|
2000
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian
|
dutenek
ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean. Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura:
|
|
2001
|
|
|
Psikologia sozialarenarloan, orain arte oso modu espezifikoan eta gutxi garatu izan da talde etnikoenarteko ukipen egoera; psikosoziolinguistikara jo genuke hizkuntzen erabilerari buruzko lanak aurkitzeko. Diziplina horretan, gai horrekin zerikusirik
|
dutenek
ere ondorengo gaiei egiten diete erreferentzia: 1) Taldearteko harremanak, bereziki etnien arteko harremanak; baita harreman horietan bereizgarriak diren prozesu psikosozialak ere, gehienbat identitate soziala.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza txikia indarberritzen diharduen jende batek hizkuntza txikiaren hegemoniazko elebakartasuna bilatzen du. Hizkuntza txikiaren komunitatean hizkuntza handiaren aldeko hautua egin
|
dutenek
ere ez dute hizkuntza txikiaren indarberritzea nahi, euren hautua auzitan jar dezakeelako horrek. Azkenik, komunitate handiko lagun askok ere ez du ezer jakin nahi hizkuntza txikiarekin, euren nagusitasuna kolokan jar dezakeela uste dute eta.
|
|
|
mugakoa, paranoidea, obsesibo konpultsiboa. Nortasun eskizoidea
|
dutenek
ere badute joera barne herstura agertzeko, harreman sozialak eduki behar dituztenean.
|
|
|
Baina, mendetasunari sariak jarraitzen ez dionean, haserrea agertzen da mugako nortasuna duenaren baitan, eta haserrea arriskutsua iruditzen zaionez, bere buruari erasotzen hasiko da. Mendeko nortasuna
|
dutenek
ere besteen abandonuaren aurrean erreakzionatu egiten dute, baina ez da haserre erreakzioa izaten, mugakoengan bezala, baizik eta mendetasun handiagoko erreakzioa.
|
|
|
Beste hainbat nahastetan garunaren garapenean zeresana izan dezaketen hainbat faktore ikertu izan dira (adibidez, haurrak amaren sabelean zegoenean jasandako konplikazioak, haurdunaldian zehar amak izandako gaixotasunak, haurrak jaiotzean pisu baxua izatea, etab.), baina paranoiaren kasuan momentuz ez da halakorik ikertu. Dena dela, hipotesi genetikoei kasu egiten badiegu, paranoia nozitzen duten pertsona askok, baita eskizofrenia pairatzen
|
dutenek
ere, HLA A 03 aleloa dutela aurkitu da, hau da, eldarniozko nahastearen adierazlea izan daitekeen aleloa (Mur, 2010). Hala ere, esan beharra dago bide hau oraindik ere jorratzeke dagoela.
|
|
|
Nortasun paranoidearen ezaugarriek ez dute beti psikosi paranoidera bideratzen pertsona, baina eldarniozko nahasteak normalean nortasun paranoideetatik abiatuta eraikitzen dira. Psikosi paranoidea nozitzen dutenek, baita nortasun paranoidearen nahastea jasaten
|
dutenek
ere, beren ingurunean gertatzen denari eta beren inguruneko pertsonek egiten edo esaten dutenari gehiegizko arreta eskaintzen diete, eta, hautemandako informazioa oker interpretatzen dute. Ondorioz, nortasun paranoidearen nahastea jasaten dutenak besteekiko mesfidati eta zuhur agertzen dira, eta, psikosi paranoidea nozitzen dutenak, ezaugarri horiez gain, eldarnioak aurkezten dituzte.
|
|
2012
|
|
|
% 8k uste du euskal herritarragoa sentituko dela orain baino(% 11Nafarroan). Are gehiago, etorkin jatorria
|
dutenek
ere halako datuak eskaintzendituzte: % 2k uste du espainiarrago edo frantziarragoa sentituko dela, eta% 6k, aldiz, euskal herritarragoa (ibidem:
|
|
2014
|
|
|
Barne herstura orokorreko nahastea
|
dutenek
ere izaten dute gaixotasunak jasateko beldurra. Baina hipokondria duenaren kezkagai nagusia gaixo egoteko beldurra da.
|
|
|
Hala ere, aspaldi samar egin ziren ikerketen arabera (Jacobi eta Winkler, 1927) eta geroztik egin direnen arabera (Pahl, Swayze eta Andreasen, 1990), alboko bentrikulu handiagoak dituzte eskizofrenia dutenek; ondorioz, eskizofrenia dutenek gutxiago garatuak dituzte bentrikuluen inguruko garun eskualdeak. Baina, eskizofreniko guztiek ez dauzkate bentrikulu handiagoak, ez eta eskizofrenikoek bakarrik ere; alkoholikoek, Huntington en gaixotasuna edo Alzheimerren gaixotasuna
|
dutenek
ere halakoak dituzte. Oro har, eskizofrenia dutenek garunaren bolumen txikiagoa dute kontrolekoek baino (Lawrie eta Abukmeil, 1998; Baaré et al., 2001).
|
|
2019
|
|
|
Azken mendeetan emakumeak bertsotan aritu dira, baina askoz espazio intimoagoetan.Eta trabak traba plazan kantatu izan
|
dutenek
ere bertsolarien zerrendetan ez dute lekurikirabazi. Horren adibide dira Manuela Etxarri Zabaleta, Juana Manuela Irusta Egia edo JazintaArruti, senarraren izenaren itzalean geratu direnak.
|