|
2000
|
|
|
Frantses eta Espainiar Estatuen mugetan jokoan dagoen apostu nagusia, berezikiCorreo eta Sud Ouest taldeen adibideen bitartez, mugaz gaindiko eta nazioartekohedabideen erdi monopolio berrien balizko sorrera da, berrerosketen bizkortzearekin, kapital komunen hartzearekin, merkataritza akordioekin eta azkenik, sektore pribatuosoa menderatzen
|
duten
hedabide talde indartsuen sorrerarekin (irrati komertzialak, PHL, PQR, aldizkari prentsa, tokian tokiko eta estatuko telebista pribatuak, ekoizpen elkarteak, ikus entzunezko materiala sortzeko elkarteak) zenbait motatako metatze prozesuak direla bide.
|
|
|
2 Bestetik, bere erreferentzia eremua modu erabakigarrian zehazten duena egunkariaren hedadura izango balitz, logikoa litzateke izaera probintziala
|
duten
hedabideek lehentasuna probintziari edo tamaina txikiagoko mailei ematea. Hala gertatzen da Hego Euskal Herriko egunkari probintzialekin.
|
|
|
Ezarriak zeuden aurrekari teoriko hauetatik abiaturik, eta gizarte garaikideetanhain hedadura zabala lortu
|
duten
hedabideen eraginaz kezkaturik, autore asko hedabideek ideia eta errepresentazioak osatzeko eta inposatzeko duten indarra azpimarratzenhasi ziren eta, halaber, egungo errealitatearen eraikuntza soziala hedabideen eraginaaztertu gabe ulertu ezin dela erakusten. Gaur egun, ikertzaile gehienek asumitzen dutehedabideek eragin erabakiorra dutela gizakiaren errealitatearen kontzeptzioan4.
|
|
|
Eta zibermerkatu honetan autoritateestatalen edo superestatalen kontrol gabeko negozio multinazionalak egiten ari dira.Liberalismoaren paradisua da. Internet e komertzioaren gune izatera pasatzen arida16 Zein da estatuaren zeregina, bere ekonomiaren parte handia bere subiranotasuna gainditzen
|
duten
hedabideetatik bideratzen denean?
|
|
|
Irrati lokalak Euskal Herrian hiri, herri, herriska eta eskualdeen estaldura egiten duten irratiak dira. Entzuleria potentzial handirik eduki ez arren, populazioaren zenbait atalentzat propio edo nahita emititzen
|
duten
hedabideak dira.
|
|
2001
|
|
|
Komunikazio gaitasunari dagokionez, beheko mailaren helburua honako hauizango da: klaseko kideekin eta ingurune hurbilekoekin euskaraz komunikatzenhasteko lehenengo urratsak ematea ahalbidetuko dieten jakintza, gaitasuna etajarrera lortzea, bestelako jendearekin sor dakizkiekeen egoera puntualetan erantzunsinpleak emateko gaitasuna eta mezuak ulertzeko estrategia batzuk eskuratzea, eta, azkenik, xede hizkuntza erabiltzen
|
duten
hedabideekin lehenengo kontaktua izatea.
|
|
2002
|
|
|
Hori historia zaharra da. Publizitatearen agerkundeagaz, egunkariek salmenta prezioa beheratu ahal izan zuten (ahal izan zutenek) publizitatearen subentzioa zeukatelako, publizitateak ekoizpen kostuen hainbatekoa ordaintzen zietelako, iragarkien bidez. Beraz, publizitatearen laguntza
|
duten
hedabideek merkeago sal dezakete produktua, edo ekoizpena hobetzeko inbertsioak egin ditzakete, konpetentziari erosoago aurre egin ahal izateko. Publizitatearen agerkundeak hedabide batzuk lagundu baldin baditu ere, beste batzuk, ostera, larrutu egin ditu, batez ere langile klasearenak edo erradikalak:
|
|
|
Lehenenego atal honetan, gizarte batean bizirik dauden hizkuntzetako bat euren orrialdeetan modu sistematikoan enoratzen
|
duten
hedabideak sailka daitezke. Hizkuntza gutxituan idatzitako artikuluak hain dira gutxi, ezen balio estatistikorik ere ez duten.
|
|
|
Ildo horretatik, orduko eta gaurko hedabideen artean dagoen berdintasuna honako hau da: kazetariek ez dute ezelako burujabetasunik lan egiteko eta lan egiten
|
duten
hedabideak erabat menpekoak dira; monarkia absolutuen garaian kondearen menpeko, eta gaur egun estatu aparatuen menpeko.
|
|
|
Konpromisoaren eskakizunak bultzatuta, egunero egunero sortzen dira hor hemenka alternatiboak izan nahi
|
duten
hedabideak. Agian, esparru txikikoak direla uste izango du norbaitek.
|
|
|
Interpretazioen oinarri soziala, gizartearen eskuetan barik, gizartearen iritzia ordezkatzen
|
duten
hedabideen esku geratu da, hein handi batean. Interpretaziorako bidea irekitzen duen kulturaren definizio operatiboa euren esku gera dadila gura dute instituzio burokratizatuek, gizakiaren esku barik.
|
|
2006
|
|
|
PLOren 10.3 artikuluak publizitate komunikazioa bideratuko
|
duten
hedabideen definizioa jasotzen du: «Publizitate hedabideak pertsona naturalak edo juridikoak, publikoak edo pribatuak izango dira, organizazio baten bitartez eta beren titulartasun euskarrien bidez edo komunikabide sozialen bidez, publizitatea hedatu ohi dutenak».
|
|
|
Hala, enpresaburu edo profesional eskaintzailea eta bezeroak izan litezkeenak lotzeko zubi nagusi bihurtzen da publizitatea, eta publiko hartzailearekiko distantzia harremanen egoera sortzen da. Mezuaren hedapenari esker da posible hori guztia, eta edozein komunikabide kolektiboren bitartez lor daiteke; bai publizitate izaera
|
duten
hedabideen bitartez (adibidez, kanpoko publizitatea, postaz egindakoa, publizitate zuzena, eta abar) bai izaera hori behin behinekoa soilik dutenen bitartez. Azken horien artean, gizarte komunikabideak daude.
|
|
2009
|
|
|
Herri komunikabideek berezkoa dute hurbiltasuna, eta horixe da gaur egungogizarte globalizatuan eskaintzen duten «plus» a, hurbilekoak izatea eta herritarrentzat hurbilekoak diren gaiak jorratzea. Informazio orokorra lantzen
|
duten
hedabideen ondoan, eguneroko errealitate hurbilari buruzko informazioa bestelako moldez landuta eskaintzen dute tokian tokiko mezu bideek. Izan ere, albisteak zenbateta lotuago egon inguru hurbilari, orduan eta arrakasta handiagoa dute irakurle etaikus entzuleen artean.
|
|
|
Informazio orokorra lantzen
|
duten
hedabideen, batez ere prentsa idatziaren, kasuan, informazio lokala, egunkari eta aldizkarien idatzizko bertsioen menpeagertzen da.
|
|
|
Euren seinalea Euskal Herri guztian (edota, Radio Vitoriaren kasuan, herrialde bakarrean) zabaltzen
|
duten
hedabideak bazter utzita, pausa dezagun orain begirada EITB taldea sortu eta urte batzuk geroago izaniko beste eztanda txiki batean; izan ere, euretako bakoitzarena askoz eragin eremu mugatuagoa izan arren, mugimendu global modura hartuta tokiko hedabideek funtsezko zeregina betetzen baitute euskararen normalizazio prozesuan 1980ko hamarraldiaren amaieraz geroztik; hedabide horien sorrera prozesu...
|
|
2011
|
|
|
Beraz, taldeak duela hamar urtehasitako prozesuaren gainean ezin daiteke behin betiko ondoriorik atera. Prozesuhorretan, berrikuntza teknologikoari dagokionez, ekoizpen eta emanaldi analogikotikdigitalerako aldaketa egin da; eta taldea osatzen
|
duten
hedabideen (telebista, irratia etaInternet) integrazioari dagokionez, euren artean sinergiak sortu dira, lehen hedabidebakoitzak bakarka lantzen zituen askotariko informazio prozesuak bateratzeko.
|
|
|
3 Elkarrizketatu beharreko pertsonen lagina segmentuka aukeratu da, berenjarduera garatzen
|
duten
hedabidearen arabera (ETB, Radio Euskadi, EuskadiIrratia eta Internet) eta EITBren egoitzen arabera (Bilbo eta Miramon/ Donostia). Lagina 110 pertsonek osatu dute.
|
|
|
Hemen, bereziki, kolektibo bakoitzak EITB taldearen konbergentzia prozesuaren egoerarengainean emandako iritzia interesatzen zaigu. Nolabait esatearren, enpresa publikoaosatzen
|
duten
hedabideen artean gertatu den integrazio maila markatzen du.
|
|
|
Egoitza Donostian eta Gasteizen
|
duten
hedabideak ez zituzten BilbokoSan Mameseko egoitzara lekualdatu. Miramongo egoitzan euskarazko irratieninstalazioak, Euskadi Irratia, Euskadi Gaztea eta Eitb Irratia, eta ETBko saioakgrabatzeko zenbait plato eta estudio daude.
|
|
|
Sortu zenez geroztik, euskal erakunde publikoak herritarren presentzia izandu xede taldea osatzen
|
duten
hedabideetan eta beren programazioetan, bi ikuspuntuzehatzetatik. Alde batetik, lehenik irrati eta telebistan, eta, ondoren, Interneten, erabiltzaileen partaidetza sustatu da eskaintzaren eduki batzuk prestatzeko.
|
|
|
Gaur egun, EITB osatzen
|
duten
hedabideak (webgunearen kasuan, beharbadanabarmenkiago) gizartearen partaidetzarako bide berritzaile bezala aurkezten dira; audientziaren eta erakundearen arteko elkarreragina eta interes komunak dituztenerabiltzaileen arteko elkarreragina errazten dituzte.
|
|
|
Gizarte eskarien eta hedabidearen aukera teknikoen arabera, taldeakhainbat adierazpen ezagutu ditu. Sortu zenez geroztik, euskal erakunde publikoakherritarren presentzia izan du xede taldea osatzen
|
duten
hedabideetan eta berenprogramazioetan, bi ikuspuntu zehatzetatik. Alde batetik, lehenik irrati etatelebistan, eta, ondoren, Interneten, erabiltzaileen partaidetza sustatu da eskaintzareneduki batzuk prestatzeko.
|
|
|
EITB osatzen
|
duten
hedabideak (webgunearen kasuan, beharbada nabarmenkiago) gizartearen partaidetzarako bide berritzaile bezala aurkezten dira; audientziareneta erakundearen arteko elkarreragina eta interes komunak dituzten erabiltzaileenarteko elkarreragina errazten dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Horregatik, merkatuan aurrera eramango duen estrategiak epe luzeko eragina neurtu behar du. Horrelakoetan, askotariko hartzaileak erakartzen asmatu
|
duten
hedabideak tokian tokiko informazioaren bitartez atxikitzen ahalegintzen dira. Azken batean, gai aniztasun berak hainbat merkatu segmentutako hartzaileei eutsiko dien bitartean, tokian tokiko informazio horrek gai aniztasunari ere helduko dio.
|
|
|
azken orduko berriak, albisteei erreparatzeko berezko ikuspegia, albistean emango ez duten informazioa, etab. Era berean, hedabidearen eginkizun sozialaren arabera, belaunaldi gazteei zuzendutako egitasmoak ere presta ditzake, hala nola material didaktikoa, sail berezitua eta bisita gidatuak. Gazteak idatzizko prentsara gerturatu nahi izan
|
duten
hedabideen kasua izaten da, batik bat (Mast, 2008: 485; Weichler, 2003:
|
|
|
Ildo horretatik, protagonista identifikagarrik ez dakarten albisteen kopurua handitzearekin batera, informazio arina (adibidez: istripuak, natur hondamendiak, elurteak zein beroaldiak) agertzen
|
duten
hedabideek gero eta Espainiako zein AEBko albiste kopuru altuagoa azaltzen dute. Adibidez, EiTBko bi hedabide publikoek 2008an aireratu zituzten Gizarte saileko albisteen herena Espainian sortua zen.
|
|
|
Euskarazko Komunikazio Egitura euskararen herria islatzen
|
duten
hedabideek osatzen dute. Beraz, Euskarazko Komunikazio Egiturak bi estaturen muga administratiboak gainditzen ditu.
|
|
|
Nafarroako euskarazko hedabideek diru laguntasun txikiak izan dituzte. Horregatik, hainbat dira azken aldian diruz itota itxi behar izan
|
duten
hedabideak: Ttipi Ttapa telebista, Nabarra eta Pulunpe aldizkariak, Esan Erran irratia?
|
|
|
Horrenbestez, Euskarazko Komunikazio Egitura azaltzeko Euskal Herria ardatz
|
duten
hedabide taldeak, herrialdea informazio gune duten hedabideak eta prentsa espezializatua aztertu ditugu. Ondorioz, Euskarazko Komunikazio Egituraren bi ezaugarri nagusiak erator daitezke.
|
|
|
Horrenbestez, Euskarazko Komunikazio Egitura azaltzeko Euskal Herria ardatz duten hedabide taldeak, herrialdea informazio gune
|
duten
hedabideak eta prentsa espezializatua aztertu ditugu. Ondorioz, Euskarazko Komunikazio Egituraren bi ezaugarri nagusiak erator daitezke.
|
|
|
Hala, enpresaburu edo profesional eskaintzailea eta bezeroak izan litezkeenak lotzeko zubi nagusi bihurtzen da publizitatea, eta publiko hartzailearekiko distantzia harremanen egoera sortzen da. Mezuaren hedapenari esker da posible hori guztia, eta edozein komunikabide kolektiboren bitartez lor daiteke; bai publizitate izaera
|
duten
hedabideen bitartez (adibidez, kanpoko publizitatea, postaz egindakoa, publizitate zuzena, eta abar) bai izaera hori behin behinekoa soilik dutenen bitartez. Azken horien artean, gizarte komunikabideak daude.
|
|
|
PLOren 8.3 artikuluak publizitate komunikazioa bideratuko
|
duten
hedabideen definizioa jasotzen du: «Publizitate hedabideak pertsona naturalak edo juridikoak, euskarrien bidez edo komunikabide sozialen bidez, publizitatea hedatu ohi dutenak».
|
|
2015
|
|
|
Kataluniako Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals, CCMA (3xl, Guernica, pintura de guerra, Els diaris de Pascal, La lista Falciani, etab.) eta Euskal Irrati Telebista, EITB (Ibil2d, Korritrans, Gruppetto, Emusik2016, etab.) (Larrondo, 2015). Transmedia ekintzek audientziarekin harreman estuagoa eta hurbilagoa bultzatzen dute eta, hortaz, oso aproposak dira izaera publikoa eta gertukoa
|
duten
hedabideentzat, aipatutakoak bezala. Sare sozialei esker, hedabideen istorioak erabiltzaileen istorio propioekin bat datoz, eta horrek ere hedabideen eta audientziaren arteko konplizitatea bultzatzen du, baita komunitate bereko kideak direlako ideia ere.
|