|
2000
|
|
|
zientzia, zientzia eta zientzia. Eta zertarako nahi
|
duzu
munduko zientzia osoa, baldin arima galtzen baduzu? —eta, bere bi eskuez besagainetarik atxikitzen ninduela, halaxe erran zidan, ozentki—:
|
|
|
—Eta itzuli zen aita Bartolome Iruñarat, eta handik egun gutirat izan nuen ideia hura, zerutik etorria iduritu zitzaidana, Pagabasoko leizerat prozesionean joan ginenean, izurriteari buru egiteko, don Laureano buru genuela; zeren present bainituen nik orduko hitz haiek, san Inaziok Xabierko Frantziskori xuxenduak eta Pedro Huizik kaperako freskoan skribatuak: " Zertarako nahi
|
duzu
mundu guztia, baldin zeure arima galtzerat uzten baduzu?"; eta present nituen, halaber, aita Bartolomeren hitzak, neuri xuxenduak bere azken bisitaldian: " Urbiainek ez du konponbiderik izanen, Pagabasoko leizea estali arte!"; eta prozesionea Pagabasoko leizearen ertzerat heldu eta don Laureanoren manuz harri jaurtikika hasi ginen, leizearen kontra, deabrua meneratzeko asmotan...
|
|
|
Eta nik bi erran haiek nituen buruan... eta berriro galdetu nion neure buruari: " zertarako nahi
|
duzu
mundu guztia...?" Eta bat batean neure mundua ikusi nuen: jauregia, zeina baitzegoen mila harri handiz osatua...
|
|
2004
|
|
|
Oraingoan bai! Ez al
|
duzu
munduaren oihu berria entzuten. Laster hasiko da aldaketa.
|
|
2006
|
|
|
Denak dira zure arbasoak, milesker guztiei. Baina gero, historia horretatik guztitik zeure burua desheredatu, eta bide berrien bila ortozik irten gura
|
duzu
mundura zure jendearekin, Alagongo Sabrosorengana, eta Leongo Pedro, Torredonjimenoko Frantziska, Avilako Andres, Xixongo Olga...** XIX. mendeak mugak jaso zituen herrien artean, eta herri baten barruan askotan, Boterearen bastida berriak. Ez da aski orain Botere hari estutxoak bilakatu zaizkion harresi zaharrok eraistea.
|
|
|
Hala, bada, nazionalismoa ez dakizu, baina ez dependentzia eta separatismo sistematikoa esperimentatu gura
|
duzu
mundu zahar horrekiko, hori utzi, ahaztu, oso ongi jakinda mundua zer den gaur eta munduan non zauden zu – akordatua baitzaude zenbat kilometrora dagoen Madril eta zenbatera Paris. Alegia, razionalitate berri bat –Estatuaz ezaxola ezin denez, hura ahal den gehiena ahaztuz, zilegi den gehiena baztertuz–, herriak batzen dituena, ez Botereak.
|
|
2009
|
|
|
planteatzera. Zer egin nahi
|
duzu
munduan, zer utzi, zer bukatu nahi zenuke joan baino lehen. Zer da inportantea.
|
|
|
–Ezin
|
duzu
munduan ibili inor mindu gabe, ezinezkoa da! Zenbat eta lehenago ikasi, zoriontsuago izanen zara.
|
|
|
Lotsatik ihesi zebilen arren, lotsa lotsa eginda zegoen Domingo, hain iruditu zitzaizkion gehiegizkoak bulego buruak egindako alabantzak eta laudorioak, bulegariek biziki txalotu bazuten ere, zer erremedio?!; deseroso zegoen, beraz, Domingo, traje eta gorbataz jantzita zegoena, esku mutilatua jakako poltsikoan sartuta, amak hartara ohitu baitzuen: ez
|
duzu
mundu guztiari zeure desgrazia erakusten ibili beharrik, seme, nahiz eta bera ez zegoen erabat ados:
|
|
|
emadazu hau eta hura eta mundu guztia; Jauna: egin duzun bezala egin
|
duzu
mundua, baina nik ez dut atsegin, eta molda ezazu nire erara?, norberak Jainkoari lekua kenduz, hitz batean, edo erdigunean zegoena bazterrera ekarriz eta bazterrean zegoena erdigunera; oraingo ikuspuntutik, baina, ez hitz teorikoetan oinarritutako ikuspuntutik, haatik, hitza ere haragi egin baitzen Ernestinaren baitan?, axaleko fedetzat zuen hura, Jainkoa muinetik kendu eta axalean jartzeak ez b... enborraren izerdi bideetan sartzea baino?
|
|
|
emadazu hau eta hura eta mundu guztia; Jauna: egin duzun bezala egin
|
duzu
mundua, baina nik ez dut atsegin, eta molda ezazu nire erara–, norberak Jainkoari lekua kenduz, hitz batean, edo erdigunean zegoena bazterrera ekarriz eta bazterrean zegoena erdigunera; oraingo ikuspuntutik, baina –ez hitz teorikoetan oinarritutako ikuspuntutik, haatik, hitza ere haragi egin baitzen Ernestinaren baitan–, axaleko fedetzat zuen hura, Jainkoa muinetik kendu eta axalea... Baina zer zebilen bera ere –Ernestina– besteak kritikatzen, baldin eta haiek bezalakoa bazen?, ez baitago bestela azaltzerik haren erreakzioa, haur desitxuratua ikusi bezain laster izan zuena, biraoarekin lotua egon zitekeena:
|
|
|
Lotsatik ihesi zebilen arren, lotsa lotsa eginda zegoen Domingo, hain iruditu zitzaizkion gehiegizkoak bulego buruak egindako alabantzak eta laudorioak, bulegariek biziki txalotu bazuten ere, zer erremedio...!; deseroso zegoen, beraz, Domingo, traje eta gorbataz jantzita zegoena, esku mutilatua jakako poltsikoan sartuta, amak hartara ohitu baitzuen: ez
|
duzu
mundu guztiari zeure desgrazia erakusten ibili beharrik, seme... nahiz eta bera ez zegoen erabat ados: alde batetik, bai, amaren arrazoia arrazoizkoa zen... izango ez zen, bada!, kakak eta pixak agerian utziz gero mundua pixontzi eta kakontzi bihurtzeko arriskua baitzegoen, hatsa eta kiratsa zeriona, toki ezin bizizko bat; bazegoen, gainera, amarenari eransteko moduko beste arrazoi bat, barregarria ere bai baitzen gabezia hura erakusten ibiltzea, istripu arrunt baten ondorioa izan zenean, eta ez kausa noble batena:
|
|
2010
|
|
|
Eta basurde zaurituaren antzera defendatu zen, jakina: . Maite dituzu baztertuak, hala diozu; maite dituzu gaixoak, hala diozu; maite duzu zornea darion zauria, hala diozu; maite
|
duzu
munduko zaborra, hala diozu, eta anarkista bat ez?
|
|
|
halako eran, non, anai arrebok oker egiten genuen bakoitzean, San Ignaziok Xabierko Frantziskori esandako hitzak oroitarazten baitzizkigun: . Zertarako nahi
|
duzu
mundu osoa zeuretzat, arima galtzen baduzu??. Eta hondarrean, jakina, Maria Bibiana aspergarria eta gorrotagarria egin zitzaidan?
|
|
|
Maria Bibianak, baina, bazituen, bai, bere arrazoiak, halako batean esan ez zidan, bada, Jainkoari eskaintzen ziola, etengabe eskaintzen ere, bere gorputzaren sakrifizioa, baztangak edo zintzurmin ustelen batek beste mundura eraman zezala, alegia?, anai arrebon arimaren salbazioaren truke! Nik, ordea, arrebak zituèn barruko arrazoiez ahaztuta, mailuaren hotsak entzuten nituen, hotsak eta hotsak, gero eta gortzenago nindutenak, harik eta, biok bakarrik geundèn memento batean, arestian izan nuèn eztabaida sutsu baten ondotik Domingo modu txarrean antzarak ferratzera bidali nuelako hartzen ari zitzaidan kargu arreba, zertarako nahi
|
duzu
mundu osoa zeuretzat, zertarako eta zertarako??, erantzun egin nion arte: –Nork nahi du mundu osoa, ordea, arrebatxo?
|
|
|
Maria Bibianarekin harreman ezin hobeak ditut orain, baina nerabezaroan izan zuen bolada estu bat, gure harremanak markatu zituena... halako eran, non, anai arrebok oker egiten genuen bakoitzean, San Ignaziok Xabierko Frantziskori esandako hitzak oroitarazten baitzizkigun: " Zertarako nahi
|
duzu
mundu osoa zeuretzat, arima galtzen baduzu?". Eta hondarrean, jakina, Maria Bibiana aspergarria eta gorrotagarria egin zitzaidan... haren zio eta motibazioetara jo gabe —artean ez nuen arrebaren jokabidea aztertzeko gaitasunik—, mailu bat bezalakoa baitzitzaidan.
|
|
|
Maria Bibianak, baina, bazituen, bai, bere arrazoiak, halako batean esan ez zidan, bada, Jainkoari eskaintzen ziola, etengabe eskaintzen ere, bere gorputzaren sakrifizioa —baztangak edo zintzurmin ustelen batek beste mundura eraman zezala, alegia—, anai arrebon arimaren salbazioaren truke! Nik, ordea, arrebak zituèn barruko arrazoiez ahaztuta, mailuaren hotsak entzuten nituen, hotsak eta hotsak, gero eta gortzenago nindutenak, harik eta, biok bakarrik geundèn memento batean —arestian izan nuèn eztabaida sutsu baten ondotik Domingo modu txarrean antzarak ferratzera bidali nuelako hartzen ari zitzaidan kargu arreba, zertarako nahi
|
duzu
mundu osoa zeuretzat, zertarako eta zertarako... —, erantzun egin nion arte: " Nork nahi du mundu osoa, ordea, arrebatxo?
|
|
|
Eta basurde zaurituaren antzera defendatu zen, jakina: ‘Maite dituzu baztertuak, hala diozu; maite dituzu gaixoak, hala diozu; maite duzu zornea darion zauria, hala diozu; maite
|
duzu
munduko zaborra, hala diozu... eta anarkista bat ez. Zer Jainko klase da zuk sinesten duzuna? ’ K.O. utzi ninduen.
|
|
2015
|
|
|
Maitasuna, diozu? Maitasuna edozein txokotan ager daiteke, zergatik jo
|
duzu
munduko azken zulora haren bila?
|
|
|
Gauza hauei ez diezu beren garaian duten garrantzirik ematen. Artean gazte zarelarik, uste
|
duzu
mundua esperientzia aberasgarriz betea dagoela, hurrengo kale kantoian zain duzula txundituko zaituen emakumea. Oker handia, alajaina!
|
|
2016
|
|
|
Argi eta garbi mintza zaitez, esan zuen kondeak?: frantses jendearengan edireten al
|
duzu
mundu osoak ohore handiz egozten digun gizabidea?
|
|
|
Zer sentitu
|
duzu
mundu osoan jendeak jasaten dituen desberdintasunen berri jakitean. Zer egoerak
|
|
2017
|
|
|
Urduri jartzen nauzu. Urduri jartzen
|
duzu
mundu guztia!
|
|
|
–sartu zen Zeke tartean, nigana bihurtuz?. Zer adierazi nahi
|
duzu
mundu guztiak egiatzat dauzkala esatean. Zein ostia da mundu guzti hori?
|
|
|
–EZIN
|
duzu
mundu guztiak bezala gintonic bat hartu, ez, zuk ezin duzu?.
|
|
2018
|
|
|
Denak dira zure arbasoak, milesker guztiei. Baina gero, historia horretatik guztitik zeure burua desheredatu, eta bide berrien bila ortozik irten gura
|
duzu
mundura zure jendearekin. XIX. mendeak mugak jaso zituen herrien artean, eta herri baten barruan askotan, Boterearen bastida berriak.
|
|
|
Hala, bada, nazionalismoa ez dakizu, baina ez dependentzia eta separatismo sistematikoa esperimentatu gura
|
duzu
mundu zahar horrekiko, hori utzi, ahaztu, oso ongi jakinda mundua zer den gaur eta munduan non zauden zu, akordatua baitzaude zenbat kilometrora dagoen Madril eta zenbatera Paris.
|
|
2021
|
|
|
Arriskutsua zen, hori banekien. Hasten bazara munduko bazter batetik, beste listillo batzuen laguntzarekin, munduari barre egiten edo munduaren produkzioarekin indignatzen, ez
|
duzu
mundua hobetzeko ezer egiten. Eta erresumindu egin zaitezke.
|
|
|
–Ondo dago –jarraitu zuen eten baten ostean– Londresen leku hain baketsu bat topatzea. Batek egun guztia negozioez kezkaturik eman duenean, nahitaezko bilerekin, nola egin aurrera eta nola saihestu arriskuak, ez dakit batek zer egingo lukeen honelako txoko baketsuengatik ez balitz –esaldien artean isilaldi luzeak eginez mintzatu zen– Zerbait jakin behar
|
duzu
munduko lan gogaikarriez, bestela ez zinateke hemen egongo. Baina ez dut uste nik adinako buru nekea eta oinetako mina izan dezakezunik...
|
|
2022
|
|
|
Zu sufrimenduaren forma kolektiboez bakarrik arduratu zara: pobrezia, zapalkuntza politikoak edo gatazkak aztertu dituzu, eta beti uste izan
|
duzu
mundua hitz potolo horiei esker mugitzen dela, baina ez da egia, horiek adina garrantzi dute gatazka intimoek, sufrimendu pertsonalek –esan zuen.
|