|
2004
|
|
|
Bi motako ekimenak bereiz daitezke zerbitzu publikoko izatearen helburu
|
duten
telebista taldean: gizarteeragileetatik sortutakoak eta udalen ekimenetatik sortutakoak.
|
|
|
Enpresa izaeratik jaio eta errentagarritasun ekonomikoa bilatzen
|
duten
telebistak dira beste guztiak. Hala eta guztiz ere bereizketa argia egin daiteke multzo honetan bi ereduren artean:
|
|
|
Localiaren telebistek PNVrekin duten lotura harridura sortzeko modukoa bada, are harrigarriagoa da Euskaltelen presentzia kateko telebisten akziodunen artean. Egia da gutxieneko partehartzeaduela guztietan —%8, 5 Canal Gasteiz eta Canal Bizkaian, %20 Localia Gipuzkoan—, baina ez da erraza jakitea zerarrazoi estrategikok eraman duen Euskaltel bezalako euskal elkarte semipubliko bat —non EITBk partehartze zuzena duen, gainera—, Espainiako multimedia talde batekinelka rtzera gaztelaniaz jardungo
|
duten
telebista lokalak garatu eta hedatzeko. Harridura bera sortzen du Mendaro TB bezalako telebista publiko bat ikusteak —Udalarena baita %100ean— Localiaren gaztelaniazko programazioa ematen eguneko ia 24 ord utan.
|
|
|
Beste muturrean, berriz, hiriburuetako eta taldeen
|
duten
telebistak daude, diru kontuetan behinikbehinaurreko telebistekin zerikusirik ez dutenak: ia guztiak 600.000 eurotik gorako tartean daude, eta milioitik gorako aurrekontua dute gehienek.
|
|
|
Finantzaketa komertzialaren barruan publizitatea daga rrantzi handiena duen diru iturria. Harekin batera, produkzio zerbitzuek eta programen salmentek ere pisua dute, taldeekin zerikusia
|
duten
telebistetan, behinik behin, non kontzeptu batzuetatik edo bestetatik talde barruko enpresen arteko fakturazioak telebistaren negozio zifraren erdirae re heltzen diren batzuetan. Ez dugu modurik izan publizitate kategoria —estatuko marka handiena, autonomikoa, lokala, publikoa, pribatua— eta gestio modu ezberdinak —zuzena, esklusibista, katean— bereizteko.
|
|
|
Hori bai, okertzeko beldurrik gabe esan daiteke gero eta garrantzi handiagoa duela katean —eta taldean, telebista, irratia eta ahal denean prentsa ere konbinatuz— egindako komertzializ azio moduak. Alde honetatik, kateetatik aparte emititzen
|
duten
telebista ertainek eta euskara hutsean dihardutenek zailtasunak dituzte euren baliabide komertzialak garatzeko, merkatu lokaletik haratago joateko, alegia.
|
|
|
Katean diharduten hiriburuetako kanalen ondoan badira baita, urteen poderioz, negozio eredu errentagarria garatu
|
duten
telebista handiak ere, hala Local Mediarentelebistak nola Barakaldoko Tele 7, programazio merkean eta euren merkatu lokaletan sarrera indartsua izatean oinarrituta. Telebista txikiek eta ertainek ere kostu eta sarrera egitura nahikoa orekatuak dituzte, betiere program azioaren kostua sarrera urrietara egokitzearen eta bekadunen esplotazioaren kontura.
|
|
|
Hauek modu ezberdinak darabiltzate euren diruak telebisten artean banatzeko: kasu gutxi batzuetan, zerbitzu publikoa kudeatzen duten enpresa komertzialei emandakokontraprestazio gisa —Zarautz, Urnieta... —, baina gehienetan gizarte taldeei emandako laguntza zuzen modura —Erriberako telebistak— Dirutza hori, ordea, esan bezala, ez da handia, eta Erriberako kanalak alde batera utzita, ez dira ezta ere asko udalen laguntza jasotzen
|
duten
telebistak: hamar guztira.
|
|
|
Lehenengo eta behin, kanal handi gisa izenda daitezkeenak, hiriburuetan eta haien inguruan kokatzen direnak (Barakaldoko Tele 7) leudeke. Bigarrenik, katean emititzen
|
duten
telebista ertainak, emisio esparru txikiagoetan aritzen direnak baina beraien programazioa eraikitzerakoan komunikazio taldeek katean ematen dituzten edukiak erabiltzen dituztenak (Alto Nervion, Mendaro TB, Txingudi TB, Tafalla TV). Hiruga rrenik, euskara hutsean aritzen diren emandegiak, hizkuntza honen aldeko apustua egiteak programazioa goitik behera baldintzatzen baitu (GoiTB, Zarauzko TB, Oarso, Ttipi ttapa, Xaloa).
|
|
|
Beste guztietan, ordea, kanpo produkzioa da nagusi, askogatik gainera. Hori bai, jatorri eta izaera ezberdinekoa katean emititzen
|
duten
telebistetan eta bestetan.
|
|
|
Hala eta guztiz ere ez da erraza telebista lokalen kopuru erabat zehatza eskaintzea. Ondoren ematen den zerrendan kablez edota lurrazalez emititzen
|
duten
telebistetatik duela gutxi desagertu den Ermuko Telebista eta berriro itzuli den Gran Bilbao Television sartu ditugu; baita duela gutxi emisioan hasi den Goierri Telebista ere. Internetez emititzen dutenetatik, berriz, Iparraldekoak eta Proyeccion TV hartu ditugu aintzat (parentesi artean bada ere aipatzekoa da Proyeccion TVk 2004ko martxoan euskarazko kanal berria zabaldu duela, www. euska raz. tv izenarekin).
|
|
|
Bestalde, nahiz eta zerrendan agertu, Iparraldekoak, Ermukoa eta Proyeccion ez ditugu egituraren azterketarako aintzat hartu. Programazioaren azterketarako, aldiz, modu erregularrean emititzen
|
duten
telebisten kasura mugatu gara. Aurrekoez gain, hortaz, ez ditugu, ezta ere, aintzat hartu, noizik eta behin bakarrik emititzen duten telebistak, esaterako, Telefusti, Buñuel TV, C.L.
|
|
|
Programazioaren azterketarako, aldiz, modu erregularrean emititzen duten telebisten kasura mugatu gara. Aurrekoez gain, hortaz, ez ditugu, ezta ere, aintzat hartu, noizik eta behin bakarrik emititzen
|
duten
telebistak, esaterako, Telefusti, Buñuel TV, C.L.
|
|
|
eskualdera zabaldu diren telebista gehienen kasuan eskualdea bera da, bere osotasunean, errefe rentzia informatiboeta komunikatibo nagusia; alegia, eskualdeko telebistabihu rtu dira telebista lokalak, baina lokalen gertutasunezauga rriei eutsiz, gehienetan. Probintziara hedatzen saiatzen direnak, ordea, hiriburukoak dira ia guztiak eta hiriburua errefe rentzia informatibo nagusi
|
duten
telebista lokalak dira, probintziara arrazoi funtsean komertzialengatikhedatzen direnak; haientzat probintziaren errealitatea, komunikazioerrefe rentzia moduan, marjinala da7 Hiriburuetako telebistek, probintziarako hedatze joera horre kin, gainera, baldintzatu egiten dute probintziako beste herrietan tokian tokiko telebista propioen garapena.
|
|
|
4. Espainiako telebista lokalen gaineko araudi berriaren arabera laurainokoa izan daiteke demarkazio berean emititu ahal izango
|
duten
telebista lokalen kopurua. Zuen esperientziatik abiatuta, ba al dago lekurik horren eskaintza zabalerako?
|
|
|
Egia da telebista lokalez hitz egiten dugunean desberdintasunak handiak direla. Badira, euskara komunikatzeko tresna erabiliz gertukoa helburu
|
duten
telebistak; badira, euskaraz zerbait edo ezer emititzen ez dutenak baina gertukoa dutenak helburu; eta badira, kate handien gerizpean lan egiten duten telebistak, helburu komertzialak dituztenak. Beraz telebista mota ezberdinak ditugu eta ondorioz bakoitzaren eredu komunikatiboa ezberdina da.
|
|
|
Egia da telebista lokalez hitz egiten dugunean desberdintasunak handiak direla. Badira, euskara komunikatzeko tresna erabiliz gertukoa helburu duten telebistak; badira, euskaraz zerbait edo ezer emititzen ez dutenak baina gertukoa dutenak helburu; eta badira, kate handien gerizpean lan egiten
|
duten
telebistak, helburu komertzialak dituztenak. Beraz telebista mota ezberdinak ditugu eta ondorioz bakoitzaren eredu komunikatiboa ezberdina da.
|
|
|
3. Egia esan, euskarazko komunikabideak, enpresa ikuspuntutik, defizitarioak dira oro har. Euskaraz emititzen
|
duten
telebista lokal gehienak administrazio lokalak sustatu ditu edo administrazio lokalaren babes ekonomiko garrantzitsuari esker mantentzen dira. Halako babesik ez dagoenean oso zaila da euskarazko emisioari eustea.
|
|
|
Lehenbailehen hasi dugu erre alitate berri horretara egokitzen. Aurrekontu arazoak dituzten eta kalitate baxuarekin emititzen
|
duten
telebista lokalen estazioak bakarrik geratuko dira bide bazterrean, ezin izango dietelako aurre egin Lurrazaleko Telebista Digitalaren altzora igotzeko ezinbestekoak diren inbertsioei.°
|
|
|
Telebista lokal asoziatuak kalitatezko edukiak (film komertzialak, animazioa, albistegiak, kirolak...) eskuratzeko moduan daude kostu onargarri batean; eta talde, kate edo sarea esparru lokaleraino hedatzen hasten da bere garroak, edukiak eta publizitate tarteak inplementatuz eta indartuz, eta, oro har, merkatua eta ikus entzule kopuruak finkatuz. Sortzen diren sinergiak atsegingarriak dira bai aurrekontu estua
|
duten
telebista lokalentzat bai irekian diharduten sareen bitartez merkatu guztietara iristeko asmoa duten komunikazio taldeentzat.
|