|
2008
|
|
|
Bere obretan sarri ageri den gai bat da, eta faszinazio handiz lantzen du. Jokinen hitzetan,, obra literarioa periferiatik lanean ari zarenean hasten da; hau da, maite
|
duzun
horretatik distantziamendu bat sentitzen duzunean?.
|
|
|
Ihes egiten digun gauza bat da, baina jartzen zarenean jendearen erreakzioa ikustera, segituan konturatzen zara komunikatu duzun ala ez duzun komunikatu. Izan ona ala izan txarra transmititzen
|
duzun
hori, behintzat eragin egin behar duzu jende horrengan?.
|
|
2009
|
|
|
Gazume babestea gure esku dago. Gazume eta haren ingurua maite baduzu, zaindu maite
|
duzun
hori.
|
|
|
Transmititu nahi
|
duzun
hori hobe igortzen laguntzen al dizute zuzenekoek?
|
|
|
Zaindu maite duzun hori» dio Ruperren abesti batek. Lehengoan lagun batekin elkarrizketa birtual horietako batean, maite zaintzen
|
duzun
hori esaldia agertu zen. Zein da zein baino garrantzitsuagoa?
|
|
|
Esan duzu argazkiak saio bat direla gertu egon arren urruti, ilun eta misteriotsu sentitzen
|
duzun
hori ulertzeko.
|
|
|
Horra hor handi ez izatearen abantailak. Baina txikitasun horretan nola izan ume, infantila izan gabe; nola izan kritiko laguntasuna garatzen
|
duzun
horrekin. Agian arrazoia zuen Alain Soral soziologoak Parisetik Baionara alde egin zuenean:
|
|
|
Azken urteotako joera kirasdunari jarraikiz, ziurrenera Le hérisson sasoiko ikusi behar
|
duzun
hori bihurtuko da. Estalki sasi intelektualaz mozorrotuta, oboe musika errepikakorraz aurkeztuta eta ume ikuspuntuak ematen duen arintasuna baliatuta, Les choristes edo Pijama marradunaz jantzitako mutikoa izenekoen funtzio bera bete nahi du film tranpati honek; kontzientziak lasaitu, sekula ez astindu.
|
|
|
Disko osoa aletu zuen Ordorikak, ohi bezain dotore eta estatiko agertokian, eta aurreko lanetako kantu klasiko bakan batzuk tartekatu zituen: Nor da?, Herdoilarena, Zaindu maite
|
duzun
hori ez nuen uste zazpi urte geroago abesti hau kantatuko nuela eta halako gaurkotasunik izango zuela, zoritxarrez, Hiriak, mandolinak emandako country ukituarekin...
|
|
2010
|
|
|
Pentsatzen edo egiten
|
duzun
hori zergatik pentsatzen edo egiten duzun ez dakizunean, ezin izan militante. Stavros 50 urte inguruko tabako dendari greziarra da.
|
|
2012
|
|
|
Jabetu nola sartzen den eta nola ateratzen den? Arnasa sabel alderaino iristen saia zaitez ahalik eta gehien; hala, minutu batzuetan behintzat, zure arreta zuk nahi
|
duzun
horretan egongo da. Eta buruak, zer?
|
|
|
Oinatz Bengoetxea, Pablo Berasaluze eta Aitor Zubieta pilotariak, Kaiku arraun taldea, Maider Unda, Leire Olaberria eta Oihana Blanco kirolari olinpikoak, Eneko Atxa, Juan Mari Arzak eta Martin Berasategi sukaldariak eta EITB taldeko aurkezle, kazetari eta aktoreak. Aurretik grabatutako bideoak emango dituzte; tartean, hemeretzi legebiltzarkide Ruper Ordorikaren Zaindu maite
|
duzun
hori kantatzen agertuko dira. Eguberri egunean, Ama Lurra:
|
|
|
Nik beti esan izan dut aurrera pausoa ematen denean hanka azpian beti zerbait puskatzen dela. Baina ez daukazu puskatzen
|
duzun
horren beldurrak beti geldi egoterik. Aurrera egin behar duzu.
|
|
2013
|
|
|
Euskal presoei eskainitako kanta bat da, lelo itsaskorrekoa: «Maite
|
duzun
hori/ esan ziguten zaintzeko,/ eta distantziak/ ez ditu aldenduko:/ zuengatik gara/ ilunpetatik argira./ Garelako bihar ere/ izango dira».
|
|
|
maiatzaren bigarren asteburuan izaten da, eta aurtengoa etzi egingo dute, Donostian. Hainbat ekintza antolatu dituzte datozen egunetarako, Praktikatzen
|
duzun
hori kutsatu egiten da lelopean. Asteartean grabatutako flashmob baten bidez leloaren azalpena eman zuten antolatzaileek:
|
|
|
Ez nuke jakingo ongi definitzen, baina benetan ematen duzula sentitzen duzun horixe da txalorik onena. Merezi duela pentsatzen
|
duzun
hori. Kortesiazkoa, erritualezkoa, eta protokolozkoa ez den hori.
|
|
2014
|
|
|
Onartua izango ez zarela pentsatzen duzulako. Sentitzen
|
duzun
horrekin erosotasunez bat egiteko kemena falta zaizulako. Zenbat eta zenbati ez zitzaion hori gertatuko euskararekin.
|
|
2015
|
|
|
Esango luke isiltasun ozen baten mintzoa biltzen duela etengabe; «poesia idaztearen balioaz eta zentzuaz ari den aldietan, adibidez».Paisaia baten osagaiak dira argia, lurra, zuhaitza eta zerua elkarrekin jarrita, eta, hain zuzen, paisaia baten kontenplazioak sorraz dezakeen hitzezko azalpenarekin lotzen ditu Gerediagak norbanakoaren kezkak: «Askotan, paisaia bati begiratzerakoan eta kanpoan ikusten
|
duzun
hori hitzez deskribatzerakoan, ari zara, nahi gabe, barruan dituzun min eta beldur batzuen berri ematen». Bizirik egotearen ajeak dira.
|
|
|
Gauza gehiegi egiten ahalegindu zarela, leku gehiegitara ailegatzen ahalegindu zarela eta bidean zer irabazi eta galdu duzun zenbatu gabe duzula oraindik ere. Eta dituzun zulo eta adabakien inbentarioa ere egiteke duzula hor nonbait.Oporrak aprobetxatu eta orain arte aditu ez
|
duzun
hori aditu nahi duzu, ikusi ez duzun hori ikusi, sentitu ez duzun hori sentitu, ezagutu ez duzun hori ezagutu. Nahi izan ez duzulako, dituzun barne trabek utzi ez dizutelako edota besterik gabe parean tokatu ez edo interesik izan ez duzulako bere momentuan albo batera utzi duzulako.
|
|
|
Gauza gehiegi egiten ahalegindu zarela, leku gehiegitara ailegatzen ahalegindu zarela eta bidean zer irabazi eta galdu duzun zenbatu gabe duzula oraindik ere. Eta dituzun zulo eta adabakien inbentarioa ere egiteke duzula hor nonbait.Oporrak aprobetxatu eta orain arte aditu ez duzun hori aditu nahi duzu, ikusi ez
|
duzun
hori ikusi, sentitu ez duzun hori sentitu, ezagutu ez duzun hori ezagutu. Nahi izan ez duzulako, dituzun barne trabek utzi ez dizutelako edota besterik gabe parean tokatu ez edo interesik izan ez duzulako bere momentuan albo batera utzi duzulako.
|
|
|
Gauza gehiegi egiten ahalegindu zarela, leku gehiegitara ailegatzen ahalegindu zarela eta bidean zer irabazi eta galdu duzun zenbatu gabe duzula oraindik ere. Eta dituzun zulo eta adabakien inbentarioa ere egiteke duzula hor nonbait.Oporrak aprobetxatu eta orain arte aditu ez duzun hori aditu nahi duzu, ikusi ez duzun hori ikusi, sentitu ez
|
duzun
hori sentitu, ezagutu ez duzun hori ezagutu. Nahi izan ez duzulako, dituzun barne trabek utzi ez dizutelako edota besterik gabe parean tokatu ez edo interesik izan ez duzulako bere momentuan albo batera utzi duzulako.
|
|
|
Gauza gehiegi egiten ahalegindu zarela, leku gehiegitara ailegatzen ahalegindu zarela eta bidean zer irabazi eta galdu duzun zenbatu gabe duzula oraindik ere. Eta dituzun zulo eta adabakien inbentarioa ere egiteke duzula hor nonbait.Oporrak aprobetxatu eta orain arte aditu ez duzun hori aditu nahi duzu, ikusi ez duzun hori ikusi, sentitu ez duzun hori sentitu, ezagutu ez
|
duzun
hori ezagutu. Nahi izan ez duzulako, dituzun barne trabek utzi ez dizutelako edota besterik gabe parean tokatu ez edo interesik izan ez duzulako bere momentuan albo batera utzi duzulako.
|
|
2016
|
|
|
Luxu bat izan da.Zer geratzen zaizu saxoarekin egiteko, ikertzeko. Ba, ia dena. Bebo Valdes piano jotzaile kubatarrari irakurri nion esaten adinean aurrera egin ahala zoazela ikusten zer duzun ikasteko, eta ikasteko
|
duzun
hori izugarri zabala dela. Beti dugu hobetzekorik, ikastekorik...
|
|
2017
|
|
|
Gehiago esplikatu, eta hobeki pasatzen da. Bestela, ez dakizularik zehazki zer den hartzen
|
duzun
hori, zer eragin dezakeen, arazoak agertzen badira, beldurtu zaitezke, eta oraindik okerrago bizi dezakezu».Diagnostiko egokiak eskasak direla, hori du damutzen, hain zuzen, Aperribaik. Medikuarekin zazpi minutu irauten du batez beste kontsultak, eta are zailagoa da lana.
|
|
2018
|
|
|
Idazten dudana poesiaren eta teoriaren arteko nahasketa dela esango nuke. Teoria da, baina, poesia luzea balitz bezala irakurrita, poesia dirudi.Adierazi nahi
|
duzun
hori adierazteko biderik erosoena zein da zuretzat, baina. Ez dut helarazi nahi dudan mezua helarazteko bide bat bestearen aurretik jartzen. Idaztea maite dut, baina baita musika eta zinema ere.1970 urtean Vietnam atzean utzi, eta AEBetara joan zinen ikastera.
|
|
2020
|
|
|
Kontsumoaz ari naizenean, oporrez ari naiz, autoez, etxeez, pintxo poteaz... Ahaztu barruan bizi
|
duzun
hori eta zoaz kanpora, merezi duzu leloa denok barneratu dugu, neurri batean. Ez dugu ispiluaren aurrean jarri nahi, ez dugu sentitu nahi sentitzen dugun bakardadea, beldurra, gorrotoa, haserrea, atsekabea edo dena delakoa.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, okindegiaren ilaran egonda, ezagutzen ez
|
duzun
horri mesfidati begiratu beharrean irribarre bat luzatzea eta sartzen zarenean ogia ematen dizun langileari irribarre handiago bat oparitzea birus distopikoaren aurkako botikarik onena izan daiteke, eskua luzatu, besarkatu eta ferekatzen uzten ez diguten bitartean.
|
|
|
«Hau da adikzioa sortzen duena, normalean, txanpon makinetan: ez dakizunez noiz gertatuko den espero
|
duzun
hori, beti espero duzu une horretan gertatuko dela», azaldu du psikologoak.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, biak bat datoz: «Benetan nahi duzuna da entrenatu
|
duzun
hori lehiaketan erakutsi, eta aurkariekin indarrak neurtu, benetan zu non zauden jakiteko».
|
|
|
Guk ere sortu genuen gure garaian. Nahi duzuna zera da, egin ahal izatea, eta ekoiztetxe batek horretarako aukera ematen dizu; eta egiten
|
duzun
horren gaineko kontrola edukitzea, eta hori ekoizpen exekutiboak egiten du. Agintzen duena ekoizpen exekutiboa da, ez zuzendaria.
|
|
|
Hamabortz urte daramatzazu «konstituzioaren arazoa» deitzen
|
duzun
hori lantzen. Zergatik da beharrezkoa konstituzioa aldatzea?
|
|
|
Ilustrazioak eskaintzen dit agian hausnarketa pertsonalagoa... bada bakartiagoa, denbora gehiago ematen duzulako gai bati bueltak ematen, kontatu nahi
|
duzun
hori azaleratzeko. Baina gerta liteke gai horren inguruan beste norbaitekin hitz egitea; liburu bat egiten ari bazara, editore batekin; edo, enkargu bat izatekotan, adieraziko dizute:
|
|
|
Aldebakartasuna jendartean indar posizioa eta legitimitatea eskuratzeko bidea da. Aldebikotasunak, berriz, jada lortu
|
duzun
horri zigilua jartzen dio. Finkatu egiten du.
|
|
|
Zer gertatu luke zuk hemen segitzeko? Hazteko nahi
|
duzun
hori lortzeko zutarriak edo oinarriak ditu Realaren proiektuak. Aurreko aldian Espainiako Kopa irabaztea izan zen horretarako mugarria.
|
|
|
Zuk nahi
|
duzun
horretara etortzen ari dira, hortaz.
|
|
|
M.R.: Bai, uste dut garrantzitsua dela artista moduan adierazi nahi
|
duzun
hori, baina are garrantzitsuagoa da ikusleari sentiarazten diozuna, eta bakoitzak zer eratara interpretatzen duen. Uste dut hori dela artearen gauzarik politena.
|
|
|
Ni zirkura iritsi nintzenean, nire pentsamendua zen' hau gaizki egin dut, hau ongi egin dut...', eta ikasi dut nola zirkuan ez dagoen gaizki edo ongi egindakorik: dagoena da zure moduan egitea, eta zuk adierazi nahi
|
duzun
hori adierazteko bidea bilatzea. Ez da horren zurruna, ez dago arau batzuen barnean, denak balio du, eta hori deskubritzea izugarria izan zen niretzat».
|
|
2022
|
|
|
Ringchan da kooperatibaren izena, eta Gardokik nabarmendu du esanahia ere ez dela nolanahikoa: «Haiek hautatu zuten izena, eta maite
|
duzun
hori adierazi nahi du; sorkuntza bakoitzaren etiketan, gainera, jarrita dago nork egin duen eta zenbatgarren txanoa den». Hain zuzen, bi eredu daude eskuragarri, eta Euskal Herriko denda batzuetan eskura daitezke.
|
|
|
Pessoak bizitza zuen kontakizun, zertan datzan bizitzea; haren ustez, bizitzen, ikusten edo sentitzen
|
duzun
horrekin inoiz harritzeari ez uztea da. Behin edo behin esan zuen harritzen garenean garela bakarrik, eta harridura hori eguneroko kontuetan gauza berriak aurkitzean oinarritzen dela.
|
|
|
Bizitzak ematen dizun bigarren aukera bat da literatura. Liburu bat idazten duzunean, kontatzen duzu bizi izandakoa, baina, aldi berean, bizi izan
|
duzun
horretatik askatzen zara behin idatzita. Urik, hasieran, liburutegian dagoenean, min batzuk ditu, eta kontatu behar ditu.
|
|
|
Eta horretan jardun behar duzu etengabe, seguru asko alferrik [barrez]. Baina hor dago tiratzen zaituen soka, amua; zuk nahi
|
duzun
hori hor dago, eta ez dakizu non dagoen eta zer den, baina hori da erakargarria.
|
|
|
Lankide batek dio lan egiteko lekurik aproposenak hegaldiak direla. Derrigortuta zaude telefonoa deskonektatzera, badakizu ez zaizula mezurik sartuko, eta, beraz, trabarik ez zentratu behar
|
duzun
horretan zentratzeko. Ironikoa da, lan ondo egiteko deskonektatu beharra daukanik ere bada, nonbait.
|
|
|
jendeari esaten diote hori dela egongo dena. Gainera, hain nagusi da olatu distopikoa, salatu nahi
|
duzun
hori sortzen laguntzen baituzu.
|
|
|
«Batzuetan ez dugu mezua ongi helarazten. Osasuntsu jateak ez du esan nahi etxean chefaren kapela eta amantala jarrita prestatu
|
duzun
hori jatea. Aukera baduzu, askoz hobeto.
|
|
|
Sarri, aterpe zelakoan sartu garen zulo miresgarri hori gure barruko mamuek jarritako segada bilakatzen da. Maiz, maizegi, ikusten/ ez ikusten
|
duzun
horrek entzuten/ ez entzuten duzun horrek, zilarrezkoa bide den pantailaren dirdira amatatzen du. Poliki poliki.
|
|
|
Sarri, aterpe zelakoan sartu garen zulo miresgarri hori gure barruko mamuek jarritako segada bilakatzen da. Maiz, maizegi, ikusten/ ez ikusten duzun horrek entzuten/ ez entzuten
|
duzun
horrek, zilarrezkoa bide den pantailaren dirdira amatatzen du. Poliki poliki.
|
|
2023
|
|
|
Irudiak badu hori oraindik: ikusten
|
duzun
hori dela existitzen dena. Hori ere zalantzan ari dira jartzen, baina fotokazetaritzak eusten dio horri oraindik:
|
|
|
Bestela, etorkizuneko hater baten zutaberen batean aipatuko zaituzte, agian, nerabezaroko anekdota lotsagarri samar gisa. Hirugarren bidea jorratzen baduzu, ba agian sekulako arrakasta izango duzu, eta, bestela, bizirauteko aukerak izango dituzu, ziur asko edozein garaitatik at dagoelako egiten
|
duzun
horren funtsa.
|
|
|
Kontatu duenez, irakasle batek hala esan zion bere ikaskide bati: «Buruan
|
duzun
hori da eskultura egitea», ikasle horrek burua zapi batez erdi estalia zuelarik. Ez ordutik, baina, gerora, ideia hori zirika izan du artistak.
|
|
|
«Gorputzarekin harreman estua izan dut prozesu guztian, baina neure buruari galdetu nahi izan nion: ' Zein gorputz da zuk erabiltzen
|
duzun
hori?'». Berehala aurkitu zuen erantzuna; askotariko teknologiez osatuta dauden gorputzak gustatzen zaizkio.
|
|
|
Baina hogei edo hogeita hamar urte behar izan banitu ere, edo sekula iritsi izan ez banintz ere, ez lidake axolako; egiten dudana gustatzen zaidalako egiten dut, bete egiten nauelako. Beste kontu bat da fase desberdinak gainditu behar direla, doan lan egin, borrokatu, aipamenak jaso, zutaz barre egingo dute noizbait… Baina egiten
|
duzun
horretan konfiantza baduzu, hori beti egongo da hor. Eta argazkilari profesional bihurtu ote zaitezkeen pentsatzeko unea iristen denean, hartu erabakia.
|
|
|
Ez dira egun batetik bestera iritsiko gora; bide hau nahiko luzea izan ohi da. Egiten
|
duzun
horretan konfiantza baduzu, hori beti egongo da hor. Eta argazkilari profesional bihurtu ote zaitezkeen pentsatzeko ordua iristen denean, hartu erabakia.
|
|
|
Zuek nahi duzuena esaten duzue orain ere, baina badago adierazpen askatasuna. Kontua da orain besteok ere badugula adierazpen askatasuna zuri esateko adierazi
|
duzun
horrek indarkeria dakarrela. Nik dakidala, ez dago inor kartzelan arrazakeria edo matxistadak botatzeagatik.
|
|
|
Ezetzaren printzipioak garamatza aurkitu nahi dugun leku horretara. Argi dagoenean zer ez duzun egin nahi, egin nahi
|
duzun
horren bila hasten zara. Emaitzak ez du axola.
|
|
|
Astizek eta Ugartek aldiko zutabe bana irakurriz eta Ollokiegik gitarraren laguntzaz kantatutako abesti ikonikoekin tartekatuz, azken bi hamarkadetako denbora bidaia eskaini dute gaur eguerdian Durangoko Azokan bertan, ia ordubete iraun duen saioan. Ollokiegik, besteak beste, Ruper Ordorikaren Zaindu maite
|
duzun
hori, Zea Maysen Negua joan da eta, eta Gariren Esperantzara kondenatua kantatzera eta txaloka erritmoa eramatera akuilatu ditu ikusleak.
|
|
|
Baina beldurra ez da sustoa bakarrik. Beldurra tentsioa da, beldurra isiltasuna da; plano atzean desenfokatuta, edota iluntasunean gaizki argiztatuta ikusten
|
duzun
hori da. Beldurra elkarrizketa batzuetan hitzez, eta interpretazio egokiarekin, esaten diren gauza ebokatzaile batzuk dira.
|