|
2002
|
|
|
Sarragoa izeneko hirugarren gunean, musika animazioa, Oketa Alai dantza taldearen emankizuna, pailazoen emanaldia eta Andoni Egaña, Igor Elortza, Unai Iturriaga eta Sebastian Lizaso bertsolariek eskainiko
|
duten
bertso saioaz gozatzeko parada izango da goiz partean. Arratsaldean, berriz, antzerkia, pailazoak, musika animazioa Larrain eta Txatunga Benbe taldeen eskutik eta Alaitz eta Maiderren zuzeneko emanaldia izango dira.
|
|
2003
|
|
|
Trikiti eta pandero ikastaroak, txalaparta ikastaroa, informatika, bertsolaritza, zeramika eta beste hainbat tailer egingo dira. Ekitaldi nagusia uztailaren 17an, astezkena, egingo
|
duten
bertso drama izango da, non Asier Otamendi, Ruben Sanchez, Iñaki Biñaspre eta Irati Andak parte hartuko duten. Tertulia kafea eta pilota partida ere izango dira.
|
|
2005
|
|
|
Desberdinagoak ditugu, ordea, A, B, C, D progresio hutsak direnak, hemen ez dago flash back teknikarik, kontakizunak jarraitu egiten du eta amaiera aldean beste aukera bat zabaltzen da(" Arrankarien bihurritasuna"). Bestalde, eskema hauetatik gehien urruntzen direnak dira Inauteri, jarraipen eskeman elkarrizketa irudikatzen duena; figuratibismoz egindako irudi poemak(" Kaiolan jaio eta hazitako txoria"); tentsioa amaieraren paradoxan edo ironian
|
duten
bertso moldeak(" Baikor eta Ezkor"," Txoriak arrano jaunari") eta egitura simetriko konplexuak dituzten ipuin garrantzitsuenak, estilistikarik aberatsena duten ipuinak(" Idatz eta Mintz"," Ekidazuko astasendia"," Egiederko alegi").
|
|
2006
|
|
|
Zabaleta AuzolanGaur iluntzerako antolatu
|
duten
Bertso Afari merienda egiteko auzotarrei eta bertaratu nahi duten guztiei etxetik jakiak (tortilla patatak, urdai azpikoa, txorizoa, bizkotxoak…) eraman behar direla gogorarazi nahi dute. Kafea eta edaria elkarteak jarriko ditu.Lasartearra Elkarteko Batzar OrokorraZuzendaritza Batzordeak dei egiten die bazkide guztiei igandean, urtarrilaren 15ean, egingo den urteko Batzar Orokorrera.
|
|
2008
|
|
|
Jarraitzaile ugari ditu bertsolaritzak Iurretan, eta antolatzaileek kontutan hartzen dute hori. Horretaz konturatzeko, urriaren 4rako antolatu
|
duten
bertso saioari begiratzea besterik ez dago; bertan Andoni Egaña, Unai Iturriaga, Amets Arzallus, Xabi Paya, Jon Maia eta Miren Amurizak abestuko dute. Gai jartzaile lanetan Maite Berriozabal ariko da.
|
|
2009
|
|
|
Balendin Enbeita, Lopategi, Lazkao Txiki, Amuriza, Lizaso, Mañukorta... horietariko asko Mungiako jaietako bertso saioetan ezagutu izan dituzte. Baina beste batzuk Jataben ere izan dira, urtero antolatzen
|
duten
bertso afarian. Ez dira gutxi domekan domekan telebistan bertsolariak ikusteko irrikan dauden jatabearrak.
|
|
2010
|
|
|
Nafarroako Txapelketako azken finalerdia ere eskainiko dute eta maiatzaren 1ean Belfasten egingo
|
duten
Bertso Dinner era joateko bi lagunentzako bidaia jokoan jarriko dute lehiaketa berrian.
|
|
|
Itzela atera da Belfasten hirugarrenez egin
|
duten
bertso dinner a eta horren berri dakar Hitzetik Hortzerak aste honetan. Jon Maiak eta Maialen Lujanbiok ez dute bakerik izan Irlandan elkartutako bertsozaleak txaloka eta bibaka jarri arte.
|
|
|
Itzela atera da Belfasten hirugarrenez egin
|
duten
bertso dinnera. Jon Maiak eta Maialen Lujanbiok ez dute bakerik izan Irlandan elkartutako bertsozaleak txaloka eta bibaka jarri arte.
|
|
|
Eta horrela, bertsolaritza gelan egunero landutako gaiarekin natural txertatu zen. . Adibidez, gaia herriko parkea ezagutzea bada, horrekin lotura
|
duten
bertso sorta bat eta ariketa batzuk ekartzen ditu ikasmaterialak?, dio Mendizabalek.
|
|
|
Sekula argirik ezagutuko ez
|
duten
bertsoak
|
|
|
Euskararen kontrako diskurtsoa garaian ere indarrean zegoela erakusten
|
duten
bertsoak ere idatzi zituen Iztuetak, honako hauek adibide:
|
|
2011
|
|
|
Lau Haizetara Euskaldunon Elkarteak, Xenpelar Bertso Eskolak eta Errenteriako Udalak antolatzen
|
duten
Bertso Paper lehiaketa eskuratu du Ane Labakak helduen mailan. 23 lan aurkeztu ziren guztira, batzuek bertsolari ezagunenak, baina epai mahaiak Lasarte Oriako bertsolariaren [i] Ametsen lengoaian[/ i] sorta aukeratu du.
|
|
|
Esan gabe doa, hizkera aberats eta zaporetsua entzuten da hiru proiektuetan, eta protagonismoa oraingoan (pentsatzekoa den lez) bertsoek hartzen dute. Aipatu berri dudan adibidean ikusi daitekeenez, mezu mamitsua
|
duten
bertsoak dira hainbatetan.
|
|
|
Batasuna
|
duten
bertso lerroen multzoa
|
|
2014
|
|
|
Larderia beti badute bertsolariek, Amets batek bere diskrezio naturalean anitz badauka, nor atrebituko da hari erratea bertsoa ez dela hain on. Nork ezagutzen du bertsolaritza bertsolariek baino hobeki, errateko zer balio
|
duten
bertsoek. Beti arazo ukan dut Egañarekin.
|
|
|
Beste aldetik, agerian uzten du bertsolaritzaren barneko mekanismoa. Esperimentala denez, sasi bertsolaria bertsolari inperfektua denez gain, egundainoko bertsoak bakan ditu, ageri zaio non finkatzen duen indarra, edo, kokatu eta, zerk ateratzen dion gurdia lohitik, baita ere martxa geldiarazten
|
duten
bertsoak, helburu diren bertso onak, lagunei gustatzen zaizkienak, bilatzen dena hondarrean, helburua ezartzen baitute taldearen bistan. Federatzen duena edo gustu amankomun baten markatzaile litekeena, juje batek epaitu gabe.
|
|
2015
|
|
|
Lehen aipatu bezala, elkarlana eta sarea dira Xenpelarren erronka nagusiak. Hori dela eta, “datu base hau jatorri ezberdina
|
duten
bertsoak katalogatu eta gizarteratzeko diseinatzen ari gara. Xenpelar Dokumentazio Zentroan ez dauden bertso bildumak dituzten erakunde eta elkarteei elkarlanerako tresna bezala eskaini nahi zaie Bertsolaritzaren Datu Basea.
|
|
|
Belaunaldiz belaunaldi igaro dira batetik bestera eta Euskal Herriko bazter guztietan gainera. Gutxi dira halako zabalpena eta iraupena izan
|
duten
bertsoak. Nik neuk etxean entzun ditut amonaren ahoan.
|
|
|
Ezen ez nekien. Baina duela gutxi kantaren jarraipena ematen
|
duten
bertso gehiago aurkitu nituen. Oiartzunen bildu zituzten honako hiru bertsook.
|
|
|
Bertso sorkuntzarako sinplifikazio bat egingo dugu, puntu bakoitzak aditz bakarra duela suposatuko dugu. Hala gertatzen da bertsoen corpusean (Xenpelar Dokumentazio Zentroa, 2007) lerro kopuru bikoitia
|
duten
bertsoetako puntuen% 44, 69tan3.Gaiarekin erlazionatutako hitzak lortzeko berriz, semantika distribuzionaleko teknikak erabiliko ditugu4.Aditzak lortzeko, izen eta aditzen arteko erlazio estatistikoak kalkulatuko ditugu (adibidez,, lan, izenarekin, deitu?
|
|
|
ahoskatu gabeko identitatea» lanean aipatu bezala, 1452ko Bizkaiko Foru Legea da horren froga, zeren haien presentzia publikoa debekatzen baitzuen. XVIII. eta XIX. mendeetan, berriz, gogora ekarri behar dira Argia aldizkariak ateratako Bidea urratu
|
duten
bertsoak (2014) liburuan aipatzen diren Plazida Otaño, Joxepa Antoni Aranberri «Xenpelar», Joxepa Matea Zubeldia edo Bizenta Mogel idazlea ere. Halaber, Larrañagak «Del bertsolarismo silenciado» lanean aipatu moduan, Marie Argain eta Maria Echegaray ren erreferentziak ere baditugu (Larrañaga, 1997).
|
|
|
Eizagirre, E. (2014): Bidea urratu
|
duten
bertsoak, Argia eta Emakunde, Lasarte Oria. Garzia, J. (2012):
|
|
2017
|
|
|
Kostata, baina baietz esan du Patxi Etxeberriak. San Pedro gauean, hilaren 29an, omenalditxo bat edo egingo diote Manuel Lekuona antolatu
|
duten
bertso saioan. " Ezetz esan nien, baina hiru edo lau aldiz tematu ziren, eta ikusiko nuela esan nien".
|
|
|
Ezjakintasuna eta oso urruneko begirada erakusten zuten" moda eta ohitura berriak"," atzerriko musikak" eta antzeko formulazio lanbrotsuak alboratuta, 90eko hamarkadan hasten da rocka bere izenez normaltasunez aitatua izaten. Anglizismo hori barruan
|
duten
bertsoak irakurri nahi dituenak une horretatik aurrera arakatu behar du hemeroteka. Izen zehatza erabiltzeak erakusten du izan konkretuaren onarpena.
|
|
|
1993ko urtarrilaren 24an Hertzainak ek azken kontzertua emango du Donostiako Gaska Polikiroldegian, eta 1981eko urte zaharreko lehen hura bezala, azkenekoa ere taldearen aurkezpena egiten
|
duten
bertsoekin hasiko da. Munduko talderik onena inoiz desagertuko zenik pentsatu gabe jarritako bertsoek beste esanahi bat dute orain, betirako isiltzera doanean:
|
|
2018
|
|
|
" Niretzat biziki momentu egokian tokatzen da txapelketa hau, berriki itzuli bainaiz Euskal Herrira bizitzera. Pixkanaka hasi naiz berriz bertsoak kantatzen, eta egia da usaiako Xilaba klasiko horretan geure buruari maila bat ematen diogula eta ez dakit ea ausartuko nintzen, bakarrik, lehiakortasun horretan, teknikoki justuak izan behar
|
duten
bertsoekin. Aldiz, hor, gehiago plazeretik ikusten dut; helburua ez da bertso luzeak eta teknikoki ongi lotuak egitea, baina errazagoak diren testuinguruetan pertinentea izatea, jendea irri eginarazten lortzea".
|
|
|
Bakoitza mundu bat; bakoitzak dakar bere mundua, bere ikuskera. Udazkeneko gorri biziekin nahasi zaizkigu udaberriko pago berde berrien freskura
|
duten
bertsoak.
|
|
|
Badira bere belaunaldi kide gehiago ere beren bertsogintza aztertzea merezi luketenak (Unai Iturriaga eta Igor Elortza, bi aipatzearren). Belaunaldi horrek hogeita bost urte egin ditu plazan, lortu
|
duten
bertso maila izugarria izan da, eta luxu handia litzateke horien azterketarik gabe geratzea.Badakit bertsolariek,[...] ez luketela zertan zabalpen lanik egiten aritu behar. Baina bertsoaren ikerketak baditu bere mugak, eta beren autore lanik aztertzera ikerlaririk iritsi ez bada, akaso inoiz ez da berandu belaunaldi horretako bertsolariak beren lanaz eta bertsogintzaren gainean duten ikuspegiaz dituzten gogoetak parteka ditzaten.
|
|
2019
|
|
|
Igandean jarraituko dute jaietako ospakizunek, Cristobal Balenciaga Museoan antolatu
|
duten
bertso saioarekin. Oholtza gainera igoko dira Amets Arzallus, Onintza Enbeita, Unai Iturriaga, Aimar Karrika, Alaia Martin eta Danel Olano bertsolariak, eta haiei gaiak jartzeko ardura izango du Ane Ezenarrok.
|
|
|
Teknika ezaguna eta oso erabilia izan da duela gutxi arte. Ereñotzun sortutako Txirrita bertsolariak ere aipatzen du teknika hori bertako ermita nola eraiki zuten kontatzen
|
duten
bertso batzuetan:
|
|
|
Horrek esan nahi du burua osatzen
|
duten
bertso lerro horiek errefrau gisa ere ezagunak zirela XVI. mendean, eta, beraz, errefrauak poesian txertatzea edota haiek buru gisa hartu eta glosatzea ez zela ezohikoa. Lazarragaren garaiko (XV.
|
|
2020
|
|
|
Alde guztietan, eta bereziki gazteen burujabetza politikoaren esparruan, ugaritu egin dira inprobisatutako abestien gaualdi, saio eta bat bateko abestien maratoiak; txapelketa moduan, parte hartzailean edo ikuskizunean. Sareak bat batekotasunaren estetikara jotzen
|
duten
bertsoz betetzen dira. Hiriko inprobisazio forma berriekin partekatutako aukerak bilatzen dira, hala nola rapa eta oilarren arteko orrokak.
|
|
|
Kurdistan osoan zehar bidaiatu zuen Cemîl Horok, eta kurduera eta arabieraz gain turkiera eta persiera ere menperatzen zituen. Batzuetan inprobisatu egiten zuen kondairak abesten zituen bitartean, abestiaren gaiarekin zerikusia izan beharrik ez
|
duten
bertsoak kantatuz, baina aldi berean oinarrizko melodiatik atera gabe.
|
|
|
Gaur egun dengbêj emakume profesional ugari gonbidatzen dituzte telebista platoetara eta ezkontzetan abestera. Bestalde, profesionalak ez diren emakume askok dolu egoeretan abesten dute malko eta samin oihu artean, galdutako senide edo laguna goraipatzen
|
duten
bertsoak inprobisatuz.
|
|
|
“Henna” ren errituaren bueltan emakume eta gizonak ezkongaien inguruan esertzen dira, eta gehienetan emakumeek abesten dute. Emakumeetako bat andregaiaren aldean kokatzen da berau goraipatzen
|
duten
bertsoak abestuz, eta senargaiaren ondoan dagoen beste batek gizonezkoari buruzko laudorioak abesten erantzuten dio.
|
|
|
Lotsa guztiak bazter batean geratu ziren. Eta hantxe abestu zuen Villarralek hirian askok gogoratzen
|
duten
bertsoa: «Duela hogei urte Urantzun/ agindu zenidan garbi/ Bidasoako eskubaloia/ behar zen nagusi jarri/ Bagara baina buruko minik/ ere eman dizut sarri/ Horren ordainez semetzat nauzun/ Irungo herri maitagarri/ Europan bada kopa eder bat/ hura nahi dizut ekarri».
|
|
|
Urte amaiera bitartean, bertsogintzara gerturatu eta sormen lanekin gozatzeko aukera izango dute gaztetxoek Arabako Bertsozale Elkarteak eta Arabako ALEAk elkarlanean antolatu
|
duten
bertso bideo lehiaketarekin. Kopla doinuak oinarri, irudimenari eragin eta euren bertsoak bideo batean jasotzeko proposamena egin diete hamalau urte bitarteko gazteei; lurralde osoko bertso kopla onenak eta eskualde bakoitzekoak ere saria izango dute.
|
|
2021
|
|
|
Basarrik irratsaio hauekin lotura berezia izan zuela ere ikus daiteke. Aipatu den gisan 100 emanaldiaren ospakizunetan ageri da" bertso berriyak" eskaintzen eta baita prentsan irratsaioa goratzen
|
duten
bertsoak jartzen ere. Euzkadin argitaratu zituen kolaborazioetan, bestalde, hainbatetan jorratu zuen irratsaioaren gaia149 Batean, irratsaioa nola sortu zen azaltzen du, Zubimendiren eta Luzearren biografiekin batera; hurrengoan, Txomin Olano musikariak pianora egiten duen ekarpena da goratzen duena, edo, beste batean, ehungarren emanaldiaren ospakizuna iragartzen du.
|
|
|
Bertsolaritzari buruz gogoeta eta azalpena eskaintzen
|
duten
bertsoen kopurua ere kontuan hartzeko modukoa da. Xaho, Duvoisin, Bladé, Vinson, Webster, Campion, Lopez Alen, Adema, Mujika, Salaverria, Etxegarai edo Jamar bezalako sinadurak ageri zaizkigu, euskal metrikaz, euskal doinuez, euskarak
|
|
|
Bertsoa nola egiten den kontatzen du, Auspoarako liburu bat prestatzen ari dela eta abar.268 Etxeko martxa ikus daiteke tarteka, emaztea eta biak baratzean lanean, emaztea semeari jaten ematen, eta senar emazteen arteko zirikada batzuk ere badaude jasota. Zenbaitetan irudiekin lotura
|
duten
bertsoak entzun daitezke, Mattinek abestuak.
|
|
|
Eizagirre, E. (2014). Bidea urratu
|
duten
bertsoak. Lasarte Oria:
|
|
|
[...] horrelako bertsoekin emozionatzen direla diotenak planta egiten ari dira, ezinezkoa baita horrelako memelokeriekin emozionatzea. Gu, ordea, sarri emozionatu izan gara maila horretako testua
|
duten
bertsoekin, eta ezin dugu inola ere egin Mujikak egiten duen aukera bera. Batetik, emozioa daukagu, guk eta gure ingurukoek sarri bizi izandakoa.
|
|
|
Hala ere, batzuetan, ale ederrak ateratzen dira. Asiako kaleak argiz, usainez eta zarataz gainezka izaten dira, eta hori deskribatzen
|
duten
bertsoak ere idatzi izan ditut [8], Esnesaltzailearen doinuan. Argazkian idatzita dauden elementuak sartzea lortzen da tarteka.
|
|
|
Bere ereserkirik intimoen eta oroituenean, bere sormen prozesuaren muina zein den ematen du aditzera: Ilargi jainkosak etxera egiten dio bisita gauerdian, eta poema berriak" ernetzen" laguntzen dio arnasa
|
duten
bertsoak" sortzeko". Enheduanna izan zen guk dakigulahitz poetikoen erditze misteriotsua deskribatu zuen lehenbiziko pertsona.
|
|
|
Galdera sorta izan da erabilitako tresna, eta parte hartzaileek Internet bidez bete ahal izan dute. Galdera sortaren hasieran parte hartzaile guztiei beren adina, generoa eta parte hartzen
|
duten
bertso eskola zein diren galdetu zitzaien. Ondoren galdera sortak bi atal nagusi zituen.
|
|
2022
|
|
|
egitasmoko eta Erniarraitz Bertsozale Elkarteko kideak osatuko dute epaimahaia. Ekainaren 10ean jakinaraziko dituzte irabazleen izenak, eta sari banaketa ekainaren 30ean egingo
|
duten
bertso saioan egingo dute.
|
|
|
Aretoa trantzean jartzen du, eta katarsia gertatzen da. Bertso horren bidez, Xalbadorrek definitiboki berrezartzen du aurrez entzuleek zartatu
|
duten
bertso kodea, eta horri esker gertatzen da katarsia. Deigarria da nola erabiltzen dituen “albotik”, “kontentu” edo “errua” hitzak, bere hizkeratik apartekoak, entzuleengana iristeko ahalegin berezia eginez.
|
|
|
Kultur Etxean egin dituzten ekitaldiak amaitu ostean, bertaratutakoek Uxue Alberdik eta Beñat Gaztelumendik gidatu
|
duten
bertso poteoarekin topo egin dute Kalebarren plazan.
|
|
|
Final oso ona joan zen, bertsotan oso ondo egiten
|
duten
bertso kideak nituen alboan; saioaren erdialdera, denok komentatzen genuen ez zegoela irabazle garbirik. Egia da, baina, aurreko astean asko kostatu zitzaidala nik banuela irabazteko gogoa kudeatzea, genero ardatza sartzen dela hor uste dut; izan ere, banuen irabazteko gogoa, baina uste dut oraindik zaila dela hasierako agurrean emakume batek haginka egitera nator, irabaztera nator eta halako esaldiak kantatzen entzutea.
|
|
|
Ohiturari jarraituz, bezperan egingo
|
duten
bertso saioarekin hasiko dira Bergaran Erramu Zapatuko ospakizunak. Udalak Kopla Barik bertso eskolaren laguntzarekin antolatutako saioan Andoni Egaña, Unai Iturriaga, Maialen Lujanbio eta Iker Zubeldia izango dira Seminarixoko agertokira igoko diren bertsolariak, eta Ibon Leibar Txinbo arituko da gai jartzaile lanetan.
|
|
2023
|
|
|
Orain arteko plazarik gustukoena Olaberrian bertan egiten
|
duten
bertso afari bat du Etxezarretak: “Ehun eta hogeita hamar lagun inguru elkartzen gara, gazteak eta helduak, birritan egin dugu orain arte, eta bietan aritu naiz oso gustura.
|
|
|
Ehunka gazte militanteren konpainian gozatzeko eguna da. Aurten ere hala izan da, 150 gazte inguru batu baitira Gasteizko txosnetako Gazte Karpan egin
|
duten
bertso bazkarian lehenengoz antolatu dute bertso bazkaria. Horren ondoren, ekitaldiz betetako eguna izan dute:
|
|
|
Ligatzea gustatzen zaion, baina ekintza hau ezkutuan egiten duen 30 urteko pertsonaren larrutik abestu du. Gainontzekoek elikadura nahasteekin eta gorputz irudiak sortutako minekin zerikusia izan
|
duten
bertsoak josi dituzte. Ibarzabalek amaierako agurrean esan duen bezala, zerbaiten seinale da horrenbeste anorexia. Ganbarako biribilena Ibarzabalena izan da:
|
|
|
«Konponbiderako bidean giltza bat gehiago izatea». Helburu hori izango du euskal presoen eskubideen alde Oiartzunen (Gipuzkoa) egingo
|
duten
bertso saioak. Urtarrilaren 7an egingo dute ekitaldia, eta euskal presoen afera konpontzeko eta elkarbizitzaren alde pausoak emateko beharra gizarteratuko dute doinuez eta errimez lagunduta.
|