|
2003
|
|
|
Gaur larunbata da. Ezin izan dio ihes
|
egin
emakumeak botatako sareari. Harrapaturik geratu da, sardina bezala.
|
|
2009
|
|
|
Eta anderea ama dudala izkiriatu dut nire buruko koadernoren batean. Eta harrezkero ez zait arrotza
|
egin
emakume hiztuna.
|
|
|
Bihar Emakumeen Aurkako Nazioarteko Eguna dela oinarritzat hartuta, adierazpen instituzionala adostu du Nafarroako Gobernuak. Adierazpen horrek dioenez, gizarte demokratikoek ezin dute aurrera
|
egin
emakumeen askatasuna, autonomia eta aukerak kolokan jartzen dituzten gertakizunek jarraitzen duten bitartean.
|
|
2010
|
|
|
Nire azalpenek ez zuten ezertarako balio. Izan ere, halako azalpenak, presaz asmatuak, askotan hipotesi hutsak izaten dira. Ezin nuen ezer
|
egin
emakume horien alde, ez nuen inolako gaitasunik. Emakume horiek euren doluaren eta minaren zama nire gainean husten ari ziren, eta egoera ez zen batere samurra.
|
|
2011
|
|
|
Nazkagarria... du lorik
|
egin
emakume hori teilatupe berean dagoen bitartean. Ez du aitortu nahi jeloskor dagoenik:
|
|
2012
|
|
|
Kolonbian, ikuspegia zabaltzeko balio izan dute; Gallego: «Gaur ezin da gatazkari buruz hitz
|
egin
emakumeak kontuan hartu gabe». Eta, Mexikon, aliantzak eraikitzeko; Gomez:
|
|
2013
|
|
|
Euskal Herrian, XX. mendearen lehen hereneko feminismoa katolikoa, femeninoa eta abertzalea izan zen. Aldaketa garaia izan arren, euskal emakumeek ezin izan zuten bere
|
egin
emakume modernoaren irudia, orduko diskurtso katoliko errepresiozkoaz gain, diskurtso mediko zientifiko misoginoa zutelako kontra (Aresti 2001, apudAlvarez, 2011). Horren haritik, Miren Llonak (2010), amatasuna eta naziogintza ardatz harturik, II. Errepublikan emakumeek egindako lan politikoaz mintzatzeko, Polixene Astrabadua emakume abertzalearen ibilbide politikoa aztertu du.
|
|
|
—Ez atsekabetu. Inork ezin zuen ezer
|
egin
emakume gaixo honen bizitzarengatik baieztatu du ziurtasun osoz. Agian hilik zegoen jada bere erorian lurrera iritsi baino lehen eta hori esanda bere etxera abiatu da berriro zaurituak sendatzen jarraitzeko asmoz, baina Kiskildiko Idanek aurrean jarrita geldiarazteko adorea erakutsi du.
|
|
2015
|
|
|
Zer
|
egin
emakume batek tratu txarrak edota sexu eraso bat jasotzen duenean. Nola jokatu eta zer erran?
|
|
|
Jarraian, Polizia M.M.J.U. emakumearen etxera joan zen, eta semea atxilotu zuen, ama hiltzea egotzita. Emakumeak 72 urte zituen.Poliziarekin batera, larrialdi zerbitzuetako kideak bertaratu ziren, baina ezin izan zuten ezer
|
egin
emakumea salbatzeko, jada hilik baitzegoen.Atzo egin zen emakumearen hileta elizkizuna, Azpeitian. Azpeitiko Udalak «babesa» adierazi die emakumearen senitartekoei, idazki baten bidez. Bertan, «dolumin zintzoenak» eman dizkie biktimaren etxekoei.
|
|
|
Lanean j arraituko dut, Euskal Herrian kokatutako presondegietan gertatzen direndiskriminazioetan barrenduta, azken urteotako aldakuntzak miran; eta, halaber, giltzapetutakoemakumeen agentzian murgilduta, haien ekintza eta eraldaketa ahalmenei buruzko hutsuneagainditzeko asmotan. Urratsez urrats, espetxe sistemaren bidegabekerien inguruko ezagupenaareagotu nahi dut eta ekarpenen bat
|
egin
emakume preso sozialei buruzko bestelako ikuspegienhedapenean; betiere, errespetua, aintzatespena zein elkartasuna oinarri hartuta, baita ñabardureihelduta ere. Ardatz dut aktore sozialak euren bizitzen funtsezko protagonistak direla, nahiz eta, batzuetan, ekintzarako eta eraldaketarako aukerak gutxiagotzen dituzten testuinguruetan egon.
|
|
|
– Saioz kanpoko ekintzetan batera aritzeko eskaintza ere
|
egin
emakume pilotariei ikastaroen barruan, talde izaera sustatu eta komunitatea indartu eta babesteko. Adibidez, ikasturtean behin otordu eta festa bat antolatzea garrantzizkoa litzateke, elkargunea handitu, sareak zabaldu eta komunitatea sendotzeko, elkar hobeto ezagutzeko ere ateak irekitzeaz gain.
|
|
|
Soledad isilik geratu zen une batez eta Isidororen adats naroaren barruan sartzen zituen hatzak burua ferekatzearren. Honek ez zion aipamenik
|
egin
emakumearen komentario hari.
|
|
2016
|
|
|
ebazpen guztiak aho batez onartu ziren, sufragioari buruzkoa salbu. Hala ere, azkenean, Frederick Douglassi esker aurkeztu zen proposamen polemikoa; izan ere, Stantonen mozioa babestu zuen, eta trebeki hitz
|
egin
emakumeen boto eskubidearen alde.
|
|
|
haiek izan ziren emakumeen mugimenduaren aitzindari, beren langile eta emakume duintasuna defendatu baitzuten eta kolokan jarri baitzuten emakumetasunaren ideologia sexista, bai kontzienteki, bai inplizituki. Hala ere, mugimendu berriaren buruek ez zioten jaramonik
|
egin
emakume haien bidegile lanari, ez baitzuten zeharo ulertzen emakume langileek ere, beren erara, nagusigo maskulinoa pairatzen zutela eta aurre egiten ziotela. Historiak, antza, bere lekuan jarri zituen gauzak, eta ironiaz erantzun zion 1848an abiatutako mugimenduari:
|
|
|
Nahiz eta Susan B. Anthonyk, Elizabeth Cady Stantonek eta egunkariko beren gainerako kideek ekarpen garrantzitsuak
|
egin
emakume langileen kausari, ez zuten sekula egiaz onartu sindikalismoaren printzipioa. Aurrez ere, nekez agertu ziren beltzen askapenaren alde, nekez utzi zuten lehentasun izan zedin, tarte batez behintzat, emakume zurien interesen gainetik; bada, era berean, ez zituzten guztiz besarkatu langile mugimenduaren boterearen funtsezko printzipioak, alegia, batasuna eta klaseen arteko elkartasuna.
|
|
|
Ezin zenuen ezer
|
egin
emakume horrengatik.
|
|
2017
|
|
|
Ez nuen estropadarik egin behar hurrengo egunean, nire mailan ez zegoelako, baina eskua handitua izan nuen egun batzuetan. Pentsatzen dut betiko bihurriak izango zirela, ez zidatela
|
egin
emakumea izateagatik.
|
|
|
Hugok begiak kliskatu gabe aditu dio izebari. Ez du, bestetan bezala, protestarik
|
egin
emakumeak saioa burututzat jotzean.
|
|
|
Ba, aizu, ia ez nuen ikutu ere
|
egin
emakume hura. Edo, ikutu banuen ere, hortik aurrera ez nuen askoz gehiago egin.
|
|
|
Etorkizunera begira, ikerketaren zenbait alderditan gehiago sakondu nahiko nuke, Euskal Herrian kokatutako presondegietan gertatzen diren diskriminazioetan barrenduta, azken urteotako aldakuntzak miran; eta, halaber, giltzapetutako emakumeen agentzian murgilduta, haien ekintza eta eraldaketa ahalmenei buruzko hutsunea gainditzeko asmotan. Urratsez urrats, espetxe sistemaren bidegabekerien inguruko ezagupena areagotu nahi dut eta ekarpenen bat
|
egin
emakume preso sozialei buruzko bestelako ikuspegien hedapenean; betiere, errespetua, aintzatespena zein elkartasuna oinarri hartuta, baita ñabardurei helduta ere. Ardatz dut aktore sozialak euren bizitzen funtsezko protagonistak direla, nahiz eta, batzuetan, ekintzarako eta eraldaketarako aukerak gutxiagotzen dituzten testuinguruetan egon.
|
|
|
Beste era batera esanda: emakumeak lan merkatura batu dira baina gizonek ez dute bere
|
egin
emakumeek etxean duten protagonismoa, hortaz, iraultza, erdizka, geratu dela diote adituek (Hochschild eta Machung 1998).
|
|
|
–Erasotzaileek ez diote ezer
|
egin
emakumeari?
|
|
2018
|
|
|
Desberdinkerian oinarritutako sistema orok behar du indarkeria dosi bat eutsi ahal izateko; zenbat eta aurrerago
|
egin
emakumeen eskubideek, orduan eta indarkeria handiagoa dago, bere burua defendatzen duelako sistemak". Horixe nabarmendu du Sare erakundeko buru Julia Munarrizek, elkarte horrek Creacion Positivarekin eta Nafarroako Unibertsitate Publikoarekin batera egindako Indarkeria Matxistei eta GIBari Buruzko Jardunaldian.
|
|
|
aberatsek pobreak hertsatuz haien gainean lortzen zuten boterea babestu besterik egiten ez zuen kontratu bati buruzkoa. Hala eta guztiz ere, Rousseauk ez zuen harago jo bere aurrekoei eginiko kritikan, ez baitzuen
|
egin
emakumeen eta ezkontza kontratuaren inguruan zerabiltzaten arrazoibideen kontra. Ezkontza kontratua ez zen sartzen esklabo kontratu ilegitimo eta absurdo haren analogien artean.
|
|
|
Hori, ordea, gertatutakoa azaltzeko modu engainagarria da, inondik ere: anaiek ez zieten uko
|
egin
emakumeei, edo, gehienez ere, esan daiteke behin behinean baino ez zietela uko egin, parrizidioaren ondorengo matriarkatuak iraun bitarte (anaiak homosexualak izan ziren orduan). –Zibilizazioraino?
|
|
2019
|
|
|
Deklarazioetan egotea, etengabeko tortura entzutea... Okerrena zen sistemak ezin zuela ezer
|
egin
emakume horiek babesteko, ezin zuela edo ez zuela egiten. Eta gaur egun ere…
|
|
|
San Paulok umil eta neurritsu izateko agindu zien emakumeei; hark ezarria da, Itun Zaharrean eta Berrian oinarriturik, emakumea gizonaren mendekoa izateko printzipioa. . Ez baitator gizona emakumeagandik, emakumea gizonarengandik baizik; eta ez zen gizona
|
egin
emakumeagatik, emakumea gizonarengatik baizik?. Areago:
|
|
|
Jarrera horren ondorioz, emakumeen lana oso pixkanaka eta berandu arautu zen. Legeak ez zuen ezer esan 1874ra arte; orduan ere, Inperioan eginiko kanpainak gorabehera, bi xedapen baino ez zituzten
|
egin
emakumeei buruz: batek gauez lan egitea debekatu zien neska adingabeei, eta eskatzen zuen igandeetan eta jaiegunetan atseden hartzen uzteko; lanaldia hamabi ordura mugatu zien; hogeita bat urtetik gorako emakumeei zegokienez, meategietako eta harrobietako lurpeko lanetan aritzeko debekua baino ez zuen ezartzen.
|
|
|
Ez da hala izaten emakumearentzat, alde batera utzirik ezohiko kasu batzuk, besteak beste, Madame de Staël, lehenik aipatua?: bere burua eskaini, horixe baino ezin du
|
egin
emakumeak, zeren gizon gehienek gogotik eusten baitiote beren rolari; irrits singularra piztu nahi dute emakumearengan, ez dute nahi haren irrika orokorra asetzeko aukeratuak izan: hala aukeratuak direnean, esplotaturik sentitzen dira.
|
|
|
" Emakumeon gorputza eta sexualitatea ezagutzeko bideak jorratuko dira. Sexua balio gisa landuz eta desira eta fantasia erotikoak kontuan hartuz, bidea
|
egin
emakumeok gure gorputzen eta sexualitateen kontrolaz jabetu, askatasunez modu kontzientean eta arduratsuan bizi eta gozatzeko", adierazi du Amaia Urrejola dinamizatzaileak.
|
|
2020
|
|
|
Mikela doña Nievesi zopa ateratzera gerturatu zen ez zipriztintzeko kontu bereziarekin. Ez zion aurrekoen irribarre eta hitz gozorik
|
egin
emakumeak, baina haren begiradan errespetu bristada sentitu zuen eta esperantza piztu zitzaion... " Ez da hain iluna izango urte hau, beharbada..."
|
|
2021
|
|
|
Irakur dezakezu ‘La norma mola (si saber cómo funciona) ’ edo helduentzako nire liburuak ‘Una nueva modo de menstruar’ eta ‘Viaje al duración menstrual’ Bigarren urratsa izango litzateke galdetzea, gizon nahiz emakume izan, zer jaso zenukeen zure senide edo irakasleengandik erregelari eta pubertaroko aldaketei buruz. Hitz
|
egin
emakumeekin lehen hilekoa nolakoa izan zen eta zer falta zitzaien. Eta, azkenik, azaldu bihotzetik ateratzen zaizuna.
|
|
|
Metanol kantitate handia hartu zuen pazienteak, baina garaiz artatu zenez suspertzea lortu genuen. Tratamendua hartu osteko bigarren odol lagin bat aztertzeko aukera egon zen eta metanola ia ez zen antzeman ere
|
egin
emakumearen odolean. Horrela ondorioztatu genuen diagnostiko klinikoa eta analitikoa azkarrak izan behar direla intoxikazio kasuak oharkabean pasa ez daitezen.
|
|
|
Lau orduz hemodialisia egin ostean ateratako bigarren odol lagin baten analisiaren emaitza 0,324 g/ L metanol izan zen. Zenbait orduz metabolizatzen egon ostean eta 4 orduko tratamendua hartu eta gero, metanola ia ez zen antzeman ere
|
egin
emakumearen odolean. Datu horiek metanol intoxikazioaren ezaugarri analitikoak hobeto ulertzen lagundu ziguten, haren detekzio azkarrari garrantzia emanez.
|
|
2022
|
|
|
Erantzukizuna galtzea. Zer
|
egin
emakume batek kontsumitzen badu: laguntzeko urratsak Puntu horretan, mendekotasun bat identifikatzen dugunean, laguntza eskaera oso garrantzitsua da.
|
|
|
Tuntuna izan nintzen, erosi eta ez nion deus ere erran behar, baina hainbertzeko ilusioa egiten zidan etxeaz arduratu nintzenetik erabakiren bat hartu izanak! Baina hori ere ezin genuen
|
egin
emakumeek. Horrelakoa zen bizimodua!".
|
|
|
Eduk, denbora berean, horren laurdenaren jakitun ere ez du
|
egin
emakumea.
|
|
|
Zigarroa ezpain artean duela, paparreko mikrofonoa Eduri egokitu dio lehenbizi, Laghrissik ikusteko maneran. Hala ere, marokoarrak kasik gibelera egin du kameralariaren eskuak beregana hurbildu direlarik, eta ez du hats
|
egin
emakumea urrundu den arte.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, lanaz eta generoaz hitz egiten dugunean, beti soldatapeko lanez hitz egiten dugu. Badirudi, soldatapeko lanaz gain, ez dutela lanik
|
egin
emakumeek. Emakumeek, ordea, beti egin dute lana.
|
|
|
Beti daude kritikak, baina gutxitu egin dira. Kritikatzen dute berdintasuna nahi badugu ea zergatik ezin duten korrika
|
egin
emakumeek eta gizonek batera; hori betikoa da. Nire ustez, aldatu egingo da urteekin, baina oraindik asko falta da.
|
|
|
Borroka feministan garrantzi handia izan zuen arren, 1990eko hamarkadatik aurrera ez zen horretaz hitz egiten. Azkenean, RoZori buruzkoa egin genuen, gaia zehatzagoa delako, baina, aldi berean, ezin delako RoZori buruz hitz
|
egin
emakumeen mugimendu erradikala oro har aipatu gabe.
|
|
|
Emakume batentzat okerrena dena bihurtu nintzen. Ez nion jaramonik
|
egin
emakumeak bizitza osoan inguratzen dituen ozonozko kapak dioenari: hobe duzu gauza batzuk ez esatea astuna ez izateko, hobe duzu gauza batzuk ez eskatzea maitasunaren eskale baten antza ez hartzeko.
|
|
|
" Emakume haur hiltzaile bat ezagutu baino lehen irakurria nuen nik infantizidioa zigortzen duen legea, horrexegatik uste nuen ez zela gauzatzen, ezin zela gauzatu. Ezin nuen imajinatu ere
|
egin
emakume batek bere erraietako semea suntsitzerik, hain zuzen ere erruki eske egiten duelako negar, guztien babesa behar duelako; hain zuzen ere ezdeusa delako, inozentea delako, sakratua delako, ikusi baino lehen ere eskua luzatzen duelako sortu zuenaren bila; hain zuzen ere haren bularreko bizitzaren bila ahoa zabaltzen duelako, eta, behin lortutakoan, isildu egiten delako... eta hara non, ordua...
|
|
|
Frantziako gizarte menderatuan, gizonen esku dagoena, protesta
|
egin
emakumeen bidegabekeriaren aurka, umeak baitira eskubideez ari garenean, eta helduak errua leporatzeko.
|