|
2007
|
|
|
Euskaldun belaunaldi hori nahitaez txikitzen da eta gero eta gehiago ez euskalduna bilakatzen. Kasu honetan ere, euskararen ezagutzak eta kale erabilerak norabide paralelo bat jarraitzen
|
dutela
ikusten dugu. Ohar hori ez da hain harrigarria.
|
|
2011
|
|
|
• Gaur egun aipatu ditugun diskurtsoen gainetik komunikabideak eta marketina daude. Horregatik euskara modan dagoela sentitu behar dute gazteek, komunikabideetan prestigiodunak direnek euskara erabiltzen
|
dutela
ikusiz, esate baterako. Ez da ahaztu behar irudien mundura ohituta daudela gazteak (TB) eta horien jokabideetan arrazoiak bakarrik ez duela eragiten, sentsazioen mundua nagusitzen ari baita.
|
|
|
Lionel Joly – Diglosiaren purgatorioaz artikuluari buruzko iritzi bat
|
dutela
ikusten eskola honetako pertsonak alienatuak direlako, egoera menderatzaileearen ikuspuntutik ikusten dutelako, menderatzailearen kosmobizioa barneratu dutelako. Berdina gertatzen da ezkutuan gelditzen den klaseen arteko borrokarekin eta maila etikorako jauzia bihurria egiten da:
|
|
2012
|
|
|
Barakaldoko gizartean erreferentzia diren pertsonen jokaera aztertuta, guztiek erdaraz egiten
|
dutela
ikus daiteke, esate baterako:
|
|
|
Haurrak eta nagusiak elkarrekin dauden uneetan, orokorrean eta hartzailearen adin tarteari erreparatu gabe, bai haur eta bai nagusiek euskara geroz eta gehiago erabiltzen
|
dutela
ikus daiteke, Bizkaia kenduta, non datuak 1,5 puntuko beherakada jasan duen. Daturik azpimarragarrienak haurrek helduei hitz egiten dietenean, eta alderantziz, jasotakoak dira.
|
|
|
Haurrak nagusiei zuzentzen direnean gora egin duten datuak eta behera egin dutenak aurki ditzakegu, baina gorakadak puntu gehiagokoak izan dira. Hizlariak nagusiak direnean, aldiz, erabilera datu guztiek gorakada jasan
|
dutela
ikus dezakegu, oso gorakada deigarriak hainbat kasutan (Gipuzkoan 6, 4 puntu eta 6,2 Iparraldean).
|
|
|
Esaldia eta laburpen txostena aztertzerakoan irakurketa ezkorregia dela esan du zenbaitek, baina emaitzen laburpen errealista dela esan daiteke. Datuz datu begiratuta, zenbakietako askok lehen irakurketa hori baieztatzen
|
dutela
ikusten da.
|
|
|
Aktitudeek pertsonen gizarte jokabideak ulertzeko aukera eskaintzen
|
dutela
ikusita, ahalegin berezia egin da gizarte psikologiaren ikerketa eremuan haiek nola egituratzen diren ulertzeko (adibidez, Bem, 1972; Fishbein eta Ajzen, 1975; Heider, 1958; Kothandapani, 1971), baita egitura horretan egon daitezkeen pertsonetik pertsonarako ezberdintasunak zehazteko ere (Haddock eta Huskinson, 2004; Huskinson eta Haddock, 2004). Ikerketek erakutsi dutenez, objektu batekiko aktitudeak hiru osagai motatan oinarritu daitezke:
|
|
2015
|
|
|
Akatsak eta lotsak ahaztuta kanpoan egin behar da, nahiz eta etxean erdaraz egin. Euskararen alde" se tendr� a que hacer más" eta lehentasuna umeek eta gazteek
|
dutela
ikusi litzateke, ez helduek.
|
|
|
Bigarren taldean dugu GFAko langilea azalpenak euskaraz ematen hasi, hitz teknikoak emateko gaztelaniara aldatu, eta hortik aurrera gaztelania besterik ez, nahiz eta berak euskaraz jarraitu zuela dioena(" Orokorrean euskara nagusi bada ere, oso amorragarria izan da beste garaikoak behar zuten joerak hortxe jarraitzen
|
dutela
ikustea, ez beti, ez denak, baina bai setoso jenderen batekin") edo diru-laguntzak aipatu dituena(" Euskal aldizkariaren agerpenari ematen zaion diru-laguntzan").
|
|
|
Hau da, langileen erabilera adierazten duten aldagaiak, ahozko eta idatzizko hizkuntza paisaia, Aldundiaren konpromisoa gaiarekiko, eta, hainbat kasutan, hizkuntza teknikoaren ulertzeko zailtasuna. Horietaz gain, harremanen maiztasuna eta intentsitateak ere eragina
|
dutela
ikusi dugu. Aldundiak erabakitzen du erabiltzaileak zein teknikarirekin aritu behar duen, eta batzuetan ez da egoten ordezkorik.
|
|
|
— Ikasleak ahozkoan aurrera egiten
|
dutela
ikustea. Ikaragarri motibatzen du!
|
|
|
— Ikasleen motibazioan eragiten duelako; ikasleek aurrera egiten
|
dutela
ikusten dute, irakasleek haien motibazio eta aurrerapena ikusten dute eta ikasleen parte hartzeak horretarako bide ematen du.
|
|
|
Ateratako ondorioak honela laburbiltzen ditu egileak berak: alde batetik, ikastetxetik kanpo gertatzen diren aldaketek pisu handiagoa hartzen
|
dutela
ikusi du, ikastetxean gertatzen direnek baino, bestetik baieztatu du kode aldaketarako joera oso handia dagoela nerabeen artean, eta, azkenik, euskarari uko egitearen fenomenoan talde identitateak garrantzia handia duela.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, hiztunen jatorriaren arabera, ahoskatzeko edo hitz egiteko modu bat edo beste duten hiztunen irlandera hau, hiztunen artean behintzat, irlandera estandarraren gainetik dago prestigioari dagokionez eta gaelikoa ikasi dutenak oso kontziente dira. Horregatik, euren hizkeratan" kutsu" gaelikorik ez
|
dutela
ikustean, askok, automatikoki, euren burua ‘hiztun berri’ definitzen dute (Mcleod, O’Rourke & Dunmore, 2014):
|
|
|
Mutilek neskek baino euskara gehiago erabiltzen
|
dutela
ikusi da (%46, 84/ %42, 41).
|
|
|
Taula 2: HUHEZIko Elkarrizketak eta Sexu Arteko Bereizketa. aurreko taulan guztira 317 elkarrizketa jaso direla ageri da. horietatik %47.63 izan dira euskaraz, beraz, instrukzio hizkuntza nagusia bada ere, gelatik kanpo erdiak ere ez du erabili. gainera, nesken eta mutilen artean bereizketa egitean, jasotako datuek mutilek neskek baino euskara gehiago erabiltzen
|
dutela
ikusi da; %46, 84 nesken kasuan, ordea, soilik %42, 41 mintzatu dira euskaraz. bestalde, fakultatean ematen diren elkarrizketa mistoei erreparatuta, datu horiek nabarmen aldatzen dira eta %58, 75 dira neska mutilen arteko solasaldietan euskara hautatzen dutenak.
|
|
2018
|
|
|
Zesar Mart� nez Garc� a, Amaia Balda Etxarte eta Imanol Larrea Mendizabal – Tokian tokiko hizkuntza aktibazioa: hainbat gako gehiago duten pertsonentzako garrantzitsua da herritarrek ekintzetan parte hartzen
|
dutela
ikustea.
|
|
|
1991tik 2011ra izandako bilakaera aztertuta, joera desberdina izan
|
dutela
ikus daiteke: Bermeok ia 4 puntuko jaitsiera izan du ezagutzari dagokionez, eta Ondarroan zertxobait(+ 0,7) gora egin du, EUSTATen datuen arabera.
|
|
|
Esan liteke analisien emaitzek erakusten dutela euskararen gaitasuna ebaluatzen duen EGAren proba idatziaren eredua, lehen hizkuntzaren arabera bereizi diren hiru taldeetan (euskara, euskara/ gaztelania eta gaztelania) erabil daitekeela, nahiz eta, espero bezala, lehen hizkuntza euskara duten taldeko izangaiek batez besteko kalifikazio altuagoa lortu gainerakoek baino. idazmeneko bi atazak lotura
|
dutela
ikusi ondoren, inbariantzaren azterketak erakutsi du eredua berdina dela hiru taldeetan.
|
|
2021
|
|
|
Herrien garapenerako hizkuntzak duen garrantziaz sinetsita, eta euskararen biziberritzeak irakatsitakoa abiapuntu hartuta, hizkuntza lankidetza izan da, gure eremutik, kooperazio proiektuen bidez lantzen joan garena herrien garapenerako. Herrialde behartsuetan edo garapen arazoak dituzten herrialdeetan, bestelako pobreziekin batera bertako hizkuntzaren edo hizkuntzen galera ere nozitzen
|
dutela
ikusi dugu, beti ere, herrialde horietako eskaerei erantzunez, ekimen beEz dago garapenaren helburuak betetzerik ez bada jartzen hizkuntza garapenaren erdigunean, eta ezinbestekoa da behar hori lehentasuntzat hartzea hezkuntzaren nazioarteko programetan zein garapen iraunkorrekoetan.
|
|
2022
|
|
|
Algorri inguruko harraldeari begiratu, eta haitzetako flysch egituran topatuko dugu lanerako estrategia edo filosofia baliagarri bat: zutikako geruza bigunak eta gogorrak tartekatuta milioika urte iraun
|
dutela
ikusita, malgu baina aldi berean sendo jokatu dugu geuk ere.
|
|
|
Lortutako emaitzak, beraz, Urola Kosta eskualdeko 65 urtetik gorako pertsonei buruzkoak baino, hau da, orokortasun hori alboratuz, euskaraz dakitenen edo uler dezaketenena dela esan genuke. Hori ere interesgarri zaigu, ordea, horrekin, euskaraz dakitenek edo ulertzen dutenek proportzio oso handi batean euskarazko arreta lehenesten
|
dutela
ikusi baitugu. Bakoitzari berea.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza gutxituen komunitateek esfera publiko aktibo bat behar dute" heldutasun" politikoa lortzeko, eta hedabideek horretan lagundu dezakete (Cormack 1998, 45). Irlandako TG4 telebistaren (Moriarty 2009, 146) edo Korsikako RCFM irratiaren (Jaffe 2009, 152) adibideak hartuta, irlandera edo korsikera" behe mailako" edo" atzerakoi" gisatzat zutenen ikuspuntua aldatzeko balio
|
dutela
ikusi da. Hizkuntza gutxituko komunitatea ahalduntzeaz gain, ekonomian (ikus entzunezko industria sortuz) eta kultura transmisioan zein produkzioan ere egiten dute ekarpena (Guyot 2007, 39).
|
|
|
Izan ere, hobetzekoak hobetzeke, ebaluatu ahal izateko emaitzak eskuratu ditugu. Eman Hegoak egitasmoan parte hartzen duten haurrek ongi pasa
|
dutela
ikusi dugu. Oro har, udalekuetan izandako esperientziatik bizipen positibo bat daramatela haiekin, eta hori guztia, euskaratik eta euskaraz gauzatu dela.
|