|
2005
|
|
|
Aurrekoaren ildotik bada, halaber, globalizazioaren alderdi ekonomiko edo politikoez gain egungo kultur forma desberdinetan zuzenean eragiten
|
duten
faktoreak ere zehatz mehatz aztertzen dituen analisi mota bat. Dagoeneko jakin badakigu globalizazioaren fenomenoarekin baterako eraldaketa sistema konplexu bat badela.
|
|
2006
|
|
|
Horretarako, irudi leialagoak eskaintzen dituzten iman indartsuagoak erabiltzen dira, eta horrek diagnostikoa eta tratamendua bideratzen ditu. Era berean, botikak eta gaixotasunaren etiopatogenia ikertzen dira, baita arrakasta edo porrot psikologikoa baldintzatzen
|
duten
faktoreak ere. Marqués de Valdecilla ospitalean, ildo horretatik, P glukoproteinadun lan ildo bati ekin zaio; izan ere, egiaztatu ahal izan denez, bere mailak gehiegizkoak badira, ekintza farmakologikoa blokeatu egiten du.
|
|
2008
|
|
|
Badira hizkuntzari egonkor eusten dioten eta aldaketarik gertatzea uzten ez
|
duten
faktoreak ere; honen zergatia topatzeko ere ezin gara gizarteari erreferentziarik egin gabe gelditu. Aldaketa gertarazi edo gerarazten duten baldintzak zein diren ikertu da, eta badirudi honetan baldintza sozialak lagungarri izan behar duela.
|
|
2009
|
|
|
Doñanaren ekarpena argi geratu zen 2008an, 48.162 hektarea ustiategi ekologiko gisa inskribatu zirenean. Gazteluk esan zuen laboreak eredu ekologiko bihurtzeak onurak dakarzkiela ekosistemei, bereziki hezeguneei; izan ere, “mantenugaien emisioak murriztean, batez ere fosforoarenak eta nitratoenak, alga toxikoen agerpena eragiten
|
duten
faktoreak ere kentzen dira, eta alga horiek mantenugai gehiegi dituzte beren labore salda onena”. Bertako arrazak Kalitate ekologikoaren zigiluan, gainera, fruituen eta larreen ekoizpena sartzen da.
|
|
2011
|
|
|
Pertsona bakoitzean kalorien ingestioa eta galtzen diren kalorien arteko oreka desberdina da. Eta oreka horretan eragina
|
duten
faktoreak ere anitzak dira: osaketa genetikoa, gehiegi jatea, jaten diren elikagaien izaera eta aktibitate fisikorik eza, besteak beste.Genetikari dagokiola obesitate mota desberdinak daude:
|
|
2015
|
|
|
edoskitzearen hasiera berandu, ordutegi murriztua eta gaueko hartunerik eza, hartualdi laburrak edo ezohikoak, edo haurrak txupeteak edo ura edo bestelako likidoak erabiltzea. Amarekin zerikusia
|
duten
faktoreak ere badaude, eta horiek haurraren elikadura eskasa eragin dezakete. Besteak beste, nekea, bere buruarengan konfiantza falta, kezka edo estres gehiegi, bularra galtzea edo haurra arbuiatzea.
|
|
|
Ikusi dugunez, elkarri lotutako hainbat mekanismok eragiten diote elikagaien kontsumoari, eta horietako asko ez dira ezagutzen. Baina Chandonek eta Wansinkek itxaropen mezu bat emititzen dute, «jendea gehiago jatera bultzatzen
|
duten
faktoreek ere gutxiago jan dezaten» uste baitute. Hau da, garrantzitsua da «elikagaien marketinaren» lau pisuak ezagutzea, alda daitezkeen alderdiez jabetzeko.
|
|
2019
|
|
|
ereduan euskara ikasitako gazteen hizkuntza jarrerei dagokienez, Ortega eta besteren (2016) liburua erreferentziazko lana da. Beste ekarpen askoren artean, hizkuntza identitate ezberdina dutenhiztun berri gazteen profilak identifikatu dituzte (euskaldun zaharra, euskalduna eta euskaldun berria), eta baita profil horietan eragiten
|
duten
faktoreak ere (besteak beste, hizkuntza gaitasuna eta harremansareak). Gazteek beren burua profil batean ala bestean kokatzeko orduan, gainera, Ortega eta bestekikusi dute gazteek beren buruari euskal hiztun gisa ematen dioten benetakotasuna eta zilegitasuna erealdagai garrantzitsuak direla.
|
|
2022
|
|
|
Horretarako, garrantzitsua da azpimarratzea gure osasuna, gure ezaugarri biologikoen arabera ez ezik, batez ere faktore politikoak, sozioekonomikoak, hezkuntzakoak, kulturalak, ingurumenekoak, lanekoak, gizarte eta familia laguntzakoak eta komunitatekoak. baita osasun sistemaren kalitatearekin eta irisgarritasunarekin zerikusia
|
duten
faktoreengatik ere. Osasun publikoak eta AESAP berriak gizarte eragile guztiekin batera lan egin behar dute, estrategia argi, erabilgarri eta eraginkorrak erabiliz.
|