|
2007
|
|
|
3. Kulturak gugan eragina duen eran, guk ere eragiten dugu kulturan, sortu eta moldatzen baitugu. Kultura ezberdinetatik jasotzen dituen joerak hartu eta moldatuz, komunitateek arazo edo bizipenen aurrean jokatzen
|
duten
moduak egokitzen ditu kulturak egunik egun. Norabide bikoa da beraz pertsonen eta kulturen artean dagoen harremana, kulturak komunitatearengan eragiten baitu eta komunitateak ere eragina baitu kulturarengan.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Herrian ere ahitu zaizkigu milaka urtetan izan ditugun euskal elebakarrak edo euskaldun hutsak. Eta euskaltzale batzuek gertakari hori interpretatu
|
duten
moduak harri eta zur utzi gaitu9 Zorionekoak bide gara euskaldun hutsak galduta.
|
|
2011
|
|
|
euskalgintzaren esparru batean edo bestean (baita corpus plangintzarenean ere) hartu nahi den neurri bakoitzak helburu hori segurtatzen asko ala gutxi laguntzen duen, edo batere laguntzen ez duen, ebaluatu behar da ahalik eta zorrotzen. ebaluazio horren emaitzaren argitan asignatu behar dira lehentasunak. euskara ama hizkuntza gisa hurrengo belaunaldira transmititzen laguntzen ez duen euskalgintza ez da euskalgintza ona. zenbat eta gutxiago laguntzen duen transmisio lan horretan, orduan eta energia gutxiago xahutu behar da euskalgintzaren ekimen horretan. horretarako, jakina, oso kontuan hartu behar da" etxe auzo ingurumen hurbil" eko katea. esparru multzo horretan gertatzen da izan ere, mende berri honetan ere, sozializazioaren zati on bat eta, horren barruan, ama hizkuntzaz jabetzea. Beste esparru asko erdararen mende izango badira ere, hurbileneko esparru multzo hori bere eskuan izan behar du hiztun elkarte orok, era naturalean (munduko hizkuntza gehien gehienek egin ohi
|
duten
moduan) hurrengo belaunaldira proiektatzeko aukera minimoak izan nahi baditu. hori bere mende izango duen diglosia behar da orain ere, gurasoak euskaldun diren eta aski kontzentrazio demografiko sendoa osatzen duten ingurumenetan: bereziki arnasguneetan. hori ez da gure kasuan aski, baina hori da gure kasuan ere lehentasunezkoa.
|
|
2012
|
|
|
a) premiazkoenetik abiatzeko: ...etxeko giroan, lagunartean, auzo hurbilean eta eguneroko kalebizitzan euskaraz jardutea, eta jarduteko aukera zabalak izatea, lehenengo lehenengo kezkabidea izan behar duela guretzat. euskal arnasguneei eustea. c) euskaldunok euskaldunokin euskaraz. d) euskaraz bizi diren euskaldunak izan behar ditugu, batez ere, begien aurrean. e) Gurasoetatik seme alabetara, hizkuntza osasuntsu guztiek egin ohi
|
duten
moduan, transmititzeko ahalmena. f) Indarberritzeak galdera honi erantzun behar dio: zenbateraino lagunduko digu hurrengo belaunaldiak euskaraz egin dezan?
|
|
|
Žižekek esan bezala, itzultzea erabaki dezaten hezi dituzte, amish bizimoduaren produktuak dira. Bizimodu hori eta haiek biltze funtzional bat dira, mundua bizitzeko eta sentitzeko
|
duten
modua baita. Itzuliko al dira euskaldun gazteak erdara hiritik euskal komunitateetara?
|
|
|
Beste hitz batzuetan esanda, hizkuntzaren ezagutza %50a baino gutxiago dutenek hizkuntza erabiltzeko unean zailtasun handiak izango dituzte. Ez dira eroso sentituko menperatzen ez duten hizkuntzan mintzatzen, hizkuntza horrek ez die balioko nahi duten guztia nahi
|
duten
moduan esateko eta beraz, erabili ere gutxiago erabiliko dute. Horretaz gain, jakina da haur eta gazte askorentzat eskola dela euskara erabiltzen duten eremu bakarra, eta askotan bertan ikasitako hizkuntza kalean erabiltzeko formalegia edo ez oso erabilgarria suerta daiteke.
|
|
|
Psikologiaren eta antropologiaren eremuetan behin eta berriz agertzen da hizkuntzak hiztunaren pertzepzio eta pentsamenduan duen eragin motari buruzko kezka (Whorf, 1956). Whorfen ustez, hizkuntzaren araberako pentsamendua du hein handi batean gizakiak, eta guztiok ez dugu mundua modu berberean pertzibitzen, hizkuntza bakoitzak eta haren erabilerak mundua antolatu
|
duten
moduaren arabera interpretatzen dugulako (Hoegg eta Alba, 2007). Hipotesi polemiko horren inguruan, mutur bateko teoriek diote operazio mental guztietan parte hartzen dutela kodifikazio linguistikoek, eta hizkuntzak pentsamendua erabat baldintzatzen duela20 Beste muturrean, aldiz, hizkuntzak pertzepzioan eta pentsamenduan ia eraginik batere ez duela uste dutenak daude.
|
|
2013
|
|
|
Gogoratzen dut behin semeari galdetu niola: " Euskara gehiago erabiltzeko, zer da aldatuko zenukeen lehen gauza?" Semeak erantzun zorrotza eta benetakoa bota zidan, gazteek egin ohi
|
duten
moduan: " Neure buruarekin ditudan elkarrizketak".
|
|
2014
|
|
|
Maite Quintanilla Lete – Gazteak, hizkuntza eta hegemonia. Lekuan lekuko ikerketa antropologikoa Soraluzen errealitatea ulertzeko ordura arte izan
|
duten
modua eraldatzen da. Bestetik aldiz, nerabe horiek gazte izatera igaro arteko trantsizioa da.
|
|
2016
|
|
|
Ikasleen disposizioak curriculum ezkutuko osagaiak dira. Esan liteke curriculum ezkutua dela sistema sozialaren ezaugarriek, mugek eta ahalmenek, konbentzioek eta ohiturek, unibertsitatera heltzeko eta bertan geratzeko
|
duten
modua. Gizarte sistemak curriculum ezkutua ezartzen diola unibertsitateari, hizkuntzei dagokienez, ikasleen habitus akademikoen bitartez.
|
|
2017
|
|
|
Jarraian datozen ataletan, euskara, irlandera eta galiziera ikasi duten hiztun berrien profilak sailkatuko dira, euren burua hizkuntzarekiko definitzen
|
duten
moduaren arabera.
|
|
2019
|
|
|
Nesken kasuan, ordea, batetik, batzuek etxean ikasi dute hitanoa baina gehienek ez dute egunerokotasunean hitz egiten. Bestetik, etxean jaso ezean, neskek ez dute kalean eta berdinen artean ikasten, mutilek egin ohi
|
duten
moduan. hortaz, argi dago familia transmisioak ez duela ezinbestean erabilera ziurtatzen eta berdinen arteko transmisio horizontala mutilen artean soilik gertatzen dela. hitanoa erabiltzen noiz hasi ziren galdetuta, badirudi mutilen kasuan gehiegi pentsatu gabe eta modu erabat naturalean hasi zirela hitanoa erabiltzen adinkideen artean. halere, hain modu naturalean eta oharkabean egin zuten muda ... Nesken errealitatean hikarako muda (egotekotan behintzat) mutiletan baino berantiarrago eta ohartukiago izaten da.
|
|
|
Azken batean, hurbilpen kualitatiboaren bidez gizarte praktikak ulertzeko ahalegina egiten da. Jokaera sozial baten zentzua aztertzen da, eta era berean, baita ikerketako aktoreek adierazteko
|
duten
modua ere. horregatik, errealitate bat deskribatu baino, horren arrazoietan sakontzen saiatzen da metodologia hau, eta jokabide zehatz batzuk ingurune sozialaren testuinguruan kokatzen ditu (Martinez et al. 2019, 10). horregatik, euskal musikari batzuek hizkuntza hautuaren inguruan dituzten arrazoiak aztertu nahi direnez, ikuspegi kualitatiboa da egokiena. helburua ez baita argazki bat osatzea, b... Izan ere, honen bidez informazioa nahiz elkarrizketatuak zer adierazten duen ere biltzen da (Ibid, 29).
|
|
2020
|
|
|
• Ez daude erabat pozik euskara ikasi
|
duten
moduaz: " ez digute ongi erakutsi"...
|
|
2021
|
|
|
" Euskara ardatz izanen duen jendarte kohesioa helburu, etorri berriei harrera eta kultur aniztasuna Bortzirietan" izeneko artikulua idatzi dute Urko Ikardo eta Patri Arburua Bortziriko Mankomunitateko euskara teknikariek. Mankomunitate horretan migrazio prozesuen ondoriozko hizkuntzaeta kultura aniztasuna lantzeko
|
duten
modua azaldu dute, eta euskararen biziberritze prozesua ardatz hartuta hizkuntza harrera inplementatzeko sistema erakutsi dute artikuluan. Duela 10 urte hasitako prozesuaren bilakaeraren berri ere emn dute, baina bereziki erreparatu diote mankomunitateko plan guztietan gaia bere transbertsalitatean landu beharrari, euskara ardatz izanen duen jendarte kohesioa helburu izan dadin.
|
|
|
Hortaz, esan bezala, hausnarketarik ezean, gazteak intuizioz eta inertziaz ari dira, estereotipoak lagun, ahal
|
duten
moduan. Badute sentsazio gogaikarri bat:
|
|
|
Erakundeei komunikazio publikoan barne eta kanpo mailan sortu zaizkien erronkak aukera bat izan dira beren izaera, nortasuna, funtzioa eta gizartearekiko harremana ulertzeko
|
duten
modua komunikatzeko.
|
|
|
9 Erakundeei komunikazio publikoan barne eta kanpo mailan sortu zaizkien erronkak aukera bat izan dira beren izaera, nortasuna, funtzioa eta gizartearekiko harremana ulertzeko
|
duten
modua komunikatzeko. Horrela identifikatu eta baliatu dute erakunde askok.
|
|
2022
|
|
|
Gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira egunean zehar bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal
|
duten
moduan.
|
|
|
edo bai, baina" kontsumitzaile" gisa eta, gehienbat, ekimenek jai edo ospakizun itxura hartzen badute" (Hernández, 2020: 105). Gauzak honela, Hernándezek (2020) ondorioztatzen du diagnostiko, gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira egunean zehar bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal
|
duten
moduan, eta," orokorrean sentsazio gogaikarri batekin: jakin badakite euskara gehiago erabili luketela.
|
|
2023
|
|
|
Errealitate ukaezin horren aurrean, hau da, maila eta jatorri desberdineko biziberritze prozesuak ugaritzearen aurrean, hizkuntzaren biziberritzeak diskurtsoa aldatu du hizkuntzen aniztasuna lantzeko eremu gisa, The Routledge Handbook of Language Revitalization liburuaren sarreran ikus daitekeen bezala," hau ez da hizkuntzen galerari buruzko liburua. Liburu honek azaltzen du pertsonek nola egiten dioten aurre hizkuntzak bizirik mantentzeko erronkari, ahal
|
duten
moduan hizkuntzarekiko harremana berreskuratzeko erronkari, erabiltzen den lekuetan tradizioak berrezarriz, funtzio berriak aurkituz eta hiztunen belaunaldi berriak sortzen saiatuz". (Hinton, Huss, Roche 2018, XXII).
|