|
2000
|
|
|
Ezagunak izandira, eta dira? gure artean horrelako antropologiagintza eta planteamenduteorikoak, bestalde Euskal Herriaren alde jokatu
|
duten
lan zientifiko estimagarridirenak. Iragan kulturalean eta arrazan aurkitzen dituzte nazionaltasunaren ardatzak.Lehenaldiak, neolitikotik hasiz?
|
|
|
Barcelona: Iniciativas Editoriales S.A. Eta marxismoa euskal arazo nazionalarekin lotzen
|
duten
lanen artean: IZTUETA, P.; APALATEGI, J. (1974):
|
|
2002
|
|
|
Baina hori ez da ikasleek egin behar
|
duten
lan bakarra; ariketan bertan bestebat ere proposatzen zaio. Gai gara gauza asko ulertarazteko, baina telefonoz arigarenean ez dugu baliabide hori.
|
|
|
Izatez, urte asko dira UEUren Historia Saila goi mailako ikerketak euskaraz lantzen ari dela. Oraingoan, historiaren aldi eta arlodesberdinetako hainbat espezialista bildu ditugu, guztien artean euskal historiareninguruko azken ikerketen eta berrikuntzen panoramika zabala eskain diezaguten.Historiaurretik Aro Garaikideraino, eta hiri arkeologiatik paleopatologiaraino, osohandia da bildu ditugun adituek jorratzen
|
duten
lan esparrua. Horregatik, irakurleari hain ikerketa ildo desberdinen artean ibiltzen laguntzeko,, bisita gidatua?
|
|
|
bat zeuden. Honi buruzko informazioa mugatua denez, komenikolitzateke ikertzaileek burutuko
|
duten
lanaren emaitzen zain egotea.
|
|
|
Aurreko galderei erantzunez, azalpena bilatzen
|
duten
lanen artean, JoseAngel Achon en A Voz de Concejo izeneko lana aipa liteke, 1995ean argitaratuaizan zena. Bere hasierako galdera hauxe zen:
|
|
|
Euskal itsas ekonomiaren baitan hitzarmen horiek berebiziko garrantzia izanbazuten ere, euskal historiografiak oso gutxi ikertu ditu. Ekonomiaz edo instituzioeta lurraldeen egiturez diharduten lanetan egindako aipamentxoez gain, monografikoki gai hau ukitu
|
duten
lanak oso gutxi dira, eta gainera, nahiko zaharkitutadaude. Izan ere XIX. mendearen amaierako eta XX. mendearen hasierakoartikulutxo batzuek baino ez dira egin1.
|
|
|
Eragina dute, halaber, aztertu beharreko edukiafinkatzeko orduan. Aukera honen egokitasunik eza, bereziki, gizartea eta ekonomiajorratzen
|
duten
lanetan islatzen da; kategoria politiko horiek ezer gutxi esatendutelako jakintza arlo horien zalantza guneak argitzeko orduan2.
|
|
|
Bost dira, azken urte hauetan, Berrezarkuntzari buruzkoak izanik, arretaberezia merezi
|
duten
lan historiografikoak. Lehena, 1996an argitaratutako Itsasmemoria aldizkariaren lehen zenbakia da:
|
|
|
ikuspegi historiografikotik interes handiena piztu duena, berezikiikastolen sorrera eta bilakaerari dagokionez. Gertakari eskolar honen inguruanegiten diren interpretazioak ez datoz bat, gainera, zeren egile batzuk gerra aurrekoesperientzien jarraipen soil baten antzera aurkezten duten bitartean, beste batzuekikastolen mugimendua gertakari berritzat jotzen baitute, hain zuzen ere, testuinguru jakin batean ekoitziriko eskola proposamen berritzat14 Ikastolen gertakariaikuspegi orokorretik aztertzen
|
duten
lan horiez gain, azken urteotan ikastola ezberdinetako historia monografiko ugari argitaratu direla azpimarratu behar da, etatokian tokiko historia itxura hartuz joan da15 Aipatu ere, ikuspegi metodologikobatetik, iturri idatzien gabezia dagoelako, eta, berez, analisirako aukera apartakeskaintzen dituelako, ahozko historiak gero eta indar handiagoa du, eta berarenekarpena oso interesgarria da his...
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, Klimaren Modelo Globalak deritzanak (GCM, Global ClimateModels) orain hainbat urte hasi ziren erabiltzen, baina horiek
|
duten
lan eskalazabalegia da, hartzen duten lurralde zabalaren sare laukia oso handia izanda (500 x500 km, sarri askotan). Zer esanik ez, zabalera horrekin modelook ezin dute ibai arro txikietan (5000 km2 baino txikiagoak, kasuan) aurreikuspenak egiteko moduko informazio egokirik eman; eskala kontua.
|
|
|
Iruñeko saioek Egin egunkariaren orri ugari bete zituzten, eta antzeko zerbait esan daiteke Anaitasuna eta Herria aldizkariei buruz, baita Deia egunkariari buruz ere, Iruñeko lehen urteetan. Azken hogeita hamar urteetako Euskal Herria ikertzen ari garen irakasle euskaldunok gutxitan aitortu dugun zorra dugu komunikabide horiekin, urte askotan egin
|
duten
lan eskerga dela eta. Prentsa hori arakatzeko, Ainhoa Ortuondoren laguntza izan dut.
|
|
|
Alde batetik euskal unibertsitatea nola geratzen den oso zalantzan dago oraindik (LAUren mehatxua etab.) eta desmontatzea arriskugarria litzateke. Ekintzabide hauek bestalde unibertsitateari begira betetzen
|
duten
lanaz aparte jendea biltzen dute, kultur gosea ase nahi duen jendea eta beste inon tokirik ez duen jendea ere bai.
|
|
2004
|
|
|
Horren harira, kooperatiben barnean, sindikatuen ekimenak, enpresa kapitalistetan gauzatzen
|
duten
lanarekin alderatuz, erro errotik bestelakoa behar du izan.Izatez, jarrera erreibindikatzailea baztertu eta euren ekimena hurrengo helburuhauetara bideratu litzateke: barne demokrazia eta parte hartzea sustatzea, informazio bideak indartzea, zuzendaritza organoak kontrolatzea, kritika ahalmena bideratzea, kooperatiba formakuntza garatzea, eta abar.
|
|
2005
|
|
|
Bego. Baina autoreen ekarpenak ez duabiapuntu hori ezkutatu, egin
|
duten
lana ez da, ez zuen izan nahi, azterketahotz aseptikoa, bertan ageri diren ahots guztiek ere ez dute tonu eta urrutiramendubera:
|
|
|
Egiturak: talde bakoitzaren zeregina zehaztu (nortzuek gauzatuko
|
duten
lana).
|
|
|
Ikastetxeko irakasleek
|
duten
lan tresna bat da: tresna honek irakaslearengelako lanari koherentzia ematen dio.
|
|
2006
|
|
|
Noizbehinka, familia zabala izaten da adopzioaren erabakiazalantzan jartzen duena, gurasoei adore eta kemen gutxiena eskaintzen diena, edotalaguntza eskaintzea ukatzen duena. Horrela, guraso izango direnen egokitasunsentimendua eta beren rol berrian duten konfiantza nabarmenki honda dezakete, etaguraso hauek egiten
|
duten
lan zailetik babesteko testuinguru egokia bilakatzekoaukera deuseztatzen dute.
|
|
|
Egoerari aurre egiteko estrategia eraginkorrak aldagai hauei lotuta zeuden: familia lankidetza ona (ezkontideen elkarrenganako laguntza eta etxeko lanen zeinhaurraren zaintzarekin zerikusia
|
duten
lanen banaketa zuzena), gizarte babesa (laguntza zerbitzu formalak ospitaleek edo elkarteek antolatutako mintegiak, ezgaitasun berberak dituzten haurren gurasoekin hitz egiteko eta esperientziaktrukatzeko aukera, instituzioen diru-laguntzak, eta lagunen eta senideen egunerokolaguntza ez formala), emozioen adierazpena (pentsamenduak eta sentimenduakkomunikatzeko gai izatea familian zein familiatik... Alde horretatik, eta diagnostikoa aditzeraematen zaien unetik, ezgaitasunari modu egokian aurre egin ahal izateko estrategiak garatzeko faktore erabakigarrietako bat ezgaitasunari buruzko informazioegokia izatea da:
|
|
2007
|
|
|
Gu ez gara lehen mailako informazio iturri bat. Beraz, gure abokatuen etaberauek egiten
|
duten
lanaren gaineko ezagupena kazetariek euren informazioedota iritzi artikuluetarako erabil dezaketena da.
|
|
|
Horri jarraituz, bestetik, zientziarenoniritzi epistemikoak eta erakundetze politikoa moldatu nahi izanez gero, postulatufilosofiko tradizionalak berrirakurri eta zientziaren printzipio pragmatikoak erejasoko dituen marko analitikoa jorratu behar da. Horren premia berresten diguteezagutza politikoaren dinamika ikertzen
|
duten
lanek.
|
|
|
Mikel Buesak eta bere taldeak egin
|
duten
lanetik hainbat ondorio atera daitezkezentro teknologikoen eta enpresen arteko harremanaz (Buesa, 2001; Zubiaurre, 2002; Liburu Zuria, 2005). Enpresa berritzaileen iritziz, zentroek oro har lanteknologiko ona egiten dute(% 84k baietz erantzuten du,% 14k neurri batean eta% 2k ezetz) eta enpresen beharretara egokitzen dira(% 72,% 24,% 4 hurrenezhurren).
|
|
|
Testuinguruaren eragina azpimarratzen duten ikerketa horiez gain, badiraikuspuntu kognitibotik egin diren beste zenbait ikerketa, hain zuzen ere, III.kapituluan azaldu den eremu bereziko kontzeptu egiturei buruzko teorianoinarritutakoak (Berti eta Benesso, 1998; Torney Purta, 1992). Hirugarren aldianegin diren ikerketa gehienek nerabeak eta heldu gazteak landu dituzten arren, badira haurren ezagutza politikoaren garapena aztertu
|
duten
lan bakan batzuk (Berti eta Andriolo, 2001; Berti eta Vanni, 2000; Brophy eta Alleman, 2002 inBerti, 2005).
|
|
|
Ezaugarri oso orokorreko premisak ere izan litezke abiapuntuko hitzarmena bilatzen
|
duten
lan tresnak. Leku deitzen zaie horiei.
|
|
2008
|
|
|
– Garun normaletan, Brocaren eta Wernickeren zentroek (Silvio ingurukoek) harreman estuan egiten
|
duten
lan; soinuen informazioaz arduratzen da bata, eta bestea, berriz, formen informazioaz eta artikulazioaz.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, 36ko Gerra aztertzen
|
duten
lanen artean ageri den legea da, denboranzenbat eta gerratik hurbilago egon, hainbat eta partzialago eta «borrozaleagoak»direla testuak. Hau da, zenbat eta liburu zaharragoa izan, hainbat eta ideologikoagoa izateko arrisku handiagoa dutela gerrari buruzko lanek.
|
|
|
Gure artean ere atera dira errepresioa sakon aztertu
|
duten
lanak. AdibidezMikel Aizpuru, (zuzendaria), Urko Apaolaza, Jesus Mari Gomez, eta Jon Odriozola-ren, 1936ko udazkena Gipuzkoan.
|
|
|
Etxetik kanpo lan egiten duenean, kanpo estimuluek eragin dezakete kanporanzko arreta gauzatzea eta, ondorioz, sintomafisiko gutxiago hautematea. Alabaina, sarri alde handia egoten da emakumearenprestakuntza mailaren eta egiten
|
duten
lanaren artean; gutxiespen egoera horrekinteres falta bultzatu eta, ondorioz, handitu dezake berriro sintomen hautematea.Azkenik, bakarrik bizitzea uler daiteke kanpo estimulazio falta gisa eta ikusi izanda bakarrik bizi diren pertsonek, edo sare sozial txikiak dituztenek, sintoma fisikogehiago sentitzeko joera dutela. Kontuan hartzen badugu batez beste emakumezkoak gizonezkoak baino bost hamar urte gehiago bizi direla (Martinez, NovoArbona, Elizondo eta Almirante, 2006), ondoriozta dezakegu emakumezko helduasko bakarrik edo bakar samar daudela, kanpo estimulazio gutxiagorekin eta, ondorioz, sintoma fisiko gehiagorekin.
|
|
|
Oro har, osasuna lantzen duten azterlanek, batez ere inkestekin eginak daudenek, bakarrik gizonen osasuna azaltzen dutenaldagaiak kontuan hartu dituzte, eta alde batera utzi edo garrantzi gutxi eman dieteemakumeen immigrazioa ulertzeko balio duten faktoreei (Rohlfs eta beste, 2000). Gaur egun, Castaño, Plazaola, Bolivar eta Ruiz-ek (2006) egindako lan batean ikusdaiteke oraindik ere ikertzaile askok ugalketa funtzioetan indarra jartzen dutela, bizi estiloak eta familiaren zainketak alde batera utzita. Zorionez, erakutsi dute, azkeneko urteetan, arlo desberdinetatik emakumea kontuan hartu
|
duten
lanak egindirela. Horietan frogatu dute ezen generoarekin zerikusirik duten elementu batzuekemakumearen sintomatologia azaltzen dutela, rolen gatazkak eta ardura afektiboak, besteak beste (Samarasinghe eta Arvindsson, 2001).
|
|
2010
|
|
|
Beranduago, Hamaika Bide elkarteak, aldizkakotasunarekin eta jarraipenarekin, ikerlerro politiko kulturala aurrera eraman du arrakastazientifiko handiz, batez ere, «Intelligentsia»k izandako ibilbide biografikoaz etaerbestean egindako lan kulturalez. Jose Angel Ascuncek, Maria Luisa SanMiguelek, Jose Ramon Zabalak eta Xabier Apaolazak osatu
|
duten
lan taldeakemaitza ugari eskaini dizkigu azken urteotan eta bidea ireki dute beste hainbatikertzaile baliotsuk Euskal Herrian gai hauek emaitza zientifikoak izateko18 19 Eraberean, eta beti talai honetatik begiratuta, oso azpimarratzekoak ditugu PauloIztuetak egindako lanak. Erbesteko Euskal Pentsamendua esate baterako, noneuskal erbesteratuek plazaratutako Euzko Gogoa eta Zabal aldizkarien azterketasakona maisuki burutu zuen.
|
|
|
Honakokasuak, aurreko urteetan izan zirenak baino urriagoak izan arren, ez ziren gutxiizan. Hala eta guztiz ere ez dira sarri aipatzen erbesteratzea aztertzen
|
duten
lanetan.
|
|
|
Abantaila erlatibo edo konparatibo honen arabera, interesgarria izan daiteke nazioarteko merkataritza baldin eta herrialde birentzat produktuak ekoizteko orduan behar
|
duten
lan faktorearen ratioa ezberdina bada herrialde bakoitzean. Horrela izanik, herrialde bakoitzak izango luke produktu bat non lanaren kopuru erlatiboa beste herrialdean baino txikiagoa den eta, beraz, alderaturiko abantaila erlatiboa sortuko litzateke.
|
|
|
10 eguneko epea gehinezkoa da, beraz, arinago ospa daiteke betiere zitazioaren eta ospakizunaren arteko 4 egunak errespetatzen badira. Epemuga horiek prozesuaren bizkortasuna bermatu nahi badute ere, organo jurisdikzionalek
|
duten
lan zama handia dela-eta askotan ezinezkoa da errespetatzea; horregatik, haien ez betetzea ez da deuseztasun karia. Horrela, AGE VII (AB 5730).
|
|
2011
|
|
|
Deskribapen orokorra: B erredaktorearen eskakizunakbetetzeaz gain, euskara eta gaztelania, ahoz eta idatziz, oso ongi dakizkiela, eta ekimen nahiz sormen handia dituela erakusten duen profesionala da.Hala, B erredaktorearen eginkizunak betetzeaz gain, erantzukizun handiagoaeskatzen
|
duten
lanak egin ditzake, esaterako, saio konplexuen zuzendari, eguneroko albistegietako koordinatzaile edo saileko arduradun.
|
|
|
[EET4k EET3ri adibide bat ematen dio] Zu sartu eta, ondoren, Internet sailera hotsegin zenezakeen titular bat emateko, guk ez baitugu eskatzen Euskadi Irratiak kronikabat egitea, soilik titular bat eskatzen dugu beti teletipoen zain ez egoteko(...) bestekomunikabide batzuk dagoeneko
|
ezarri
duten lan moldea da, informazioa jorratu beharduen kazetariak derrigorrez webgunera deitu behar duelako eta, bestela, webgunekoakberari hots egingo diote eta titularra eman die(.) hala, informazio mordoaaurreratzen dute, eta guretzat hori pentsaezina da(.) harremana dugunean deitzendugu(...) eta informazioa ematen digute eta horrek balioa eransten dio produktuari...
|
|
|
Bake epaileei, noski, xedapen horrek eragiten die, baina betiere beren berezitasunekin bat. Zentzu horretan, ezin dugu ahaztu, bake epaileak ez direla profesionalak, eta, beraz, ez direla bizi justiziaadministrazioarentzat egiten
|
duten
lanetik. Are gehiago, beste jarduera profesional bat izan behar dute, edo, gutxienez, erretiroa kobratzen egon?
|
|
|
Era berean, EKren 117.3 artikuluak aurreikusten duen jurisdikzioaren esklusibitatearen printzipioaren isla positiboak18, hau da, gure ordenamendu juridikoan epaileek bakarrik epaitu dezaketela, bake epaileak ere barneratzen ditu. Ez ditu bake epaileak barneratzen printzipio horren isla negatiboak, hots, EKren 117.4 artikuluak jasotzen duen epaile eta magistratuei funtzio jurisdikzionala ez den beste edozein egintza edo lanbide gauzatzeko debekuak; izan ere, bake epaileek epaitegian egiten
|
duten
lanaren truk kalte ordain bat besterik (ez soldata bat) ez baitute jasotzen. Aipatutako azken artikulu horren magalean, epaileek, baita bake epaileek ere?
|
|
|
Gogoratu, aurreko gaian hauteskundeetan burutzen
|
duten
lana eta jendeari eskaintzen dioten arreta orokorra jorratu ditugula.
|
|
|
Legeak txosten honek jaso behar dituen datuak aipatzen ditu: a) hartzen dituen bake epaitegiak, b) elkartearen egoitza, c) eraginpeko bake epaitegiek jasaten
|
duten
lan zama, gutxienez bukatutako azken urte judizialari dagokiona, d) udalerriko biztanleriaren datuak eta bake epaitegietako egitekoei erantzuteko dauden langileak mantentzeko baliabide ekonomikoak, betiere, proposatutako elkartea egokia dela justifi katzeko, e) behar dituzten langileak eta elkartea osatuko duten epaitegietako lanegun, lanordu eta jendea hartzeko ordutegiaren hasierako programazio...
|
|
|
Lehenengoaren lan nagusia etorri berriari laguntza ematea da. Hizkuntza laguntza eskolako lan dinamikan integratzeko, ikastetxean, bere gelan, beste ikasle guztiek egiten
|
duten
lan berbera egin ahal izateko, eta hizkuntza traba ez izateko. Kultur dinamizatzailearen funtzio nagusia, aldiz, ikastetxean kultura arteko ikuspegia sustatzea litzateke, horretarako askotariko ekintza eta jarduerak aurrera eramanez:
|
|
|
Azken hamarkadan, bi dira garapenik handiena izan
|
duten
lan tresna komunikatzaileak: telefono mugikorra eta Internet.
|
|
|
Bakarkako jarduerak nahiago ditu (informatika, matematika, artzaintza, filatelia, mineralen bilduma) talde lanak baino. Besteekin harremanak izatea eskatzen ez
|
duten
lanetan ongi moldatzen da; lan horietan interesa eta atsegina agertzen ditu. Pertsonaren alderdi gregarioarekin zerikusia duten portaerak ez ditu burutzen.
|
|
|
Jarduera bakartietan jarduten da: ongi sentitzen da ordu luzeetan bakarrik egotea eskatzen
|
duten
lanetan. Afektiboki eta sozialki bakartzeko joera du.
|
|
|
Helduaroaren hasieratik eta testuinguru ezberdinetan sozialki inhibituak, gutxiagotasun sentimenduekin, ebaluazio negatiboarekiko gehiegizko sentiberatasunarekin agertzen dira, eta item hauetako lau aurkezten dituzte gutxienez (DSM IV TR, Amerikako Psikiatria Elkartea, 2000): 1 Pertsona arteko harreman sendoa eskatzen
|
duten
lanak edo jarduerak ekiditen ditu, kritikaren, onarpenik ezaren edo bazterketaren beldurrez.2 Jendearekin inplikatzeko zailtasunak ditu, atsegina gertatuko dela ziur ez badago.3 Egoera sozialetan kritikatua eta baztertua izateko aukerak kezka handia sortzen dio.4 Sozialki gaitasunik gabe, pertsonalki interesik gabe edo besteak baino gutxiago ikusten du bere burua.5 Arrisku pertsonalak hartzeko ed...
|
|
|
Ez zaie kostatzen harreman berriak hastea, baina bai lehengoak denbora luzez mantentzea. Lanari gogotsu ekiten diote, baina jarraipena eskatzen
|
duten
lanetan beren errendimendua asko jaisten da.
|
|
2012
|
|
|
Besteren konturako enplegua eta autonomoena sustatzeaz gain, aipamenberezia merezi du, autoenplegu kolektibo gisa, Euskal Herrian hain garatuadagoen kooperatibismoa garatzeko eredu propiorako aukerak. Horrekin batera, kooperatibismoaren esparru den gizarte ekonomia deritzana sustatu liteke (kapitalaren zati bat langileena
|
duten
lan sozietate formako enpresak; elkarteak, fundazioak, ezgaitasuna duten pertsonen enpleguko enpresa bereziak; insertziorako enpresak; mutualismoa aseguru kolektiboen alorrean, etab.).
|
|
|
Eskualde eta bailara horietako bakoitzerako garapenproposamen zehatzak plazaratzeko eztabaida-gune ireki eta parte hartzaileakantolatu behar dira, ekimenok eztabaidatu, garatu eta gauzatzeko. Sindikatuekegiteke
|
duten
lana da hori, nekazari erakundeak trebatuago baitaude alor horretan.Lan hori esparru nazionala eta soziala uztartzen dituzten udalekin batera egin behardute (zorionez halakoak askotxo dira orain), eta aliantza koloreaniztun bat eratubehar dute gizarte mugimenduekin, herri erakundeekin, prentsa kritikoarekin... Proposamen horien mintzakideak eta garatu litzaketen bazkideak eskualdebakoitzeko enpre...
|
|
2014
|
|
|
Gizakiaren jaiotzarekin batera (Foucault, 1968) sexuen arteko desberdintasunarenjaiotza ikertu
|
duten
lan asko agertu dira azken hamarkadetan. Thomas Laqueur (1992,1994) historialariaren lanak gaur egungo sexuen eta desberdintasun sexualarenbilakaera historian, filosofian, politikan eta zientzian azaltzen du.
|
|
|
Izanere, jendarte heterosexualaren produktua da sexu kategoria, eta jendarte horrekzorrozki inposatzen die emakumeei «espeziea» erreproduzitzeko betebeharra, esan nahi baita, jendarte heterosexuala erreproduzitzekoa. Emakumeek «espeziea»erreproduzitzeko egiten duten derrigorrezko lana esplotazio sistema bat da, etasistema horixe da, hain zuzen ere, heterosexualtasunaren oinarri ekonomikoa.Funtsean, erreprodukzioak, emakumeen lan horrek ahalbidetzen du gizonezkoakjabetu ahal izatea emakumeek egiten
|
duten
lan guztiaz. Jabetze horren barneankokatu behar dugu erreprodukzioarekin «naturalki» lotutako lanez jabetzea, hauda, umeak hezteaz eta etxeko zereginak egiteaz.
|
|
|
Zarata: soinu maila beti 65 dB azpitik; kontzentrazio mentalaren maila handia eskatzen
|
duten
lanetarako muga 60 dB.
|
|
|
17 22 ºC (lan sedentarioetan) 15 18 ºC (lan normaletan) 12 15 ºC (esfortzu fisiko handia eskatzen
|
duten
lanetan)
|
|
|
Berehalako saririk ematen ez
|
duten
lanetarako motibazioa aurkitzeko zailtasunak dituzte. Egoeraren eskaeren aurrean aktibatuta egoteko eta lan aspergarrien aurrean erne egoteko zailtasunak dituzte.
|
|
2015
|
|
|
Ikerketa anitzen arabera floreszentzia mikroskopian erabili ohi diren zunda askok nahasketalipidikoen fase portaerari eragin diezaiokete. Texas Red edo DiIC12 zundek ez bezala, Laurdan akfase banaketan eraginik ez izatea frogatzen
|
duten
lanak aipagarriak dira (Leung et al. 2014). Aregehiago, zunda honek ez du inongo zaletasunik fase espezifikoekiko, hau da, modu homogeneoanbanatzen da mintzaren barne.
|
|
|
Gaur egun, hizkuntzalaritza eta berarekin zerikusia
|
duten
lanak (lexikografia, terminologia, hizkuntza normalizazioa...) ez dira egiten adituen memoria eta intuizioan oinarrituta soilik.Ordenagailuei esker, testuak kopuru askoz handiagotan gorde daitezke eta azkarrago eta modufidagarriagoan kontsultatu, adituen burmuinetan baino. Hala ere, ordenagailuok testuensorkuntza erraztu eta orokortu ere egin dute, eta gaur egun dagoen testu kopurua ikaragarria da, ezinezkoa bihurtuz ikertzaileek hizkuntza baten idatzizko produkzio osoa eskura izatea.Horregatik, oraindik ere guztiaren lagin bat aztertzearekin konformatu behar dugu, baina eskuradauden lagin hauek handiagoak eta fidagarriagoak dira eta errazago eta azkarrago kontsultatudaitezke ordenagailuen aurreko garaietan baino.
|
|
|
Horieksortzeko behar diren giza baliabideak oso altuak direla eta, horietako batzuk erdi automatikoki sortuakdira, eta ondoren eskuz zuzenduak. Horrela, dagoeneko hizkuntza baten existitzen diren polaritate lexikoeta entrenatze corpusak beste hizkuntza batzuetarako berrerabiltzea aztertzen
|
duten
lanak ere badaude.Mihalcea et al. eta Perez Rosas et al. ikertzaileek baliabideak ingelesetik errumanierara 2007 eta espainierara 2012 itzulpen automatiko bidez itzultzea bezalako estrategiak aztertzen dituzte, hurrenez hurren.Lexikoen kasuan atal txiki batek bakarrik mantentzen du polaritatea itzuli ostean. Nabarmena egiten daitzulpen anbiguoak tratatzeko beharra.
|
|
|
Osinaga (2000), Garcia Azkoaga (2004) eta Ozaeta (2010). Hizkuntza zeinatuei dagokienez, badira ikuspegi testuala oinarri hartzen
|
duten
lanak, horien artean Meurantena (2008) belgikarfrantziar zeinu hizkuntzarako edota Iglesiasena (2006) espainiar zeinu hizkuntzarako. Esandaiteke testuen azterketen interesa zabaltzen doala hizkuntza zeinatuetan eta geuk ere, zeinuhizkuntzako testu azterketa ekarri nahi dugu erdigunera.
|
|
2017
|
|
|
Autore batzuentzat LBKren barne daude osasuna, ongizatea, lan segurtasuna, gogobetetasuna lanean, lehiakortasuna garatzea eta oreka laneko bizitzaren eta lanetik kanpoko bizitzaren artean (Prajapat eta Sharma, 2014). Beste batzuk LBK esatean, langilearen behar fisikoak, sozialak, ekonomikoak eta psikologikoak erabat bete daitezen sustatzen
|
duten
laneko baldintza guztiei buruz ari dira (Monkevicius, 2014).
|
|
|
Ingeniaritzan emakumeen presentzia eta jardunaren egoera hainbeste jorratu duen Marry autoreak (2004), lanbidean amaitu gabeko iraultza izan dela azaltzen du, batez ere enpresetako gaineko egiturei dagokionez. Izan ere ibilbide profesionalak genero aldetik markatuak egon ohi izaten dira, gizon eta emakumeek lan eremu ezberdinetan egin ohi izaten dutelako lana (obra, administrazio publikoa, bulego teknikoa e.a), eta denboran garatu ohi izaten
|
duten
lan ibilbidea ezberdina baita. Lan eremua ezberdinetan lanean aritzeaz gainera, gizonezkoak gehien ordainduak diren lan eremuetan burutu ohi izaten dute beren lan ibilbidea (Marry, 2004; Euskal Autonomi erkidego mailako ingeniari kolegioek emandako informazioa).
|
|
|
gizon eta emakumeek burutzen
|
duten
lan ibilbidea generoaren arabera ezberdintzen dela aintzat harturik honakoak dira ikerketa honen helburuak:
|
|
|
Eta ez hori bakarrik, zabaldu daitezkeen Unitate Didaktiko eta bestelakoak sortzen joan sareak sortzearekin batera, Hezkuntza Emantzipatzailea hedatu eta gizartea eraldatzeko hezkuntzan ekarpena egin ahal izateko. Paperak dena eusten du, eta eraldaketa sustatzea helburu
|
duten
lanak paperetik mundura hurbiltzea beharrezkoa da. Honenbestez, espero dut egungo hezkuntza eredua kolokan jartzen duten lanek hausnarketa kritikorako eta praxirako pizgarri bezala balio izatea.
|
|
|
Paperak dena eusten du, eta eraldaketa sustatzea helburu duten lanak paperetik mundura hurbiltzea beharrezkoa da. Honenbestez, espero dut egungo hezkuntza eredua kolokan jartzen
|
duten
lanek hausnarketa kritikorako eta praxirako pizgarri bezala balio izatea.
|
|
|
1 Kapitalismoaren sorreratik, emakumezkoek egin beharra izan
|
duten
lana, eta oraindik ere nagusiki egiten jarraitzendutena, zaintzak eta lan domestikoari lotutakoa, ekonomia merkatuan baliorik produzitzen ez duenez, errekonozimendu sozialik gabea bilakatu da, garrantzia kendu zaio, ikusezin egin da, eta lantzat kontsideratuaizateari utzi zaio. Baina hau ez da edozein lan.
|
|
|
Aipatutako ikerketa oinarri
|
duten
lanetan (Aramburu et al. 2016b, 2016c, 2017), hainbatparametro aztertu dira, erradioenbolizazioaren emaitzan eragina izan dezaketelakoan. Aldagaiekpartikulen banaketan nola eragiten duten aztertuz egin da hori. Aramburu et al. (2017) lanak, adibidez, aurretratamenduaren inguruan dihardu eta honako aldagaiak ditu aztergai:
|
|
2019
|
|
|
Triangeluaren hiru elementuak ongizate eta segurtasun iturri bezala zutenpresentzia jaisten doan heinean, beste agente batzuk agertzen dira triangeluaren planteamendutikharatago joatera behartuz, besteak beste, gizarte kohesioaren, zein, herritarron eskubide zibil, sozial, politiko eta oinarrizkoen alde lan egiten duten agenteak daude, hau da, gizarte zibil antolatua. Askodira, formatu horretan, laguntza sare bezala jokatzen dutenak eta herritarrei, modu batera edo besterasegurtasuna eskaintzen dizkietenak, izan norbere eskubideen defentsan egin
|
duten
lanagatik edobarnean zaudenean parte izateak eskaintzen dizun segurtasun emozionalagatik. Honenbestez, badagoGizarte Langileek beraien jardutean, gainerako beste hiru elementuak hartzen dituzten bezala, kontuan hartu behar duen beste figura garrantzitsu bat, aliatu bezala joka dezakeena, dudarik gabekolan komunitarioa bultzatuz.
|
|
|
Sormena hamarkada luzeetan aztertu da Rhodesek (1961) zehaztutako lau dimentsioenarabera (prozesua, produktua, pertsona eta testuingurua). Ikuspegia zehazki pertsonarenganjartzen
|
duten
lanen artean,, sormen gaitasunaren eraginkortasun auto pertzepzioa? (ingelesezcreative self efficacy) ikerketa objektu esanguratsu bihurtu da azken urteetan.
|
|
|
Eskerrak, Jean Pierre Massias nire ikerketaren zuzendariari, ematen dizkidan aholku etaargibideentzat. Esker bereziak eskaini nahi nizkieke Francisco Etxeberria eta Laura PegoEHU/ UPV ko kideei, egin
|
duten
lan ikaragarriarentzat eta ikerketatik harago ireki dutenatearentzat. Segitzeko, ikerketa kide eta lagunei besarkada estu bat.
|
|
|
Azken urteetan ordea, ikergaiak merezi zuen garrantzia itzulidioten lanak eta ekimenak ugaritzen ari dira. Azpimarragarrienak Gonzalo Whilhelmik (2016) orain dela gutxi kaleratu duen eskuliburua eta 2017ko otsailean Madrilen egindako kongresuaditugu.2 Gainera, heldu diren urteetan gaia argituko
|
duten
lan gehiago etorriko direlakoaurreikuspena dago (MCE, LCR, eta OIC alderdiei buruzko doktorego tesiak martxan daude, besteak beste).
|
|
|
Hala ere, horiek ez dira euskal musika gaitzat
|
duten
lan bakarrak. Musikarien biografiak, garai konkretuagoetan oinarritzen diren lanak, doktorego tesi zenbait, artikulu akademikoak, musika bestelako gaien laguntzaile moduan agertzen den argitalpenak...
|
|
|
Euskarari buruz badira familiaren esparruan euskararen jarraipena ikertu
|
duten
lanak, nahizeta FHPren izenpean ez agertu (Hernandez, 2015). Kasaresen (2015) lanak, esate baterako, euskara j akin gabe umeak euskaraz hazten dituzten gurasoen ideologiak eta estrategiakerakusten ditu, besteak beste.
|
|
|
3Arazo hori deskribatzen
|
duten
lanek ingelesez egiten dituztenez saiakuntzak, ingelesez ere ipini ditugu haiek erakutsitako adibideak.
|
|
|
Era honetan, erantzun ezaguneko galdera bat oker erantzuten duten etiketatzaileak baztertzen dira. Metodo hau lan askotarako fidagarria izan arren, ez da baliozkoa kasu guztietan, galderairekiak
|
duten
lanetarako, adibidez. Era berean, langile maltzurrak gold standard lana sahiesteko era berriak bilatuditzakete, kontu berrietan informazioa bererabiltzeko testen galderak ikasiz (Rothwell et al., 2015) besteak beste.
|