batek Fort Georgeko etxeak zaharbe rritu eta uda bertan ematea erabaki du, geuk ikusi ahal izan genuenez.
|
|
|
1787ko hitzaurreak
|
egoera
berri bat islatzen du. Hasierako zailtasunak gainditu ondoren, zentsura barne, Kanten filosofia berriaren harrera gero eta zabalagoa da, eta argitalpen berrian Kantek zenbait atal berridatzi zituen, edukia oro har berdina bada ere (‘idealismoaren errefusapen’ labur bat soilik gehitu zuen, Kantek berak aipatzen duen legez; horretaz gain, barne garapen sotilago bat ere nabarmentzen da), aurkezpenari dagokionez asko baitzegoen egiteko (nahiz eta berak aitortu ezinezkoa dela kritika inoiz herrikoia bihurtzea; beharrik ere ez!).
|
|
|
Izadian kausen eta efektuen arteko kateak daude denboran erregela batzuen arabera, eta, beraz, kausa bakoitza efektua da era berean. Askatasunak, berriz, gauzen
|
egoera
berri bat adierazten du, eta, ondorioz, kate berri bat hasteko ahalmena barnebiltzen du. Beraz, kausen eta efektuen kate horretatik at geratuko litzateke, esperientziaren eremutik at. Askatasun transzendental hau gero etikan agertzen den askatasun praktikoaren oinarria da, eta lehenaren ukapenak bigarrenaren ezintasuna eragingo luke (sentsuetatik aske norbere burua determinatzeko ahalmena; baina hau ez da autua orain).
|
|
2002
|
|
|
Aipagarria da erakundearen aldetik lehenbiziz hartzen gaituztela ezker abertzalekotzat, hori bai, traidore adjektiboa jarriz; ezker abertzaleko beste sektore ofizialagoetatik ere ematen ari da onarpen hori. Dena den, ez da ezker abertzale disidente horri bidalitako mezua bakarrik; azken boladan Batasunako zenbait sektoretan ilusio maila handia sortzen ari zen balizko su eten
|
egoera
berri baten inguruan ekaineko dataz ere hitz egiten zen eta komunikatu horrek argi erakusten du ez dagoela horrelako inongo asmorik, gutxienez orain. Beraz, sektore horiei zuzendutakoa ere bada.
|
|
|
Gu ez gara akordio batera iritsiko ez Batasuna ez PP ezta PSE EErekin, alderdi hauek Eusko Jaurlaritzak herri normalizazioa eta bakerako ezarritako egitasmoari bizkarra ematen dioten bitartean. PSE EEk bere jarrera aldatuko balu
|
egoera
berria aztertuko genuke. Eta horrela balitz, albistea ez litzateke guk PSE EErekin akordio bat lortu dugula, sozialistek beren jarrera aldatu dutela baizik.
|
|
|
Herenegun hasi zen Polizia Nazionala Iruñeko Batasunako egoitzak ixten eta atzo Ertzantzak EAEko hiriburuetan ekin zion Baltasar Garzonen agindua betetzeari. Istilu horiek eta
|
egoera
berriak ekar dezakeenaz aritu gara.
|
|
|
Era guztietako galderak eta kezkak datoz burura
|
egoera
berri honetan. Oso modu orokorrean, zer hausnarketa egingo zenuke bizi dugun egoeraz?
|
|
|
Batek baino gehiagok onartu duen modura, termino hau gaur egun ia edozertaz hitz egiteko erabiltzen da, alegia, komodin gisako kontzeptu gisakoa da. ...egiteko (Braudillard), dela narratiba hegemonikoen kontrako aldarriei erreferentzia egiteko (Owen), dela kapitalismo berantiarreko kontsumo gizarteaz mintzatzeko (Jameson), dela giza zientzien marjinaltasunari erreferentzia egiteko (Said), dela historizitate ororen amaiera definitzeko (Vattimo)... edozertarako erabiltzen dugularik ere, posmodernitateak 1960ko hamarkadaz geroztik finkatuz joan den
|
egoera
berria deskribatu nahi du.
|
|
|
Baina beste batzuk
|
egoera
berrira egokitzea proposatzen dute, prozesua aldatu ezin bada onartu eta bere alde funtzionatzeko aukera geratzen baita.
|
|
|
Zentra dezagun geure azterketa
|
egoera
berriak industrian izan zituen eraginetan, bera izan baitzen garai hartako aldaketa ekonomikoen protagonista nagusia.
|
|
|
enpresa modernoetako egitura parte hartzaileek elikatu etaaberastu egiten dute enpresaren baitako heziketa eta kapital ukiezina. Eraberean, ekonomia sozialeko enpresetan,
|
egoera
berriak sinergia eta potentzialtasun nabarmenak askatzen ditu parte hartzea areagotzeko. Diseinu edoegitura parte hartzaile horrek hainbat eremutan eragiten du.
|
|
|
Horixe zen, kasu gehienetan, beraien jarduera praktikonagusia. 1977/ 78 ikasturtetik aurrera EKTak krisian murgildu ziren, trantsiziodemokratikoak gizartearen parte hartzeari bide berriak ireki zizkiolako eta EKTekBarrutiaren onarpenak irekitako zuen
|
egoera
berrira egokitzen jakin ez zutelako18.
|
|
|
Azken urteotan bizi izan dugu Dereduaren inplantazioa ikaskuntzaren 1 eta 2 mailan, eta hor dira emaitzak. Unibertsitateak erantzun bat emateko beharra du
|
egoera
berri honi, era egokienean, biurratsak landuz:
|
|
|
Euskararen arloan batik bat, unibertsitateetara hurbiltzen diren ikasleetatik ikasketak euskaraz egiteko prestatuta daudenikasleen portzentajea gero eta handiagoa da. Teknika eta teknologia zientzienalorrean, euskaraz aritzeko tradizio handirik ez dugunez eta gehien gehiena egingabe dagoenez, unibertsitateak eta irakaskuntza behar den neurrian moldatu beharditugu gizartearen
|
egoera
berri horri erantzuteko.
|
|
|
Euskararen estandarizazioan emandako urratsek, corpusa definitzean zein euskararen zabalkuntzan?
|
egoera
berria ekarri dute; gaztea, eskolatua, euskara batuarenjabea eta, hein handi batean, kaletarra, horra hor euskaldun garaikidearen profila.Euskal Herriko unibertsitateetan mila eta bostehun irakasle euskaldun baino gehiago izateak egoki adierazten du aurrerapena zein nolakoa izan den. Unibertsitarioeuskaldunak berrogei mila baino gehiago izateak, bestetik, hazkuntza joera nondikdatorren adierazten du.
|
|
|
Euskal adarraren bikoizketak dakarkigun
|
egoera
berriaren aurrean, gure jarrera etajoera berrikusi genituzke. Nire ustez, bi politika egin ditzakegu:
|
|
|
Eta, aipatu gabeko beste zenbait ezaugarri ahantzi gabe, justiziaren aldekoekintzaileak. Izan ere, Euskal Unibertsitatearen proiektua orain existitzenez den justizia egoera lortzeko prozesu modura ikusten dugu, orain aitortugabeko
|
egoera
berri batera eramango gaituena, eta Euskal Herriak, munduko beste herriek bezala, bere etorkizuna lantzeko eta kudeatzekoduen eskubidea gauzatzeko izango dena, berdintasunean eta errespetuanoinarrituz.
|
|
|
Beraz, esandako guztiagatik dakigu kurrikuluaren berrikuntza gerta dadin ezdela nahikoa hizkuntza zientzien berrikuntza egina izatea, hau beharrezkoa badaere?. Gainera, zientzietatik mailegutan hartutako jakintzak eraldatu, berrantolatueta egokitu egin ditugu
|
egoera
berrira, hots, eskolaren markoan irakats/ ikas daitezen (Chevalard, 1985).
|
|
|
2) Irakasleari dagokionez, hauek aztertuko ditugu: irakaslearen formazioa aldaketa azkarren aurrean bere jarduerak
|
egoera
berriei egokitzeko, hizkuntzaren didaktikaren autonomia eta irakaslearen autonomia, eta kurrikulua.
|
|
|
Arrasateko hiribilduan bestefamiliek egin zuten erara, XV eta XVI. mendeetan Bañeztarrek ondarea pilatu, jaraunspen lerro bat definitu eta bere etxearen egonkortasuna bermatu zuten.Kontzejua, hots, tokiko boterea? menperatzearren, bi estrategia erabili zituzten: lehendabizi, bortizkeria pribatuaz baliaturik, bando gerretan aritzea, Gebara familiaren babespean; gero, XV. mendearen bigarren erdialdean, bandoak debekatuzirenean,
|
egoera
berrira moldatzea, eta, legezko ordenamendua errespetatuz, udal erakundeetan sartzea eta infiltratzea, ardura garrantzitsuenak kontrolatzeko asmotan. Interesgarria litzateke prozesu hori Gipuzkoako eta Bizkaiko beste hiribilduetan behatzea, Arrasateko adibidearekin alderaketak eginda, tokiko oligarkieneraketa eta estrategiak ulertu ahal izateko.
|
|
|
Orain arteko paradigmak zioenarenarabera, Alemaniako historialari gehienek ez zuten Hitlerren erregimenaren aldekojarrerarik erakutsi, ezta aurkakoa ere. Erbesteratu ziren historialarien kasu gutxibatzuk kenduta, historialari gehienak isildu eta
|
egoera
berrira egokitu ziren, etabakoitza bere lan profesionala ahal zuen moduan, politikaz gehiegi arduratu gabe, aurrera ateratzen saiatu zen. Horrela, faxismoaren garaitik bizirik eta, garbi?
|
|
|
Baliteke, ordea,
|
egoera
berri hori modu egoki batean azaltzeko eta ulertzeko, inori hizkera arazo hutsa iruditu arren,, desberdintasun sozialen indibidualizazioa, adierazpena egokiagoa izatea, edo nahiago bada, indibidualizazioa lan merkatuan.
|
|
|
Erabilgarritasunaren ikuspegira mugatuz (eta ez sakonagokoa den balioen ikuspegitik, horiek oinarrizko arazoak ere badira): nolako erantzuna emango da emakume baten aldetik, haurtzaindegirik gabe, ziurtasun ekonomiko eta sozialik gabe,
|
egoera
berrietara egokitu gabeko lan baldintzarik gabe, bikotekidearen heziketa eta gaitasun berak izan arren, haurra edukitzeak etxera itzultzea behartzen badu?
|
|
|
Batean jarduteak, baldintza berriekin, ez du ekiditen bestean jardun ahal izatea. Garbi dagoen beste auzi bat,
|
egoera
berri horrek soldatan duen beherako joera da, zalantza eta arrisku sozialak eta desberdintasunak sortzen dituena.
|
|
|
neutralizatzen ez dituzten esperientziak areagotu badira, teoria eta pentsatzeko ohitura modu zaharrekin lehiatu da. Teoria soziologikoak eta politologikoak
|
egoera
berrira egokitzea izango da intelektualaren erronka etikoa eta politikoa, ezagutza, ekoizteko, modu sozial eta baliabide kognitibo berri horiek ahulenek bereganatu eta gizartea beren zerbitzura jar dezaten.
|
|
|
Gizakiaren ardura horrek errealitatea izendatzeak duen garrantzia sendotzen du. Gizarte Zientzietan dihardutenek, beste arloetakoekin elkarlanean,
|
egoera
berria izendatzeko asmatuko dituzten moduak baldintzatuko du geroa, izango bada.
|
|
|
Laugarren atalean, berriz, gizarte ereduak eta sistemak beren legitimazioa galdu ahala, politika modu berri batean ulertzeko proposamena egingo dizuet. Orain arte politika beti elite politikoarekin, sistema politikoarekin, legebiltzarrarekin lotuta egon bada, gure bizitza baldintzatzen duten erabakiak mikrolektronikan, manipulazio genetikoan edo teknologia nuklearrean daude gaur egun. Politikaren kontzeptuak eta gure portaerak
|
egoera
berri honetara egokitu ditugu, eta horren araberako gogoeten bidez estrategiak pentsatu. Teknokrazia edo aukera bakarraren politikaren ordez, politikak lehentasuna hartu eta protagonismo pluralari, hautabideei, anbibalentziari ateak ireki behar dizkiola aldeztuko dut.
|
|
|
Azkenik, errealitatea aldatzen ari bada, gure kontzeptualizazioan ere aldaketa kualitatiboa eman dugu. Gizarteak errealitate ontologiko objektibatua izateari utzi eta bere lekua sozialitateari uzten badio, gure baliabide kognitiboek ere
|
egoera
berri horri erantzun diote. Ardura etiko eta politiko hori hartu nahi izan dut lan honetan.
|
|
|
nola konbina daiteke egia edertasunarekin, teknologia artearekin, ekonomia pribatua politikarekin, etab.? Kode komunikatiboak bata besteari aplikatzean eta euren artean urtzean, hortik alternatiba baztertzaileak sortu ordez, hirugarren entitate bat baizik,
|
egoera
berriak posible eta iraunkor egiten dituztenak, zein errealitate eta arrazionaltasun ahalbidetzen eta sortzen dira? (Beck, 1994:
|
|
|
Gizakia gauza da berba berriak sortzeko,
|
egoera
berriei aurre egiteko. Eta egoera berriak hauteman daitezke izendapena eduki baino lehen.
|
|
|
Gizakia gauza da berba berriak sortzeko, egoera berriei aurre egiteko. Eta
|
egoera
berriak hauteman daitezke izendapena eduki baino lehen.
|
|
|
Ez dago arrazoi errealik, beraz, erretirora iristeagatik zahar sentitzeko. Erretiratuaren depresioak —gero eta ugariagoak, azterketa medikoen arabera—
|
egoera
berrirako prestakuntzarik ezagatik eta horrek dakarren bizimoduari egokitzeko ezintasunagatik gertatzen dira, batez ere. Horregatik dira ezohikoagoak pertsona sortzaileen artean izaera pasibokoetan baino.
|
|
|
Hala ere, zuzena litzateke «energia eta elikagaigintza ekarpena handitzea, eskeleto masa eta gorputz masa azkar handitzeko». Beste alde batetik, nerabeak
|
egoera
berriekin egin behar du topo, nutrizio egoera alda baitezake (alkohola eta tabakoa, adibidez), eta, gainera, fruta eta barazki gutxiago hartzen ditu, eta, aldi berean, elikadura gabezia ugari eragiten ditu. Era berean, aldaketa psikologikoak ere garrantzitsuak dira, garapen emozional azkarra eragiten baitute.
|
|
2003
|
|
|
5 Eleizearen
|
egoera
barria itxaropenaz onartu
|
|
|
Funtsean, aldaketa multzo bat bat batean eta nolanahi kalkulatuta eginez gero,
|
egoera
berri eta ezezagunak ekarriko dizkigu, eta batzuetan baikor barneratuko ditugu, bizitza aldatu eta bere egintzen ondorioak bere gain hartzen dituenaren onarpenarekin eta heldutasunarekin.
|
|
|
Gizona moldatzen ari al da
|
egoera
berrian?
|
|
|
Eta batera sindikatuek testuinguru ekonomiko berri bateanegin behar dute borroka eta ezin dute langileen defentsa soilik egin, eskasia testuinguru batean mugitzen baitira. Batzuk CGIL Italian edo CUT Brasilen aridira ikusten
|
egoera
berri hori eta beste analisi bat egin behar dute. Euskal Herriansindikalgintza berriak horrelako analisiak egiten ditu, baina badaukagu ere ELA, ehun urteko sindikatua, globalizazioaren aurreko estrategia batzuk barneratzen aridena eta apurka apurka mugitzen dabilena.
|
|
|
Ikuspuntu kapitalista batetik arriskunagusiak daude energia hornitzaileen inbertsioetan. Monopolioarekin, inbertsio handiek segurtatzen zuten epe luzerako amortizazioak eta etekinak, zentral nuklearrakadibidez; oraingo
|
egoera
berrian, aldiz, kapital inbertsio txikiko proiektuekabantaila dute, merkatu aldakor batean. Horrek esan nahi du liberalizazioak lagunlezakeela ikatza eta nuklearraren dependentziaren aurka; baina proiektu energetikogarbiagoak martxan jartzea suposatzen du energia konbentzionalekin merkatulibrean norgehiagoaka ibiltzea eta desabantaila ekonomikoak mantentzen dira.Agian horregatik EBk ziklo konbinatuko (elektrizitatea eta beroa) instala kuntzenaldeko apustua egin du.
|
|
|
Barruti berria onartzeak eta garaiko giro politikoak ondorio zuzenak eragin zituzten Euskal Unibertsitatearen aldarrikapenean eta Euskal Kultur Taldeetan. 1977/ 78 ikasturtetik aurrera, EKTak krisian murgildu ziren, trantsizio demokratikoak gizartearen parte hartzeari bide berriak ireki zizkiolako eta EKTek ez zutelako jakin egokitzen
|
egoera
berrira. Iñigo Lamarca, Deustuko EKTko kidea, saiatu zen gaiaren inguruko eztabaida sortzen, hots, EKTek Euskal Unibertsitatearen bidean izan beharreko tokiari buruz.
|
|
|
1969tik aurrera biziki bizkortu ziren kulturako eta politikako mugimenduak eta kultura talde berri ugari sortu zen. Horrekin batera, mugimendu politikoen arteko tirabirak indartu egin ziren, hiperideologizatutako giroan, izan ere «kulturgintza neurri handi batetan politikazko tentsio honetan umotu da»5 Honela azaldu zuen, 1973an, Joxe Azurmendik
|
egoera
berria, era esanguratsuan. Euskal gizarte hautsia, izeneko artikulu andanan:
|
|
|
Errealitate horren eta hortik ateratzen diren alarmen gainean, SENCk Haurren elikadura jarraibide osasungarriei buruzko Gurasoen I. Topaketa babestu du. Foro horretan, nutrizioko espezialistak, pediatrak eta psikologoak bat etorri ziren
|
egoera
berri bat bideratzeko beharrarekin, nahiz eta ezaguna izan, ez baita behar bezain zorrotz eta presaz aztertzen. Elikadura desorekak —gogoratu— dira gaixotasun kronikoen eta endekapenezkoen garapenaren arrazoi nagusia, eta hazkunde desorekatuaren faktore garrantzitsua.
|
|
|
Ikertzaileek uste dute kaltetutako giza gorputzeko edozein ehun ordezka dezaketela eta, hartara, panazea bat izan dezaketela. Ikertzaile estatubatuarren azken aurkikuntza batzuek, hala nola partenogenesi bidez zelula amak ekoizteak eta obulu artifizial batek, ezinezkotzat jotzen zirenek,
|
egoera
berri bat sortu dute, non bazterturik geldituko liratekeen medikuntzarako etorkizun handiko ikerketa horien aurkako argudio etikoak. Atzerapena Bestalde, Europako Batzordeak atzeratu egin zuen atzo, asteartean, eta, hilaren bederatzira arte, intseminazio artifizialetako enbrioi soberakinetatik datozen zelula amen ikerketak Europako baliabideekin finantzatzeko irizpideei buruzko erabakia.
|
|
|
Arauak basa ehizako animaliak hiltzeko eta haien haragia ekoitzi eta merkaturatzeko osasun eta osasun baldintzak arautzen ditu. Araua behar baten ondorio izan zen, Espainiak gaiaren inguruan zuen legezko egoera, 1983koa, Espainia Europako Batasunean sartu ondoren barne merkatuaren
|
egoera
berrira egokitu behar baitzen. Ildo horretatik, 1992ko Zuzentaraua ezarri zen, basa animaliak ehizatzeari eta basa ehizako haragia merkaturatzeari buruzko osasun eta osasun arloko arazoei buruzkoa.
|
|
|
Baina “oporren ondoko sindromea” izateak ez ditu beti ezkutatzen langilearentzat desatseginak diren egoerak; aitzitik, batzuetan, lanera itzultzean pertsona batzuek jasaten duten egokitze aldia besterik ez da, eta ez du zertan gaitz larriagorik sortu, depresio edo antsietate koadroak dituen etapa batean soilik. “Aldaketa egoera atsegin bat galtzea eta egoera ezatsegin bat sartzea bezala ikusten badu, depresiboa izateko joera izango du; baina
|
egoera
berriak asko eskatzen badio eta langileak erantzuteko gaitasunik ez badu, sintoma emozionalak izango ditu, depresiboak baino ezaugarri antsietatsuagoak dituztenak”, azaldu du Malagako Psikologia Eskolako dekanoak, Rosa González kasu klinikoetan adituak. Oporren amaierari lotutako egonezina eta ondoeza lanera itzuli aurretik ere izaten dira.
|
|
|
Agian egoera horrek asteak irauten du, bizpahiru gehienez ere. Gero, dena lehengo bezalakoa izango da langilea oporretatik abiatu aurretik; izan ere, funtsean, dio Garcíak “ohitura animaliak gara”, eta, azkenean, berandu edo goiz egokitzen gara
|
egoera
berrira. Aurreikusi ezin dena da jakitea zenbat pertsonak pairatzen dituzten arazo horiek lan munduan sartzean.
|
|
|
Nabarmen hobetzeko moduko gauzak ditu”. Nolanahi ere, adituak bat datoz esatean beharrezkoa dela aniztasunari arreta emango dion hezkuntza
|
egoera
berri bat —gero eta ugariagoa, etorkinak gure herrira iristearekin batera— ikasleen barruan egotea eta gazteak eskola ingurunean integratzea —lotura gelekin eta beste hezkuntza laguntza batzuekin—, bai eta ikasleak eta irakasleak motibatzea ere.
|
|
|
Baina zientzialariek lehen aldiz aurkitu dute meseta iraunkor bat gas horren kontzentrazioetan, zehazki 1999 eta 2002 bitartean. Meseta iraunkorra Metano mailen aldaketak neurtu dituzten AEBetako eta Herbehereetako adituek diotenez, giza jarduerak, klima aldaketa geldiarazteko nahikoak ez izan arren,
|
egoera
berri horren kausa izan daitezke. Zehazki, Sobietar Batasuna desintegratu ondoren petrolio eta gas erauzketak ixteari buruzkoak dira.
|
|
|
Oren laurden bat elgarrekin pasatu ondoren, biak ohartu ziren anitz pundu amankomun zituztela. Sevimi istorio bera gertatu zitzaion hiru urte lehenago, baina gazteagoa zenez, errazkiago onartu zuen bere
|
egoera
berria. Ikusiz ondoan bizi zirela, erabaki zuten arratsean berean Sevim Oyaren etxerat etorriko zela.
|
|
|
Nola egokitu giza taldea planetako
|
egoera
berrira?
|
|
|
Izan ere, euskara normalizatu ahala desagertzeko sortutako langintza da, ez da, bada, irauteko sortua; baina, goiz da oraindik egoera horretara iritsi garela esan eta gainbehera, besterik gabe, horri egokitzeko. Helduen euskalduntze alfabetatzea azken urteetan 90eko hamarkadan ereindakoaren errentatik bizi izan da, ez da
|
egoera
berrietara era egokian, bizkorrean eta ikuspegi zabalez moldatu eta, etorkizunean hala segitzen badu, amildegiaren behera, pisu handiko harri baten tankeran, amiltzen segitzeko txartelak eskuratuak ditu.
|
|
|
2. Arrazoiak asko dira eta eremu desberdinetan egin da lan langintza hau indarberritu nahi bada. Besteren artean, sektoreak, etorkizun hurbilean eta nahikoa azkar,
|
egoera
berrira egokitu eta doitu egin behar du, eremu berrietara ez ezik eskari poltsa berrietara ere ikasle bila jo behar du, bere burua espezializatuz, hartarako egitasmoak beren beregi prestatuz. Baina, aldi berri honek plazaratuko dituen erronkei era egokian erantzun ahal izateko sektorea berrantolatu behar da.
|
|
|
Eta izan nahiaren harira, hizkuntza aldekotasuna sustatzea baitezpadakoa da. Ildo hortarik, geuretzat eta gainerakoentzat interesgarri eta erakargarria datekeen
|
egoera
berri bat sortzea da erronka; ideia, ekintza eta jarduera bizigarriak tarteko. Eta hori, gure esku dago.
|
|
|
Egia da euskalduntzat jo daitezkeen gazte horietako asko ez daudela euskararen komunitatean txertatuta, eta, baita ere, erdaraz duten gaitasuna euskaraz ez dutela. Mugak muga eta gabeziak gabezia,
|
egoera
berri horrek aukerabe rriak eskaintzen ditu eremuz eremu eta jendaurreko jardunetan euskara ‘kanpora, plazara jalgi’ dadila.
|
|
2004
|
|
|
Egoera argi ilun honetan nahiago dut argia ikusteko ahaleginak egitea,
|
egoera
berri bat erdiestearen aldeko indarrak biltzeari ekinez, eta ez hasieran aipaturiko gaitzespen hutsal kontuekin ibiltzea. Oso argi dut gaitzespenek ez dituztela gauzak konpontzen.
|
|
|
Nazioarteko politikan ere izango da aldaketarik, baina ni Estatuko arazoetan oinarrituko naiz batez ere. Zapaterok erreformaren zikloa itxi nahi badu, egunotan Imaz errepikatzen ari den bezala,
|
egoera
berria biziko dugu. EAJ Zapateroren eskeman eroso izateko, Ibarretxeren Planaren birmoldaketa bat ikusiko dugu.
|
|
|
Ikasitakoak eta egiten dudanak ez dute zerikusirik, baina moldatu egiten zara
|
egoera
berrira. Hemen bizitza ez da normala eta besteek egiten duten bezala, lagundu egin behar duzu.
|
|
|
Beste batzuentzat, ordea, inertzia kreatibitateari gailentzen ari zaion seinale. Uste dut egungo euskal idazleak bizi duen problematika berria dela eta
|
egoera
berri horren kontzientzia hartzear gaudela: zorionez sortzea lortu den industriatxo kultural erlatiboki autonomoak bere baitan sortzen ditu honezkero alienazio mota berriak »bereziki ekonomikoak», ez dago literatur esparrutik kanpo bilatu beharrik egungo idazlearen" etsaia".
|
|
|
Gatazkak norberaren defentsak sustatu eta, hortaz,
|
egoera
berriei aurre egiteko gizakiaren gaitasuna hobetzen du.
|
|
|
–Lasaitu zaitez eta ez derrigortu zure burmuina. Hasiera baino ez da, eta trankil hartu duzu
|
egoera
berri hau, gauzak gogoratzeko eta bakoitza bere lekuan kokatzeko. Behintzat badakizu amona daukazuna, esan zidan txantxa antzean, baina gero seriotasunez jarraitu zuen?.
|
|
|
Espainolek berriz, esaten dute zorionez gaztelera oso osasuntsu dagoela, baina ez da Espainiako gaztelera, Ameriketako gaztelera da! Ea gu gai garen
|
egoera
berri horretan gure interesak defendatzeko. Niri ez dit etorkizunak beldurrik ematen?. 149 Itsuen herrian betokerra izaten omen da alkate.
|
|
|
Altxatuek eskualdea okupatu zutenean baztandar gehienek
|
egoera
berria begi onez ikusi zuten eta gorrien beldurra pasa zen. Elizondon bestak ziren, Santiagoak, eta Iruñetik uztailaren 25ean Mauricio Iribarren (Elizondoko falangista ospetsua) iritsi zen.
|
|
|
" lurzoruan eta uren kalitatean, biodibertsitatean, paisaian, lurraldearen egituraketan, biztanleriaren kokalekuan edo kultura sustraietan". Erakundeek onartzen duten bezala, nekazaritza
|
egoera
berri baten aurrean dago, besteak beste, Nekazaritza Politika Bateratuaren goranzko joeren ondorio. Izan ere, Europako nekazariak, esan bezala, ohituta daude Nekazaritzako Praktika Onak, Ekobaldintzazkotasuna, Nekazaritza eta Ingurumen Neurriak edo Nekazaritzaren funtzioaniztasuna bezalako kontzeptuekin.
|
|
|
Baina aldaketa horien ondorioak, urtebete baino gutxiago irauten dutenak, maila politiko administratiboa gainditu dute, eta bete betean sartu dira arlo judizialean, zehazki bide penalean. Hainbat fiskaltzatatik egindako kontsulten ondoren, ministerio publikoko buruzagitza
|
egoera
berria argitzen saiatu zen; izan ere, ordura arte hirigintza delitutzat hartutako jokabideak berrikusi egin lirateke, itxuraz despenalizatuta zeudelako. Legebiltzarrak onartutako aldaketen ondorioz, sustatzaileek eta eraikitzaileek arazorik gabe jardun zezaketen lehen “lurzoru urbanizagarri komun” gisa sailkatutako lur-sailetan, kategoria hori ez baita existitzen.
|
|
|
“Gaur egun, errealitate birtuala pantaila eta kasko berezietan birsortutako hiru dimentsioko inguruneetara mugatzen da, edo, adibidez, oraindik eraiki gabeko espazioak simulatzera, nahiz eta astronauten entrenamenduan ere aplikatzen den, gastu ekonomikoa nabarmen murrizten baitu”, azaldu zuen Laukkanenek. Hala ere, sistema horiek ez dute adimen artifizialik, ez baitira gai
|
egoera
berriak inprobisatzeko edo erabiltzailearen erreakzioen garapena aldatzeko, eta hori da, hain zuzen ere, Laukkanen zuzentzen duen enpresaren lan ildoa. Finlandiako zientzialariak esan zuenez, “sistema horiei Adimen Artifiziala aplikatuta, bezeroaren gogobetetasunlortuko genuke, errealitate birtualeko programarekin duen esperientzia bere erreakzioen arabera berrituko litzatekeelako”.
|
|
|
Schmitd ek nabarmendu zuenez, ondoriorik negargarriena ur gezaren eta ur gaziaren arteko interakzioa aldatzea izango litzateke, ibaiaren sakonean sakonduz. Horren ondorioz, itsasaldiak “askoz indartsuago” sartuko lirateke, eta “Guadalquivir ibaiaren estuarioari lotutako fauna eta biodibertsitate guztia gazitasun handiagoko
|
egoera
berri horretara egokitu litzateke”. Era berean, Adenaren ordezkariak gogorarazi du Doñanako Patronatuak onartu zuela proiektu horri buruzko irizpen negatiboa.
|
|
|
Suedendarrak nagusi zeuden egon
|
egoera
berrian, baiña atzerritar erresuma batean aurrerakoan. Hori dala bide, jokabidea aldatu zuten; eta oso" kzar" zale bihurtu ziran.
|