|
2007
|
|
|
Zelulek, beren jardunean, etengabe sortzen dituzte gernuaren bidez kanporatu beharreko hondakinak. Adibideko kondizioetan, giltzurrunek ahal duten guztia egingo dute gernua kontzentratzeko, alegia, ahalik eta ur bolumen txikienean ahalik eta hondakin gehien kanporatzeko, baina beti kanporatuko
|
dute
ura. Gorputza ur gutxiago duela geldituko da, eta, ondorioz, alarma seinalea piztuko da:
|
|
|
Baina, oraingoan ere, letra txikia irakurri beharra dago: ez
|
dute
urik aurkitu,
|
|
|
Baina, oraingoan ere, letra txikia irakurri beharra dago: ez
|
dute
urik aurkitu, baizik eta ustez urak utzitako arrasto bat. Bi hondar arrasto, Marteren gainazaleko bi tokitan, hain zuzen.
|
|
|
Ez da lehen aldia. Beste hainbatetan ere zabaldu
|
dute
ura aurkitu izanaren albistea, ura bera ez diren arrasto geologiko eta kimikoetan oinarrituta. Uraz hitz egin dute, baina urik aurkitu gabe.
|
|
|
Ez
|
dute
ur likidorik aurkitu, ordea. Izan ere, logikoa da, bi arrazoirengatik:
|
|
|
Atmosferak presiorik egiten ez badu, Marteko egun argiaren tenperaturan ura lurrundu egiten da. Horregatik ez
|
dute
ur likidorik aurkitu; urik baldin badago, solido edo gas egoeran egongo da, ez egoera likidoan.
|
|
|
Eta, agian, izoztuta. Nolanahi ere, NASAk eta ESAk ez
|
dute
ura aurkitu Marten.
|
|
|
Ura eta lurzorua babesteari dagokionez, azken 15 urteetan 50 hektarea handitu da funtzio hori duen azalera. Guztira 300 bat milioi ha basok
|
dute
ura eta lurzorua babesteko helburua.
|
|
2008
|
|
|
Gazitasunari dagokionez, ikusi dute nahiko azkar pasatu zela ur gezako aintzira bat izatetik ur oso gaziko ekosistema bat izatera. Hain zuzen, ikusi
|
dute
ur gezako bizidunek oso azkar egin zutela gainbehera (bai fitoplankton espezieetan, bai intsektu eta mikrokrustazeoetan), eta gero eta ur gaziagoetan bizi diren organismoek ordezkatu zituztela.
|
|
|
Horri aurre egiteko, oso giltzurrun eraginkorrak dituzte, eta gernu oso kontzentratua ekoizteko gai dira. Gainera, ura elikagaietatik lortzeaz gain, metabolismoa egokitua
|
dute
ur metabolikoari ere (metabolismoaren azken produktu gisa lortutako ura) etekina ateratzeko.
|
|
|
AENA aireportu sareak Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan garatutako fitoarazketa sistema bat ezarri ditu hainbat aireportutan, besteak beste, Gasteizkoan. Aireportuko ingurumen arduradun batek esan digunez, dena den, ez
|
dute
ur asko bideratzen sistema horretan garbitzera.
|
|
|
Araztutakoan, ez dute ezer berezitarako erabiltzen ura: erretenean uzten
|
dute
ur bolumena erretenak gordedezakeen baino handiagoa izan arte, eta, orduan, araztegi tradizionaletik ateratakoarekin elkartzen dute, eta ubide batera isurtzen dute araztutako ur guztia.
|
|
2009
|
|
|
gure etxeetan unean uneko ur beroa sortzen da, eta europarrek, aldiz, ur beroa metatzeko sistemak dituzte. Horrela energia gutxiago xahutzen
|
dute
ur kantitate bera berotzeko.
|
|
2010
|
|
|
Zuntz sintetiko baten bitartez jokaera hori imitatzea lortu dute zientzialariek. Polimetil metakrilatozko zuntzak erabili dituzte; material horrek eta armiarmaren zetak antzerako jokabidea
|
dute
urarekin, atomoen arteko elkarrekintzari dagokionez. Baina ur tantak gune jakin batzuetan kontzentratzeko, zuntzek egitura fisiko jakin bat izan behar dute.
|
|
2012
|
|
|
Gustuko dituzten landare espezie batzuk han iraungi izanaren erantzule ere badira. Kondizio hezeetan, gameluek bazkatik lortzen
|
dute
ura, baina kondizio lehorretan edan beharra daukate: egarri den gamelu batek 200 litro ur edan ditzake hiru minutuan.
|
|
2014
|
|
|
Tradizio handiko irudi bat da, aspaldikoa. Esate baterako, John Webster ek, 1614 urteko" Malfiko dukesa" antzezlanean aipatzen ditu" haurrek euliak harrapatzeko erabiltzen dituzten paperezko kaiolak", eta adituek uste
|
dute
ur bonbei buruz ari dela.
|
|
2016
|
|
|
ura likido egoeran eta atmosfera edukitzea. Ezagutzen ditugun bizidun guztiek behar
|
dute
ura bizitzeko, nahiz eta batzuk urik gabe biziraun dezaketen denbora luzean. Atmosferak, bestalde, hainbat funtzio betetzen ditu:
|
|
2017
|
|
|
Izan ere, hainbat neurketek iradoki
|
dute
ur gazizko itsaso bat duela Entzeladok, gainazalaren azpian. Eta itsaso horretako ura da Hego poloko geiserretatik ateratzen dena.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, euri azidoa sufre dioxidoa eta nitrogeno oxidoaren ondorio da, eta horiek neurri batean murriztea lortu da. Baina askoz ere zailagoa ikusten
|
dute
ura, lurra eta airea mikroplastikoez eta nanoplastikoez garbitzea.
|