|
2005
|
|
|
Langile horietako gehienek bost ordu baino gehiago ematen dituzte zutik edo bi ordu baino gehiago eserita. Inkestaren emaitzen arabera (1.200 lagunetik gora), sintomak dituzten espainiarren %80k zutik pasatzen
|
dute
lanaldi gehiena. Pertsona horien %65ek oinazea eta astuntasuna sentitzen du hanketan beti edo sarritan, eta %24k noizean behin.
|
|
2006
|
|
|
Oraindik ere gizonek ia beti onartzen dituzte lan berriak beren karreran aurrera egiteko badira, nahiz eta ordu gehiago lan egin behar izan, nahiz eta beste norabait lanera joan behar izan. Arlo pribatuari garrantzirik ematen ez dioten bitartean, emakumeek murriztuko
|
dute
lanaldia.
|
|
2007
|
|
|
4 Ondoko erregelek arautuko
|
dute
lanaldi partzialeko kontratua:
|
|
|
4bis Seme alabak garaia baino lehenagokoak badira, edo, edozein arrazoi dela bide, jaio ondoren ospitalean geratu behar badira, amak edo aitak eskubidea izango du lanean ordu batez absente izateko. Edu berean, eskubidea izango
|
dute
lanaldia gehienez bi ordu murrizteko, nahiz eta alokairua ere horren arabera murriztu. Baimen horretaztian ezarritakoa hartuko da kontuan. baliatzeko, artikulu honen 6 idatz za
|
|
2009
|
|
|
Gizonen %96, 3k
|
dute
lanaldi osoko lana; emakumeen artean, berriz, %78, 8k dihardute lanaldi osoan. Lanaldi murriztua bateratze neurria da, baina emakumeak nagusi dira oraindik neurri hau eskatzen duten langileen artean.
|
|
2011
|
|
|
edozein gauzarekin entretenitzen dira eta denbora erraz galtzen dute. Zereginetan edo ikasketetan kontzentratzeko zailtasuna dela eta, ezin
|
dute
lanaldia aprobetxatu eta ikaskideek baino bi aldiz denbora gehiago behar dute ezagutzak eskuratzeko. Konponbidea:
|
|
2012
|
|
|
Kasu honetan: Kordobako Unibertsitatea ikasketa guztiek, gutxienez, %5
|
dute
lanaldi partzialeko matrikuletan, nahiz eta eskainitako plazen %100 betetzen ez duten titulazioek “Ikastegiko Batzordeak arrazoiak justifikatzetik salbuetsi ahal izango du”. Horrela, matrikulazio eskaera automatikoki onartzen da, ikastetxeak adierazten duen bezala.
|
|
2013
|
|
|
% 3, 90.20X3 urtea: datu hauek kontuan izanda kalkulatu behar dira absentismoaren indizeak: Enpresan 40 pertsonak lan egiten
|
dute
lanaldi osoan (egunean 8 ordu), urteko 225 lanegunetan, eta, hutsegite bat dela bestea dela, guztira 410 lanaldi galdu dira (horietako 95 ez zeuden justifikatuak). Justifikatutako hutsegite asko lan istripuen edo gaixotasun profesionalen ondoriozko bajengatik dira. Justifikatu gabeko gehienak bizitza pertsonala eta profesionala bateragarri egiteko azaroek eragiten dituzte; askotan, seme alaba txikien gaixotasuna izaten da arrazoia.
|
|
2014
|
|
|
Arazoa da hemen ordu batzuetako lana dutenen erdiek egun osoko lanaldia nahiko luketela. Ia %20k seme alabak edo beste senideren bat zaintzeko
|
dute
lanaldi partziala; %5ek, gehiago ikasteko, eta %9k baizik ez dute lanaldi partziala beren gogoz aukeratu. @ Informazio gehiago bildu nahi izanez gero, bisitatu webgune hau:
|
|
|
Arazoa da hemen ordu batzuetako lana dutenen erdiek egun osoko lanaldia nahiko luketela. Ia %20k seme alabak edo beste senideren bat zaintzeko dute lanaldi partziala; %5ek, gehiago ikasteko, eta %9k baizik ez
|
dute
lanaldi partziala beren gogoz aukeratu. @ Informazio gehiago bildu nahi izanez gero, bisitatu webgune hau:
|
|
2017
|
|
|
" Gaur zer gertatuko ote zait?". Maiz, pentsamendu horrekin hasten
|
dute
lanaldia. Maite Beorlegi (Iruñea, 1962) langileen batzordeko ELAko ordezkariak hamalau urte daramatza autobusa gidatzen.
|
|
|
Haurrek saihestu egin behar dituzte ahalegin fisiko handia eskatzen duten jarduerak, eta ongi hidratatuta egon behar
|
dute
lanaldi beroenetan.
|
|
2019
|
|
|
Enpresa guztiek
|
dute
lanaldi hasiera eta bukaera orduak jasotzeko ardura, langileei dagozkien soldatak ordaintzeko. Ez gehiago, ezta gutxiago ere, dagokiena baizik.
|
|
2020
|
|
|
Enpresak kontrakorik adierazi ezean, lanera joan behar dute beharginek —batzuek etena dute jarduna— Inor zaindu behar izanez gero, langile bakoitzak enpresarekin negoziatu ditu baldintzak. Erakundeek agindua
|
dute
lanaldi murrizketak erraztuko dituztela, baina ez dute neurriei buruzko xehetasunik eman.
|
|
2022
|
|
|
«Lan ordaindua eta ordaindu gabea, emakumeei dagokienez, ezin dira modu argian desberdindu. Ez
|
dute
lanaldi bat bukatzen eta bestea hasten; bi lekuetan daude, aldi berean. Burua bi lekuetan daukate, eta askotan malabarak egin behar dituzte ardurak eta lanak aurrera eraman ahal izateko», dio Matxalen Legarreta EHUko ikerlariak.
|
|
|
Turisten selfie en eta kristalaren distiraren atzean, baina, errealitate makur bat dago: «Bertan diharduten 11 garbitzaileek ez
|
dute
lanaldi osoko jardunik, eta 600 euro inguru irabazten dituzte hilean [hamabost soldata urtean]. Pentsa zer den hilabete bukaerara iristea soldata horrekin».
|
|
|
Baina esperientziak diosku halako egoeretan dauden gazteek aurrera egitea lortzen dutela sustengua baldin badute». Izatez, Artolazabalek emandako datuen arabera, egun programan daudenen %10ek urtebeteko lan kontratua lortu
|
dute
lanaldi osoan, %17 hori lortzetik «hurbil» daude, eta %71, «prozesuan»; hain zuzen, 46 gazte ari dira lan praktikak egiten.
|
|
|
Izan ere, lehen zirriborroa prest zuen departamentuak. Nafarroako guraso elkarteek eskatu
|
dute
lanaldi jarraituak eta/ edo malguak ikasleen emaitza akademikoetan eta ikastetxeen funtzionamenduan eta familien jardueran duen eraginaren aldez aurreko azterketa sakonagoa egitea, ebaluazioaren datu zabalagoak kontuan hartuta.
|
|
|
Ez da inor lanean ari azken etxean. Agian bukatu
|
dute
lanaldia. Burdinazko hesia zabaldu gabe kanpoan gelditzen da emakumea, oraindik etxea kaskagorriarena delako, zehazkiago, Madame Seguetterena.
|
|
2023
|
|
|
Ildo horretatik, Daniel Gabaldón soziologoak eta eskola ordutegietan adituak jarri du arreta: “Gure ikasketek eta besteenek erakusten
|
dute
lanaldi jarraitua bizkorragoa dela biztanleria ahulagoa zaintzen duten ikastetxeetan (errenta txikiagoak, etorkinak, etab.).), hain zuzen, eskola gehiago eta hobea behar dutenak eta lanaldi jarraitua gutxien aprobetxatzen dutenak, arratsaldeetan kalitatezko eskolaz kanpoko prestakuntza emateko seme alabei”. Imagen:
|
|
|
EAEko administrazio orokorreko langileek salatu dute Eusko Jaurlaritzak aldebakarrez erabaki duela lanaldi mistoak eta zatituak kendu eta ordutegi zirkularra aplikatzea. Eta gaitzetsi
|
dute
lanaldia 17:30 baino lehen amaitzeko agindua jaso dutela. ELAk eta LABek deituta, elkarretaratzea egin dute goizean, Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren aurrean, erabakia gaitzesteko eta sindikatuekin negoziatu dezala eskatzeko.
|
|
|
Ipar zein Hego Euskal Herrian, lanaren inguruko eskumen gehienak Frantziako eta Espainiako gobernuen esku daude; beraz, bertako erakundeek ezin
|
dute
lanaldia legez murrizteko neurririk hartu. Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako Lan sailburua, ordea, saiatu zen martxoan gaia Elkarrizketa Sozialaren Mahaira eramaten, baina Confebasken ezezkoarekin egin zuen topo.
|
|
|
Behin behineko langileak izateko traba gehiago ditugu orain. Horiek askotan ez
|
dute
lanaldi osoa izaten. Orain, langile finko gehiago ditugu, eta hainbatek aldi baterako biren lana egiten dute.
|
|
|
Nafarroan eta Bizkaian, ostalaritzako langileek debekatuta daukate aparteko orduak egitea. Lehenean, astean gehienez 38 lanordu egin ditzakete, eta bigarrenean, urtean 1.750 ordura mugatzen
|
dute
lanaldia; larrialdiren bat baldin badago soilik egin ditzakete aparteko orduak Bizkaian.
|
|
|
Lanaldi partzialetan eta lanaldi murriztuetan emakumezkoen ehunekoa handiagoa da. %26ek
|
dute
lanaldi partziala emakumezkoen artean, eta %16k gizonezkoetan. Lanaldi murriztuetan ere, emakumezkoen ehunekoa gizonezkoena baino ia bost puntu handiagoa da.
|
|
|
Aitzitik, kontzentrazioek eta joan etorriek ez
|
dute
lanaldia osatzen. Baina hitzarmen kolektiboek horien gehieneko iraupena arau dezakete.
|
|
|
(e) Langileek eskubidea dute lanean ordubetez absente egoteko semea edo alaba garaia baino lehenago jaiotzen bada, edo, edozein arrazoi dela bide, jaio ondoren ospitalean geratu behar badira. Orobat, eskubidea izango
|
dute
lanaldia gehienez 2 ordu murrizteko, nahiz eta alokairua ere modu proportzionalean gutxitu (ikusi LELTBren 37.5 artikulua). Absente egoteko baimenaldia eta lanaldi murrizketarako aldia zein ordutegitan eta noiz gauzatuko diren langileak erabakiko du, bere lanaldi arruntaren baitan.
|
|
|
Edozein kasutan, lanaldia baldintzatuta gera daiteke, langileak duen eskubidearengatik, familaeta lan bizitza uztartzeko. Egin eginean ere, LELTBren 34.8 artikuluarekin bat etorriz, langileek eskubidea
|
dute
lanaldiaren iraupena eta banaketa direla-eta egokitzapenak eskatzeko, lanaren denbora antolaketan eta lana egiteko moduan, euren lana distantziara egitea barne, familiaeta lan bizitza uztartzeko duten eskubidea eragingarri egiteko. Dena den, egokitzapen horiek arrazoizkoak eta proportzionalak izan behar dute langileen beharrizanei eta enpresak dituen antolaketaeta ekoizpen beharrizanei dagozkienez.
|