|
2003
|
|
|
Kaltziotan aberastutako esne horiek, gainera, magnesio eta A, D eta bitamina gehiago
|
eduki
ohi dute.
|
|
2005
|
|
|
Pate hauek arrautza, esnea, irinak edota almidoiak ere
|
eduki
ohi dituzte: substantzia horiek erreakzio larriak sortaraz ditzakete horiei alergiko diren pertsonengan.
|
|
2008
|
|
|
/ Hankak hanpaturik
|
eduki
ohi ditut, sasoi beroetan batik bat, eta horregatik berehala nekatzen naiz.
|
|
|
Hankak hanpaturik
|
eduki
ohi ditut, sasoi beroetan batik bat, eta horregatik berehala nekatzen naiz.
|
|
|
kolazko edariek
|
eduki
ohi duten osagai alkaloidea.
|
|
|
Galletek, gozoek eta gosaritako laboreek ere emulsionatzaileak
|
eduki
ohi dituzte esnearen ordez, kaseinatoak, hain zuzen.
|
|
|
Problemak ebazteko zailtasunak
|
eduki
ohi ditu haurrak, eta kontzeptu matematikoak ulertzea kostatzen zaio.
|
|
|
Gantz guztiak kontuan hartuta,% 2,7 trans motakoak; horiek dira kaltegarrienak, eta haragiak berez
|
eduki
ohi dituen arren, landare gantz partzialki hidrogenatuetatik eta frijitzeko erabili den oliotik ere etorri ohi dira.
|
|
|
Adineko pertsonei zuzendutako produktu bereziek izen bitxi eta deigarriak izaten dituzte, baina, azpi azpian, betiko formula
|
eduki
ohi dute dirua aurrezteko: aurrezki libreta edo liburuxka.
|
|
|
Bestalde, sukaldaritza kolektiboari dagokionez, zaporea eman daiteke, baina janaria gatz edo koipe gutxiago behar dutenek ez diote uko egin behar janariaren erakargarritasun nagusietako bati, hots, zaporeari. Gantza da, neurri handi batean, elikagaien palatabilitatearen erantzule, eta, beraz, interesgarria da mantenugai hori murriztea, gehiegi
|
eduki
ohi dituzten produktuen zaporea arriskuan jarri gabe.
|
|
2009
|
|
|
Edari freskagarria da garagardoa, eta hiru osagai
|
eduki
ohi ditu nagusiki: ura, garagar malta eta lupulua.
|
|
|
Alkohola: bolumenaren% 0,8, ohiko garagardoek baino askoz gutxiago (bolumenaren% 4,5 eta 5 artean
|
eduki
ohi dute), eta light erakoek baino ere gutxiago (bolumenaren% 2,4 eta 3,5 artean daukate).
|
|
|
Alkohola: bolumenaren% 0,9, ohiko garagardoek baino askoz gutxiago (bolumenaren% 4,5 eta 5 artean
|
eduki
ohi dute), eta light erakoek baino ere gutxiago (bolumenaren% 2,5 eta 3,5 artean daukate).
|
|
|
Alkohola: bolumenaren% 0,7, ohiko garagardoek baino askoz gutxiago (bolumenaren% 4,5 eta 5 artean
|
eduki
ohi dute), eta light erakoek baino ere gutxiago (bolumenaren% 2,4 eta 3,5 artean daukate).
|
|
|
Elikadura ikuspegitik, oso antzekoak dira bata eta bestea, osaera ia berdina baitute eta ezaugarriak berberak: kalitate bikaineko proteina asko eta bihotzarentzat osasungarri diren gantzak, bai oliba olioari dagozkionak eta bai arrain urdinek
|
eduki
ohi dituzten omega gantzei dagozkienak.
|
|
|
Arraina freskoa denean, atunak gantz gehiago
|
eduki
ohi du(% 12), hegaluzeak baino(% 6), baina kontserbetan gutxitu egiten da alde hori.
|
|
|
Izozte tenperaturan baino txikiagoan gertatzen denean, izotz kristalek osatuko dituzte hodeiak; aire beroagoetan sortzen direnek, berriz, ur tantak
|
eduki
ohi dituzte.
|
|
|
Bihotzaren etsai nagusia, Espainian heriotza gehien eragiten dituen bihotz eritasuna, arteria hipertentsioa da (HTA), eta etxe askotan
|
eduki
ohi dute horren aurkako sendagairen bat nonbait gordea, badaezpada ere.
|
|
|
Baratxuri estraktuak eta baratxuriarekin egiten diren prestakinek, tratamendu termiko batetik pasarazi ondoren, alizina gutxiago
|
eduki
ohi dute, eta, ondorioz, galdu egiten ditu hipertentsioa sor dezaketen ezaugarriak.
|
|
|
50 urtetik gorako pertsonetan, berriz,% 50ek onikomikosia
|
eduki
ohi dute, azazkaletako infekzioa, alegia.
|
|
|
Iodo pobidona erabiltzea, adibidez (iodo molekularra eta pobidona
|
eduki
ohi ditu, eta antiseptiko eta desinfektatzaile moduan saltzen dute), aukera ona da zauri zikinak eta infekzio arrisku handikoak garbitzeko, baina ez larruazal osasuntsuetan eta zauri garbietan erabiltzeko, erre egin baitezake, alergiak sortu eta are desagerrarazi organismoak berak infekzioa kontrolatzeko duen gaitasuna.
|
|
|
Ileak kentzeko argizariak produktu kimikoak dira, erle argizariaren antzekoak (kolofonia edo azukrea
|
eduki
ohi dute).
|
|
|
Gainerako argizari guztiak azidoagoak dira larruazal osasuntsuak
|
eduki
ohi duen pH-arekin konparatuaz gero (5,5).
|
|
|
Azido tioglikolikoa
|
eduki
ohi dute, eta 12 inguruko pHa edo handiagoa, horren eraginez, ilea oso azkar hidrata tzen da, eta eten egiten da.
|
|
|
Eta esnea eta esnearen eratorriak ere
|
eduki
ohi dituztenez, ezin dituzte jan laktosarentzat intolerantzia dutenek eta kaseinarentzat alergia (esnearen proteina da kaseina).
|
|
|
Urarekin batera, gantza ere asko samar
|
eduki
ohi dute: % 11 daukate, batez beste, baina Häagen Dazs etxekoa% 20ra heldu da, eta% 8tik behera ibili dira La Lechera etxeko txokolatezkoa eta stracciatella zaporeko bi, Royne eta Carte D' Or.
|
|
|
Izozkiek gantz asko
|
eduki
ohi dute, eta horrexegatik dauzkate hainbeste kaloria ere.
|
|
|
Fruitu lehorren artean, almendrak
|
eduki
ohi du zuntz gehien: gordinik, adibidez,% 10 baino gehiago eduki dezake.
|
|
|
Haurrari bularra emateak amari ere egiten dio mesede; izan ere, azkarrago galtzen dute pisua, erditu ondorengo anemia sortzeko arrisku gutxiago
|
eduki
ohi dute, eta horrez gain, obulutegiko minbizia, bularrekoa eta osteoporosia gutxiago edukitzen dute bularra eman duten emakumeek.
|
|
|
Amaren esneak
|
eduki
ohi du gantz mota hori, eta erraztu egiten du mineralak xurgatzea (kaltzioa, adibidez).
|
|
|
Amaren esneak zein osaera duen jakiteko egin diren ikerketek erakutsi dute esnea ez dagoela beti berdin berdin osatua, eta hartualdian zehar aldatu egiten direla ezaugarri batzuk (gantz gehiago izaten du hartualdi amaieran, haurra gehiago asetzeko), eta egunean zehar ere halaxe gertatzen da (loa eragiten duten substantzia gehiago
|
eduki
ohi ditu arratsalde gauetan).
|
|
|
Jaki horiek izaten duten azukreaz gain, kontuan hartu behar da frutek berez
|
eduki
ohi dutena (erdi mailako ale batek 10 gramo azukre, fruktosa, izaten ditu), basoa bete zuku hartzeak 15 gramo ematen ditu, eta basoa bete esnek 9 gramo, eta jogurt batek 6,25 gramo.
|
|
|
Gurina, esaterako, esne gantzetik dator, eta gantz azido saturatuak eta kolesterola izaten ditu ugari; margarina, berriz, landare olioetatik abiatuz egiten da gehienetan, eta, ondorioz, gantz azido saturatugabeak
|
eduki
ohi ditu.
|
|
|
Fruitu lehor guztiek
|
eduki
ohi duten burdina asko, haragi gorriak adina, gutxi gorabehera: 2,5 eta 4 miligramo artean 10 gramo bakoitzeko, eta sesamo haziek, 9 mg ere bai 100 gramo bakoitzeko.
|
|
|
Pertsona askok jaiotzetik beretik
|
eduki
ohi dituzte halakoak, baina ez dute jakiten harik eta ahotsa gehiegi bortxatu eta desegoki erabiltzen duten arte.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan, tapiokatik datorren almidoi bat sortu dute (N Dulge FR), eta horrek aukera ematen du pastelek eta labean egindako beste hainbat jaki gurik
|
eduki
ohi duten gurin, margarina edo gantz kopurua gutxitzeko (hala nola, opilek, galletek, tarta betegarriek...); horrez gain, jaki horiek luzaroago irauten dute fresko osagai horri esker.
|
|
|
Zuntz kopuru handi samarra
|
eduki
ohi dute, eta mineral batzuk ere dezente; bitaminetan, berriz, azido folikoa, bitamina eta bitamina ageri dituzte.
|
|
|
Urdaileko ultzera terminoak, egiaz, bi gaitz mota hartzen ditu bere barnean, eta bakoitzak sendabide bat
|
eduki
ohi du: duodenoko ultzera da horietako bat (gehienak onberak izaten dira), eta ultzera gastrikoa edo urdailekoa bestea (gutxi batzuk gaiztoak izaten dira, eta urdail ultzeratuko minbiziari lotuta egon ohi dira).
|
|
|
Horrexegatik esaten da ultzera dutenek gose mingarria
|
eduki
ohi dutela.
|
|
|
Anorexia duenak ahalik eta pisu gutxien eduki nahi izaten du, beldur handia izaten dio gizentzeari, janaria ikusi ere ez du nahi izaten eta gorputz irudi distortsionatua
|
eduki
ohi du.
|
|
|
Dutxaontziek koska
|
eduki
ohi dute, eta horrek oztopo egiten die gurpil aulkian ibiltzen diren pertsonei.
|
|
|
Eta hoteleko egonaldia bidaia konbinatu baten zati bada, bezeroak edukiko du gutxieneko aseguru bat (bidaia konbinatu guztiek
|
eduki
ohi dute berez), eta horrek osasun estaldura emango dio bidaia guztirako, muga eta salbuespen batzuekin, betiere.
|
|
|
Kolazkoek, adibidez, azido fosforikoa
|
eduki
ohi dute, gehiegi, eta hezurrak mineralgabetzen ditu substantzia horrek; freskagarrien azidotasunak eta azukre ugariek, zukuenek ere bai, esmaltea hondatu eta txantxarra agerrarazten dute; edari gasdunek haizeak egiten dituzte urdailean eta hesteetan, eta horrek zaildu egiten du digestioa egitea; eta kafeina edukiz gero, kitzikatu egin gaitzakete, eta estutasuna eta loezina areagotu....
|
|
|
Oro har, memoria gaitasun handia
|
eduki
ohi dute, irudi erregistro batek leku asko hartzen baitu.
|
|
|
Zeliakia dutenek (glutenarekiko intolerantzia), bestalde, ezin dute galletarik jan, gari irina izaten baitute; kaseinarentzat alergia dutenek ere ezin dituzte jan, esne gazura
|
eduki
ohi dutelako, eta arrautzari alergia diotenek ere kontuz ibili behar dute, zenbait galleta arrautzaz eginak daude eta (guk aztertu ditugunetatik, Marie Lu eta Chiquilín).
|
|
|
Guk aztertu ditugun galletek ia ez dute urik izaten(% 1,5 eta 3 arteko hezetasuna
|
eduki
ohi dute), baina gantza bai dezente, nahiz eta kopurua aldatu egiten den mota batetik bestera (Rio etxeko Petit galletek% 10 dute gantza, eta Cuétara etxeko María Oro izenekoek,% 25); galletek zerbait badaukate, ordea, karbohidratoak dauzkate: batez beste,% 72, baina badira% 79 dauzkatenak ere.
|
|
|
Adineko pertsonek gabezia hori
|
eduki
ohi dute, eta arrisku nabarmena, ondorioz, aldaka hausteko, osteoporosia izateko, osteomalazia agertzeko (hezurrak ahuldu egiten dira) eta ezintasun fisikoa sortzeko.
|
|
|
Arrain horiei ematen dieten pentsuak arrain irina eta arrain olioa
|
eduki
ohi du, eta horien ordez, bestelako elikagai batzuk sustatu nahi ditu, iraunkorragoak.
|
|
|
Hala ere, eskuko telefonoak hilabeteetan
|
eduki
ohi dituzte konpontzen zerbitzu teknikokoek.
|
|
|
Hortz produktu eta aho garbitzeko gehienek fluorra
|
eduki
ohi dute osagaien artean, ongi frogatuta baitago eraginkorra dela txantxarrari aurre egiteko: hortzetako esmaltea indartzen du, eta hobeki erantzuten die bakterio plakak sortzen dituen azidoei.
|
|
|
Eztirik naturalenek, osagai elikagarriak edukitzeaz gain, inhibidinak ere
|
eduki
ohi dituzte, eta horiei esker, bakterizida eta antiseptiko moduan ere funtzionatzen dute.
|
|
|
Buruko min handiak, konjuntibitisa eta fotofobia anormalak (argiarekiko intolerantzia eta beldurra) kalitate txarreko eguzkitako betaurrekoak erabiltzeagatik sortzen dira, erradiazio ultramorea begietara ez pasatzeko iragazki egokirik ez duten lenteekin eta irudiaren distortsio anomaloekin. Gainera, kalitate eskaseko betaurrekoek lenteak irregularki landuta
|
eduki
ohi dituzte, eta, beraz, erabiltzaileak, horretaz ohartu gabe, eguzkitako betaurrekoak jar ditzake graduazio txiki batekin, eta, handik ordu batzuetara, buruko mina izan dezake. Begi babes faltaren beste ondorio garrantzitsuenetako bat katarata goiztiarrak agertzea da, munduan itsutasunaren lehen arrazoia, kristala erretinaren gainean irudia eratzeko lente naturala bihurtzen denean gertatzen dena, eguzki erradiazioaren etengabeko erasoaren ondorioz.
|
|
2010
|
|
|
Era askotako formak eta neurriak
|
eduki
ohi dituzte, eta merkaturatu ere, era askotako ontzietan egiten dituzte.
|
|
|
Gehigarriak ere ezin konta ahala
|
eduki
ohi dituzte (lurrinak, koloratzaileak, azidotzaileak, gelifikatzaileak, hezetzaileak, konserbagarriak...), gehienak artifizialak, eta koloratzaileak, gainera, azoikoak izaten dira maizenik, haurrentzat komeni ez diren horietakoak (haien jarduerari eta arretari eragin diezaiokete).
|
|
|
Metalezko malguki independenteak
|
eduki
ohi dituzte, eta zapaltzerakoan, sendotasuna areagotzen zaie.
|
|
|
Metalezko hariz egindako sare bat
|
eduki
ohi dute, eta egonkorragoak gertatzen dira.
|
|
|
Zilindro formako malguki independenteak
|
eduki
ohi dituzte, oihalezko poltsa edo zorro batzuen barrenean sartuak.
|
|
|
Latex gomarekin egindako bloke jarraitu bat izaten da koltxoi horien oinarria; zulotxo batzuk ere
|
eduki
ohi dituzte, arnasa errazago hartzeko eta erresistentzia guneak sortzeko.
|
|
|
Fruitu lehorrak haziak dira berez, eta ur gutxi
|
eduki
ohi dute; batzuek gantza daukate ugari (intxaurrak, anakardoak, almendrak, hurrak, ekilore haziek eta kakahueteak), eta beste batzuek, karbohidratoak (gaztainak eta ezkurrak).
|
|
|
Ogi mota horiek onak izaten dira idorreria arazoak
|
eduki
ohi dituztenentzat, diabetesa dutenentzat, kolesterol arazoekin ibiltzen direnentzat edo argaltzeko dietak egiten dituztenentzat (zuntzak erraztu egiten du hesteetako igarotze prozesua, azukreak motelago xurgarazten ditu, odoleko kolesterola gutxitzen du eta atzeratu egiten du urdaila husteko denbora, eta, ondorioz, otordutik otordura gose gutxiago sentiarazten du)....
|
|
|
Osasungarriak izaten dira ia beti, gauza onak gehiago
|
eduki
ohi dituzte eta, txarrak baino; dena den, kontuz ibili behar da osagai batzuekin, kalterako izaten baitira zenbait egoeratan.
|
|
|
Azazkalak jateko ohitura dutenen hatzak oso nabarmen geratzen dira: azazkalik ez dute izaten ia, muturra zapalduta
|
eduki
ohi dute edo hatz bizarrez beteta egoten dira.
|
|
|
Izozki batzuk frutadunak izaten dira, baina oso fruta gutxi
|
eduki
ohi dutenez, horien bitaminarik eta mineralik ere ez dute ematen.
|
|
|
Metal astun ugari
|
eduki
ohi ditu olio horrek, eta ez da izaten batere biodegradagarria; ondorioz, oso kaltegarria gertatzen da lurzoruarentzat (galdu egin dezake emankortasuna) eta urentzat (15 urtez iraun dezake olioak uretan, lurrazalekoetan bezala lur azpikoetan).
|
|
|
Zuhaitzik gehienek azal fin fina
|
eduki
ohi dute, baina ez artelatzak; 25 zentimetroko oskola egiten zaio enborraren inguruan, eta horixe kentzeko garaia heldu zaie lanbide antzinako horretan aritzen direnei.
|
|
|
Omega daukan esneak, adibidez, behi esneak izaten duen gantz naturalaren ordez (saturatuaren ordez, zehazki), omega gantz polisaturatugabea
|
eduki
ohi du, zeina hobea baita osasunarentzat.
|
|
|
Esne osoak gantz asko samar
|
eduki
ohi du (produktuaren% 3,5) eta energetiko samarra izaten da (65 kaloria inguru ematen ditu ehun mililitro bakoitzeko).
|
|
|
Antsietateak, nerbio tentsio horrek,
|
eduki
ohi du ondorio fisikoa organismoan, eta jateko behar hori izaten da ondorio horietako bat.
|
|
|
Era horretako telefonoek Interneterako sarbidea
|
eduki
ohi dute, eta programa asko abiaraz ditzakete; aplikazioak ere ugari eskaintzen dituzte, eta baten bat erabiltzeko ohiturarik eduki ezean, desaktibatzea izaten da onena, pausaldian daudela ere energia kontsumitzen baitute.
|
|
2011
|
|
|
Berdura hostodunek filokinona edo K1 bitamina
|
eduki
ohi dute gainerakoek baino ugariago (landareek sintetizatzen duten konposatu kimikoa da, eta bitamina elikagaien bidez hartzeko iturri nagusia).
|
|
|
Oinetakorik gehienek barne zola
|
eduki
ohi dute erosotasuna bermatzeko; batzuk kendu egin daitezke, eta besteak zapatari itsatsita egoten dira.
|
|
|
Gaur egun, aukera bat baino gehiago daude: ionizazioa da horietako bat, aski egokia, gainera, urak ez baitu izaten inolako produktu kimikorik; gatz klorazioak, berriz, gatz kopuru jakin bat soilik eransten dio urari; ozonoarekin, kloro gutxi gutxi botatzen zaio urari; eta, azkenik, kloroarekin tratatuta dauden igerilekuek baimendutako kopuru estandarra
|
eduki
ohi dute, pertsonak bainatu ahal izateko adina.
|
|
|
Erraz erretzeko joera daukaten pertsonek, iragazki horiez gain, barneko fotobabesak ere erabil ditzakete; ahotik hartzen dira, eta herdoilaren aurkako gaiak
|
eduki
ohi dituzte, eguzkiaren eragin kaltegarriak saihesteko.
|
|
|
Kolazko freskagarriek azido fosforikoa
|
eduki
ohi dute, eta gehiegi edanez gero, desorekatu egin dezakete kaltzioaren eta fosforoaren arteko proportzioa.
|
|
|
Eguberrietan ohiko izaten diren gozoek (era guztietako turroiek, mazapanek eta polboroiek) azukre eta gantz mordoa
|
eduki
ohi dute, eta, beraz, elikagai oso energetikoak dira.
|
|
2012
|
|
|
ere izaten ditu patatak, konposatu fenolikoak (batez ere, azal gorriko patatak
|
eduki
ohi ditu).
|
|
|
Almidoi ugariko patatak testura lehorra eta irintsua
|
eduki
ohi du, eta desintegratu egiten da egosterakoan.
|
|
|
Frijitzeko, patata berankorra da egokiena, Bintje motakoa, adibidez; denbora gehiago behar izaten du umotzeko, eta ur gutxiago
|
eduki
ohi du.
|
|
|
Digestio motel eta astunak izaten dituztenek, haize asko
|
eduki
ohi dituztenek eta sabelaldea puztua, mesede izan dezakete fruta otordu artean jatea eta ura ere otordutik kanpo edatea.
|
|
|
Mikroorganismo biziak dira (hesteetako florako bakterio edo legamiak), eta kopuru egokietan janda, dieta osagarri gisa edo elikagai baten osagai gisa (jogurtak
|
eduki
ohi ditu, esne hartzituek, chucrut erako produktu hartzituek, misoak...), on egiten diote osasunari.
|
|
|
Kontrolatu egin behar dira egoera emozionalak, eta ikusi zer nolako egoerek sor dezaketen antsietatea eta zer egoerak
|
eduki
ohi duten eragin gehien jaterakoan; horrek lagundu egingo du ikusten ea antsiaz jaten dugun, antsietateak garamatzan jatera edo bietatik gertatzen den.
|
|
|
Sagar ertain batek, berriz, 150 gramo inguru
|
eduki
ohi ditu, bi mandarinak 100 gramo inguru eta platano batek 80 gramo, gutxi gorabehera.
|
|
|
: Desodoranteek (lurrina eta alkohola eta/ edo etanola
|
eduki
ohi dute) desagerrarazi egiten dute usain txarra, izerdi tantak kolonizatzen dituzten bakterioek jariatzen dutena, hain zuzen ere.
|
|
|
Zahar itxura
|
eduki
ohi dute, gehienean garbitu gabe saltzen dituzte eta.
|
|
|
Gainera, orbanak
|
eduki
ohi ditu gainaldean, eta gehienean handiak eta luzeak izaten dira.
|
|
|
Gailu horiek ekoizlearen berme ofiziala
|
eduki
ohi dute, eta, beraz, bigarren eskuko gailuak bezala, horiek ere kontuan hartzeko modukoak dira.
|
|
|
Gure inkestak ageri duenez, kalean jarrita dauden edukiontzien sistema daukaten herritarren% 9k soilik
|
eduki
ohi dituzte zailtasunak.
|
|
|
Anfuum ek salatu duenez, «legeak eskatzen dituen kalitate estandarrak eta etiketak ez dituzten Gabonetako argiztapen aparatuak ugaritzen ari dira». Lehia desleiala izateaz gain, legez kanpoko produktu horiek kalitate onekoak baino askoz ere bizitza txikiagoa izaten dute, eta substantzia arriskutsuak
|
eduki
ohi dituzte. Beraz, bonbilla horiek ingurumen inpaktu handia eragiten dute:
|
|
2013
|
|
|
Patea, berriz (hori ere frantsesezko hitza da, eta pasta edo orea esan nahi du), zenbait osagairen nahasketa da, eta, besteak beste, gibela ere
|
eduki
ohi du (txerriarena gehienean, baina izan dezake basurdearena edo ahatearena ere), baita beste animalia batzuen haragia eta beste osagai batzuk ere (esnea, irina, espeziak...).
|
|
|
6 Kontserba latak bigarren mailako kutxa gotorra dira Elikagaiak kontserbatzeko latak duela 200 urte baino gehiago asmatu ziren. Kanpoko erasoekiko (gasak, argia, mikroorganismoak) erresistentziari eta segurtasunari esker, hainbat urtez
|
eduki
ohi dute beren edukia egoera onean. «Lata bakoitza kutxa gotorra da», dio Javier Álvarezek.
|
|
2014
|
|
|
Trinkoa izaten da, eta hestebete ondu eta ketuaren lurrin bizia
|
eduki
ohi du.
|
|
|
Zuntz ugariko elikagaiek felidoak behar dituzten karbohidratoak ematen dizkiote. Osagai horiek erremolatxa eta zerealak barne hartzen dituzte, hala nola artoa, garia eta arroza, eta horiek maiz
|
eduki
ohi dituzte katuentzako elikagai komertzialetan. 4 Haragi eta arrain gantzak katuaren elikagaien artean Gantzak funtsezko osagaiak dira katu osasungarriaren dietan, energia iturri nagusia baitira.
|
|
2017
|
|
|
Otarrainxka freskoek osorik
|
eduki
ohi dituzte eta sendoak izaten dira, eta izoztuek, berriz, hautsita izaten dituzte eta, bibote muturretik heldu
|
|
2018
|
|
|
mikatza eta mina.Oliba motaren arabera, olio batzuk minagoak izaten dira eta badira mikatzagoak direnak ere.Seinale ona da mikaztasun edo min ukitu hori edukitzea, horrek zerikusia baitu herdoilaren aurkako substantzien kopuruarekin, eta ezaugarri onak dira.Gehienean, oliba olio birjina guztiek izaten dute min ukitu bat, batez ere zukua atera berritan.Gero, denborarekin, ukitu min hori ere urritu egiten da.El porqu? ...rezko garbitasuna izaten dute, ez zaie garbitzeko edo arazteko prozesurik harrarazten, eta hain zuzen horregatik daukate beste batzuek baino kalitate hobea.Orduan, zergatik jardun olioak fintzen. Berotan presioa emanez lortzen direnek edo maila gutxiko fruituetatik ateratzen dituztenek akats dezente izaten dute, bai kimikoak eta bai usaimenari eta dastamenari dagozkionak ere (eta azidotasun handia
|
eduki
ohi dute); hori dela eta, findu beste aukerarik ez da gelditzen jateko moduan egon daitezen, ogi gainean zabalduta, entsaladari botata edo zartaginean jarrita arrautzak frijitzeko.Prozesu hori harrarazten dieten olio guztiek etiketan ageri izaten dute: oliba olioa jartzen du (aceite de oliva besterik gabe) edo oliba olio findua (aceite de oliva refinado). Akatsak kentzeko, prozesu kimikoen bidezko tratamenduak ematen dizkiete disolbatzaileekin.Eragozpena izaten da, prozesu horretan ere, galdu egiten dutela bere dohainen zati handi bat.Olio neutro bat lortzen dute findu ondoren, zaporerik eta usainik ez duena ia, eta oliba olio birjina eransten diete saldu ahal izateko.Olibaren azken hondarrekin egiten da oliba patsaren olioa, eta gero findu egiten dute.Bigarren prozesu hori eman ondoren, gantz osasungarria gelditzen da, baina falta izaten ditu osagai minoritarioak, zeinak, zaporea eransteaz gain, olio birjinek dauzkaten ezaugarri osasungarrietako asko ere ematen duten.Hori dela eta, oliba patsarekin egindakoei oliba birjina eransten diete bukaeran, zaporea emateko.Baina horrek ez du esan nahi oliba patsaren olioa ez denik osasunerako edo ez denik hartu behar.Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenak (CSIC) berriki egin duen ikerketa baten arabera, olio horrek baditu ezaugarri osasungarri batzuk hain zuzen, azido oleikoen ugaritasuna, eta aukera ona da elikagaiak frijitzeko.Ikerketak aztertu egin du oliba patsaren olioak zer nolako osaera duen, eta zenbait proba egin ditu ikusteko nola moldatzen den frijitzeko garaian.Ekainean aurkeztu zituzten emaitzak, eta honako ondorio hauek atera daitezke:
|
|
|
Mamia kolore horikoa izaten da, eta zapore gehiago
|
eduki
ohi du.
|
|
|
Gainerako patata motek baino ur gehiago
|
eduki
ohi dute, eta patata helduek baino almidoi gehiago.
|
|
|
Ez dira izaten oso irintsuak, azala fina
|
eduki
ohi dute eta ahogozo oso gurintsua; 40 hektarea baino ez dira landatzen.
|
|
|
Izatezko elkartzeek (erregistratuta egon edo ez) murriztuta izaten dituzte eskubide batzuk, traba handiagoak
|
eduki
ohi dituzte eskubide horiek gauzatzeko eta, batzuetan, segurtasun juridiko eskasagoa.
|
|
|
Oso ohikoa da eta zapore mikatzagoa eta azidoagoa izaten du; gehienean, pH txikiagoa
|
eduki
ohi du eta kolore argia.
|
|
|
Txokolate mota horrek azidotasun gutxiago izaten du gehienean, ilunagoa izaten da eta zapore leunagoa
|
eduki
ohi du.
|