|
2003
|
|
|
Eta, nolabait, alibiatuta zegoela gizona, hori dela-eta. Anekdota apokrifoa izan daiteke, erositako prezioan saltzen dut nik, baina egia unibertsala da hildakoek ez
|
dutela
hitz egiten. Hila eta hobiratua.
|
|
2004
|
|
|
–Behin batean bazuan Argentinako herri batean, Alfredo Di Stefano izeneko mutil bat, futbolaria izan nahi zuena, eta baloiarekin hitz egiten zuena. Bai, bazakiat baloiek ez
|
dutela
hitz egiten, baina gutxi batzuek, bai, hitz eragin ziezaieketek, ametsetan... eta dantzarazi ere bai, errealitatean: futbolaren magoak dituk, oin buruetan makilatxo magiko ikusezin bat dutenak.
|
|
|
Nekez aurkituko dugu, ordea, hizkuntzan heldu samarreko gizakirik (heldutasun, hots, gaitasun linguistikoaz ari gara hemen, jakina) izenen aipatze hutsez mintzatuko denik, afasia mota batek jota ez badago. Ez dezagun ahantz haurrek hizkuntza jada menderatzen duten hiztunei entzunez ikasten
|
dutela
hitz egiten, eta hiztun gaituak ez direla izen aipamen hutsez mintzatzen. Nolanahi ere, ‘X’ soil soilik badiogu, hauxe gainulertzen eta ulertarazten dugu:
|
|
2007
|
|
|
Errealitatea konplexuagoa da. Izan ere, jakin badakigu euskara lehen hizkuntza duten guzti guztiek ez
|
dutela
hitz egiten euskaraz erdaraz baino errazago eta, aldiz, hainbat euskaldun berrik bai. Eskuartean dauzkagun datuekin, ordea, errazagoa da azterketa hipotesi horiekin egitea.
|
|
2008
|
|
|
Euskararen gaur egungo arazoa da dakitenek ez
|
dutela
hitz egiten. Mezu horrekin bondardatzen gaituzte.
|
|
|
Eskaera hori egiteko bat egin dute Prisca Oyeren senideek eta hainbat elkartek. Erasorik ez erantzunik gabe dioen pankarta bat atzean
|
dutela
hitz egin zuten atzo Angel Rafael Esono, Luz Amparo Pimiento eta Izaskun Goikoetxeak. Lehena hildakoaren neba da; bi andrazkoak, aldiz, emakume elkarteetako ordezkariak dira.
|
|
2009
|
|
|
Iñaki Azkuna Bilboko alkatearekin bildu ostean, arrantzaleen senideek prentsaurrekoa eman dute orain arte kazetariek eskainitako arreta eta tratua eskertzeko, baina publikoki gehiago ez
|
dutela
hitz egingo erantsi dute.
|
|
2010
|
|
|
Androiden (Googlek mugikorretarako diseinatutako sistema eragilea) eta on line edukietatik telebistara igarotzea nire obsesioetako bi izan dira 2009an. 2010ean, badirudi Interneten nabigatzeko tabletek asko emango
|
dutela
hitz egiteko, nahiz eta telebistak eta eduki digitalek gehien gustatzen zaizkidan gaiak izaten jarraituko duten. Duela lau urte esan zuen bere bloga osoa izango zela bideoan, eta oraindik ere testuala dela.
|
|
2011
|
|
|
Teherani presioa indartzearekin ados dauden arren, zigorrak ongi aztertu eta neurtu behar direla nabarmendu zuen atzo.Gerra arriskuaIsraelgo inteligentzia zerbitzuetako buruzagi ohi Meir Daganek, berriz, ohartarazi du Irani eraso egiteak eskualdean gerra pitz dezakeela eta Hezbolak eta Hamasek gatazka horretan parte hartuko luketela. Hain justu, aitortu du kezkatuta dagoelako erabaki
|
dutela
hitz egitea. «Hutsak gerta daitezke, eta nahiago dut hondamendia gertatu baino lehen hitz egin».Benjamin Netanjahu Israelgo lehen ministroak, bestalde, herenegun adierazi zuen «oraingoz» Irani ez diotela eraso egingo baina aukera guztiak irekita daudela.
|
|
|
2012ko aurrekontuez ez
|
dutela
hitz egingo adierazi du Josu Erkoreka jeltzaleen bozeramaileak egungo aurrekontuei babesa emateko adostu zituzten akordioak oso osorik bete arte.
|
|
|
–Esperientziak erraten digu atxilotuek askotan katalizatzaile bat behar
|
dutela
hitz egiten hasteko. Edozertaz jardutea lortuz gero, errazagoa izaten da gero interesatzen zaigunaz galdetzea.
|
|
2012
|
|
|
Denboraren dogmaktikotzen gaitu eta mendeak diruditen minutuen uholdean galtzen dugu arnasa. Nork esan zuen zuhaitzek ez
|
dutela
hitz egiten. Nork esan zuen lorak eta edertasuna bikiak direla?
|
|
|
«Balioztatze materiala lehenetsi behar da». Zehaztu du ez
|
dutela
hitz egin errauste plantari buruz, planak ez duelako proposatzen. Gipuzkoako herri batzuetan atez ateko bilketarekin lortu diren birziklatze tasekin interesa du Europak, diputazioko ordezkarien esanetan.
|
|
2013
|
|
|
Elkarrizketaturako pertsona guztien artean, %51ak dio Ikastolatik etortzen diren gazteek dutela batuaz hitz egiten, %34ak dio euskaldun berriek
|
dutela
hitz egiten, %22ak ez daki galdera honi erantzuten, %18ak dio gazteek dutela hitz egiten, %4ak dio herrian bizi diren hegoaldetarrek dutela hitz egiten, eta beste %1ak dio ez duela inork hitz egiten.
|
|
|
Elkarrizketaturako pertsona guztien artean, %51ak dio Ikastolatik etortzen diren gazteek dutela batuaz hitz egiten, %34ak dio euskaldun berriek dutela hitz egiten, %22ak ez daki galdera honi erantzuten, %18ak dio gazteek
|
dutela
hitz egiten, %4ak dio herrian bizi diren hegoaldetarrek dutela hitz egiten, eta beste %1ak dio ez duela inork hitz egiten.
|
|
|
Elkarrizketaturako pertsona guztien artean, %51ak dio Ikastolatik etortzen diren gazteek dutela batuaz hitz egiten, %34ak dio euskaldun berriek dutela hitz egiten, %22ak ez daki galdera honi erantzuten, %18ak dio gazteek dutela hitz egiten, %4ak dio herrian bizi diren hegoaldetarrek
|
dutela
hitz egiten, eta beste %1ak dio ez duela inork hitz egiten.
|
|
2014
|
|
|
Haurtxoetan ikusten den begietako mugimendu azkarrak ikertzaileak eraman ditu, hala nola Charles P. Pollak, Loaren Medikuntzarako Zentroko zuzendari ohia, Weill Cornell Ospitaleko zuzendari ohia, New Yorken, haurrek amets egiten dutela ondorioztatu dute. Arazoa da, haurrek ez
|
dutela
hitz egiten, ezin dela zehatz mehatz ezagutu. «Pentsatzen dugu haurrek haurren gauzak amesten dituztela, baina ez dakigu benetan», adierazi zuen Pollak egunkariak The New York Times egunkarian.
|
|
2016
|
|
|
iofoto Azken urteotan, hainbat ikerketa zientifikok erakutsi dute haurrek aspalditik ikasten eta ulertzen dutela gauzak, aspaldian pentsatzen zen baino askoz ere lehenago. Ildo horretan, duela gutxi argitaratutako azterlan batek azaltzen du haurrek laguntza eskatzen
|
dutela
hitz egiten ikasi aurretik arazoak konpontzeko. Hori garrantzitsua da, frogatzen baitu haurrak beren ziurgabetasunaz jabetzen direla eta partekatzeko gai direla, nahiz eta oraindik hizkuntza garatu ez duten.
|
|
2019
|
|
|
Ahozko hizkerara gerturatzen den arren, berezko kodea du bertsolaritzak, ahozko jardun artistikoa den heinean. Alegia, “ez
|
dutela
hitz egiten bertsotan kalean hitz egiten duten moduan”. Agirreren hitzetan, Txirritak %95ean “dira” erabiltzen du bertsotan, nahiz eta kalean ez zuen “dira” erabiliko.
|
|
2020
|
|
|
Estarronak salatu du plataforma horietan lanerako izena eman bezain laster garbi uzten dutela zer hiztegi erabili behar den. «Enpresak ezartzen du ezin
|
dutela
hitz egin ordutegiaz, soldatez eta abarrez beste langileekin edota bezeroekin. Lan harreman bat dagoela erakutsiko lukeen hiztegia aldatzen dute.
|
|
2021
|
|
|
Baina susmoak daude Police Benevolent Association horrek nahitaezko donazioak jasotzen dituela polizien partetik, eta hori bai legearen aurka doala. Polizien artean gehiengo batek PBA horren jardueraren aurka dagoela baina beldurragatik ezin
|
dutela
hitzik egin dio oposizioko politikari batek, eta PBA bera Suffolkeko administrazioko goi karguen ustelkeriaren ondorio bat dela.
|
|
|
A egingo zutela zioten; ETArekin ez
|
dutela
hitz egingo diote baita ere, baina indarra ahotik galtzen dute". 87
|
|
2023
|
|
|
Nolakoak dira haurtxoak? Esan iezaiozu txikiak direla, oso delikatuak, ez
|
dutela
hitz egiten, ez dutela jateko hortzik. Jaioberriak dituzten lagunak edo senideak bisita ditzakezu, ideia bat egin edo ginekologia azterketa batera joan eta ekografia ikus dezaten.
|
|
|
«Batu gara esateko gutako denok ditugula hutsuneak, eta legeak ez betetzearen ondorioak guk eta gure sendiek pairatzen ditugula». Esplikatu dute beren burua baino ez dutela ordezkatzen, ez
|
dutela
hitz egiten elkarte baten izenean, eta ez doazela «inoren aurka», baizik «aukera berdintasunaren alde». «Pertsona itsuak gara, gorrak, mugikortasun murriztudunak, atzerapen kognitibodun edo autismodunak, eta maila guztietako laguntzaren beharra dugunak».
|
|
|
«Batu gara esateko gutako denok ditugula hutsuneak, eta legeak ez betetzearen ondorioak guk eta gure sendiek pairatzen ditugula». Azaldu zuten euren burua baino ez dutela ordezkatzen, ez
|
dutela
hitz egiten elkarte baten izenean, eta ez doazela «inoren aurka», baizik «aukera berdintasunaren alde». «Itsuak gara, gorrak, mugitzeko gaitasuna murriztua, atzerapen kognitiboa edo autismoa dugunak, eta maila guztietako laguntzaren beharra dugunak».
|
|
|
Fogok, sukaldetik, ulertu du ez
|
dutela
hitz egiten jarraituko; elkarri dena esan diotela, nolabait. Hitzekin, keinuekin, isiltasunekin, atsotitzekin, ukimenarekin, usainarekin, zaporeekin.
|