|
2021
|
|
|
38 Pablo Gorosabelen Noticia de las Cosas Memorables de Guipúzcoa lanean (1899) 1801eko otsailean ezarri zen data, Iztuetak zehazteke uzten duena. Geroztik, bertsolaritzaren historia jorratu izan
|
duten
lanetan ontzat eman izan da data hori, baina puntu horren inguruan egindako azterketa xeheago batean, Aranburu, Bidegain, Idiakez eta Rezolak, 1802ko otsailera atzeratzen dute (1993: 48).
|
|
|
Aipatu den gisan, horitasunarena eta arinkeriarena izan da aldizkariaz egin izan den karikatura, eta luzaroan iraun du horrek, kasik gaurdaino, karikatura hori eragin
|
duten
lanek hamarkada parea beteta daukaten arren. Ohiko bi balorazio horien ondoan, ordea, kalitatearena batetik eta arinkeriarena bestetik, hirugarren alderdi bat ere, aldizkariak hartutako balio dokumentalarena, azpimarratu izan da pixkanaka azken urteetan.
|
|
|
Bideari potentziala ikusten dionez propaganda abertzalerako, olerkariek egiten
|
duten
lanean bertsoaren moldea erabiltzea gomendatzen du jarraian, gerora, ikusi den gisan, Aitzolek berari eta belaunaldi hartako hainbat olerkariri eztabaida artean eskatu zien bezala:
|
|
|
Idazle den aldetik, itzultzaileei euren lana aitortzen die: " Lan handia dago hor, eta biltegi eta iturri aberatsa da idazle batentzat itzultzaileek erregistroekin eta abarrekin azken urteotan egin
|
duten
lana" (Cano, 2013). 77 Itzulpengitzan ere jardun du, alde batetik, bere lanak autoitzultzen:
|
|
|
...izazio prozesua, eremuen arteko egitura aldaketak, eragileen posizio aniztasuna, eragileen jarduteko espazioak eta dinamikak... izango ditugu guk hizpide euskal literatura itzuliaren bilakabideaz aritzeko, eta, hain zuzen ere eremuaren errepresentazioaren gaiari helduta, literatur historiografietan itzulpena nola baliatu izan den eta euskarazko obra literarioetan itzultzailea fikzio pertsonaiatzat
|
duten
lanetako irudikatzea nolakoa izan den hartuko dugu hizpide. Izan ere, mugakide diren eta elkarri eragioten dioten eremuak diren aldetik, eremu bateko eragileek ondoko eremuko eragileak eta dinamikak islatzen edo antzeratzen baitituzte.
|
|
|
Iruditzen zait Ibarluzeak irekitako bidea funtsezkoa dugula Euskal Itzulpen Ikasketak eguneratzen eta osatzen joateko, bereziki esparru akademikoan. Itzulpenak euskal literaturari egindako ekarpen funtsezkoa inork gutxik auzitan jartzen duen honetan, ezinbestekoa dugu itzulpenaren beraren alderdi askotarikoez, bere eragin eta gizarte proiekzioaz seriotasunez hausnartuko
|
duten
lanak ugaltzen joatea. Finean, eleaniztasuna mundu populazioaren% 90k bizi duen errealitatea izanik, itzulpenak egiten duen zubi lana gure eguneroko bizitzan txertatuta dagoen gertakaria dugu.
|
|
|
Nik uste dut irakurleok asko zor diegula itzultzaileei eta urte hauetan guztietan burutu
|
duten
lanari (horretan oso nator bat Anjel Lertxundirekin), eta esango nuke euskal literaturaren egungo indarraren zati bat horren ondorio dela.
|