|
2004
|
|
|
“Zigarroak erretzeak depresioa iragartzen du, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua duten faktoreak alde batera utzita, hala nola presio arteriala, arritmia, iskemia, gorputz masaren indizea eta kolesterol serikoaren maila”, adierazi du José Cervilla irakasleak, Londresko Unibertsitateko lankideekin batera, egindako lana. Autoreek adin handiko pertsonen lagin zabal bat hartu zuten, eta bost ebaluazio egin zizkieten 54 hilabeteko jarraipen aldi luze batean, tabakismoak eta arrisku kardiobaskularreko beste faktore batzuek depresio kasu berriak agertzean
|
duten
eragina ebaluatzeko, eta, aldez aurretik, gaixotasuna zuten pertsonak kanporatu zituzten. Ikerketaren ondorioen artean, nabarmentzekoa da kolesterol serikoaren maila baxuak depresioa izateko joera areagotzen duela.
|
|
2005
|
|
|
2002an Johannesburg en egin zen Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileran, 2010erako biodibertsitatearen galera tasa nabarmen murrizteko helburua ezarri zen, baina orain arte ez dago adostasunik helburu hori lortzen ari den ala ez neurtzeko moduari buruz. Hego Afrikako zientzialariek, orain, sistema bat proposatzen dute, giza jarduerek biodibertsitatean
|
duten
eragina ebaluatzeko “sinplea, sentikorra eta zorrotza”. Metodo hori espezie talde handien populazio mailan gertatzen diren aldaketetan oinarritzen da, eta ez desagertzean.
|
|
2007
|
|
|
Hori dela eta, Senasari eskatu dio plan bat diseina dezala “bidaiarien eskubideei dagokienez aire operadoreak (airelineak) dituen erantzukizunak betetzen dituela ikuskatzeko Administrazioak neurriak hartzen baditu, beharrezkoak diren jarduerak kudeatu eta horien jarraipena egiteko”. Enpresa publikoa arduratuko da programa aztertu eta definitzeaz, kasu bakoitzean kaltetuen kopurua eta horiek aireko sektorean
|
duten
eragina ebaluatzeko (alderdi kritikoak, ekonomikoak, lanekoak, juridikoak edo instituzionalak). Jarduteko protokoloak barne hartuko ditu agintaritza aeronautikoak garatu beharreko ekintzak eta kasuan kasuko neurrien koordinazioa, jarraipena eta ebaluazioa ezartzeko irizpideak.
|
|
2009
|
|
|
Alerta ahotsak Esparru zientifiko berean, zenbait ahotsek diote lan gehiago egin behar dela esnekiak edo kaltzioa gehigarri gisa jasotzeko, mendebaldeko munduan dagoen osasun arazo handienetako bat, hots, obesitatea, konpontzeko. 2008an, University of North Carolina at Asheville, Department of Health and Wellness, Nutritional Revicitytik, eta esnekiek edo kaltzio gehigarriek gorputz pisuan
|
duten
eragina ebaluatzen zuten 49 ikerketa zientifiko aztertu ondoren, esan zuen eskura dauden azterketa klinikoetatik datorren gaur egungo ebidentzia gehienek ez diotela laguntzen kaltzioaren edo esnekien kontsumoak duen hipotesiari. Adituen esanetan, azterketa horietatik 41ek ez zuten eragin positiborik izan, bik pisua handitu zutela erakutsi zuten, horietako batek koipe hazkuntza tasa txikiagoa izan zuen eta bostek bakarrik ikusi zuten gorputz pisu totalaren galera.
|
|
|
Azterketaren helburua zen azukrea eta kafeina duten edariek etekin intelektualean dituzten ondorioak objektiboki baloratzea, proba neuropsikologiko estandarizatuen bidez eta erresonantzia magnetiko funtzional (IRMf) bidezko irudien bidez. Proba neuropsikologikoen bidez, zenbait gaitasun neurtu ziren, hala nola informazioa prozesatzeko abiadura, eskuzko trebetasuna, ikusteko eta espaziorako gaitasuna, berehalako memoria eta arreta jarraitua. Bestalde, Espainian lehen aldiz erabiltzen dira IRMf probak kafeinak eta azukreak garunean eta haren errendimenduan
|
duten
eragina ebaluatzeko. “Azterketa aitzindaria da hau, eta IRMf erabiltzen du lehenbizikoz kafeinak eta glukosak garunaren funtzionamenduan duten eragina ebaluatzeko.
|
|
|
Bestalde, Espainian lehen aldiz erabiltzen dira IRMf probak kafeinak eta azukreak garunean eta haren errendimenduan duten eragina ebaluatzeko. “Azterketa aitzindaria da hau, eta IRMf erabiltzen du lehenbizikoz kafeinak eta glukosak garunaren funtzionamenduan
|
duten
eragina ebaluatzeko. IRMf ak, hiru milimetroko bereizmen espazial bikainaren bidez, subjektuetan ura bakarrik hartzen duten, kafeina bakarrik, glukosa edo kafeina eta glukosa konbinazioa kontuan hartuta, burmuineko jardueraren eredu desberdina dagoen detektatzeko aukera ematen du.
|
|
|
Lau urteko lanaren ondoren, Biodibertsitatea Fundazioak eta Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiak (CSIC) azterketa bat egin dute Cabrerako Artxipelagoko Parke Nazionalean sartutako algen inbasioari buruz. Proiektuak alga horiek habitatean eta Artxipelagoko ekosistemako lehentasunezko eta bertako espezieetan
|
duten
eragina ebaluatu du. Ekimen horren helburua izan da hiru alga aloktono inbaditzaileren hedapen dinamika zehaztea Caulerpa racemosa, Lophocladia lallemandii eta Womersleyella setacea Cabrerako Parke Nazionalean, eta itsas komunitateetan duten eragina egiaztatzea.
|
|
|
Sistema proba esperimentaletan dago, bai kontrolatuetan, bai bide urbanoetan eta zeharbideetan. Proba kontrolatuen bidez, ibilgailu mota desberdinen portaera aztertu nahi da, Speed Kidneyren geometriaren arabera, eta gidarietan eta ingurunean
|
duten
eragina ebaluatu. Bien bitartean, zeharbideetako probekin, erabiltzaileek sistema berriaren onarpen maila ebaluatu nahi da, baita gidariek egoera errealetan duten portaera ere.
|
|
2010
|
|
|
Konposatu horiek antozianinak, flavonoideak, flavanolak eta flavonolak, indolak, indolamina eta beste batzuen artean zaporea, kolorea eta beste propietate sentsorial batzuk ematen dituzte, hala nola mingostasuna edo gozotasuna eta frutaren astringentzia, eta balio erantsia dute giza osasunaren antioxidatzaile eta babesle gisa. Azken hamarkadetan, ikerketa ugari egin dira antioxidatzaileen rola eta horiek dituzten elikagaiek patologia degeneratiboetan, hala nola bihotz hodietan eta minbizian, eta zahartze prozesu naturalari lotutako narriadura fisiologikoan
|
duten
eragina ebaluatzeko. Kataraten edo nerbio sistemaren asalduren kasua da hori, baita azala garaia baino lehen zahartzea ere, are gehiago eguzkiak eragin handiagoa duenean.
|
|
|
Dietaren, hesteetako bakterioen eta alergien arteko lotura argitzeko, Europan lan bat egin da, INFABIO proiektua. Proiektu horren helburua izan da eremu geografikoak eta elikatzeko moduak, besteak beste, umeetan mikrobiota fekalaren osaeran
|
duten
eragina ebaluatzea. Horretarako, gutxienez sei asteko adina duten 606 infanteren gorozkien laginak hartu dira.
|
|
|
Bizitza baliagarriaren azterketa Bizitza erabilgarria zehazteko azterketak funtsezkoak dira elikagaien sektorean. Produktu berri bat merkaturatzeko eta jada kontsumitutako elikagaien egonkortasunean ekoizpen prozesuen aldaketek edo birformulazioek
|
duten
eragina ebaluatzeko erabiltzen dira. Azterketa horiek, prozedura zientifikoetan oinarrituak, produktu jakin bakoitzera egokitu behar dira, produktu bakoitza kontserbatu bitartean izan dituen aldaketak eta haren kalitatean eragina dutenak zehazteko.
|
|
2012
|
|
|
– Langileen osasunean lan baldintzek
|
duten
eragina ebaluatzeko nahitaezkoa denean.
|
|
|
Tratamendu antibiotikoak eta sukarraren aurkako txertoak ardi aziendan
|
duten
eragina ebaluatzen dute
|
|
|
Neiker Tecnalia Nekazaritzako Ikerketa eta Garapenerako Euskal Erakundeko zientzialariek tratamendu antibiotikoak eta txertaketak ardien sukarra kontrolatzeko
|
duten
eragina ebaluatu dute. “Gaixotasun hori kontrolatzea oso garrantzitsua da abeltzaintza sektorearentzat; izan ere, erraz transmititzen da animalien artean, eta galera ekonomiko handiak eragiten ditu, batez ere, kutsatutako azienda ukitzen duten pertsonak kutsa daitezkeelako”, azaldu zuen Neiker ek.
|
|
2014
|
|
|
Etengabeko bilakaera Emaitza horiek eskuan, EFSAko adituek ondorioztatu dute «epidemiologia molekular modernoak» lagundu dezakeela zehazten patogenoen alderdi genomikoen zeregina zein den. Informazio horrekin, mahats zurien segimendua egin daiteke, eta elikadura katean
|
duten
eragina ebaluatu. Kontuan izan behar da bakterio guztiak aldaketa genetikoen mende daudela, batzuetan mutazioaren bidez, eta beste batzuetan, elementu genetikoak erosi edo galtzearen ondorioz.
|
|
2020
|
|
|
�uek urmaelaren ekosisteman sortzen
|
duten
eragina ebaluatzeko beste ikuspegi bat hartu behar da.
|
|
2022
|
|
|
Europako araudi berria Lasterbidea greenwashing, enpresa askoren ingurumen garbiketa hori, Europako Itun Berdea —EBk 2019tik trantsizio ekologikorako bidean egiten duen ibilbide orriak ezartzen du: “Adierazpen berdeak” egiten dituzten enpresek metodologia estandar baten bidez justifikatu behar dituzte, ingurumenean
|
duten
eragina ebaluatzeko. 2022ko uztaileko trantsizio ekologikorako kontsumitzaileen jabekuntzari buruzko Europako Zuzentarauaren proposamena debekatzen du ingurumen baieztapen bagoak eta generikoak egitea, hala nola “ingurumena errespetatzen duena”, “oihartzuna” edo “berdea” Produktuaren edo merkatariaren ingurumen jarduera bikaina frogatu ezin denean.... Halaber, debekatzen ditu borondatezko iraunkortasun etiketak, hirugarren batek egiaztatu ez baditu eta agintariek ezarri ez badituzte.
|