|
2002
|
|
|
Hitz horiek ahoskatu egin ziren Asturiasko Printzerriko Onkologia Unibertsitate Institutuak eritasun horri buruz antolatutako nazioarteko lehen sinposioan; 300 pertsona bildu ziren joan den asteazkenetik ostiralera, Oviedoko Auditorioan. Hala ere, epidemiologo horrek ziurtatu zuen biriketako minbizia
|
duten
emakumeen kopurua ez dela gizonezkoenaren maila berera iritsiko. Gainera, emakumeak erretzen hasi diren beste herrialde batzuetan ere esperientziak erakutsi du hori.
|
|
2006
|
|
|
Behazun xixkuan eta hodietan harriak osatzea emakumezkoen gaitza omen da gaixotasuna nozitzen
|
duten
emakumeen kopurua gizonezkoena baino bi eta hiru halakoa da eta, pertsonak adinean aurrera egin ahala, ugaldu egiten da.
|
|
|
Aspaldi honetan, dena dela, emakumeen patologia ugaldu egin da, erretzen
|
duten
emakumeen kopuruak gora egin duelako, seguruenik.
|
|
|
Kontuan hartu behar da Hondurasen bizirik jaiotako 100.000 haurretik 110ekoa dela amen heriotza tasa (Espainian lau dira bizirik jaiotakoak), eta, gutxitu bada ere, prebenitu daitezkeen arrazoiek (hemorragiek, infekzioek eta GIB/ hiesak) heriotzen jarraitzen dute. Nabarmentzekoa da, halaber, eremu horretan umetokiko edo zeruko minbizia
|
duten
emakumeen kopurua, bizi erritmoaren eta osasun estaldura eskasaren ondorioz. Bizkaiko medicusmundi horren aurrean, azpimarratu du Hondurasek Aukera Berdintasunari buruzko Legea, Etxeko Indarkeriari buruzko Legea eta Genero Ekitateari buruzko Plana dituela, garapen alderdi guztiak eta emakumeen osasuna barne hartzen dituena, bai osasun zerbitzuak eskuratzeari dagokionez, bai emakumeei ematen zaien laguntza hobetzeari dagokionez, bai eta osasunean dituzten arazo espezifikoei dagokienez ere.
|
|
2008
|
|
|
Baina, tabakoarekiko, emakumearen azturak aldatu direnez, eragina nozituko
|
duten
emakumeen kopurua handituko dela aurreikusten da.
|
|
2009
|
|
|
Etengabe hazi da arrisku egoera berezian egoteagatik Herrizaingo Sailaren eskutik eskolta jaso
|
duten
emakumeen kopurua. 2004an, zerbitzu iraunkor hori eskaintzen hasi zirenean, 4 ziren bizkartzaina zuten emakumeak.
|
|
|
Horiek denborarekin berriro ekiten diote kirolari, baina badakite denbora pasatu izanak berriro kirola egiten hastean eragina duela, eta horregatikaerobic a bezalako kirolen alde egiten dute apustu. Ondorioz, kirol mota hori egiten
|
duten
emakumeen kopurua nahiko handia izan ohi da eta, nahiz eta aerobic apraktikatzeak hileko diru kopuru baten ordainketa eskatu, kirol horrek, alde batetik, ez die emakumeei inolako lotura pertsonalik eskatzen (taldeko kirol batekeskatuko liekeen loturarekin alderatuz) eta, bestetik, asteburuak libre izaten dituzte (Diez eta Guisasola, 2002).
|
|
|
Emakumeek zein gizonek kirol ekintzetan parte hartzeko eskubide beraduten arren, errealitateak oraindik ere sexuen arteko ezberdintasun handiak daudela esaten digu, arlo hau tradizioz maskulinoa izan baita maila guztietan. Azkenurteetan, kirola egiten
|
duten
emakumeen kopurua areagotu egin da, baina hala ere, egun Euskadin soilik emakumeen% 12k egiten du kirola asteko egunen batean; aldiz, gizonen tasa% 20,7 da. Federazioen eremuari dagokionez, federatutako pertsonetatik soilik% 18 dira emakumeak (Emakunde Emakumearen EuskalErakundea, 2006).
|
|
2010
|
|
|
Kontuan izan kirol honek ez duela jarraipenik, ez duela historiarik gure artean, eta mutilen artean berria bada, are gehiago nesken artean. Aurretik izan ez bazuen atzetik ere borroka praktikatzen
|
duten
emakume kopurua eskasa da. Nire pisuan, 72 kiloko modalitatean, ez dago jarraipenik.
|
|
2011
|
|
|
Martxoaren 8an abokatu batzuek eman zuten hitzaldi batean izan nintzen eta haiek garbi esan ziguten: lege hau beren mesederako injustuki erabiltzen
|
duten
emakumeen kopurua ez da kontuan hartzekoa, banaka batzuk baino ez dira, oso oso kopuru txikia da indarkeria matxistaren aurkako legeaz abusatzen duten emakumeen kopurua. Baina emakumeen aldeko lege edo arau bat ateratzen den bakoitzean segituan belduratzen gara eta esaten dugu" eta gizon gaixoak?"," eta haserretzen badira?"," ez gara pasatzen ariko, ezta?"...
|
|
|
Martxoaren 8an abokatu batzuek eman zuten hitzaldi batean izan nintzen eta haiek garbi esan ziguten: lege hau beren mesederako injustuki erabiltzen duten emakumeen kopurua ez da kontuan hartzekoa, banaka batzuk baino ez dira, oso oso kopuru txikia da indarkeria matxistaren aurkako legeaz abusatzen
|
duten
emakumeen kopurua. Baina emakumeen aldeko lege edo arau bat ateratzen den bakoitzean segituan belduratzen gara eta esaten dugu" eta gizon gaixoak?"," eta haserretzen badira?"," ez gara pasatzen ariko, ezta?"...
|
|
|
Genero indarkeria jasan
|
duten
emakumeen kopuruak% 10 gora egin du lehen sei hilabeteetan, 2010eko datuekin alderatua. Guztira, 1.952 emakumek jasan dituzte erasoak, batzuek behin baino gehiagotan, eta sasoi horretan 2.357 biktimizazio izan dira guztira.
|
|
|
Nahastea aurkezten
|
duten
emakumeen kopurua gizonena baino apur bat handiagoa izaten da (Manschreck, 1996; Yamada, Nakajima eta Noguchi, 1998). Sexuen arabera eldarnioaren edukiak ere desberdinak izan ohi dira.
|
|
2012
|
|
|
«Legea martxan jarri zenetik hamar urte pasatu diren honetan, Nafarroan hamar emakume baino gehiago hil dituzte. Indarkeria pairatzen
|
duten
emakumeen kopurua, gainera, handituz doa. Horrek argi erakusten digu sasi neurri horiek ez direla nahikoa».
|
|
2013
|
|
|
Lehenik eta behin, esan behar da emakumeak, aurrez gaixoak eta mendekoak zaindu izan dituztelako, eta, baita urte gehiago egiten dituztelako ere (asko alargunak ere badira), eta, beraz, prekarietate egoera handiagoan daudelako, parte hartzaileago agertzen direla hiltzeko prozesuetan. Esan berri dudana landa lanak zein estatistikek berresten dute, beren bizi testamentua egiten
|
duten
emakumeen kopurua gizonena halako bi baita. DHE/ DMD elkartean, EAEn, emakumeen parte hartzea gizonena halako bi da alde handiz; emakumeak izan dira, gizonak baino askoz ere gehiagotan, arrazoi nagusia errukia duten eutanasia praktiketan esku hartu dutenak edo zainketa lanak egin dituztenak.
|
|
|
Gehiegizko pisua (gorputz masaren indizea – GMI – 25 kg/ m² edo handiagoa), obesitatea (30 kg/ m² edo handiagoa), arrisku faktore ohikoenak dira. Gizentasunaren prebalentzia gero eta handiagoa da mundu osoan, eta, beraz, baliteke haurdunaldiko diabetesa
|
duten
emakumeen kopuruak ere gora egitea. Gehiegizko pisua haurdunaldian.
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, Camps-ek dioenez, krisiak azken urteetan hainbat profil izan zituen langabezian, hala nola denbora luzeko langabetuak eta etxekoandreak ere, udako kontratazioaren hazkundea aprobetxatzen saiatuko zirenak. Izan ere, EPAko datuen bilakaerari erreparatuz gero, 2008tik milioi bat baino gehiago jaitsi da lan hori baino egiten ez
|
duten
emakumeen kopurua. 6 Non aurkitu lana uda honetan?
|
|
|
Gogoan izan behar da, halaber, 15 urtetik beherako 30 milioi neska baino gehiago emakumeen mutilazio genitala jasateko arriskuan daudela eta 130 milioi baino gehiago daudela. Egoera larria Espainian Genero indarkeriatik irtetea lortzen
|
duten
emakumeen kopurua handitu egin da Espainian, aurten, 48 emakume hil dira genero indarkeriagatik. Genero Indarkeriari buruzko Gobernuaren Ordezkaritzak argitaratutako 2015eko Emakumearen aurkako Indarkeriari buruzko Makroinkestaren arabera, azken urtean 16 urte eta gehiagoko Espainian bizi diren emakumeen %15, 5ek adierazi du indarkeria fisikoa, sexuala edo bikoteren baten edo bikotekide ohiren baten beldurra jasan duela bizitzako uneren batean.
|
|
2016
|
|
|
ume hazle bat kontratatu edo haurtxoaren laguntza bilatu, beste ugaztunen esne aldatua erabiltzen zen edo, azken garaietan, formula esneak. Azken urteotan, ordea, handitu egin da seme alaben bularra eman nahi
|
duten
emakumeen kopurua, eta baita amaren esnearen etekinen ikerketan egindako aurrerapenek ere, eta, horregatik, «azaldu du, modu zientifikoan, berriro hartu eta aztertu direla mihi txiki motz baten inplikazioak». Mihi txakur motzak eragindako arazoak Ankillogosia eragiten duen arazo nagusia da bularra ematean haurrak bularra gaizki hartzen duela.
|
|
|
Araban indarkeria matxistaren salaketen kopurua %20 baino gehiago igo da azken urtean. Laguntza eskatzen
|
duten
emakumeen kopurua gorantz doala pentsa genezake edo gizonek biolentzia gehiago erabiltzen dutela emakumeen kontra. Mugimendu feministan duzun esperientziatik, zer uste duzu gertatzen ari dela?
|
|
|
Antolatzaileak gustura agertu dira lasterketak emandakoarekin. Gora doa izena ematen
|
duten
emakumeen kopurua. Parte hartzaileen %20 izan dira emakumeak aurtengo lasterketan.
|
|
2017
|
|
|
langabezia dago, alegia. Egia da industria sektoreko gizonezko langileak gutxitzearekin batera zerbitzuen sektore zabalean jarduten
|
duten
emakumeen kopuruak gora egin duela, baina, lehen aipatu bezala, sektore horretako produktibitatea txikiagoa da industriakoa baino, besteak beste ekoizpenaren ikuspegi patriarkala dela eta. Horregatik sailkatzen dira gizarte zerbitzuak, emakumeek lehen doan egiten zituztenak, gizarte gastuen multzoan, inbertsio produktiboen multzoan sailkatu ordez.
|
|
|
Igoera mundu zabalean ageri da (7), esaterako, AEBn urtero 6,6 milioi emakumek jasaten dute bihotz hodietako gaixotasunen bat, emakumeen artean heriotza eta morbilitate kausa nagusia delarik. Emakumearen adina dena dela ere, AEBn IAren lehenengo urtean emakume gehiago hilko dira gizonezkoak baino(% 26 vs% 19); lehenengo 5 urteetan hil edo bihotz gutxiegitasuna, edo iktusa jasango
|
duten
emakumeen kopurua ere handiagoa izango da(% 47 vs% 36).
|
|
|
BIHOTZEZ sarea ezarri zenetik LAIK bidez artatzen diren gaixoen kopurua handitu egin da, baita MIA jasaten
|
duten
emakumeen kopurua ere. Geroz eta emakume gehiago artatzen dira bai zenbaki absolutuetan baita erlatiboetan ere, gaur egun bihotzekoa jasaten dutenen herena dira emakumeak.
|
|
2018
|
|
|
Emakumeen datua hain apala izatearen arrazoia hainbat faktoretan bilatu behar dela nabarmendu du: soldatetan, lan jarduera ez
|
duten
emakumeen kopuruan, lanaldi murriztua duten emakumeen zenbatekoan, lanbide motan, aldi batekotasunean...
|
|
|
Gidatzeko baimena
|
duten
emakumeen kopuruan ikusten da horren ondorioetako bat. Herri txikietan handiagoa da kopurua:
|
|
|
Babesa eskatu
|
duten
emakumeen kopurua handitu egin da 2016tik 2017ra, %9, 6 Eta atzera botatakoen portzentajea ere bai: %36 izan ziren 2016an.
|
|
2019
|
|
|
Ikusi behar litzateke ea datozen urteetan joera hori mantendu egiten den edo 2018koa salbuespen bat izan ote daitekeen. Hala ere, hiltzen diren emakumeak asko izan arren, genero indarkeria jasaten
|
duten
emakumeen kopurua askoz ere handiagoa da, soilik kasurik larrienak iristen baitira erailketara. Baina zenbat emakumek jasaten dute indarkeria mota hau?
|
|
2022
|
|
|
Lanaldi osoko kontratu mugagabea duten langileei bakarrik aplikatuko zaie. Hori bai, proiektuan parte hartzen
|
duten
emakumeen kopurua plantilla osoan dagoen genero banaketaren ehunekoari egokituko zaiola bermatu da. Laguntza horietarako deialdia, datorren urtearen hasierarako aurreikusia, eta kudeaketa Industria Antolaketarako Eskola Fundazioak (HEO) eginen du.
|
|
2023
|
|
|
Japoniako Gobernuak aspalditik daki joera horren berri, eta orain azken aukera izango du jaiotza tasa gero eta txikiagoen joera iraultzeko eta ugaltzeko adina
|
duten
emakumeen kopurua atzera bueltarik gabeko puntura iristea eragozteko, horraino heltzen bada baita irauli gainbehera demografikoa.
|