|
2001
|
|
|
Egosia. Eskolan ez
|
dute
ur garbirik izango. Beraz etxean egosi dute, egarri direnean lasai edateko.
|
|
|
Eta haizeak uhinen paparra eta gandorra altxatuko ditu, ufaka, eta aire kolpeek antzera jasoko
|
dute
ura ontziaren gainetik.
|
|
|
Inguruetan apenas izango da pinguinorik. Familia baserritar batzuk ikusiko dira, baina laster egingo
|
dute
uretara jauzi, iparraldera doazela, presaka bezala, inorengandik ihesean bezala.
|
|
2003
|
|
|
zer pena ematen didan gure herri honek! Denborarekin, jendea bataiatzeko ere –jendea bataiatzen bada–, zementua erabiliko
|
dute
ur bedeinkatuaren ordez; koilarak, sardexkak, aiztoak, baita oheak ere, zementuzkoak eginen dituzte, plastikozkoak egiten ez badituzte. Eta kaleak ere, agian, lurraren espekulazioa bide, etxez beteko dira, eta beste herri bat eraikitzen hasiko dira dagoenaren gainean:
|
|
2008
|
|
|
Dutxa freskoa ederto datorkigu, baldetik kalabaza erdiarekin ura hartu eta burutik botatzeko erritoari ezin kale egin katalanak. Mesfidati hasieran, gustura hartu
|
dute
ura gero, eta surtondora batu zaizkigu. Afari oparoa izarren pean, oihaneko eta gaueko hotsak, lainotu samar, ilargiak tarteka egiten digu kuku, eta lagunarteko solas ederra, garagardo eta marihuana apur batekin.
|
|
|
esaten zitzaiola, halaxe deitzen ziotela behintzat herriko haurrek. Luzaroan egoten da ur azpian ubarroia eta hondoratzen denean herriko haurrek jolas egiten
|
dute
ur azalera nondik aterako den asmatzen. Ateratzen denean txoria, haurrek, sakillu, sakillu!?
|
|
2009
|
|
|
ez dituzte R 1 eta R 2 hil. Analisiek erakutsi
|
dute
ur gezatan itota hil direla. (?) Malo doktorea arduratu da.
|
|
2011
|
|
|
Limoi ura! Ontzikada bete dago mahai batean, zapi batez estalita; eta arrain kamutsen antzeko limoiek zipriztintzen
|
dute
ur horia. Sendoa ematen du, gelatina bezalakoa, baso lo dietan.
|
|
2012
|
|
|
Miresle berriak irabazten dituzte urtetik urtera, eta agian, horretan datza haien adeitasun iraungiezinaren sekretua. Bidezidor meharrean gora Elisavetinskaia iturburura nindoala, aurrea hartu diot gizon talde handi bati; zibilak eta militarrak ziren han eta, gerora jakin dudanez, klase berezi bat osatzen
|
dute
uraren eraginaren bila hona inguratzen direnen artean. Edan egiten dute, baina ez ura; gutxitan paseatzen dira; iragaitzaz soilik gorteiatzen dituzte emakumeak; jokoari ekiten diote eta arrangura erakusten dute aspertu egiten direlako.
|
|
2013
|
|
|
Karrika desolatuak aurkitzen ditugu, kezka eta atsekabe begiradadun emakumeak, haurrak ondoan dituztela, ilara luzeetan zain, salgai dauden jaki galkorrak erosteko. Hezurrak ere ia bistan dituzten zakur argalek istil zikinetatik edaten
|
dute
ura.
|
|
2014
|
|
|
Gero gogoratu zitzaidan bazegoela enpresa handi bat, Konpainia bat, ibai horretan merkataritzan ziharduena. Arranopola!, pentsatu nuen neurekiko, ezin
|
dute
ur geza handi horretan merkataritzan jardun, ontzi klaseren bat erabili ezean. Baporeak!
|
|
2015
|
|
|
Noiz sartu behar
|
dute
ur handitan. Noiz hasi behar dute gure herri hau, zatiketa administratiboen gainetik pasatuta, bere osotasunean hartu eta bere etorkizuna argituko duten ekintza, hitzarmen eta pauso ausartak ematen?
|
|
|
Obuluek eta espermatozoideek babestu egin nahi
|
dute
urak daukan gatzetik, segundo apur batzuk bakarrik egin baititzakete gatz kontzentrazio horretan erre eta suntsitu gabe. Ez dira gauza izaten minutu oso bat ur gazitan egiteko, horregatik, biziko badira, derrigorrez egin behar dute bat lehenbailehen.
|
|
2016
|
|
|
4 Bestalde, landareen sustraiek ere aterako
|
dute
ura lurpetik, eta transpirazio
|
|
|
3 eskoletatik 2k ez
|
dute
urik ez komunik
|
|
2017
|
|
|
–Zergatik ez
|
dute
ur beroa jartzen komunetan??
|
|
|
|
dute
ura fotosintesia egiteko. Hain zuzen, bizidun askok arnasteko behar dugun
|
|
2018
|
|
|
Hurrengo gauean Suleiman bitxigileak eman digu ostatu? Rojavako kurduek ere ez
|
dute
ura mahaian jartzeko ohiturarik. Zutitu egin naiz, handik metro batzuetara leihoaren aurrean dagoen pitxerra hartzeko.
|
|
2019
|
|
|
Azkura sentitzen dute gorputz osoan, arropa artean milaka arkakuso sartu balitzaizkie bezala. Egarria berdintzeko ez ezik, begiak eta ezpainak garbitzeko ere erabili
|
dute
ura. Ahal bezala etzan dira zaldien hanken artean, gorputz bakarra osatuta, eta lo geratu dira berehala, unatuta.
|
|
2020
|
|
|
" Uholdeen aurrean ematen den ohiko erantzuna izaten da zuhaitz gehiago jartzea, zeren zuhaitzek ura xurgatzen dute, eta hori zientifikoki frogatuta dago. Baina, euri erauntsi handietan, une batetik aurrera zuhaitzek galdu egiten
|
dute
urari eusteko duten ahalmen hori".
|
|
|
Ur mantsoko ubide zabalak sortzen dituen meandroetan barrena, gizakiaren eraginik gabeko lekuetan dauden ibai lurmenei eta landaretza aberatsari erreparatu diet. Landare eta alga mikroskopikoek soineko berdaxkaz beztitzen
|
dute
ura. Urratsez urrats jarraitu dut Bidasoko ur hegian goiti, ibaiaren berbaroari adi:
|
|
2021
|
|
|
Horrela, sortzearen zikloan: egurrak sua elikatzen du; suak lurra sortzen, suaren hondakinak (errautsak) lurra baitira; lurrak bere barnean ditu mineralak (beraz, metalak); mineral horiek elikatzen eta isurtzen
|
dute
ura, eta urak ematen dio bizia egurrari. Bada beste ziklo bat ere, nork nor menderatu edo nork nor elikatzen duen adierazten duena; horrela, egurra lurrez elikatzen da, lurrak ura beretzat hartu eta gordetzen du, urak sua itzaltzen du, suak metala urtu egiten du, metalak egurra mozten.
|
|
2022
|
|
|
Ura eta sagar bana eman diete. Itobeharrean edan
|
dute
ura eta harrapaka jan sagarra.
|
|
2023
|
|
|
Horien ordez, ahuntz hanka iletsuak eta beltz beltzak ditu. Haren apoek plisti plasta egiten
|
dute
uretan.
|
|
|
Ordubete inguru pasatu
|
dute
uretan. Limak ez du, hala ere, ohol gainean zutik jartzerik lortu.
|
|
|
–Beraz, zirkuitu zaharra baliatzen
|
dute
ura ezkutuka banatzeko.
|
|
|
Udalekoek badakite. Ez badute gehiago ordaintzen, ez
|
dute
ur gehiago izanen! Hori da zuzena eta...
|
|
|
–Baina Nafarroako legeek ez
|
dute
uraren hornidura pribatizatzeko aukera aurreikusten –Rodrigok abokatu gisa orain.
|
|
|
Lamiek dzanga egin
|
dute
uretara eta ez dira berriz azaleratu.
|