|
2010
|
|
|
• Hizkuntzekiko irudia euskararen erabilera talde desberdinen arabera. Gipuzkoarren artean euskarak eta ingelesak pizten
|
dute
orain lehen baino interes gehiago; bereziki da horrela euskararen erabilera %1 eta %39, 9 artean kokatzen den taldean (talde horretan, 10etik 4 interesatua dago ingelesarekin).
|
|
|
Taldeko lana kudeatzeko eta lana bideratzen ari dela bermatzeko erabiliko diren estrategiek eraginkorrak izan behar dute. Ikasleek haien inplikazioaren garrantziaz kontzientzia hartzen dutenean soilik lortuko
|
dute
orain arte izan ez duten konfiantza. Haiek sinetsi egin behar dute egiten dutena baliagarria dela eta ikasten ari direla, eta horretarako ere funtsezkoa da taldekideen laguntza.
|
|
|
Mendialdeko herri koskorrak edozein aldaketa demografikoren eraginbera dira eta euskarak gizarte harremanetan bere lekua sendotu behar du. kezkak ere kilikatzen nau: elizondon adibidez, eremu euskaldunean dagoen herri erdaldundu eta erdalduntzaile batean, joan den ikasturtetik ikastetxe publikoan hasten diren haurrek ezin izanen
|
dute
orain artioko d ereduan ikasi, euskara gaztelania ingelesa hirueleko til ereduan hasten baitira. hau da, oraingo haurrek ez dute izanen gure gazteek izan duten eskolaren eragin bete positiboa eta horrek luzera ez dakigu zer ondorio ekarriko duen.
|
|
2015
|
|
|
Umeek ere euskaraz egiten
|
dute
orain eta esan zuen" menos mal" pentsatzen duela bere baitan entzuten duen bakoitzean, jendea kontzientzia hartzen ari delako. Euskararen bilakaera positiboan ikastolek eta Arrasate ingurukoek eragin handia izan dutela azaldu zuen, eta asko pozten dela egoera berriarekin.
|
|
|
Orain askoz gehiago entzuten dela esan zuen elkarrizketatuak, lehen irakasten ez zelako eta orain besterik ez dagoelako eskoletan;" denek
|
dute
orain libertatea". Orain egoera xamurragoa dela gaineratu zuen.
|
|
2016
|
|
|
Benetako arnasgune dira Xabier Bengoetxeak aztertu dituen Tolosaldeko herriok: euskaldunen kontzentrazio demolinguistiko altua
|
dute
orain ere157, eguneroko jardungune informal basikoetan euskara da herrian nagusi, eta bi elementu horiei eskerrak beren ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipena bermaturik daukate, oraingoz158, haurrek eta gazteek. Eskolak, bere bereak dituen xedeak betetzeaz gainera, ekarpen handia egiten dio euskara indarberritzeko saioari:
|
|
2017
|
|
|
Zavalaren hitzek erakusten
|
dute
orain dela hogeita hamar urte ere euskara txarra erabiltzen zen ustea zegoela, erdaratik eratorria zena. Nola diren gauzak, Uztapidek berak 1982an egin zioten elkarrizketa batean zera esaten du:
|
|
2018
|
|
|
Bada datu adierazgarria. Horrelako portaerek motibatu
|
dute
orain aurkeztuko dugu bigarren azterketa mota.
|
|
|
Agurain, Hernani, Astigarraga, Añorga, Arrigorriaga... Lasarte Orian egin
|
dute
orain arteko aktibazio egitasmorik handiena, Irten armairutik lelopean, 1.300 herritarren parte hartzearekin. Arrakastatsutzat jo dituzte egitasmo horiek.
|
|
2019
|
|
|
a) egunaren zati ohargarria (%16 inguru) euskaraz betetzen dute neska mutilek, maisu maistrekin eta eskola lagunekin; b) euskaraz irakurtzen eta idazten ikasten dute, lehen ez bezala; c) herriko euskararen errejistro informal intimoez gainera hizkuntzaren aldaera jaso formalaz baliatzen ikasten dute hainbatean; d) erdara (gaztelania eta, partez, ingelesa) ikasten dute orobat (ik. zalbide 2016). Lehen ez bezala, alde
|
dute
orain eskola. alde eta, gizarte berri honetan, oso beharrezko. hizkuntzaren geroa ez du ordea, arnasguneetan ere, batez ere eskolak bermatzen34 mintzajardun arruntaren eguneroko erabilera espektro zabala35 da, beti eta nonahi, osasun oneko hiztun elkarteetan arau nagusi. hori da munduko hizkuntza bizi sendo guztien jarraipen bide normala, belaunez belaun bere buruari eusten diona eta, eten urratz... Jarraipenbide horri sendo eusteak lehentasun argia du, ahuldutako hizkuntza bizirik gordetzeko eta, hortik abiatuz, ahuldutako hiztun elkartea bere osoan indarberritzeko. gune horiek dira, hainbat adituren ustean (ikus aurrerago S. altube36 eta J. Fishman), ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saio arrakastatsu ororen abiaburu nagusia eta sostengu gotorrena.
|
|
|
graduala eta selektiboa (izan) da, ezer izatekotan, Soriako mintzajardunaren aldakuntza; oraingo soriarrek darabilten hizkeraren barne osaera aldatuz joan delarik ere honetan eta hartan, jarraipen oinarria bere indar bizian gorde du: gaztelaniaz egiten zuten orain dela ehun urte, eta gaztelaniaz egiten
|
dute
orain. orain ere, lehen bezala, gaztelania da Soriako kalean eta lurralde osoko herri herrixketan jaun eta jabe. mintzajardun arruntaren belaunez belauneko jarraipena osorik gorde dute Sorian, etengabeko gizarte aldakuntzaren altzoan. hori ez da Soriako bitxitasuna. horrela izan ohi dira kontuak, munduan barrena, osasun oneko hiztun elkarteetan. Nola dira kontuak gurean?
|
|
|
Lagin hautatuan hamalau pertsonak ez daukate euskara hutsa lehen hizkuntzatzat: gaztelera+ euskara dute 11 ikaslek; arabiera, batek; portugesa, beste batek; eta gaztelera eta portugesa, beste batek. hala ere, horietako bostek euskara
|
dute
orain etxeko hizkuntza; gaztelera, beste lauk; biak berdintsu, beste hiruk; portugesa, batek; eta portugesa eta gaztelera, beste batek. Bada, hamalau ikasle horietatik %21, 42k bakarrik (hiru ikaslek) ez dute izan euskara hutsezko elkarrizketarik.
|
|
2020
|
|
|
Gaiari zeharka nahiz zuzen zuzenean heldu izan zaionean ez da ageri beharrik Euskara Zerbitzuarekin dagoen lankidetza ugaritzeko, pozez baloratzen
|
dute
orain arte izandakoa. Hala ere, berriro ere hitzez adierazterakoan malenkonia puntu batekin ekartzen dituzte gogora garai bateko ohiturak:
|
|
2021
|
|
|
Gainera, hilabete hauetako esperientziak telelanaren abantailak eta arriskuak azaleratzeko balio izan du. PK ko erakundeen esku geratu den aukera bat da eta erakundeek zein langileek horren erabilera egokiena egiteko modua bilatu
|
dute
orain.
|
|
2022
|
|
|
Horrez gain, lehen aldiz osasun arreta jasotzera doazenengan ere, hizkuntza mugek eragin kaltegarria dutela frogatu da. Oraindik egiteko lan asko dagoen arren, lortu diren emaitzek bat egiten
|
dute
orain artean beste herrialde batzuetan lortutako emaitzekin. Jasotako lehenengo arreta eta arretaren kalitatea ez da parekidea hizkuntza gutxituan mintzo direnak hizkuntza hegemonikoan edo nagusian bizi direnekin alderatzen baditugu.
|
|
|
Hezkuntzari dagokionez, Karta hamaika urteko derrigorrezko eskolatze aldirako soilik aplikatzen zen, baina 96 Lege Proiektuko neurriek eragina
|
dute
orain Cegep delakoetako goi mailako irakaskuntzan, bereziki ingelesezko ikastetxeetan. Azken horiei matrikula muga bat ezarriko zaie hurrengo hamarkadarako, eta, bestalde, frantsesezko cegepetan matrikula handitzea aurreikusten da.
|