|
2013
|
|
|
Erreformak mekanismo bat ezartzen du «azkar eta eraginkortasunez» erantzun ahal izateko, legez kanpoko egoera horiek saihesteko. Estatuak administrazio bidea etenda utz ditzake legea urratzen
|
duten
toki erakundeen egintza eta erabakiak. Industriek ingurumen txosten bat gainditu dute:
|
|
2014
|
|
|
Plataformako atzoko prentsaurrekoan gogora ekarri zuten bere kide diren zenbait udal eta kontzejuren borroka auzitegietara heldu zela, “baina legea elizarekin bat egon da beti”. Aldi berean, oraindik plataformarekin bat egin ez
|
duten
toki erakundeei batzeko deia egin zieten. Irañetan kontrako epaiaElizak aurretik San Migel berri eta San Pedro ermitak bere izenean jarri zituela ikusita, Irañetako Udalak 2009ko otsailaren 18an herri sarreran dagoen San Gregorioko ermita bere izenean jarri zuen.
|
|
2020
|
|
|
Hori dela eta, ordenantza horiek egiterako orduan toki erakundeei aholkularitza eta laguntza eman diezaiela eskatu dio EH Bilduk Aldundiari, ostiral honetan Batzar Nagusietan erregistratu duen mozio batean. Bertan, azterlan juridiko, ekonomiko eta tekniko bat egiteko, eta ordenantza hau onartzeko interesa
|
duten
toki erakundeekin elkarlanean aritzeko eskatu dute.
|
|
2021
|
|
|
Udalak osatutako proiektuak 755,727, 97 euroko aurrekontua du, eta Europako Batasunak karbono gutxiko ekonomiara igarotzea errazten
|
duten
toki erakundeen proiektu berezientzako zuzeneko dirulaguntzetara aurkeztu du proiektua udalak. Laguntza hori inbertsioaren %50 artekoa izan daitekeela azaldu du udalak, eta hazkunde jasangarrirako EGEF programa operatiboaren esparruan dago.
|
|
|
Euskal Herrian egiten ditugun jarduera ugariri ingelesezko izenak jartzearen moda litzateke horietako bat. Edo uda honetan epaileek zalantzan jarri
|
duten
Toki Erakundeei buruzko Legea, zeinetan udalei aukera ematen zaien euskara hutsean komunikatzeko. June Fernandez kazetariak udazken hasiera honetan Argia aldizkarian kontatutakoak ere ‘autozentratzeko’ beharra dugula erakusten du.
|
|
2023
|
|
|
Berritasun gisa, nabarmentzekoa da hizkuntza eskakizunak egiaztatzearen eta lanpostuen berezko jardueretan erabiltzeko irizpideen arteko lotura. Horrela, 20.2 artikuluak xedatzen duenez, beren lanpostuari esleitutako hizkuntza eskakizuna egiaztatu
|
duten
toki erakundeetako langileei nahikoa gaitasun aitortzen zaie beren lanpostuari dagozkion eginkizunak bi hizkuntza ofizialetan betetzeko. Zehazkiago, 3 atalak honako hau ezartzen du:
|
|
|
Nafarroako eta Euskadiko toki korporazioen finantza araubidea Ekonomia Itunaren arabera eta Hitzarmenaren arabera arautuko da, hurrenez hurren. Euskadiri dagokionez, TOLTBren zortzigarren xedapen gehigarriak dionez, Euskadiko Lurralde Historikoek euren berezko araubideari eutsiko diote udal arloan, araubide ekonomiko finantzarioari begira, Ekonomia Itunaren Legeak zehaztu bezala; araubide hori ezin dezake ekarri, inola ere, Euskadiko toki erakundeen autonomia maila araubide erkidea
|
duten
toki erakundeena baino txikiagoa izango denik. Agindu hori berretsi du Euskadiko Arbitraje Batzordeak maiatzaren 13ko 1/ 2011 Erabakiaren bidez. Eta Ekonomia Itunaren 39, 40 eta 41 artikuluetan garbi ageri da Ondasun Higiezinen gaineko Zergari, Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergari eta Trakzio Mekanikodun Ibilgailuen gaineko Zergari begira.
|
|
|
Autonomia eta deszentralizazioa batera doazen kontzeptuak dira, baina deszentralizazioaren izaeraren inguruko eztabaidan murgilduta gaude eta, aurretik erabilitako PAREJO ALFONSOren hitzak gogora ekarriz berriro ere, autonomia ez da bakar bakarrik arauak egiteko ahal bat baizik eta politika publikoak garatzeko estrategiak diseinatzeko eta aukeratzeko ahala ere. Hori dela eta, gaineratu behar da, SoSA WAGNERekin batera, estrategiak diseinatzeko ahala
|
duten
toki erakundeen organoak eredu demokratikoen arabera hautatuta daudela eta, beraz, horien jarduera politikoa izango dela.
|
|
|
Hauteskundeak atzeratu eta atzeratu ziren, eragingarritasun potentzial guztia galdu arte. Bestetik, gogoratu behar dugu udal jarduerarako lehenengo kontrol sistema nazio gaitasuneko izaera
|
duten
toki erakundeetako funtzionarioen sorrerarekin datorrela. Funtzionario hauek Estatuak aukeratzen zituen eta horrek udalaren inertziak ordezkatzeko aukera izan zuen.
|
|
|
Informazio betebehar horrek toki erakundeen jardueran eragin handia dauka, baita toki erakundeen autonomian ere. Estatuak eta autonomia erkidegoek informazioa jasotzen dutenean, jasotako ebazpen eta akordien azterketa egiten dute eta horien gaineko lege kontrola gauzatzen dute. bigarrena.— Toki erakundeen finantza jardueraren gaineko kontrola eta izaera ekonomikoa ez
|
duten
toki erakundeen egintza eta ebazpenen gaineko kontrola ez da berdina. Zalantzarik gabe ondorioztatu daiteke toki erakundeen finantza jardueraren gainean egiten den kontrola handiagoa dela eta izaera ezberdina duela.
|
|
|
Horren adibiderik argiena zorpetzean bertan ikus daiteke. Zorpetzearen %60a gainditzen
|
duten
toki erakunde guztien epe luzerako kreditu eragiketek finantza zaintzako organo eskudunaren aurretiazko baimena dute, baina Arabako eta Bizkaiako toki erakundeetan kreditu eragiketek zorpetzearen %5a Araban eta %10a Bizkaian gainditzen dutenean finantza zaintzako organo eskudunaren aurretiazko txostena ere behar izango dute. Teknikak berdinak izango dira lurralde erkidean eta lurralde historikoetan, baina horien aplikazio eremua ezberdina.
|
|
|
• Funtzio koordinazioa: izaera ekonomikoa
|
duten
toki erakundeen egintza batzuen gainean ematen den finantza zaintza. Finantza zaintza kontrol tresna bezala identifikatu beharrean koordinazio tresna bat bezala aipatzen du aipatutako autoreak eta epaiak.
|
|
|
Definizio honetatik zuzeneko ondorio bat atera daiteke: ekitaldi ekonomiko batean izaera ekonomikoa
|
duten
toki erakundeen administrazio egintza guztiak organo eskudunak hartu behar ditu eta egintza horiek aurrekontuan kontsignazioa izan behar dute, aurrekontua betearazteko prozedurak jarraitu behar ditu, kontabilitatean isla eduki du eta fiskalizaturik egon da.
|
|
|
Artikulu horiek zehazten duten baimen araubidea Estatuan, Araban eta Bizkaian berdintsua dira. Araban eta Bizkaian ere aurrezki garbi negatiboa
|
duten
toki erakundeek ezin izango dituzte epe luzeko kreditu eragiketarik egin eta, aurrezki garbia negatiboa denean, toki erakundeek hiru urterako finantza saneamendurako plana egin behar izango dute. Hortik aurrera, aurrezki garbi positiboa duten toki erakundeek bakarrik izango dute zorpetzeko aukera, baina Araban eta Bizkaian, Estatuan gertatzen den bezala, ezin izango da zor gehiago hartu zorpetze maila %110 baino gehiagokoa denean likidatutako edo sortutako diru sarrera arruntekin alderatuz, kontsolidatutako kontabilitateko egoera orrietatik kendutako zifren arabera635 Esangura horretan, Bizkaiako kasuan, esate baterako, toki erakundeek bizirik duten zorra berfinantzatzeko kreditu eragiketak bai itundu ditzakete, beti ere jatorrizko %110eko muga gainditzen ez bada (Bizkaiako Lurralde Historikoaren Aurrekontua onartzen duen abenduaren 28ko 10/ 2022 Foru Arauaren 45 artikulua).
|
|
|
Araban eta Bizkaian ere aurrezki garbi negatiboa duten toki erakundeek ezin izango dituzte epe luzeko kreditu eragiketarik egin eta, aurrezki garbia negatiboa denean, toki erakundeek hiru urterako finantza saneamendurako plana egin behar izango dute. Hortik aurrera, aurrezki garbi positiboa
|
duten
toki erakundeek bakarrik izango dute zorpetzeko aukera, baina Araban eta Bizkaian, Estatuan gertatzen den bezala, ezin izango da zor gehiago hartu zorpetze maila %110 baino gehiagokoa denean likidatutako edo sortutako diru sarrera arruntekin alderatuz, kontsolidatutako kontabilitateko egoera orrietatik kendutako zifren arabera635 Esangura horretan, Bizkaiako kasuan, esate baterako, toki erakundee...
|
|
|
plan ekonomiko finantzarioa egiteko beharra, gastua mugatzen. Plan ekonomiko finantzario bat indarrean
|
duten
toki erakundeek euren planean ezarritako bidera egokitu dute gastu publiko konputagarriaren hazkundea. Beraz, ekonomiaeta finantza planak hurrengo ekitaldietan gastuari egokitzeko behar diren neurriak jasoko ditu. c) Zor bizia
|
|
|
" Nafarroako eta Euskadiko toki korporazioen finantza araubidea Ekonomia Itunaren arabera eta Hitzarmenaren arabera arautuko da, hurrenez hurren. Euskadiri dagokionez TOLTBren zortzigarren xedapen gehigarriak dioenez, Euskadiko Lurralde Historikoek euren berezko araubideari eutsiko diote udal arloan, araubide ekonomiko finantzarioari begira, Ekonomia Itunaren Legeak zehaztu bezala; araubide hori, ezin dezake ekarri, inola ere, Euskadiko toki erakundeen autonomia maila araubide erkidea
|
duten
toki erakundeena baino txikiagoa izango denik. Agindu hori berretsi du Euskadiko Arbitraje Batzordeak maiatzaren 13ko 1/ 2011 Erabakiaren bidez. Eta Ekonomia Itunaren 39, 40 eta 41 artikuluetan garbi ageri da Ondasun Higiezinen gaineko Zergari, Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergari eta Trakzio Mekanikodun Ibilgailuen gaineko Zergari begira.
|
|
|
Aipatu dugu lehen TOLTBren arabera, epe luzerako zorpetze eragiketa guztietan finantza zaintzaren organoak esku hartu behar du. Aurrekontu egonkortasuna edo finantza jasangarritasuna betetzen ez
|
duten
toki erakundeen epe luzerako zorpetze eragiketa guztiak aurretiazko baimena izan dute. Hauek dira aurrekontu egonkortasunean oinarriturik adibide moduan ematen diren bestelako esku hartzeak, baina gai honetan hurrengo azpiepigrafean jarritakoari lotzen natzaio.
|
|
|
Estatuari gai hauen inguruko exekuzio eskumenak dagozkio, neurri horiek toki araubidearen oinarrietan eragina badute eta exekuzio eskumen horien artean kontrol teknikak egongo dira. KAk berariaz ezarri du zorpetzearen gehieneko ehunekoa orokorrean finkatzea eta kreditua finantza baliabide gisa hartzen
|
duten
toki erakundeentzat baldintzak ezartzea oinarrizkoari dagokiola eta oreka ekonomikoarekin zuzeneko lotura duela. Eskumen titulu horrek toki administrazio bakoitzari tratamentu bakoiztua ematea agintzen du, zorpetzearen ehunekoa ezarri behar duenari eta baimena eman behar duenari kontrolatzeko zuzeneko agindua ezarriz.
|
|
|
• Baliabideak lortzeko gaitasun gutxiago
|
duten
toki erakundeek dituzten defizientziak edo gabeziak konpentsatzeko neurriak adierazten dira, finantza autonomia mugatu barik.
|