|
2002
|
|
|
UPNko gobernuaren euskararen kontrako politika beldurrak eragiten du. Hots, Nafarroako agintariek uste
|
dute
lehen hezkuntzan euskararen ereduen hazkundeak etorkizunean eragingo duen hiztunen potentzialak nabarrismo eta espainolismoari aurre egingo diola, eta horregatik indartzen dute euskararen kontrakoja rrera bortitza lehen hezkuntzaren matrikulazio garaietan. Etorkizunean, ordea, euskal hiztunen kopuruak orduan egongo den gobernua ren eta unibertsitateen hizkuntz eta kultur estrategiak aldatzera behartuko ditu, beti ere, euskara eta euskal kulturaren onerako.
|
|
2005
|
|
|
2007 ikasturtean, 504 ikastetxek hartuko dute parte, eta 110.000 ikaslek baino gehiagok. Ministerioaren konpromisoa Testuliburuek gutxienez hiru ikasturteko indarraldia izanen
|
dute
Lehen Hezkuntzan eta lau ikasturtekoa Bigarren Hezkuntzan, haien narriadura mailak berrerabiltzeko aukerarik ematen ez badu. Hezkuntza sailburuak ohartarazi duenez, bere sailak kalkulatu du, agertoki berri horretan (LOE sendotuta dagoelarik), Generalitateak 14 milioi euro inguruko inbertsioa egin duela liburuak berrerabiltzeko.
|
|
|
Ikastetxe horretan, familia pobre asko landa eremuetatik hirigune handietara joaten dira, bizi baldintza hobeen bila. Azken hamarkadetako hezkuntza maila hobetu arren, eskola adinean dauden Peruko haur gehienek ez
|
dute
lehen hezkuntzako zikloa amaitzen, eta, gainera, hainbat jarduera informaletan lan egitera behartuta daude. Helduen analfabetismo tasa %15etik gorakoa da, eta arazo hori areagotu egiten da eskola azpiegituren ezegonkortasunagatik.
|
|
2006
|
|
|
Ikastetxeek, programarako aukeratzen badituzte, 1.875 euroko dotazioa jasotzen
|
dute
Lehen Hezkuntzan baimendutako lerro bakoitzeko, eta 3.000 euro DBHn baimendutako lerro bakoitzeko.
|
|
2010
|
|
|
Unibertsitate ikastetxe hortan ikasleek euskara eskualde hizkuntzako konkurtso berezia prestatzen
|
dute
lehen hezkuntzako euskara irakasle bilakatzeko, sare elebidun publikoan. 2008z geroz ikastetxe hori Montesquieu Bordele 4ko Unibertsitateari lotua zaio.
|
|
2012
|
|
|
De este modo, se confía en estimular el gusto de los niños por la lectura. Hay lecturas apropiadas para bebés menores de 2 años. Lehen Hezkuntzan umeei laguntzeko jolasak Lehen Hezkuntzako jolasek trebetasunak bereganatzen eta garatzen lagundu behar
|
dute
Lehen Hezkuntzako gutxieneko irakaskuntzen helburua da haurren garapen pertsonala eta ongizatea sendotzea, ahozko adierazpenari eta ulermenari buruzko oinarrizko kultura trebetasunak lortzea, irakurketari, idazketari eta kalkuluari laguntzea, eta gizarte trebetasunak, lanerako eta ikasteko ohiturak, arte zentzua, sormena eta afektibitatea garatzea. Etapa honetan oinarrizkotzat jotzen diren gaitasunak eskuratzen laguntzeko, gurasoek hainbat jolas proposa ditzakete familiako kideen artean edo Interneten.
|
|
2013
|
|
|
Orioko Udalak, Matia Institutuak, Farfara elkarteak, Orioko Herri Ikastolak eta Zaragueta Herri Eskolak elkarlanean, haurren eta adineko pertsonen arteko harremana sustatzeko egitasmoa abiatu dute. Horren arabera, otorduak prestatuz belaunaldien arteko harremana landuko
|
dute
Lehen Hezkuntzako 4 eta 5 mailako ikasleek etxean.
|
|
|
Bestalde, CONCAPA gurasoen elkarteak defendatzen du etxeko lanak «ezinbesteko zeregina» direla, ikaskuntza, ardura eta trebetasunmenderatzea sustatzen dutela. Dedikazio gomendatuari dagokionez, eguneko 15 minututan finkatzen
|
dute
Lehen Hezkuntzako ikasleentzat eta ordubetekoa laugarren ikasturtetik aurrera. Betebeharrak eta desberdintasun soziala Etxerako beste kritiketako bat izan daitezkeen gizarte desberdintasunei dagokie.
|
|
|
‘Liburuen barne merkataritza Espainian 2012’ txostenaren arabera, 2013ko uztailetik aurrerako datuen arabera, Espainiako Editoreen Gremioen Federazioak (FGEE) 800 milioi eurotik gorako fakturazioa izan zuen 2012an testuliburuetan. Batez besteko gastuari dagokionez, ikasle bakoitzeko kalkuluek adierazten
|
dute
Lehen Hezkuntzan gehiago ordaindu behar dela (116,31 euro), DBH (103,29 euro) eta Batxilergoa (94,12 euro), eta, aldiz, Lanbide Heziketakoak (30,25 euro) eta Haur Heziketakoak (71,45 euro). Nola finkatzen da testuliburuen prezioa Testuliburuen zenbatekoak KPIaren joerari jarraitzen dio.
|
|
2014
|
|
|
Baina Enkarterriko haraneko herrietan ez dira ase dauden beharrak, EHIGEko koordinatzailearen arabera: " Zallako eskola berria txiki geratu zen hasieratik, eta Sopuertan oraindik ez
|
dute
Lehen Hezkuntza publikorik".
|
|
|
Aferak nola eragiten die Sopuertako familiei? Zazpi familiak eskaera egina
|
dute
lehen hezkuntzan, eskaintza egon ez arren. Eredu publikoan ikasteko, Zallara eraman behar dituzte haurrak, herritik 26 kilometrora.
|
|
|
Sindikatu nagusiek eskatu
|
dute
lehen hezkuntzako eskola publikoa jartzeko
|
|
|
Hala ere, eredu horrek ere ez du lortzen ikasle gehienak euskara maila aurreratuan aritzea, ezta hurbiltzea ere. Txostenaren arabera, ereduan ari direnean eskola publikoko ikasleen %35, 5ek euskara maila aurreratua
|
dute
Lehen Hezkuntzako 4 mailan; eta itunpekoetan, %44, 2k. DBHko bigarren mailan, berriz, %23, 7 eta %32, 7 dira, hurrenez hurren, maila jaso hori dutenak.
|
|
2015
|
|
|
Hainbat hezkuntza etapatako zenbait irakaslerekin lantaldea osatu da. Lantalde horretan parte hartu
|
dute
Lehen Hezkuntza, Bigarren Hezkuntza eta unibertsitateko dozena bat irakaslek. Nork bere proposamenak partekatu ditu eta softwarearen zein erabilera egitea komeni den eztabaidatu da.
|
|
|
Xakearen praktikak onura asko eskaintzen dizkie haurrei, bai maila intelektual, sozial eta emozionalean. Hori dela eta, Europako eta Espainiako agintariek aspalditik sustatzen
|
dute
lehen hezkuntzan irakasgai gisa sartzea. Artikulu honek zerrendatu eta zehazten ditu onura horietako batzuk, arreta, kontzentrazio, memoria eta pentsamendu abstraktuagaitik, autoestimu handiago bateraino eta besteekin hobeto enpatizatzeko posibilitateraino.
|
|
2017
|
|
|
Ikasleek teknologia berriak eta internet erabiltzeko aukera ere aztergai izan du ikerketak. Lehen telefono mugikorra 9 urterekin eskuratzen
|
dute
Lehen Hezkuntzako ikasleek. Gehienek interneterako konexioa dute, eta horrek ere erasoak egiteako eta jasotzeko aukerak handitzen ditu: " agertoki berria agertu da, ziberespazioa, eta horrekin batera, ziberbullying ean aritzeko aukera", ohartarazi du Carlos Zapatero zinegotziak.
|
|
|
prebentzioa eta esku hartzea. Jazarpena saihesteko materiala landuko
|
dute
Lehen Hezkuntzako maila guztietan; hain justu, bi astean behin ordubeteko KiVa ikasgaia izango dute ikasleek. Horrez gain, jazarpen egoera bat detektatzen denean, bost irakaslez osatutako KiVa taldeak esku hartuko du kasuan.
|
|
2018
|
|
|
Helburu horrekin, bestalde, bina ikasturteko hiru ziklotan banatuko
|
dute
Lehen Hezkuntza. LOMCE indarrean denetik, ikasturte bakoitzaren bukaeran egiten da ikasleen ebaluazioa, eta horrek ugaritu egiten ditu maila errepikatzeko arriskuak, ikasle guztien gaitasunak ez baitira erritmo berean garatzen.
|
|
|
Horrez gain, aurten, tailerrak beharrean, Ene Kantak ekoak izango ditugu gurekin. Koldotxo Guraso Elkartekoek egin diete gonbidapena; izan ere, euren DVDan parte hartzeko aukera izan
|
dute
Lehen Hezkuntzako ikasleek, Dinosauroak abestiarekin, eta hori ere dantzatuko dute haurrek plazan".
|
|
2019
|
|
|
Euskararen kasuari dagokionez, Arrue proiektuko ikerketak (Eusko Jaurlaritza, 2013) antzekoondorioak iradoki ditzake haurrek eskolaren testuinguruan egiten duten hizkuntzen erabileraz.Datuek erakusten
|
dute
lehen hezkuntzatik bigarrenera pasa ahala, haurrek gero eta euskaragutxiago, eta gero eta gaztelania gehiago egiten dutela.
|
|
2020
|
|
|
Eskoziako mendebaldeko uharteetan gaelikoa lehenetsiko
|
dute
lehen hezkuntzan
|
|
|
Eta, bestetik, Lehen Hezkuntzako hamahiru ikaslek “20.000 Legoa Itsaspeko Zaborretan” antzezlana ikusi ahal izango dute otsailaren 16an. Azkenik apirilaren 19an izango den “Drag E uraren bila” antzezlanaz gozatuko
|
dute
Lehen Hezkuntzako beste hamabi ikaslek. Boluntarioen lanari ere aitortza egin dio Udalak eta Txankakuako kide diren dendetan gastatzeko 50 euroko 16 erosketa txartel banatu dituzte boluntarioen artean.
|
|
|
Halaxe, Llobet eta Valls-ek (2003) ere, ondarearen ikasketa dela-eta, beharrezkotzat jotzen
|
dute
Lehen Hezkuntzako haurrek ingurunearekin harreman zuzenak izatea, horren bitartez beren formazioarekin lotuta bi helburu garrantzitsu lortu ahal izateko: (1) iraganaren eta orainaren ezagutza, eta (2) ondarearekin loturiko lekukoak baloratzea.
|
|
2022
|
|
|
Zailtasun batzuk badaude horretarako, 2018ko inkestan agertzen diren datuek erakusten baitute etorkinen kasuan eskolaratze prozesuak badituela desberdintasun eta berezitasun batzuk. Alde batetik, hirutik bik adierazten
|
dute
Lehen Hezkuntzaren ostean sartu zirela hezkuntza sisteman; hizkuntzaren arloan ere, abiapuntua oso desberdina da, haietako asko ez baitziren ongi moldatzen eskolan erabiltzen ziren hizkuntzetan, eta, euskararen kasuan, %96, 3k ez zekiten euskaraz; ereduari dagokionez, %67, 3 A ereduan matrikulatu zituzten, normalean eredua nagusi den arren.
|
|
|
Bailara guztietakoak kontentu uzteko aldaera azpi dialektal txikien hiztegi bat egitea ondo dagoela aipatu diot, baina urteak eta denbora baliabide apurrak horretan erabiltzen badituzte, corpusak behar dituen premiazko terminologia lanak egin gabe geratu litezkeela. Nola hasi behar
|
dute
lehen hezkuntzan matematika nahuatlez irakasten. Eta bigarren hezkuntzan gizarte zientziak?
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ikasleak eskolatzeko hizkuntza ereduari begira, EAEko eta Nafarroako Foru Komunitateko datuek hainbat joera erakusten dute. Alde batetik, EAEn, 20212022 ikasturteko datuek adierazten
|
dute
Lehen Hezkuntzako ikasleriaren% 77,8 ereduan eskolatzen dela,% 18,3 ereduan eta% 3,2 A ereduan (Eustat, 2022); Nafarroan, aldiz, ereduan eskolatutako ikasleen ehunekoa ez da% 18ra iristen, A ereduan% 15 inguru, eredua erabat hondarrekoa da eta G ereduan matrikulatzen da ikasle gehien: % 67 (Nastat, 2020).
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, gure herrialdean lanaldi jarraitua edo trinkoa pixkanaka ezarri da ikastetxe publikoetan 90eko hamarkadaz geroztik, eta modu masiboan pandemian, eta horren ondoren —hura ezartzeko botazioekin ere bai—, Esade EcPol ek 2022an egindako beste txosten batek dioenez. Euskadik eta Kataluniak bakarrik behartzen
|
dute
Lehen Hezkuntzan ordutegi osoarekin jarraitzera. Imagen:
|
|
|
Irakaskuntzak ikasleei bermatu beharreko hizkuntza profilak zehaztuta daude legearen zirriborroan, edozein modutan: euskaraz nahiz gazteleraz B1 maila lortu
|
dute
Lehen Hezkuntza bukatzerako, eta B2 maila, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaitzerako. Hori nola gauzatuko den, baina, ez dago batere garbi.
|