|
2000
|
|
|
Aldi berean, gogoratu behar da ipuinetan leku izen konkretuak eta zehatzak ere ageri direla leiendazkoekin bat ez datozenak, kontrastean bezala sartuak. Hain zuzen ere egilearen geografia pertsonalari hurbilen zaizkionak dira aipatzen dituen toki horiek, esate baterako, gai arturikoa
|
duten
ipuinetako bitan Durango eta Mugarra mendiko oinetan kokaturiko toki zehatzak aipatzen dira.
|
|
|
Horretaz gainera, eta bigarren ezaugarri moduan, elkarrekin nolabaiteko harreman tematikoa
|
duten
ipuinak zekarzkigun. Modu honetan antolatutako testuak, generoen mugak gainditu nahi ditu eta nobelatik gertu dagoen kontamoldea aurkezten digu.
|
|
|
Bi bildumetan estilo eta gaiaren aldetik lotura
|
duten
ipuinak daude, baina bigarren liburuan, ipuinak luzeagoak eta onduagoak daudela iruditu zaigu.
|
|
|
Baina, batik bat Telefono kaiolatua bildumari eskainiko diogu gure arreta. Ikutu ezkorra
|
duten
ipuinen bilduma bat osatu zuen. Luzera ezberdineko ipuin hauen artean ez dago lotura garbirik.
|
|
|
Oraingoan, Mailuix Legorburuk loturarik ez
|
duten
ipuinen bilduma eskaini digu. Ipuin batean baino gehiagotan errepikatzen diren irudiak egon arren, ez dago denen arteko uztardura jakinik.
|
|
|
4 KAPITULUA: Lotura
|
duten
ipuin bildumak
|
|
2005
|
|
|
7.1.3.1 Bidaia ardatz
|
duten
ipuin bildumak
|
|
|
7.1.3.2 Umorea ardatz
|
duten
ipuin bildumak
|
|
|
Lotura
|
duten
ipuinez gain bada marko narratibo bakar batean sartzen direnak ere, ezberdinak azaldu arren. Ipuin mota horri short story cycle21 deritzogu.
|
|
|
emakumezkoek idatzitako euskal literatura, Oihenart, 17, Eusko Ikaskuntza, Donostia) ekarri zuen euskal literaturako ipuin mota horren berri: " Horretaz gainera, eta bigarren ezaugarri moduan, elkarrekin nolabaiteko harreman tematikoa
|
duten
ipuinak zekarzkigun. Modu honetan antolatutako testuak, generoen mugak gainditu nahi ditu eta nobelatik gertu dagoen kontamoldea aurkezten digu.
|
|
|
Izenburuek salatzen duten bezala, ipuinok maitasunaren nahiz bikoteen harremanen inguruko istorioak dira. Giza harremanak hizpide
|
duten
ipuinak ditugu (bikoteen, maitasuna, jelosiak, gorrotoa...) eta beste batzuetan bezala, hauetan ere ironiak leku handia hartzen du, bada amodioa desmitifikatzeko joera handia eta eguneroko egoerak garrantzitsuak dira. Bilduma honetaz hasieratik, izenburuetatik hasita, esan genezake ironia handia dagoela, azken batean ez da izango amodioa hemen azalduko dena, ustezko maitasunaren inguruan sortutako patologia ilunak baino.
|
|
|
Desirak izango ditugu gai nagusia. Berriro ere giza harremanak ardatz
|
duten
ipuinen aurrean gaude. Hala ere, bildumak honen gainean atal bi aurkezten dizkigu:
|
|
|
• Nagusi dira kutsu sinbolikoa, lirikoa eta jarrera barnerakoia azaltzen
|
duten
ipuinak, zenbaitzuetan tradizioko ipuinen eragina antzematen da.
|
|
|
• Ironia, suspensea, fantasia eta ustekabea agertzen
|
duten
ipuinak egon arren, hauek, oro har, gutxienekoak dira.
|
|
|
• Nagusi dira narratzaile protagonista eta narratzaile orojakilea
|
duten
ipuinak.
|
|
|
Desberdinagoak ditugu, ordea, A, B, C, D progresio hutsak direnak, hemen ez dago flash back teknikarik, kontakizunak jarraitu egiten du eta amaiera aldean beste aukera bat zabaltzen da(" Arrankarien bihurritasuna"). ...tik gehien urruntzen direnak dira Inauteri, jarraipen eskeman elkarrizketa irudikatzen duena; figuratibismoz egindako irudi poemak(" Kaiolan jaio eta hazitako txoria"); tentsioa amaieraren paradoxan edo ironian duten bertso moldeak(" Baikor eta Ezkor"," Txoriak arrano jaunari") eta egitura simetriko konplexuak dituzten ipuin garrantzitsuenak, estilistikarik aberatsena
|
duten
ipuinak(" Idatz eta Mintz"," Ekidazuko astasendia"," Egiederko alegi").
|
|
|
Ipuinotan, gainera, ipuingintzaren maisu klasikoen oihartzunak ere erraz antzematen dira. Horra, esaterako," Azal azpian" Poeren" Katu beltza" ipuin harrigarria gogoratzen duena edota Txejov, Dickens eta Kafka gogoratzen
|
duten
ipuin etsigarriak, ahaztu gabe literatura unibertsaleko beste motibo ezagun asko. Izan ere, tonu mingotseko ipuinak gailentzen dira, bizitzaren alde bortitzak eta mingotsak oro har.
|