|
2008
|
|
|
Estropadak irauten duen bitartean, ahaztu egingo zaizkie etorkizunak sorrarazten dizkien kezkak. Gozatu nahi
|
dute
uretan. Gero etorriko dira gerokoak.
|
|
|
Baina ez zaie asko falta izan. Azkenean, Castrok irabazi dio Oriori, eta bide batez, bi traineruek erakutsi
|
dute
uretan ere ez direla bi muturrak elkartzen. Gertu, oso gertu egon daitezke bi izkinak, baina inoiz ez dira bateratuko helmugan.
|
|
|
Uraren Ezkutuko Lorategia Florida parkearen sekretuetako bat da. Lorategi honetan 29 landare eta zuhaitz berezi daude, eta ureztatze sistema modernoa erabiltzen
|
dute
ura aurrezteko. Hiriaren erdigunean dagoen arren, gune lasaia eta isila izan ohi da urte osoan.
|
|
|
finantza kostua, ingurumen kostua... Eta naturak hirugarren mailako eskaera horri aurre egiteko urik ez duenean, pertsona horiek onartu
|
dute
urik ez dagoela. Lehorterik badago, maila horretan kendu behar da ura.
|
|
2009
|
|
|
Putzuan, koloretako arrainak. Umeek jostari astintzen
|
dute
ur azal berdea. Bai, badakit zer esango didazun, norberak leziatutako horiek direla okerrenak.
|
|
|
Gero eta etxe gehiagok saltzen
|
dute
ur mota bat baino gehiago, eta hainbat herrialdeetan bitxikeria ugari topa daitezke.
|
|
|
Edateko urarekin arazoak ditugu. Lehen etengabeko emaria zuten errekek, orain egun batean bai bestean ez ekartzen
|
dute
ura. Ez dakigu noiz erein behar dugun ere, eurite garaia ez baita zehatza.
|
|
2010
|
|
|
Igerileku puzgarriak eta tailerrak izan dituzte Euskalgunean; haurrek gogotik gozatu
|
dute
uretan
|
|
2011
|
|
|
Luiziek zubiak suntsitu dituzte, eta eskualdera doan errepide nagusia itxita geratu da. Gainera, lurrikararen ondorioz, ez
|
dute
urik, ezta argindarrik ere. Ehunka lagunek, berriz, kanpoan pasatu behar izan dute gaua, etxerik gabe geratu direlako.Nepalen ere ondorio larriak izan ditu lurrikarak, ekialdean batez ere, epizentrotik gertuen dagoen eremuan.
|
|
2012
|
|
|
Euskaldun tropikal horiek tanta bi jausi orduko horrela hasten dira, nahiz eta hau aspaldiko abuzturik sikuena izan. Hori bai, horiek beroriek kexaka jardungo
|
dute
ur eskasia egonez gero, edo gure bazter berdeak gorri ikusita. Euretako askok argudiatuko dute abuztuaren amaieran gaudela eta oporrak amaitzear dituztela, eguraldi honekin ezin dutela bakantzen hondarrez profitatu.
|
|
2013
|
|
|
Hango eiheretatik igarotako ur bizia lurrak irentsiko du bat batean. Eta misterio baten moldean, urteen poderioz disolbatutako harkaitza bustitzen jarraituko
|
dute
urek. Jauzika eta boteka!
|
|
2016
|
|
|
Aspalditik dator emakumearen eta itsasoaren arteko harremana. «Herri batzuetan pentsatzen
|
dute
ura eta itsasoa elementu femeninoak direla». Soco Romano Donostiako Untzi Museoko zuzendariaren arabera, XVI. menderako joaten ziren emakumeak Ameriketako Estatu Batuetara itsasontzietan, eta portuan eta arrantzan lan gogorrak egin izan dituzte.
|
|
2018
|
|
|
Italiak Libiako kostazainak trebatu eta finantzatu ditu errefuxiatuen irteera eragotz dezaten. Kostazainak, baina, mafien eskuetan daude, eta indarkeria baliatzen
|
dute
uretan, noraezean dauden ontzien bidea trabatzeko, baita erreskate lanetan ari diren ontzien aurrean ere. Amnesty International gobernuz kanpoko erakundeak berak salatu du jokaera hori, zehaztuta estatu kideak errefuxiatuen kontra egiten diren abusuen konplize direla.Libian dauden errefuxiatuen egoeraz ere ari zen AI. Europako estatuak kritikatu zituen «migratzaileen esplotazioa sustatzen duen sistema bat» babesteagatik.Libian, izan ere, esklabo merkatuak daude.
|
|
2020
|
|
|
Hirurak izan daitezke oso toxikoak animalientzat zein gizakientzat. Ez
|
dute
uretan HCH (lindanoa) arrastorik aurkitu. Otsailaren 11 arte (joan den asteartea— hartutako laginei egindako azterketen emaitzak dira gaur aurkeztu dituztenak.
|
|
|
Adierazi
|
dute
ur sare publikoan ez dagoela arazorik, baina teknikariek uste dute luiziak eragina izan duela baserrietako iturri batzuetan
|
|
|
Eitzagako hainbat biztanlerekin hitz egin dute, eta, esan dietenez, baserri batzuetan «garbi» atera dira azterketak, baina beste batzuetan ez, Anboto-ko Ekaitz Herrerak azaldu duenaren arabera. Gaineratu duenez, Zaldibarko Sallabente auzora ere zabaldu
|
dute
urik ez erabiltzeko aholkua.
|
|
|
Jaurlaritzaren ordezkariek esan dutenez, segitzen
|
dute
ur eta aire kontrolak egiten, eta orain arte izandako emaitza guztiak «normaltasunaren barruan» daude. Parametro batzuk ohi baino altuagoak diren arren, osasunarentzat arriskutsua izan daitekeen mailatik behera daude.
|
|
|
Orain arte, helikopteroen eta roboten bidez ura botaz saiatu dira sutea amatatzen, baina ondorioztatu
|
dute
ura ez dela modurik egokiena horretarako, horrek ere segurtasun arazoak ekar baititzake, eta aurrerantzean hondarra botaz saiatuko dira suteari buru egiten. Horretarako, eremu horretara iristeko sarbideak prestatuko dituzte, eta itxaropena dute ibilgailuek hara iristeko modua dutenean sutea amatatzeko aukera egongo dela.
|
|
|
Horrekin, Aixola errekara ahalik eta lixibatu gutxien heltzea lortu nahi
|
dute
Uraren Agentziako teknikariek. Agentziak nabarmendu du ez direla nahastu behar Aixola erreka eta izen bereko urtegia.
|
|
2021
|
|
|
Errepidearen alboan egindako dantzen sekuentziek ardazten dute Cecilia Bengolea artistaren Tximista dantza ikus entzunezkoa, eta kanal bakarreko zuri beltzezko bideo proiekzioa erabili du horretarako. Bideoaz gainera, Bestiarioa eta Posizio gogokoenak animazio digitalek biribiltzen
|
dute
Ur animazioak erakusketa. Guggenheim museoko Film & Video programaren bigarren proposamena dira artista argentinarraren hiru obra berri horiek, eta urriaren 24ra arte egongo dira ikusgai.
|
|
|
«Salburutik pasatzen den N errepidearen tartea Euskal Herrian bisoi europar gehien harrapatzen diren gunea da, eta ziurrenik estatu osokoa ere bai. Ibaia errepidearen azpitik doa; hodietan garraiatzen
|
dute
ura, eta, hodiak beteta daudenean, animalia asko errepidetik pasatzen dira. Ondorioz, askotan autoek harrapatzen dituzte».
|
|
|
Oinetakoak erantzi eta galtza barrenak bildu dituzte berak eta Moutousidik, eta ikaskideen laguntzaz eta txalo artean eraman dute Laguna badiara. Harrotasunez egin
|
dute
uretan aurrera arraunarekin uhinak osatuz eta pozarekin irribarreak marraztuz.
|
|
|
Barnealdean, Bidarrai, Baigorri eta Ortzaize (Nafarroa Beherea) inguruetan eragin handia izan
|
dute
ur gainezkatzeek. Dozenaka etxe kaltetuak izan dira, eta zirkulazioan ere trabak sortu ditu euriteak.
|
|
|
Lursail horietan, gainera, «labore mota gehiago» landatu direla iragarri zuten gobernuko arduradunek. «Orain arte, neguan bakarrik iristen zen ur emaria Andosilla, San Adrian eta Azagrako lursailetara; aurrerantzean, urte osoan izanen
|
dute
ura erabiltzeko aukera, eta hori oso baliagarria izanen da, besteak beste, udako hilabeteetan mahastiak ureztatzeko eta ekoizpenen kalitatea handitzeko», azaldu zuen lehendakariak.
|
|
|
Cabanillasen eta Fustiñanan gerta daitekeenak ere kezkatzen du Nafarroako Gobernua, «erdi bakartuta gera daitezkeelako». Nafarroako Gobernuak eta uholdeek kalte eginiko herrietako udalek eskatu
|
dute
ura irits daitekeen lekuetara ez joateko.
|
|
2022
|
|
|
Ponpaketa zentral hidroelektrikoek bi urtegi behar dituzte, eta ura goikotik behera isuriz sortzen dute argindarra. Gero, kontsumo gutxiko orduak baliatuz, pilaturiko argindarra erabiltzen
|
dute
ur hori ponpa bidez goiko urtegira igotzeko. Ikusteko dago Araban aurrez eginiko urtegiren edo urmaelen bat erabiltzen duten; Nafarroako egitasmoan bi urtegiak eraiki egingo dituzte.
|
|
|
Hain zuzen, ponpaketa zentral hidroelektrikoek bi urtegi behar dituzte, eta ura goikotik behera isuriz sortzen dute argindarra. Gero, kontsumo gutxiko orduak baliatuz, pilaturiko argindarra erabiltzen
|
dute
ur hori ponpa bidez goiko urtegira igotzeko. Ikusteko dago Araban aurrez eginiko urtegiren edo urmaelen bat erabiltzen duten; Nafarroako egitasmoan bi urtegiak egin egingo dituzte.
|
|
|
Ponpaketa zentral hidroelektrikoek bi urtegi erabiltzen dituzte, eta ura goikotik behera isuriz sortzen dute argindarra. Gero, kontsumo gutxiko orduak baliatuz, pilaturiko argindarra erabiltzen
|
dute
ur hori ponpa bidez goiko urtegira igotzeko. Arabako bi zentralen artean, 25 GWh metatzeko ahala izango lukete.
|
|
|
Hala ere, batetik, udalen autonomiari ez diote jaramonik egiten. Udalek
|
dute
uraren eskumena. Busturialdean partzuergoak integrazio osoa bozkatzeko modua egin dute.
|
|
|
Erantzun posible bakarra zabortegitik atera izana da, eta hala uste dute Cedexeko ikerlariek ere. Are gehiago, uste
|
dute
urak «eragin handia» izan zuela luizian, baina hipotesi moduan planteatzen dute, 2019an Verterrek ez baitzuen egin zabortegi barnean pilaturiko uraren neurketa edo azterketarik. Hori dela eta, ikerlariek ezin dute ebatzi zenbateko eragina izan zuen hausturan.
|
|
|
Ez dakite garai batean mastak, zuakerrak, gainaldea eta kroskoa izandako egurrak zer egoeratan egongo diren. Uste
|
dute
uraren muturreko hotzak eta oxigeno, argi eta izaki bizidunen eskasiak babestu egin dutela. Hala ere, sakonera horretan izaki bizidunak egon badaude, eta litekeena da Endurance ren arrastoak haien etxe bihurtu izana.
|
|
|
propagandak pozoitu eta ezkutatu egiten du zer gertatzen den eta zergatik. Errusiak bere aldetik, eta NATOk beretik, hitza usteltzen
|
dute
ura bere errotara eramateko.
|
|
|
Legearen helburu nagusiak dira erabilera bakarreko plastikoak gutxiago erabiltzea, eta dendetan pisura erostea sustatzea. Lehen helburua betetzeko, administrazio publikoek iturriak jarri dituzte beren egoitzetan, edo behin baino gehiagotan erabil daitezkeen ontzietan eskaini
|
dute
ura. Ostalariek, berriz, beti eskaini diete bezeroei iturriko uda dohainik edateko aukera.
|
|
|
Italian ere ur eskasia handia da bost eskualdetan: «Larrialdi egoera ezarri behar izan dute, eta herrietan mugatu egin
|
dute
uraren erabilera. Frantzian ere antzeko neurriak hartu dituzte», azaldu du Europako Berrikuntza, Ikerketa eta Kultura komisario Mariya Gabrielek.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, erraterako, murrizketa neurriekin jadanik zeuden 26 herriei beste 76 gehitu zaizkie, egoerari aurre egiteko asmoz, eta ur edangarriaren aurrezteko helburuarekin. Guztira, gaur egun, 102 herrik kudeatu behar
|
dute
uraren erabilpena mugatze neurri batzuen artean.
|
|
|
Dutch Spirit itsasontzia ostegunean hasi zen Santurtziko portutik Bermeoko portura ura garraiatzen, Bilbo Bizkaia Ur Partzuergoak zerbitzu hori kontratatu baitu eskualdeko ur eskasiari aurre egiteko —gauean ura etena dute 45.000 herritarrek— Bermeoko portuan hodi batzuen bidez ateratzen
|
dute
ura, presioan, eta Almikeko ur biltegira igotzen dute hodi batetik. Biltegi horretatik hornitzen da Bermeo.
|
|
|
Igerileku publikoetan gradu bat jaitsiko
|
dute
uraren tenperatura, eta jacuzzi eta saunak gutxituko dira, baita haien ordutegia ere. Eski estazioetan, erremonteen abiadura eskiatzaile kopurura moldatuko da.
|
|
|
Dena den, igerilekuan sartuta arnasa hartzen ari direnak ez daude lozorroan: gainazalean daude, bai, baina begirada beti
|
dute
uraren azpian. Orduan da erabilgarria tutua.
|
|
|
Hiru olatuk urpean utzi zuten Euskal Herria eta Europa gehiena. Jare protagonistak eta Ikerrek bidaia abiatu
|
dute
urak hartutako Europan zehar: Frantzia itsaso bat da, Okzitania eta okzitaniera nagusitu dira...
|
|
|
Itsasora isurtzen diren urak seguruak direla frogatu nahian edo, esperimentu bat egiten ari dira modulu prefabrikatu pare batean, tokiko zientzialari batzuen laguntzaz: mihi arrainen eta askotariko krustazeoen haztegi bat jarri
|
dute
ur tanga handi batzuetan. Esperimentuan, itsasoko ura eta biltegietako ur tratatua nahasten dituzte, eta arrainak dauden lekura isuri.
|
|
2023
|
|
|
Proiektua nola gauzatu argi dute: herriaren beheko aldean ur depositu bat dago, menditik iristen den urarekin elikatzen dena, eta herriaren behealde horretan dauden etxeek hortik hartzen
|
dute
ura. Beste depositua herriaren goiko aldean dago.
|
|
|
Ondorioz, zentralak egunean 100 metro kubiko hondakin ur produzitzen ditu. Orain arte tanke erraldoietan gorde
|
dute
ura, baina dagoeneko mila tanke dituzte, eta lekua falta zaie. Tokiok dio aukera hori ez dela epe luzera jasangarria, eta ur hori diluituta eta tratamendu berezi bat pasatu ondoren itsasora isurtzea proposatu du.
|
|
|
Murrizketak ezarri zituzten, eskas zegoelako ura, eta, azkenerako, itsasontzi batean eraman zuten ura Busturialdera, Bilboko portutik. Zenbait herritar eta talde ekologistak salatu izan
|
dute
uraren kudeaketa okerra egin dela urteetan, akuiferoak zaindu gabe; pinu eta eukalipto landaketek eta turismoak uraren galeran duten eragina ere nabarmendu izan dute.
|
|
|
%85etik gora. Gainontzeko herrietan, ibai, iturburu, erreka edota urtegi txikitxoetatik hartzen
|
dute
ura. Iaz, ur premiarekin loturiko arazoak izan ziren Bizkaian.
|
|
|
Arabari dagokionez, Arabako Errioxari eragin dio gehien lehorteak. Bertan, uraren iturburu naturaletatik eta 250 metro sakon diren akuiferoetatik eskuratzen
|
dute
ura. Hainbat neurri hartu zituzten udaberrian egoerari aurre egiteko, eta, oraindik ere betetzen dituzte:
|
|
|
Egarriak, ostera, askotarikoak dira, idazleak gehitu dituen epigrafeek iradokitzen digutenez: maitasun egarria du Galo Elorriaga protagonistak, bere aitak inoiz emango ez dion kariñoa falta baitu; diru eta apustu egarria du, ostera, protagonistaren aitak, Pedro Artikak, eta zekenkeria horrek eramango du, hain zuzen ere, galbidera, bai bera eta baita bere semea ere; idor daude paisaiak, iturriek apenas
|
dute
urik etenik ez duten egun sargoritsuetan, eta autoreak aukeratutako giro lehor eta bero horrek itoko ditu gertaerak eurak ere.
|