|
2000
|
|
|
Herria eta herritasuna mantentzen dituztenelementu sozio kulturalak konstrukzio sozialak direla. Korronte hauek arbitrariotasundeitzen
|
duten
teoriak dioenez, herri baten kultura, herri honek garrantzitsutzataukeratzen dituen elementuen sinbolizazio interpretatzailean datza. Aukeraketa, arbitrarioa da, inolako esentziek determinatzen ez dutena; arlo kontzeptuala eta praxisoziala inplikatzen ditu, pentsamenduaren eta ahalgarrien teilakapena delako.
|
|
2001
|
|
|
Ugari izan dira ikas estiloen eta irakaskuntza metodoen artean dagoen loturaaztertu
|
duten
teoriak eta ikerketak. Lockhart ek eta Schmeck ek (1983), esatebaterako, ebaluazio metodoen diseinuak ikasleen ikas estiloetara egokigarriak izanbehar zutela azpimarratu zuten, ikasle bakoitzaren kasuan benetan suertatutakoaurrerapena neurtu ahal izateko.
|
|
2002
|
|
|
Hizkuntza deskribatzen
|
duten
teorietara itzuliz,, jakintza zientifikoa? (hizkuntzaren deskribapena) lortzen da hizkuntza bat maila zientifikoan deskribatzendenean.
|
|
|
Horretarako, trebakuntza estrategikoa eta ikas estiloak kontuan hartzeak dibertsitatearen onarpenari emangodiote bide. Hori guzti hori, jakina, hizkuntzaren ikuspegi diskurtsiboa geure eginez.Hemen argi utzi nahi dugu autonomia eta ikasten ikastea ezin direla hizkuntzariburuzko ikuspegi estruktural batekin bateragarriak izan, eta, ezinbestez, giza komunikazioa aztertzen
|
duten
teoria linguistikoek gidatu behar dituztela gure hizkuntza analisiak.
|
|
2004
|
|
|
Ekintza baten zuzentasuna ekintza hori bumtu duen pertsonaren motibazioan oinarrituta baino gehiago ekintzak eragindako ondorioen arabera juzgatzen
|
duten
teoria etikoezjardungo dugu orain hemen. Teoria horien artetik, utilitarismoa izan da filosofia moraleaneraginik handiena izan duena.
|
|
|
Arazo horiez harago, egin daitekeenaren eta debekatua dagoenaren arteko mugetanmugitzen den moralitate gisa ulertu behar da moral kristauaren funtsa. Jatorri eriijiosoa
|
duten
teoria moral gehienak eskema horretan oinarritzen dira. Ondoren ikusiko dugunez, badaalabaina Jainkoari erreferentziarik egin gabe eskema horren antzekoa darabilen teoriarik.
|
|
2006
|
|
|
Carranza eta Gonzalez-ek (2003) jasotzen
|
duten
teoria jarraian datozenhipotesietan oinarritzen da: a) haurrek jaiotzetik jokabide patroietan banakakoezberdintasunak agertzen dituzte.
|
|
2007
|
|
|
Atal honetan, Piaget-en ereduan oinarrituz, gizarte ezagutzaren garapenaestadiotan gertatzen dela aldezten
|
duten
teoriak izango dira hizpide. Estadiotanoinarritutako eredu asko daude; besteak beste, Feffer ek (1959), Flavell ek (1968) eta Selman ek (1971a, 1971b, 1980, 1989) besteen ikuspegia hartzeari buruzproposatutakoak; Kohlberg ek garapen moralari (1963, 1969) eta generoestandarizazioari buruz (Kohlberg, 1966) garatutakoak; Furth ek (1980) mundusozietalaren ulermenaren garapenari buruz landutakoa, eta Damon ek (1983) gizarte harremanei buruzko ezagutzaren garapenari buruz aurkeztutakoa.
|
|
|
Bestalde, giza garapenaren ikerketan gertatutako aldaketa teorikoen eraginaere izan zuten ikerketa horiek. Hala, garai hartan gizarte ezagutzaren garapeneantestuinguruak duen garrantzia azpimarratzen duten ikuspegiak indartu ziren, eta, ondorioz, ikerketa horiek egin ziren nagusiki testuinguruaren eragina azpimarratzen
|
duten
teorietan oinarrituz; besteak beste Bronfenbrenneren ean (ikusI. kapitulua), Vygotsky renean (ikus III. kapitulua), eta Erikson enean eta, Europan, irudikapen sozialei buruzkoan (ikus III. kapitulua) (Emler, Ohana eta Moscovici, 1987; Doise, Staerkle, Clemence eta Savory, 1998). Ikerketa horietan azpimarratzen zen haurrek gizarte munduan duten esperientzia ez dela zuzenekoa, haienerkidegoan dauden interpretazioen bidezkoa baizik.
|
|
|
Arrazoibide edo judizio moralaren garapena lehenesten
|
duten
teoriek prozesukognitibo ebolutiboak dituzte oinarritzat, uste baitute garapen moralak garapenkognitiboa duela euskarri. Labur esanda, gaitasun kognitibo orokorren garapenakbaldintzatzen ditu arrazoibide moralaren gaitasunean gertatzen diren aurrerapenak, eta aurrerapen horiek jokabide moral helduagoak ekartzen dituzte.
|
|
2009
|
|
|
Generoaren eraginak bikote harremanak bizitzeko desberdintasunak dakartzala defendatzen
|
duten
teoria esanguratsuenen artean, teoria biologikoak eta izaerapsikosozialeko teoriak nabarmen ditzakegu. Teoria biologikoen arabera, emakumezkoek eta gizonezkoek euren erlazioetako gertaerak modu ezberdinean prozesatzen dituzte, bai maila kardiobaskularrean, endokrinoan, immunologikoan, neurosentsorialean, baita maila neurofisiologikoan ere.
|
|
2014
|
|
|
Gorputzez hitz egiten
|
duten
teorien inguruan kontzepturen bat erabili beharkobagenu hau dena laburtzeko, Foucault-en bioboterea egin genuke geure, nahiz eta kontzeptu horrek gehiago hitz egin estatuek gorputzak ekoizteko, kontrolatzeko eta manipulatzeko duten gaitasunaz. Foucaultek gorputz horiek gorputzotseinak bezala izenpetu zituen.
|
|
|
Laburbilduz, nerabezaroa hasierako buru jarduera teorikoaren lekukoa da, eta ibilbide luzea du. Nerabeak saiatzen dira bizitzako esperientziei buruz gogobeteko azalpena eskaintzen
|
duten
teoriak diseinatzen. Baina hura koherentziarekin lortzeko ahalmena poliki poliki garatzen da.
|