|
2000
|
|
|
Txoritxo aldaketaren erabakia alde batera utzirik, berrikuntzaren garaian kanpaina global samar bat egin
|
dutela
esan behar da. Irudi aldaketa, publizitate kanpaina eta EITBren webgunearen berrikuntza, guztia pakete batean egokitu zaio enpresa berri samar bati:
|
|
2001
|
|
|
Quebecek bere biztanle guztiek herri bakarra osatzen
|
dutela
dio, herri natibo amerikarrek eta inuitek nortasun berezia dutela aintzat hartu gabe: " Lucien Bouchard Quebeceko Lehen Ministroak adierazi zuen autodeterminazio eskubidea soilik ‘Quebeceko herriari’ zegokiola, ez indiarrei"(" Remarks of Grand Chief Matthew Coon Come", Interneten).
|
|
2002
|
|
|
10 NBGP erakundeak (Nazio Batuen Garapen Programa) urtero argitaratzen du herrialde bakoitzari GGI bat (Giza Garapenaren Indizea) esleitzen dion txostena. 0,5 eta 0,8 arteko indizea dutenek erdi mailako garapena
|
dutela
esaten da. 2000ko txostenean hortxe agertzen dira Ekialde Hurbileko eta Afrika Iparraldeko herrialde musulman guztiak, garapen maila altua duten Golkoko emirerri txiki batzuk eta munduko herrialderik atzeratuenetakoa den Afganistan kenduta.
|
|
|
10 NBGP erakundeak (Nazio Batuen Garapen Programa) urtero argitaratzen du herrialde bakoitzari GGI bat (Giza Garapenaren Indizea) esleitzen dion txostena. 0,5 eta 0,8 arteko indizea dutenek erdi mailako garapena
|
dutela
esaten da. 2000ko txostenean hortxe agertzen dira Ekialde Hurbileko eta Afrika Iparraldeko herrialde musulman guztiak, garapen maila altua duten Golkoko emirerri txiki batzuk eta munduko herrialderik atzeratuenetakoa den Afganistan kenduta.
|
|
2003
|
|
|
Egoitza estreinatu duen Durangoko Azokaarrakastatsuan jaso dugu lehen zenbakia. Topa gunearenitzalean kaleratua, ehun mila ale dohainik banatzea helburu
|
dutela
esan dute proiektuaren arduradunek. Telebistari dagozkion berriekin batera, noski, pentsatzekoa da komunikabide horrek ospetsu egiten dituen aktore, kantari, esatari eta abarren berri ere izango dugula.
|
|
2004
|
|
|
Erromantiko horiek, asko bai behintzat, teknofoboak dira, ludita eta harro. Eta marxista sinesgabe askorekin batera, mendebaldeko balioek egun jada zereginik ez
|
dutela
diote. Beraz, tradizio hori, mendebaldarra, desegin behar da, deseraiki.
|
|
2005
|
|
|
Donostiako taldeak, berriz, bi ordu eta erdiko atseden tartea zeukan eguerdian —13: 00etatik 15: 30era—, berriz eskolara itzuli aurretik; bestela ezin, eta tarte hori baliatzen dute telebista ikusteko: eta marrazki bizidunak etaHasibe rriak ikusten
|
dutela
diote (euskaraz).
|
|
|
telesailak, umorezko saioak, kirolak... Baina telesailetan ETBn aukera gutxi
|
dutela
diote, eta eskaintza ugarituz gero, ikusiko lituzketela, betiere," interesanteak izanez gero" edo" kalitatearen arabera". Euskarazko eskaintza urria izanik, beste kateetara jotzen dute ezinbestean (nahiz eta oso garbi duten" elkarri kopiatuak eta txarrak" direla asko).
|
|
|
Enp resek, oroko rrean, beren izana indartu, edertu, handitu nahi
|
dutela
esan daiteke; ederki. Kutxak, aldiz, ez dabiltza, zuzenean, beren burua edertze, handitze, indartze bila; ez bada era guztietako jardunetako diru arazoetaneu ren eremuko herritarrei hobeto zerbitzatzeko.
|
|
|
Hitz batzuek besteek baino dirdira gehiago egiten
|
dutela
esan dut lehen. Hitz dirdiratsu horietakoa da feno meno hitza.
|
|
|
Gu ez ginen sekulaaspertzen. Horrelako gauza bat existitzen zenik ere ez ge nuen susmatzen ahal, izan ere, gaurko ikastolek asko aurre ratu
|
dutela
esango da, baina guk bagenuen, Elgoibarko har tan, gaurko haur teknologizatuenek ere eduki ez dezaketen zerbait. Guri, egun batean, estralurtar batek egin zigun bisi ta.
|
|
|
Berriz ere jaitsi egin dela diot, zera nabarmentzeko, maiz maiz jaitsi dela azken aldion, grafikoak agerian uzten duenez. Jaitsierak ez dira handiak izaten, baina joera bat markatzen
|
dutela
esango nuke.
|
|
2006
|
|
|
Apple k (1984: 46), Estatu Batuetako eskolei dagokienez, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleek gelan pasatzen duten denboraren %75 eta eskolaz kanpoko etxeko lanak egiten pasatzen duten denboraren %90 testuliburuen laguntzaz egiten
|
dutela
esaten du. Antzeko ondorioak ateratzen ditu Ingvar Sigurgeirsson ek Norvegiako eskoletan testuliburuen erabilpenari buruz egindako ikerketa batean oinarrituz (Johnsen, 1996:
|
|
2007
|
|
|
Merkatuaren agindura askatasun osoan lan egin behar
|
dutela
diote; baina askatasunik oinarrizkoena ukatzen diete: euren nortasunaren arabera jardun ahal izatea.
|
|
|
Kutxetan politikariek aginte gehiegi
|
dutela
esaten dute. Baina Banku handi askotan bai buru aukeraketan eta bai jardunean goi politikariek duten eragin erabakigarria ez dute aipatzen.
|
|
2008
|
|
|
Guk bakarrik ez, beste kulturetakoek ere galtzen
|
dutela
esango du norbaitek. Bai.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, abertzale jendearekin oso harreman ona
|
dutela
esaten dute, beste jendearekin izan dezaketenaren parekoa. Ondo ezagutzen dute abertzale jendea, eta iritzi ona dute haietaz, bai pertsona gisa, noski, baina baita politikoki ere.
|
|
2011
|
|
|
Ez dakit. Burua lehengo lepotik
|
dutela
esango nuke. Epaiketarik, absoluziorik eta epairik izan ez bailitzan jarraitzen dute askok, Egunkaria ETArekin lotuz eta euskara indarkeriarekin, liburu eta komunikabideetan.
|
|
2012
|
|
|
Eleberriko bukaeran ikusten den bezala, Estepanek bere biziraupenerako jarrera antzeztu baten alde jo du. Kontsekuenteki, egia ezagutzen
|
dutela
diotenei kontrol handinahia ezkutatzea egozten zaie; eroetxeko psikiatra, kasu, ausarkeria bere ongizatearekin ordaintzera kondenatzen dutena.
|
|
|
Munduan dauden gatazkak begiratzeko beste modu batzuk ekarri ditu zuri beltzezko marrazki indartsu, biluzi, eta, maiz, lakarrekin. Bere marrazkiek Robert Crumb AEBetako marrazkilariaren zantzua
|
dutela
esan du batek baino gehiagok; Saccok ez du inoiz ezkutatu: Crumb maite du.
|
|
|
Erabileraren banaketa sozio funtzionalaren datuekin bukatzeko, aipa dezagun inkestan zehaztutako sei eremu horiek normalean hiztunen hizkuntz erabilera ia ehuneko ehun osatzen
|
dutela
esaten dela. EAEko kopuru txikiena %17, 1 etxean eta handiena %24, 8 udaletxekoekin izanik, aitortutako erabilera orokorra bi kopuru horien artean izatea espero genezake eta halaxe gertatzen da, %20koa baita.
|
|
2013
|
|
|
Hemen kontuan hartu behar da, telebistako ikusle potentzialez ari garenean," euskaldun osoaren" kontzeptua (hots, euskaraz ulertu, mintzatu, irakurri eta idatzi egiten duena) laburregi geratzen dela. Telebista ikus entzunezko medioa den neurrian, eta bere mezuan ahozko hizkuntzaz gain beste kode ugari agertzen direnez (irudiak, bestelako soinuak, testu idatziak eta abar), bere ikuslego potentziala euskara ulertzeko gai direnek osatzen
|
dutela
esatea ez da desegokia; beti ere horretarako bideak asmatzen badira, jakina. Horri bigarren abantaila bat gehitzen zaio, populazio horrengana iritsi nahi izanez gero:
|
|
|
Bestetik, telebista pribatuen etorrerarekin handitu eta digitalizazioarekin biderkatu zen audientziagatiko lehian, gaztelerazko kanala euskarazkoaren audientzia potentzialaren eremuan aritu da hazkunde bila. Izan ere, biak baitira erakunde bereko kanalak, ezaugarri bertsuekin, beraz, eta biak orotariko telebista gisa aritzen direlarik, audientzia" natural" berbera
|
dutela
esan dezakegu. Eta norgehiagoka horretan, euskarazko kanala kaltetuta geratzen da; batetik, gaztelerazko telebistak euskaldun guztiak erakar ditzakeen bitartean (elebidunak direlako), euskarazkoak gazteleradun elebakarrak erakartzea zailagoa delako; bestetik, nahikoa da etxean telebista ikusten ari direnetako bakarra euskalduna ez izatea, euskarazko kanala alboratu eta hizkuntza partekatua aukeratzeko.
|
|
|
Bien kasuan, orain arte egin duten onena dela uste dut: ipuin errealistak eta fantastikoak konbinatzen dituen sorta elgoibartarraren kasuan, bidaia baten kontakizun haluzinatu samarra durangarrarenean; eta goraka jarrai dezakeen garapen baten zuzia pizturik uzten
|
dutela
esango nuke, gainera.
|
|
2014
|
|
|
Bizitzen ari garen krisiaren aurretik ere ikusi eta sumatzen zen, baina krisiak egin duena, nire ustez, injustiziaren diskurtsoa areagotzea izan da. Estatuarekiko erlazioan punturik injustuentzat jotzen
|
dutela
esango nuke. Alegia, kontuak egiten hasi eta ikusten dute jasotzen dutena baino gehiago aportatzen diotela Estatuko kutxari eta, beraz, kontuak ez zaizkiela ateratzen ongi.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, Inkesta ren arabera, Euskal Herrian 16 urtetik gorako biztanleen %27k baizik ez zuten euren burua" elebiduntzat" jotzen, eta %14, 7k" elebidun hartzailetzat" (alegia, euskaraz ulertu bai, baina hitz egiten eta idazten ez duen hiztuntzat). 64 Lurraldeka, Gipuzkoan bakarrik ziren nagusi" elebidunak" (49,9) eta" elebidun hartzaileak" (16,4); gainerako herrialdeetan honakoak ziren zifrak: 25,4 eta 17,8 Bizkaian; 16,8 eta 16,8 Araban; 65 11,7 eta 7,5 Nafarroan; 66 eta 21,4 eta 9,1 Iparraldean.67 Hala ere, euskararen belaunaldien arteko transmisioaren etena gertatu balitz, euskara" lehen hizkuntza" gisa jaso
|
dutela
esan zutenen kopurua aipatu zifrak baino altuagoa izango zen. Kontrakoa jazo da, ordea:
|
|
2016
|
|
|
aztertzeke dago komunikabideek publiko orokorrean sortutako kulturaren ideiaren aldaketan izandako eragina, eta ausartuko nintzateke aurreratzen, froga faltan ere, ikaragarria izan dela. El Diario Vasco k eta El Correo k, hala nola EITBk, Guggenheim egitasmoa onura ekonomiko eta turistikoari lotutako kulturaren irudi bikain eta eztabaidaezin gisa etengabe proiektatu
|
dutela
esango nuke, eta gonbita luzatzen diot oso beharrezkoa deritzodan ikerketa hori burutu nahi duenari. Edozein kasutan, begi bistakoa da kultur politiketan izandako aldaketak ez direla publiko orokorraren aldetik gaizki onartuak izan, kontrakoa baizik, eta onarpen horretan lagundu duten elementuen artean komunikabideak funtsezkoak izan direla.
|
|
2017
|
|
|
Zergatik? Emakumeek ulertzen dutelako adierazpen misoginoek ez
|
dutela
esan nahi, halabeharrez, modu horretan jokatuko duenik. Trumpek hitz egiten du emakume horien senarrek hitz egiten duten bezala, senarren lagunek egiten duten bezala.
|
|
2018
|
|
|
Horrela, txostenak zera erakusten du: inkestatutako euskaldun zaharren %34k beren bizitzaren zati oso handia (9 artean, hamarreko eskala batean) euskaraz egiten
|
dutela
diote; eta %38k zati handia (7 artean). Beraz, lautik hiru gehienbat euskaraz bizi direla esan liteke (7, hamarreko eskalan).
|
|
2019
|
|
|
Pigmalion efektuaren bidez azaldu zuen. Besteenganako ditugun aurreiritzi edo usteek euren errendimenduan eragina
|
dutela
esatera dator teoria; errepikatzearen errepikatzeaz gezurra sinetsi eta egia bihurtzen dugula esateko beste modu bat da. Hausnarketa deserosoa da orduan pentsatzea noraino garen albiste faltsuen egikaritzearen erantzule.
|
|
|
Sexuak eta maitasunak binomio bat osatzen dutela onarpen zabala duenez, sexu eta desira espazioen lanketa kritikoek maitasunaren gaia ere abordatzen
|
dutela
esan zitekeen, baina testu honek maitasunaren ideologian tematzeko gogoa du. Horrek esan nahi du, sexua baino gehiago, indibiduoen arteko harreman afektibo moduek sexualak izan edo ezarkitektura nola baldintzatzen duten ikertu nahi dela bi ikuspegietatik:
|
|
2020
|
|
|
Haren emaitza eta ibilbide oparo zein interesgarria ikusita, hainbat sortzailek hartu zuten bide bera. Horretan, Zubi ekimeneko eragileek zer ikusia izan
|
dutela
esango nuke, horiek emandako bultzadari esker eraman direlako aurrera euskara hutsean sortzea helburu duten konpainien ibilbide ugari, hala nola Lauka Teatroa, Beheko Larraine, Dxusturi Teatroa, Inondik Inora, Rubik konpainia...
|
|
|
(iii) Giza eskubideak, gizakiaren historian, modu batean edo bestean, konstante bat izan dira. Jatorria askotarikoa bada ere, oinarri kristaua
|
dutela
esan genezake. Egun ezagutzen ditugun giza eskubideak 1948ko estatuen adierazpen batean sinatu dira Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsal bezala.
|
|
|
Azken galdera horri erantzuteko metaetika asko daude: moralean emozioek eragiten
|
dutela
dioen korrontea (sentimentalismoa); errealista moralak, gertaera moralak daudela aldarrikatzen dutenak; subjektibistak (judizio moralak egiazkoak ala faltsuak dira pertsona bakoitzarentzat)...
|
|
|
Uda joan da, eta faltan hartu direnen artean hartu da kultur eskaintza biziago bat, benetakoago bat. Eutsi zaie zenbait konturi, baina pandemiak dakartzan zera guztiek giroa oro har hoztu
|
dutela
esango nuke. Disimulurik gabe aitortu zuen Marta Agirrezabala Lankuko koordinatzaileak, esaterako, bertsoarentzat" desastre samar" joan dela uda; aurreko urteetako bertso saioen %25 egin ahal izan dituztela aurtengo uztail eta abuztuan.
|
|
|
Nuvol kultur egunkari digitalean uztailean argitaratutako elkarrizketa batean, Kataluniako hizkuntza politiken balorazio zorrotza egin zuen. Katalan hizkuntzari dagokionez, normalizazio politikek oinarrizko arazo bat eduki
|
dutela
dio Massaguerrek, fantasia batean oinarritu direla:
|
|
2021
|
|
|
agorraldia udazkenaren barrenean luzatuz joan da, udazkena gero eta gehiago udaren azken parte bilakatuz. Norabide bereko joerak lurraldearen eremu zabaletan agertzeak joera horien kausak erregionala behar duela izan adierazten du; beraz, lekuan leku egon daitezkeen beste eragile batzuen gainetik, sistema klimatikoan bertan egon diren aldaketek ibaietako ur emarietan eragin negatiboa izan
|
dutela
esan dezakegu.
|