|
2002
|
|
|
Eta, orain? Etenik gabeko denboraldi honetan (ez dugu etentzat joko uholdeek
|
egindako
sarraskia edo zenbait garzonkeria), kulturgileek —kolektiboek eta norbakanakoek— gauzatu ahal izan dute bai garapen naturala bai eta besteekiko transmisioa ere. Transmisioa esperientzia editorialean esaterako, eta transmisioa egileen esperientziei dagokiela.
|
|
2004
|
|
|
Beraz, erabakia atzeratzen saiatu zen. Baina Bigarren Mundu Gerra amaitu eta naziek juduekin
|
egindako
sarraskia agerian geratu zenean, Israelgo estatua izango zena definitzeko aitzakiarik ez zegoela adierazi zuten sionistek. Eta, hain zuzen, gertakari hark bultzatu zuen Nazio Batuen Erakundea 1948an Palestina bitan banatzera, eskualde bat arabiarren esku utziz eta bestea juduei emanez.
|
|
2006
|
|
|
Eta bai, batzuk Erresistentzian arituak ziren, baina ez denak. Hala ere, eskuin muturreko taldearen hipotesia jorratu genuen, baita gerra amaieran Erresistentziako zenbait taldek kolabo en artean
|
egindako
sarraskiarena ere: hilketak biktimaren baten mendekua zirela, alegia.
|
|
|
– Geneten bi lantxo argitaratu zituzten liburu bakarrean, bata espetxe baten barruan kokatutako antzezlan bat, eta bestea Xatilako palestinar errefuxiatugunean
|
egindako
sarraskiaz.
|
|
2007
|
|
|
batzuk baizik ez zituela egin idatzi duenez, eta, paranoico? baten aurrean gaudela defenditu, garai bertsuan Espainiak Europan ere
|
egindako
sarraskiak gogoratzea oso beharrezko jo dut.
|
|
2009
|
|
|
Atzoko erasoa Abenduan Bombayn
|
egindako
sarraskian oinarritua zegoen. Ez zen soilik bonba bat jarri edo atentatu suizida bat egitea, hainbat taldek aurrera egindako operazio militarra izan zen.
|
|
|
Jakin badakigu Afganistanen Talibanak nahi duten eran ibiltzen direla, are gehiago, gero eta lasaiago ibiltzen dira Kabulen. Atzoko erasoa esaterako, Abenduan Bombay-n
|
egindako
sarraskian oinarritua zegoen. Ez zen soilik bonba bat jarri edo atentatu suizida bat egitea, hainbat taldek aurrera egindako operazio militarra izan zen.
|
|
|
Dzhabrail eta Ibragim Majmudov Txetxeniako bi anai eta Sergei Jadzhikurbanov polizia ohia aske utzi zituen epaimahaiak otsailean eta Novaya Gazeta-ko kazetariaren hilketan inplikatuta ez zirela erabaki zuen. Politkovskayak nazioartearen esker ona irabazi zuen Txetxenian
|
egindako
sarraskiak eta ustelkeria kasuak salatzeagatik.
|
|
|
Gerran gure herrietan
|
egindako
sarraskiak, gai ukiezina izan ziren urteaskoan.
|
|
|
Beste adibide bat jartzeko, duela gutxi kaleratzen hasi den egunkari baten adibidea jarriko dugu: nolatan ireki daiteke Munduaatala Sharon Stone aktorearen ustezko ustearekin. Sichuan probintziako lurrikaraTxinak Tibeten
|
egindako
sarraskien ondorioz etorri delako ustearekin?, txinatarrek karma txarra erakarri baitute. Aktore ezagunari mundu politikan eragile estatusa emateaz gain, nolatan jo daiteke oinarririk gabeko sineskeria bat oinarrizkoinformaziotzat?
|
|
|
Huda Jama herriko meategi batean aurkitu dute berriena. Nazien aurkako indarrek
|
egindako
sarraski handienetakoa atera dute lurpetik.
|
|
|
Japoniak Nanjingen
|
egindako
sarraskiaren berreraikitze gordin eta errealista osatu du Lu Chuanek City of Life and Death filmean
|
|
|
Ez da ohikoa genero horretako filmik aurkitzea nazioarteko jaialdietan, baina Lu Chuan txinatarraren pelikulak, sail ofizialeko lehiaketan parte hartzeaz gain, zalaparta sortu du, bere irudi bortitzen gordintasun eta errealismo ikaragarria dela medio. 1937 urtean Japoniako Armadak Txinako behin behineko hiriburuan Nanjingen
|
egindako
sarraskia berreraiki du Chuanek City of Life and Death filmean, fusilatzeak, bortxaketak eta gizarte zibilaren aurkako gisa guztietako gehiegikeriak barne. Nanjingen bortxaketan (izen horrekin da ezaguna) 300.000 lagun hil zituzten, Txinak emandako datuen arabera.Txalo zaparrada jaso zuen filmak atzoko aurkezpenean, batez ere filmeko haurra oraindik bizirik dagoela agertu zenean kredituetan.
|
|
|
Gerrako film peto petoa da City of Life and Death. 1937an Nanjing hirian Txinako behin behineko hiriburua garai hartan Japoniako armadak
|
egindako
sarraskia gogora ekarri du Lu Chuan zuzendariak, zuri beltzean filmaturiko pelikula gordin eta bortitz, zenbait unetan zirraragarri eta estetikoki ederrean. Filmarekin Nanjingen gertatutakoaren, egia?
|
|
|
Erakustea izan baita Lu Chuanek City of Life and Death ekin egin nahi izan duena. Japoniak 1937an Txinako behin behineko hiriburua okupatu zuenean?
|
egindako
sarraskia erakustea?. Lu Chuanek adierazi zuenez,, mundu guztiak daki naziek juduekin egin zutena.
|
|
|
Japoniarrek txinatarren kontra
|
egindako
sarraskia gordintasunez kontatzen duen arren, Txinan bertan ere iskanbila handia eragin du City of Life and Death ek. Apirilean estreinatu zuten, eta arrakasta komertzial handia izan du, baina batzuei ez zaie gustatu filmaren ikuspuntua:
|
|
|
Badakit Abkhaziaren eta Hego Osetiaren askatasun egarriaren gibelean Errusiaren itzal interesatua dagoela. Errusia ez da oso eredu ona herrien autodeterminazioari dagokion alorretan, Txetxenian
|
egindako
sarraskia dugu horren adierazle onena. Baina abkhaziarrek eta osetiarrek biziki ongi egin dute errusiarren laguntza bereganatzen zanpatzailea gainetik kentzeko.
|
|
|
Hor daude Zvornik eta Focakoak, Bosnia eta Herzegovina ekialdean (1992), edo Prijedor Trnoplje, Keraterm eta Omarskako kontzentrazio esparruetan gertatutakoak (1992). Gerra garaian
|
egindako
sarraskien adibide asko daude, gehienak Bosniako musulmanen aurkakoak izan ziren.
|
|
|
Goldstonek zuzendutako taldea politizatuta dago, eta ikerketa egin aurretik ere bazekiten zeintzuk izango ziren ondorioak, salatu du Gabriela Shalev ek, Israelgo enbaxadoreak. Gazako erasoaldian
|
egindako
sarraskia defendatzen du Tel Avivek, argudiatuta bere burua defendatzeko egin zuela. Nahita, herritarrak hiltzen dituzten talde terroristak nola gelditu eztabaidatu beharrean, biktimen aurkako beste kanpaina bat hasi du erakunde honek.
|
|
2010
|
|
|
Segurtasun indar marokoarrek Agdaim Iziken eta Aaiunen
|
egindako
sarraskiek nabarmen utzi dute, baina, Madrilgo agintea. Herritarrak ez ezik, oposizioa ere kalera atera da Jose Luis Rodriguez Zapateroren jarrera salatu eta, bide batez, botoak biltzera.
|
|
|
Bere hitzetan, NDF eta EBZren gisako erakundeei buruz sarritan azpimarratu ohi den izaera ez politikoa, klinikoki hilda dagoen pertsona batek baino ez luke sinetsiko. Langileriak ordaindu beharra norbere herrialdeko banku sektoreak
|
egindako
sarraskia ez da inondik inora derrigor bete beharreko formula ekonomikoa, erakunde horien deliberamendu politikoa baizik.
|
|
|
Kolonialismoak Kongon eta Amazonian
|
egindako
sarraskiak Europan salatzen lehenetakoa izan zen Roger Casement(). Vargas Llosarentzat pertsonaia honen bizitzak agerian uzten du legezkotasuna desagertzen denean, eta indartsuenaren legea nagusitzen denean, basakeria agerian gelditzen dela.
|
|
|
Beraz, halako urteurrena ospatzea jokoz kanpo dago, erabat. Zer egin daiteke, bada, urteurrenaren aurrean. Hitzaldian erabilitako adibide batekin erantzungo dizut; turkiarrek armenioei
|
egindako
sarraskia, hain zuzen. Egun armenioek sarraskia salatu egiten dute, mundu osora ezagutarazi.
|
|
|
Zergatik joaten da jendea Puerto Hurracora? Izquierdo anaiek
|
egindako
sarraskiarengatik.
|
|
|
Orduan gogoratu nituen Israelek Gazan
|
egindako
sarraskiak jasotzen duen To Shoot an Elephant filmari buruz irakurri nuen artikuluan egindako gogoetak. Gogoratzen ez dudan artikuluaren egileak zioenaren arabera, horrelako film batek ezin badu palestinarren eta israeldarren gatazkan nazioarteko potentziek duten jarrera aldatu, arteak ez duela ezertarako balio ondoriozta daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Bideo eta argazki sorta zabaldu dituzte fier.Azaroaren 11 iragan berri dugun honetan, historiak duen pisua oraindik hor dago. Lehen mundu gerlan izan ziren intsumiso eta desertore bakezaleak ohoratu ordez, oraindik «morts pour la patrie» horiek omentzen dihardugu Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan.Eta une berean Libian
|
egindako
sarraskia goraipatzen ari dira, ahalkerik gabe. Libiako gerla «hilik gertatu gabe» egin dela diote harro gobernuko kideek.
|
|
|
Ekintza partisanoaren hurrengo egunean armada okupatzaileak 335 zibil italiar erail zituen Fosse Ardeatinetan. Fosse Ardeatinetan
|
egindako
sarraskiaren arduradunak Herbert Kappler Gestapoko komandantea eta Erich Priebke SSko kapitaina izan ziren. Faxistek Erromako Regina Coeli kartzelatik atera zituzten biktima gehienak eta, batez ere, erresistentziakoak edo juduak ziren.
|
|
2012
|
|
|
Aurrena izan ez bazen. Argitalpen horretan bildutako obretan, I. Mundu Gerran tropa alemaniarrek Belgikan
|
egindako
sarraskiak salatu zituen Raemaekersek. Zenbait kazetatan argitaratu zituen lanok.
|
|
|
Hurbiletik jarraitzen zuen euskal gizartearen giroa, behin eta berriz aukerak aprobetxatuz alemaniar prentsan Euskal Herriari buruzko iritziak emanez. Halaber, poztasun handiz ikusi zuen 1997ko apirilaren 26an Roman Herzog Alemaniako lehendakariak Gernikako herriari barkamen mezua luzatzea Gerra Zibilean Condor Legioak herri horretan
|
egindako
sarraskiagatik.
|
|
|
Historiari begira erromatar inperioaren sasoietatik hasi eta bigarren munduko gerrara arte, Europako urak odolez zamaturiko kolore lohia izan dute, eta argi erakusten digute kontinenteak ez duena zertan harrotu. Ohartu besterik ez dugu Eliza Katolikoak Jainkoaren Izenean
|
egindako
sarraskiak, mundu zabaleko hainbat lurraldek jasandako inperialismo bortitza (egun oraindik dirauena), eta agintari ustez demokratiko eta bakezale batzuen konplizitatearekin hogeigarren mendean munduak ezagutu duen gerrarik bortitzena eragin zuen faxismoren oldarraldi lotsagarria besteak beste. Oro har, munduan gerra zer den inork erakutsi badu, Europa izan da horretan irakasle aparta, eta mundu mailan sortu diren hainbat eta hainbat hiltzaile odoltsuk haren ereduari jarraiki jokatu dute.
|
|
2013
|
|
|
garaileek zabaldu zuten oroitzapen publikoaren eta oroitzapen pribatuaren artekoa. Etxean, duintasuna eta osotasuna eman nahi zizkieten desagertutakoei; agintariek, ostera,
|
egindako
sarraskia justifikatu nahi zuten, hildakoen gain erruduntasuna jarrita.
|
|
|
Diana Johnston analista politiko eta kazetari estatubatuarrak parte hartu zuen Tripoliko sinposioan. Johnston batez ere ezaguna da Mendebaldeko herrialdeen atzerri politikarekin hagitz kritikoa delako eta Jugoslaviako gerren inguruan idatzi zuen liburu batek kritika gogorrak jaso zituelako, Srebrenican Bosniako serbiarren indarrek
|
egindako
sarraskia genozidioa izan zela ukatu zuelako. Herrialde arabiarretako adituek Nazioarteko Zigor Auzitegiaren inguruan zeuzkaten kezken berri eman zuen Johnstonek Counterpunch aldizkarian on line. «Horietako anitz beldur dira auzitegia ez ote den AEBen eta Israelen interesetara erabiliko estatu arabiarrak zatitzeko[...].
|
|
|
Selekak inguruko herrialdeetako gobernuekin hitzartu zuen trantsizio aldi bat egitea, eta 2015ean hauteskundeetara deitzea. Frantziak tropak bidali zituen Afrika Erdiko Errepublikara hilaren 5ean, Selekaren eta haren gobernuaren aurkako matxinoek
|
egindako
sarraskiak geldiarazteko beharra argudiatuta. Frantziak bigarren esku hartze militarra du aurten Afrikan, eta horien zamari aurre egiteko laguntza eskatu die EB Europako Batasuneko beste kideei.
|
|
|
Nine discourses on Commodus saileko hiru margolan Baselitzen lanak, Vladimir Lenin eta Joseph Stalin, errusiar agintariek gauzatutako erailketen oroimena izan nahi du. Twomblyk, berriz, Aurelio Komodo, Erromako enperadoreak, II. mendean
|
egindako
sarraskiak islatzen ditu. Komodoren bizimodua krudelkerian oinarritu zen.
|
|
|
Edo Oradour surGlane herrian egin zuten beste sarraski bat ere gogoratzen da. Hauek biak gerra garaian
|
egindako
sarraskiak dira, bata Txekian eta bestea Frantzian. Baina gerra bukatuta egin ziren beste sarraski batzuk ez dira gogoratzen, edo ez behintzat neurri berdinean, aurrekoak baino handiagoak izanda ere.
|
|
2014
|
|
|
Urte hartan giroa oso nahastuta zegoen Aljerian. Islamistek herrialde hartan
|
egindako
sarraskiak mundu osoko komunikabideetan jasotzen ziren. Thibirineko abadian gertatutakoak, baina, isla berezia izan zuen.
|
|
2015
|
|
|
Troikak
|
egindako
sarraskia azaltzen dute hainbat datu estatistikok. Populazioaren %17k ezin ditu oinarrizko beharrak ase.
|
|
|
Garailearen erretinetan garaituen kontra egindako errepresioaren eta umiliazioaren irudia geratu zen; sarri garaile hura bera gerraosteko zapalkuntzaren lekuko izan zen, edo konplize, edo eragile. Aberria, edo erlijioa, edo iraultza babesteko halako sarraskirik gauzatzea beharrezko zenik jada ez du horren argi, hau da, garaile ugarik ez dute ikusten horren argi
|
egindako
sarraski hark benetako justifikaziorik izan zezakeenik.
|
|
2017
|
|
|
Horrek zeharkako eragina izan zuen Montaigneren kanibalei buruzko saiakeretan eta, modu erabat desberdinean, Jean Bodinek Europako sorginak indiar kanibal sodomitekin lotzean. Frantziako iturriak aipatuz, Parinettok adierazi zuen basatien eta hugonoteen arteko lotura hori XVI. mendeko azken hamardetan nabarmendu zela gehien, espainiarrek Amerikan
|
egindako
sarraskiak (Floridan 1565ean luterano izateaz akusatutako kolono frantsesen hilketa barne) espainiar nagusitasunaren aurka, sarri erabilitako arma politiko, bihurtu zirenean (Parinetto 1998:
|
|
2018
|
|
|
Bihar egingo den ekitaldian parte hartuko dute, besteak beste, Paz de Ziganda helduen abesbatzak, Fermin Balentziak eta Gorka Urbizuk, Maravillas abestia kantatzeko. Larragan 2012an Memoriaren parkea egin zuten, 36ko gerran
|
egindako
sarraskiak eta ondorengo zapalkuntza oroitzeko. Urtero, bertan egin ohi dute omenaldia, baina aurten herriko plazan izanen da ekitaldi nagusia.
|
|
|
Saudia Arabiak Yemenen haurren kontra
|
egindako
sarraskiaren ondoren, horixe da gertatzen ari dena PSOEren Gobernuan herrialde arabiarrari saldutako 400 bonba" gidaturekin". Ondo gelditzeko iragarri zuen bertan behera geratzen zela salmenta, baina orain, sokatik zintzilik geratu da eta bonbak saltzea erabaki du.
|
|
|
Euren ziegatik 16 preso politiko atera, bi kamiotan Azazetako mendatera eraman eta fusilatu ostean hobi batean lurperatu zituzten. Ekintza berdinean biktimen kopuruari dagokionez, aparatu frankistek Araban zibilen aurka
|
egindako
sarraskirik handiena da Azazetakoa.
|
|
|
Lasaitu zenean, ikerketaren nondik norakoak azaldu zizkion Sophiek: ordura arteko hilketak, gorpuetan
|
egindako
sarraskiak, hildakoak agertutako tokiak, eta, azkenik, euren teoria.
|
|
|
Errondalen atzetik ibilitako peskizak Mikaleten errotaraino eraman ninduen, eta huraxe zuen kontagai nagusi nire berri txostenak. Han
|
egindako
sarraskien kontaerak estaltzen zuen Errondal harrapatu ez izanaren porrota. Erregek arazorik gabe onetsiko zuen memorandumaren batezbestekoa, neure interesetara taxuz alderatua baitzegoen kontu  errendatzea.
|
|
|
Edo Hobsbawm beraren XX. mendearen historia liburuaren hitzaurrea. Axola dute lubakien artean
|
egindako
sarraskiek. Gallipoliko guduak?
|
|
2019
|
|
|
Zazpi urteren ondoren, euskarazko edizioa argitaratu du aurten, Itsasgora argitaletxearen eskutik.Jatorrizko komikitik xehetasun batzuk besterik ez ditu aldatu euskarazko lanean. Funtsean, egileak tropa ingeles eta portugaldarrek Donostian
|
egindako
sarraskia, arpilatzea eta erreketa kontatzen ditu, benetan gertatutako jazoera batetik abiatuta eta istorio eta pertsonaia asmatuak nahastuta. Olaberi, beharrezkoa?
|
|
|
erreakzio gisara osatu dira mugimendu horietako asko. Horiez gain, 1936ko gerran bando frankistak
|
egindako
sarraskiak eta diktadurako errepresio gogorrak ere arrasto nabarmena utzi dute Nafarroako herritarren zati baten memorian eta identitatean.
|
|
|
Koldar zikina! Ez da
|
egindako
sarraskia aitortzeko kapaza!
|
|
|
Bat Noe da, noski; beste bat Moises, Itsaso Gorria ireki zuena; Job fidela, goitik behera erlakiztenez estaltzen utzi zena eta bere umeak hiltzen ikusi zituena Jainkoari atsegin ematearren; Saul, lentejak atsegin zituena; Loten emaztea, gatzezko estatua bilakatu zena. Eta gero hor daude lur promestuan Jainkoaren izenean
|
egindako
sarraski guztiak. Jainkoaren hautatuek bidean harrapatzen zituzten guztiak jo eta akabatzen zituzten, tenpluetan jendeak behar ez ziren pertsonei eskerrak ematen zizkielako.
|
|
|
Baina anaiari ez. Anaia oso politizatua egon da beti, eta esaten du zuriek Oestean indioen kontra
|
egindako
sarraskiak disimulatzen dituztela nobela horiek. Baina niri asko gustatzen zaizkit.
|
|
|
Marxismoaren izenean
|
egindako
sarraskiak eta gulag ak ez dira Marxen eta marxismo osoaren erantzukizuna. Marxisten familian ere" ahaztuak" (Lukacs, Luxemburg, Gramsci, Mariategi...) eta" garaileak" (Stalin, Mao, Hoxa...) topatzen ditugu.
|
|
2020
|
|
|
Armeniaren eta Azerbaijanen arteko etsaitasuna azaltzen duen gertaera nagusienetako bat I. Mundu Gerraren testuinguruan eginiko" genozidio armeniarra" da, 1915 eta 1923 bitartean Otomandar Inperioaren parte zela. 800.000 armeniarrek baina gehiagok galdu zuten bizitza kultura armeniarra desagerrarazteko asmoz
|
egindako
sarraski horretan. Adituen arabera, lehen genozidio modernotzat har liteke.
|
|
|
Klase banaketa horrek munduaren eta historiaren beraren ikuspegia erabat baldintzatzen du. Neguriko aitona bati 36ko Gerra aipatu eta Bilboko errepublikazaleek Abran presondegi gisa erabiltzen ziren Cabo Quilates eta Altuna Mendi ontzi ainguratuen aurka
|
egindako
sarraskia etorriko zaio gogora. 224 hildako utzi zituen erasoak, erdiak inguru Neguriko oligarkiaren semeak, Ybarra, Zubiria, Careaga, Urquijo eta gisako abizen entzutetsuak zituztenak.
|
|
|
XVII. mendean Inkisizioak Jainkoaren izenean sorginen bila
|
egindako
sarraskien gainekoak dira bi filmak. Kasu honetan, epaile bat bere taldearekin heltzen da marinel herri batera.
|
|
2021
|
|
|
Azaldu behar diot goraipatzen ere dituen pinudiak ez direla bertakoak, kanpotik etorritako zuhaitz mota bat bertako gehienak alboratu eta lurrak urtez urte hondatzen dituztenak, ustiapen hutsa direla arozgintzaren onerako. Bestalde, errepidea utzi eta Luzarorantz doan bide ertzetan azaltzen zaizkigun herriek ondo baino hobeto erakusten diote nire Sergy bihozberari aspaldi honetan
|
egindako
sarraski urbanistikoen eragina, edonon altxatzen baitira etxe berriak eta ia ia edonolakoak ere bai, gehienek gainera euren jabeen gustu txarraren adierazgarri eta behinola agian benetan bukolikoak izan ziren herri batzuen itxuraldaketa, bigarren egoitzen ohituraren hedapena dela-eta. Zorionez nire senar maiteak bilatu nahi duen alde pintoreskoa topa dezake gorantz begira, mendirantz, non oraindik ere, eta ozta ozta kaleak jaso duen itsusi itxuraldaketa horri muzin eginez, baserriek iraganari, hemen beti iragana denari, atxikiak ematen dute, euskaltasun jator baten gordelekuak, auskalo euskaltasunaz, basotik gertuago dagoena kaletik, hiritik, baino, jatorria basoan bakarrik duena, basotik bizi eta basora beti itzuli nahi duena, hau da, kaleari beti muzinka.
|
|
|
Bada, oraindik ikusi behar da nola argudiatzen duten Xarik «gatazka etnikoak» sustatu zituela, bertzeak bertze, Ukrainaren eta Poloniaren artean. Bigarren Mundu Gerran ukrainar ultranazionalistek poloniarren aurka
|
egindako
sarraskiaren berri eman zuen kazetariak, eta akusazioak horixe erabili zuen argudiotzat. Horiek horrela izatera, Ukrainak bertze hainbat kazetari eta historialari ere auzipetu lituzke; Wikipedian ere bada sarrera bat.
|
|
|
Baina 1988an, Perestroika garaian, Karabakh Garaiko parlamentu autonomoak erabaki zuen Azerbaijandik bereizi eta orduko Armeniako Sobietar Errepublika Sozialistan sartzea. Bi komunitateen arteko ezinikusia bizitu egin zen, eta Sumqayit hirian armeniarrei
|
egindako
sarraskiak gatazka piztu zuen.
|
|
|
Badira hamar urte baino gehiago Assangek sortutako Wikileaks ataria Iraken eta Afganistanen
|
egindako
sarraskiei buruzko informazioa zabaltzen hasi zela. Akusazioaren arabera, Chelsea Manning analista estatubatuarra lagundu zuen kazetariak hark AEBetako Espioitza Legea urra zezan, eta informazio klasifikatua lor zezan ondoren bere atarian argitaratzeko.
|
|
|
Edonor lazten da valdestarrei
|
egindako
sarraskiak ezagutzean. Etsaiak, su eta herio, behin eta berriz sartzen ziren haien herrietara.
|
|
|
56 Sustatu, 2003/05/25 da 24 000) eta EAEn bat (bozen% 3,2, hau da 36 000) eskuratu zituen. Hori izan zen alderdiaren lehen aukera hauteskundeetan, eta Ezker Abertzaleak gogor kritikatu zuen, haren ustez bere kontra
|
egindako
sarraskiaz elikatu ziren putreak baizik ez zirelako.
|
|
2022
|
|
|
Bidaiaria bila ibili da han eta hemen, eta harri eta zur gelditu da aurkitu duenarekin: historialariak adosago datoz Tlatelolcon bertan Hernán Cortések eta 1521ean
|
egindako
sarraskian zenbat indigena hil zituzten esatean (40.000 baino gehiago), duela 50 urte baino gutxiagokoan izan ziren hildakoen kopurua zehaztean baino. Harrigarria bada ere, halaxe da.
|
|
|
Azken urteetan Semenoren berrehun zaldun eta beste hainbeste oinezkoen laguntzarekin geldiarazi zituzten Zaragozako Tuchibien erasoak. Gainera, Ebro eta Jalongo lurraldeetan
|
egindako
sarraskietan arrakasta eta aberastasun handiak lortu zituen. Une hartan, behintzat, ez zegoen haren kontra egiterik.
|
|
|
Ukrainatik ihesi doazen herritarrek hori esatea zilegi da, baina Zelenskik berak agintzen duen gobernuak suntsitu du behin eta berriro Donbass ingurua. Iruditzen zait aurpegi gogorra behar duela, bere ejerzitoa faxista deklaratuz betea duenak, faxistek
|
egindako
sarraskiekin hunkidura bilatzeko. Ez dakit haren ahotan aipatzeko izenik egokiena Gernika ote den, baina horrekin nahikoa ez banu bezala iritsi da Espainiako Gobernuaren adierazpena:
|
|
|
Baina bereziki deigarria da aurtengoan komikigintzak emango duena. Batetik, Mikel Laboaren bizitza oinarri duen Ni ez naiz Mikel Laboa lana kaleratuko duelako Elkarrek, Harkaitz Canoren, Unai Iturriagaren eta Joseba Larratxeren eskutik; eta, bestetik, juduen aurka naziek
|
egindako
sarraskiaren memoriari buruzko Art Spiegelmanen Maus klasikoa ere aterako duelako euskaraz Astiberri argitaletxeak, Julen Gabiriaren itzulpenean. Ainhoa.
|
|
|
«Gaur Hispanitatearen Eguna da. Egun honek, alde batetik, Espainiaren izenean
|
egindako
sarraski kolonialak adierazten ditu. Bestetik, gaur egungo nazio zapalduen betikotzea eta langileriaren menderatzea dakar.
|
|
|
Hamasei preso politiko errepublikano hil zituzten Azazetan 1937ko martxoaren 31ko goizaldean. Ekintza errepresiboaren biktima kopuruari dagokionez, estatu frankistaren aparatuek Araban
|
egindako
sarraskirik handiena da.
|
|
|
Zoritxarrez, luzerako izango dela ematen du honek.Guzti honen aurrean, badirudi NATO dela gure salbatzailea. Bat baino gehiagori ahaztuko zitzaizkion dagoeneko NATOren aliatuek azken urteetan
|
egindako
sarraskiak: Sirian, Etiopian, Saharan, Palestinan… Urrutiegi joan gabe, ia ehun hildako izan ziren Yemenen urtarrileko bonbardaketa bakarrean, hori NATOren aliatuek gauzatu zuten.
|
|
|
Urte berean, Gernikan izan zen Dersimeko alkatea, bonbardaketaren 75 urteurrena Ataturkek Kurdistaneko hiriaren aurka
|
egindako
sarraskiaren urtemugarekin batera izanik. Ez da inongo sekretua KRGk eta Jaurlaritzak, eta Hegoaldeko Kurdistaneko alderdi eta agintariek eta EAJk harreman estuak dituztela, eta Ipar Kurdistan eta Rojavakoekin ezker abertzaleak duela lotura berezia.
|
|
|
Dersimen Turkiak
|
egindako
sarraskiaren ostean, Iranek Mahabadeko errepublika txikituta eta Irakeko Alderdi Demokratiko kurduko (KDP) burua erbestean, eskualdeko potentziek konpondutzat jo zezaketen auzi kurdua. Barzani Armenian eta Azerbaijanen bizi izan zen lehendabizi, Uzbekistanen gero, eta, Stalin hil ondoren, Moskun bertan, 1958ra arte.
|
|
|
Bigarrena, xix. mende amaierako inperialismoa izan zen. Pentsalariaren ustez, kapitala inbertitzeko burgesiaren beharra arraza batzuk besteetatik gailentzen zituen ideologiarekin elkartu zen, beste herrialdeetan
|
egindako
sarraskiak (hilketa administratiboak) justifikatuz, talde konkretu batzuekiko deshumanizazioa gauzatuz.
|
|
2023
|
|
|
Poliziek 2001ean Genovako Diaz eskolan
|
egindako
sarraskia eta ehundaka atxilotuei emandako tratua salatu zuen Amnistia Internazionalak. Argazkia:
|
|
|
Jakina, espainiar erreakzionarioak beti saiatu izan dira
|
egindako
sarraskiari garrantzia kentzen. Baina Villenak berak zifra ikaragarriak ematen ditu:
|
|
|
Epaiketaren espektatibak hain ziren altuak, Arendtek ondo baino hobeto sumatu zuela Israelgo Gobernuaren asmoa gehiago zela nazismoa eta holokaustoa bera zigortzea, Eichmannen jarduna epaitzea baino. Agintari nazien aurka egindako Nurenbergeko epaiketetan entzun ez zirenak entzun zitezen nahi zuen Ben Gurionek, eta nolabait ere aurpegia jarri nahi zion milioika juduren aurka
|
egindako
sarraski ikaragarri hari, eta ahotsa eskaini biktimei. Espektatibak altuak ziren, bai, Palestinako lurretan eratu zuten estatu berri hark halako juizio bat ganoraz egitea nahi zutelako, eta arrakastaz gauzatze horrek Israelen existentzia justifikatzeko bidea emango zuelako.
|
|
|
Gunea estrategikoa dela jakitun, bertatik eragiten dabiltza Huthiak, Yemengo matxinatu xiiak, Palestinaren aurka Israelek
|
egindako
sarraskia geldiarazteko xedez. Abisua emana dute:
|
|
|
Bai, beldurraz haratago, izua ere eragiten du inperioak eta, horregatik, ezabatuak bezain birrinduak izan dira historian herri altxamenduak, Nicolas II.ak San Petersburgon 1905ean manifestari baketsuekin
|
egindako
sarraskia bezalakoak edo herriak irabazitako gobernuak, Espainiako Errepublikarena edota Txilen Allendek bideraturiko erregimen aldaketarena modukoak.
|
|
|
Bestetik, zerikusi handia izan zuen europarren erru sentimenduak, mendeetan ezarri zituzten politika antisemitengatik. Ez gara ari soilik gurutzadetan
|
egindako
sarraskiez, Europa ekialdeko pogromei buruz, nazien jazarpenaz... Juduak sistematikoki kanporatu zituzten, hainbat mendez, Portugaldik, Espainiatik, Ingalaterratik, Frantziatik...
|
|
|
oso desberdina al da kontatzen zaiguna? Zorionez, euskaldunok ez genuen koloniarik izan, eta, hortaz, errazagoa zaigu zenbaitek
|
egindako
sarraskiak espainiar koroaren ardurapean kokatzea. Errazagoa zaigu Julian Zulueta Amondo eta Manual Calvo gehiegi ez ikertzea.
|
|
|
1960an, apartheidaren aurkako borrokari lotzea erabaki zuen; bere lagun baten atxiloketak eta Sharpeville herrian manifestazio baketsu batean Poliziak
|
egindako
sarraskiak eraman zuten urratsa egitera.
|
|
|
Bere eskolan neska zuriak baino ez zeuden, zinemara edo liburutegira joaten zenetan ez zuen sekula beltzik ikusten... 1960an, apartheidaren aurkako borrokari lotzea erabaki zuen; bere lagun baten atxiloketak eta Sharpeville herrian manifestazio baketsu batean Poliziak
|
egindako
sarraskiak eraman zuten urratsa egitera. Afrikako Kongresu Nazionalean, klandestinitatean egin zuen lan, iheslariak bere etxean gorde zituen, nazioartera eraman zuen salaketa, eta Nelson Mandelari bere aurkako epaiketako hitzaldia idazten lagundu zion, besteak beste.
|
|
|
Ez da lehenengo aldia erregimen frankistak
|
egindako
sarraskiak Argentinako epaitegietara iristen direla. Ez da bitxia justizia hain urruti bilatu behar izana?
|
|
|
Kate horren azken katebegia orain ikusten ari gara. Hamasek
|
egindako
sarraskiari Israelek begia begi truk estrategia erabiliz erantzun nahi dio edo, hobeto esanda, Gazako biztanle guztiak zigortu edo akabatu nahi ditu horregatik. Beste Holokausto baten atarian gaudela esan liteke.
|
|
|
Cortesen zurikatzaileek ez zekiten zer asmatu haren koldarkeriak eta izena garbitzearren; horrela, bada, emakumeen kontrako eraso sexualak andereen salerosketak, bortxaketak, bahiketak edo trukaketakindiarren neurrigabeko seDiego Duranen irudiak (XVI. mendea) Ezkerrean: 1520an Tenochtitlango jauregian Pedro de Alvaradok
|
egindako
sarraskia. Eskuinean:
|
|
|
Alabaina, haren gizon guztiek ez zuten berdin jokatzen. Ospetsua da, esate baterako, BurutxuriV
|
egindako
sarraskia, laurogeiren bat frantses atxiloturik Lleidara zeramatzala. Ibilbideaz nekaturik edo, bide erdian, Echo ibarretik hurbileko amildegi batetik bota zituen gatibu guztiak
|
|
|
Haren idazkietatik edoski dute gertaera horretaz idatzi duten guztiek, eta, kasurako, Pierre Rectoranek (1946) edo Cesareo Fernandezek (1895) gertaera berberak kontatuta ere, mezu ezberdin bi helarazi dizkigute. Rectoranek batetik piratek
|
egindako
sarraskiak eta suteak zuritzen ditu, nola edo hala gertaera horiei garrantzia kentzen baitie, eta bestetik, piraten adorea eta haien arteko elkartasuna azpimarratzen ditu itsaslapurren irudi libertario eta erromantikoarekin bat eginez. Cesareok, berriz, hiltzaileei ordainarazi beharreko krudelkeria, basakeria eta traizioa baizik ez du ikusten piratetan.
|
|
|
Izan ere, 1868an Custerek Washitako familia ugariko herria larrutu ondoren, haur eta emakume gatibuez inguraturik ibiltzen zen beldurrak jota, gerlari indiarrek eraso ez ziezaioten bere ahaideak kaltetu gabe. Urte batzuk geroago, 1876an, Custerek Washitan
|
egindako
sarraskia berdindu nahi izan zuen Little Big Hornen, bertan bildutako Lakota, Cheyenne eta Arapaho familiei erasoz. Kalkulu okerra egin zuen, indiarrek elkar hartuta bere burua ondo defendatzen jakin baitzuten:
|
|
|
4. Theodor de Bry belgiarrak hainbat liburu argitaratu zituen Amerikaren historiari buruz, guztiak irudi ugariz apaindurik. Espainolek Ameriketan
|
egindako
sarraskiak ezagutarazi zituen Europan.
|
|
|
Inkisidore nagusiak erregeek eta aita santuek batera izendatzen zituzten. Hala ere,
|
egindako
sarraski guztiengatik Inkisizioak bere burua zuritu nahian, zinismo hutsaren erakusketarik nabarmenena egiten zuen akusatua kondenatu ondoren, formalki botere zibilari ematen baitzion zigorra bete dezan. Epaiketetan ez bide zuten nahikoa gizajoa infernura bidaltzearekin eternitate guztirako.
|
|
|
Rio Bravo zeharkatu zuenez, laurehun urte geroago, iparramerikarrek omendu nahi izan zuten hispano hau brontzeko estatua bat eraikiz bere izenean. Baina baten batzuk Oñatek
|
egindako
sarraskiez gogoratu zirenez, omenaldi hori ez zuten begi onez ikusi. Horrek ekarri zuen iskanbilaren ondorioz zortzi bat urtez gordeta izan zuten Oñateren zaldizko estua.
|