|
2005
|
|
|
Herri batean, Korrika, heldu da, pasatzen da, eta badoa. Baina bost minutu horiek daukaten magia guztia eta sortzen
|
duten
emozio hori posible izan dadin aurretik bi urteko lan bat dago. Jende mordoaren lana, oraintxe bostehun bat pertsona ariko dira Korrika lanetan murgilduta.
|
|
|
Denok dakigu, dio Beglek? zein indar
|
duten
emozio haundiekin gordetako oroimenak, eta gaztetako adibidea jartzen du: norberak entzun zuen kantua lehenengo musua eman zuenean.
|
|
2006
|
|
|
Gertatzen den guztia ez da betiko galtzen. Gure nortasuna osatzen
|
duten
emozioak eta esperientziak artxibatzeaz arduratzen da memoria. Estatu Batuetako zientzialariek, ordea, agerian utzi dute elementu asaldatzaileak eguneroko gertaerak baino hobeto inprimatzen direla memorian, eta kezkak edo aurkezpen txarrak ere oroitzapen faltsuak sortzeko gai direla.
|
|
2009
|
|
|
Gero eta ikerketa multzozabalago bat enpirikoki frogatzen ari da emozioen espresioa onuragarria dela osoosasunarentzat (Eisenberg, 2003; Panagopoulou, Kersbergen eta Maes, 2002; Pennebaker, 1993; Ryff eta Singer, 2003), eta kontrakoa ere, hau da, emozioeninhibizioa ez dela osasungarria (Butler et al., 2003; Kemeny, 2007). Horrela, emakumezkoek egoera estresagarrietan emozioetara bideratutako aurre egitea gauzatuko luketenean osasunarentzako erantzun babesgarri eta egokitzailea gauzatukolukete, eta kontrakoa ere, egoera estresagarrien aurrean gizonezkoek aurrera eramaten
|
duten
emozioen inhibizioa eta problemetara zuzendutako aurre egitea ez dabeti egokitzailea eta osasungarria izango.
|
|
|
Eraberean, diferentzia esanguratsuak daude mutilen eta nesken artean aurpegikoadierazpenen bidez haserrea, tristura eta alaitasuna ezagutzeko. Gizakiek errazenezagutzen
|
duten
emozioa alaitasuna da (Katsikitis, Pilowsky eta Innes, 1997). Azkarrena ezagutzen dutena, berriz, haserrea (Ohman, Lundqvist eta Esteves, 2001). Emakumeek erraztasun gehiagoz ezagutzen dituzte alaitasuna adieraztenduten aurpegi adierazpenak; gizonek errazago irakurtzen dituzte haserrearenadierazpenak.
|
|
|
Pubertarora bitartean mutil eta neskek usaimen gaitasun beradute. Baina, pubertaroan ezberdintasunak agertzen dira, estrogenoen igoerari esker.Emakumeen usaimeneko atal bomeronasalak gizonenak baino hobeto usaintzenditu musketa eta gizonaren feromonen antza duten lurrinak, baita desira sexuala, beldurra, haserrea edo tristura agertzen
|
duten
emozioen feronomak ere. McClintock doktoreak (1971) egindako ikerketa batean, erresidentzia unibertsitario batekoikasle oso lagunen hilekoak sinkronizatuak zeudela ikusi zen.
|
|
2010
|
|
|
Horrela, erreferentzia egiten diete biktimak eduki ditzakeen emozioei. Hauek lotuta daude indarkeriaren ondoriodirenminetasufrimenduarekin (n= 28; %22, 4), belduretaizuarekin (n= 17; %13, 6) etadefentsarikezarekin (n= 17; %13, 6). Erabereantristura (n= 16;% 12,8), inpotentzia (n= 18;% 14,4) eta amorru egoerak (n= 15;% 12) agertzen dira eragiten
|
duten
emozio bezala.
|
|
2011
|
|
|
Eztabaida taldeetan ere, nerabeen artean nork bere burua ikus entzule aktibotzat hartzen zuen eta, bereziki, parte hartzea eta elkarreragina ahalbidetzen dituzten teknologia digitalen kontzientzia zuten egiaztatzea genuen helburu. Horretarako, ikus entzunezko mezuak jasotzean eta balioestean, parte hartzen
|
duten
emozioak, arrazoibideak eta testuinguruak ikuspuntu kritikotik baloratzeko gaitasunari erreparatu genion gazteen diskurtsoetan.
|
|
|
Audientzia eta errezepzioa. Nork bere burua ikus entzule aktibotzat hartzea, bereziki, parte hartzea eta elkarreragina ahalbidetzen dituzten teknologia digitalak erabilita; ikus entzunezko mezuak jasotzean eta balioestean parte hartzen
|
duten
emozioak, arrazoibideak eta testuinguruak ikuspuntu kritikotik baloratzeko gaitasuna.
|
|
|
M. Douglasek, aldiz, sinbolo kondentsatuak errituetan agertzen direla esango digu. Arauak, balioak eta nahiak kondentsatu, preskribitutakoa guragarri bihurtu eta jendea mugiarazten
|
duten
emozioz beteriko tresnak dira sinbolo kondentsatuak.
|
|
|
" Fluxus taldearekin batera egingo dituen ekintzetan, jende asko suminarazten
|
duten
emozioak probokatzen ditu: detergente hautsez bete ondoren motozerrekin birrintzen dituen pianoak, bihotza zuzenean erauzten dien animalia hilak, gantza, telebista ñirñirkariak, oihu primitiboak, danbatekoak... askotariko erokeriak.
|
|
2012
|
|
|
– Alderdi afektiboa. Asetasuneko/ asegabetasuneko sentimenduei buruz ari da; hau da, pertsonek bizi ohi ditugun eta gure gogo aldartean eragina
|
duten
emozio positiboei/ negatiboei buruz.
|
|
2013
|
|
|
Baina beste behin araua inertziaz hausten dugu, eta ez gara gai hitza jostailutzat hartuta norberaren letrak ez dituenarekin etengabe jolas egiteko. Gure artean politika tabu bat delako irauten du gatazkak hainbeste urtez, talka egiten
|
duten
emozio kontrajarriak barruan gordetzea ohikoegi bihurtu bailitzan.
|
|
|
Claudia López de Hunnek azaldu duenez, EOS Claudia López de Hunnek azaldu duenez, EOS zentroko psikologoak (Orientazio Psikologikoko Institutua) «hitzik jarri ezin
|
duten
emozioak proiektatzen ditu haietan». Barne mundua paper zurian iraultzen dute.
|
|
|
Hortik harago, gainerako jardun guztietan ere belaun izan nahiak dena bustitzen du. Batzuetan gehiegizkoa eta dena da zerbait berria dakartenek, edo gaztetxoenek, edo ‘promesek’ sortzen
|
duten
emozio aldekoa.
|
|
|
Bizitza ez nuen nik asmatu, baina nire bizitza nik bizi behar badut, zerbait sortzen ari naizela iruditzen zait, nahiz eta kaduzitate epea izan nire ekarpenak Heriotza ez nuen nik asmatu, baina bizitza sortu nuen sustrai beretik sortuko dut sentimen galduetatik ihes egiteko pentsamendu bat, nire burua engainatzeko pentsamendua Gizabanako bakoitza kolore jakin bat dela, adibidez: islatzen
|
duten
emozioa argiaren intentsitatearekin islatzen dute
|
|
2016
|
|
|
Konturatzen al gara Euskal Herriko umeek kulturarekin duten ohiko kontaktua eta beraren ondorioz sor daitezkeen gozamena eta atxikimendua erdal kulturaren bidez egiten dutela nagusiki? Literaturaren plazera, zinemaren zirrara, telesaio ezin utzizko horiek duten indarra?, alegia, gazte garaia markatzen
|
duten
emozioak eta bizipenak euskaraz ez eta beste hizkuntzetan bizi dituztela?
|
|
2017
|
|
|
Dolua, azken finean, hildakoaren gabeziak eragindako mina beste modu batez gordetzea da. Dolua oroimen arazo bat da, eta ez uste izaten den moduan, denborak oroitzapena ezabatzen duelakoz, baizik eta gordetzen den bakoitzean gordetzeko unea inguratzen
|
duten
emozio ez traumatikoez atxikirik birgordetzen delakoz. Nonbait, halaxe uste dute adituek –ez dago esan beharrik, ni ez naiz aditua–”.
|
|
2018
|
|
|
Igor Ahedo soziologoa da solaskidea, zientzia politikoetako doktorea. Haren hitzek biluzi nahi dute maiz matxismoa dagoela ustez jaiek eragiten
|
duten
emozioaren atzean ere. –Kontu horiek emozionalak direla diogunean, ez dugu esan nahi irrazionalak direnik, baizik eta boterearen espresiorik garatuena direla; gorputzera garamatzate, emozioetara?.
|
|
2019
|
|
|
Zirkuetatik salbatutako piztiak zaintzen dituen erakunde baten bideoak ere erakutsi dizkit. Hunkitu egiten da jaiotzatik kaioletan egon eta lehen aldiz lurra ukitzean tigre kumeek ageri
|
duten
emozioa ikustean.
|
|
2020
|
|
|
Arrisku bereziko gune bat dago hor, maila pertsonalean eta talde gisa saihestu behar duguna. Neke pandemikoak osasun agintariek gomendatutakoa oztopatzen
|
duten
emozioak eta portaerak sortzen ditu”, onartu du José Antonio Luengo psikologoak. Irudia:
|
|
2021
|
|
|
Hortaz, eskolak ez ditu umeak zoriontsu sentiarazi behar, aske eta autonomo gisa tratatu behar, gizarteratzeko, psikologikoki garatzeko, askatasunaren eta autonomiaren bidean jartzeko eta zoriontsu bilakatzeko tresnak eskaini baizik. Batetik, erabaki sozialak hartzea errazten
|
duten
emozioen eta pentsamenduen katean jariakortasuna ikasi edo eskuratu lukete eta, bestetik, askatasunaren mugak zeintzuk diren ere, jokaera eta ekintzak, erantzun emozionalak, kontrolatzen ikasteko. Laburbilduz, eskolak nork bere buruaren kontrola izateko tresnak eskaini lituzke, hots, egiten, pentsatzen eta sentitzen denaren gaineko kontrola izateko edo kudeatzeko behar beste erreminta.
|
|
|
Honako hauek dira osasun arloan aplika daitezkeen prebentzio neurriak (Serrano eta Ibañez, 2015): Formakuntza ikastaroak sustatzea osasun arloko profesionalentzat eta erabiltzaileentzat, adimen emozionalaren gaia barnebilduz. Osasun gaietan etengabeko ezagutza teorikoa bermatzea. ...t eta erabiltzaileentzat. Eskuragarri dauden baliabide psikosozialei buruzko gida prestatzea, bai erabiltzaileentzat bai haien familia eta profesionalentzat. Pertsona profesionalen kudeaketa emozional egokia lortzeko hausnarketarako inguruneak bultzatzea. Beren karguan pertsonak dituzten langileei pertsonen arteko harremanetan formakuntza ematea eta, batez ere, beste langileekin harremanak izateko
|
duten
emozioen kudeaketan formakuntza ematea. Emozioetan eragina duten kausetan sakondu eta ikertzea, horrekin lotutako ondorio kaltegarriak gutxitzeko. Osasun arloan denbora gehien daramaten profesionalen esperientziak transmititzea sustatzea, modu egituratu, zientifiko eta produktiboan.
|
|
2022
|
|
|
Hegan egin nahi izan dute parte hartzen duten artistek ere. " Hegaztien hegaldiaren zain zeruari behatzen diotenek sentitzen
|
duten
emozioa" eragitea dute helburu.
|
|
|
" 4 Sasuak" emanalditik landa," Aztarnak" deitu diskoa publikatu berri du. Marina Beheretchek eraman duen proiektu berrian, Ipar Euskal Herriko beste artista lagunez inguratu da, diskoan euskal musika arlo desberdinak agertzen dira, hemengo paisaiak, tradizioak eta bizitza animatzen
|
duten
emozioak idurikatzen ditu. Bizi dituenak dira agertzen, obra batzuen bila ibiltzen da, klasikoa eta herrikoia uztartuz, ondotik zein musika tresna erabili finkatzen du.
|
|
2023
|
|
|
«, azaltzen du Fernándezek. Alderdi horiek guztiak imajinatzean, sentimenduekin lotzen diren eta ilusioa elikatzen
|
duten
emozioak sentitzen dira. «Eta are gehiago!
|