|
2007
|
|
|
INTAko eta Airbuseko ingeniariekin lan egiten dugu. Ingeniaritzako metodoekin egiten
|
dute
lan, baina neurri batean badakite matematikari buruz, topaturiko akatsa noiz den era matematikoan ebazteko modukoa eta noiz egon daitekeen matematikarentzat interesgarria izan daitekeen arazo bat jakiteko adina. Hala, nik lehen modu akademikoagoan landutako gaiak aplikatzeko aukera izan dugu.
|
|
|
Baina modelo psikoakustikoek estaltze efektuarekin egiten
|
dute
lan gehien. Maiztasun jakin bateko soinu batek antzeko maiztasuna duen beste soinu ahulago bat estaltzen du, eta ez gara gai ahulena entzuteko.
|
|
|
Gaitzarekin aurrez aurre egiten
|
dute
lan psikiatrek, gaixoaren emozioak eta sintomak ikusten dituzte eta horiek sendatzen saiatzen dira. Baina psikiatrak ez daude bakarrik depresioaren aurkako borrokan, horretan dihardute, besteak beste, neurologoek ere.
|
|
|
Batetik, elikagaietatik RNA erauzteko prozesu bat diseinatu dute; eta, bestetik, RNA hori DNAn nola bihurtu aztertu dute. Izan ere detekzio teknikek DNArekin egiten
|
dute
lan.
|
|
2008
|
|
|
Orain jarri dugun sisteman, berriz, artzainek ez
|
dute
lanik hartu beharrik horretarako, esan zigun Otaegik; ukuiluak lurrean plastikozko parrilla bat dauka, plastikozko egitura horretan daude ardiak, eta parrillaren zulotxoetatik azpian dagoen hobi batera erortzen da ardi simaurra. Azpiko hobi horretan pilatutako simaurra bildu besterik ez dute egin behar artzainek.
|
|
|
Otaegik deskribatu zuen zer gogaikarria zen lehen animaliak bazkatzea: Animalien artean ibili behar izaten genuen; ardiak bustita baldin bazeuden, gu busti egiten ginen, eta ez ziguten uzten jana behar bezala ematen. Enbarazu hori saihesteaz gainera, orain askoz azkarrago egiten
|
dute
lan hori: zinta garraiatzaile batzuen bidez banatzen dute elikagaia.
|
|
|
Nik dakidala, gure autonomia erkidegoan gurea da kimika organikoan oinarritutako bakarra. Beste batzuek farmakoen arloan egiten
|
dute
lan, baina proteomika aldetik edo beste ikuspuntu batzuetatik. Estatu mailan antzeko enpresa gehiago daude, baina bakoitza bere berezitasunekin.
|
|
|
Natura gune baten kudeaketa, ordea, hori baino askoz gehiago da, inoiz bukatzen ez den jarduera bat baita. Proiektu horrekin hasi aurretik egiten zituzten hobekuntza lanak, eta bukatu ondoren ere jarraituko
|
dute
lan gehiago egiten, beti bezala, erabilgarri duten diruak mugatuta.
|
|
|
Horrez gain, paraleloan egiten
|
dute
lan; alegia, hainbat bidetatik jotzen dute aldi berean. Algoritmo gehienak seriean lan egiten dute, eta aldi bakoitzeko norabide batean bakarrik egin dezakete aurrera.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, gehiegizko glutamatoak hondoko soinua sortzen du seinalearen transmisioan. Beraz, argi dago azkar kanporatu behar dela soberako glutamatoa; astrozitoek egiten
|
dute
lan hori, glutamatoa birziklatuta (erreakzio kimikoen bidez beste molekula bihurtuta, neuronetan berriz glutamato bilakatzeko).
|
|
|
IXA taldekoek euskararen prozesamenduan egiten
|
dute
lan. Ez dira bakarrak.
|
|
|
Donostiako Biobide enpresan horrela egiten
|
dute
lan, gutxi gorabehera. Farmakoak testatzeko erabiltzen dute zebra arraina.
|
|
|
3 Inguruneari dagokionez, oro har, sistema haptikoek ingurune birtualekin egiten
|
dute
lan. Ingurune horiek interfaze grafikoen bidez aurkezten dira, hau da, pantaila, bideo proiektagailu edo kasko estereoskopikoen bidez. Erabiltzaileak ikusiko duen irudia software bidez eraikitzen da, eta baita hark darabilen tresna birtuala ere.
|
|
|
EHUko ikertzaile talde bat arazo horren soluzioaren bila dabil. Horretarako, zelula gaixoak detektatzeko eta farmakoa behar den tokian askatzeko gaitasuna duten nanohidrogel adimendunekin egiten
|
dute
lan.
|
|
2010
|
|
|
Eta Metodo kimiko asko dago hori egiteko. Gif sur Yvetteko laborategian (Frantzia), adibidez, karboxilatoa kentzen diete proteinei ninhidrina molekularekin tratatuz, eta gas fasean egiten
|
dute
lan. Bestela, laborategi gehienetan RLAHAn bezala egiten dute lan, baina lagina iragazi gabe.
|
|
|
Gif sur Yvetteko laborategian (Frantzia), adibidez, karboxilatoa kentzen diete proteinei ninhidrina molekularekin tratatuz, eta gas fasean egiten dute lan. Bestela, laborategi gehienetan RLAHAn bezala egiten
|
dute
lan, baina lagina iragazi gabe. Dena dela, ultrairagazkiaren metodoa gaur egun dagoen zehatzena da.
|
|
|
Ikertzaileek Science zientzia aldizkarian argitaratu
|
dute
lana, eta beste birus batzuek ere antzeko estrategia erabil dezaketela adierazi dute, herpes birus arruntek, esaterako.
|
|
|
Aitzakia, bioteknologia, eta, eszenatokia, Hungariako G d ll herriko BioTalentum laborategia. Zelula amekin egiten
|
dute
lan, animaliak klonatzen dituzte... eztabaida sor dezakeen eszenatokia, eta, beraz, erakargarria kazetariontzat.
|
|
|
Azkenik, beste batzuek konstante kosmologikoarekin egiten
|
dute
lan, unibertsoaren hedakuntzak gidatzen duen magnitudeetako batekin, alegia. Arazo bat dago:
|
|
|
Lehenengoa ahaltsuagoa da bigarrena baino; baina, zenbat? Informatikariek zenbakitan egiten
|
dute
lan, eta balio horiek kuantifikatu behar dituzte. Hortaz, bada balioen eskala bat piezentzat:
|
|
2011
|
|
|
Azken batean, CIRCEko ingeniariak saguzarrei begira egiten
|
dute
lan. Haien lanaren emaitzak benetako saguzarraren ezaugarriekin alderatu behar dituzte.
|
|
|
Laserra asmatu zutenetik 50 urte igaro ondoren, material biologikoa erabilita laser bat egitea lortu dute lehen aldiz. Harvard Medikuntza Fakultateko fisikariek eman dute pauso hori, eta Nature Photonics aldizkari espezializatuan argitaratu
|
dute
lana.
|
|
|
Progenika taldearen barruan dagoen Proteomika enpresan, berriz, proteinekin eta antigorputzekin egiten
|
dute
lan. Gure gizartean, gaixotasun autoimmuneak asko ari dira areagotzen; besteak beste, artritis erreumatoidea, lupus eritematosoa...
|
|
|
Internet bidezko produktu farmazeutikoen salmentari dagokionez, pazienteek baimendutako farmazia bezala identifika ditzaten, lineako farmazien web orrialdeek logo (zigilu) europar berbera eduki
|
dute
lan egin dezaketen estatu kideetan, eta, horrez gain, estatu kide bakoitzaren web zentral batera konektatuta egongo dira.
|
|
|
Horrek azaldu lezake kasu horietan tumoreek agresibitate txikiagoa izatea, eta, horrenbestez, pronostiko hobea izatea. Breast Cancer Research and Treatment aldizkarian argitaratu
|
dute
lana.
|
|
|
Ikertzaile talde askok egiten
|
dute
lan Aspergillus nidulans onddoarekin, batez ere, Aspergillus generoko beste onddo batzuen eredua izateko. Onddo hau laborategiko eredu bat da, dio Oier Etxebestek EHUko biokimikariak.
|
|
|
Hain zuzen, horixe bilatzen dute Biobiden. Zebra arrainen enbrioiekin egiten
|
dute
lan, arrazoi askorengatik: haien genoma eta pertsonena oso antzekoak dira(% 85ean dira berdinak), azkar garatzen dira, gardenak dira, merkeak eta hazteko errazak, eta haien erabilerak arazo etiko gutxi sorrarazten ditu.
|
|
2012
|
|
|
Saioan prostatako minbizi metastasiko erresistentea zuten pazienteek hartu dute parte (halakoen kasuan, minbiziak garatzen jarraitzen du testosterona oso maila baxuetan mantenduta ere), eta aurrez kimioterapia tratamendua jasoak. Nafarroako Unibertsitate Klinikako Ignacio Gil Bazo onkologoak adierazi duenez, emaitza ikusgarriak ikusita, saiakuntza klinikoa epea bete baino lehen eten zen, eta plazeboa hartzen ari ziren pazienteei aukera eman zitzaien enzalutamida hartzeko. The New England Journal of Medicine aldizkarian argitaratu
|
dute
lana.
|
|
|
Horiek, gertuen ditugun zenbait lurrikara aipatzearren. Munduko sismologo ezagunenek lurralde horietan egiten
|
dute
lan, lurrikarak hobeto ezagutzeko asmoarekin. Inork ez zuen ezer aurreikusi, guztietan aurretik eskala txikiagoko hainbat lurrikara gertatu baziren ere.
|
|
|
Are espezializatuagoa da begiaren erretinaren mekanismoa: zelula fotosentikorretan (konoetan eta makiltxoetan) A bitaminaren antzeko molekula batek, erretinalak, eta proteina batek, opsinak, elkarrekin egiten
|
dute
lan argia elektrizitate bihurtzeko.
|
|
2014
|
|
|
Azken hilabete eta urteetan, bestelako proba eta testak merkaturatu dituzte arazo kromosomikoak izateko arriskua zenbatesteko. Zuzenean umekiaren DNArekin egiten
|
dute
lan, eta, hortaz, ez dituzte kontuan hartzen Down sindromea izateko arriskua emendatzen duten faktoreak, hala nola amaren adina.
|
|
2017
|
|
|
Burdin aleazioekin egiten
|
dute
lan, batik bat. Guk aztertzen duguna azken finean da, adibidez, burdinak kromo gehiago edo gutxiago duenean, iragazkortasuna zein neurritan handitzen edo txikitzen den.
|
|
2018
|
|
|
Iraganean gertatutakoa argitzeaz gain, etorkizunera begira ere egiten
|
dute
lan. Esaterako, biozida bat sortu dute, aztarnategiko landare batzuetatik erauzitako olio esentzialekin.
|
|
2020
|
|
|
Baginako zeluletarako sarrera mekanismoa gehiago ikertzeko beharra azpimarratu
|
dute
lanaren egileek (Meharry Medical College, AEB), baina, era berean, adierazi dute birusaren sarbiderako mekanismo molekularra argitu izanak aukera emango duela UFO hartzailea blokeatzen duten antigorputzak sortu eta Zikaren aurkako tratamenduak garatzeko; oraingoz, ez baitago tratamendurik.
|
|
|
Une honetan, zientziaren beharra du presidenteak. Baina zientziak mendeak daramatza naturaren legeak ezagutzeko ahaleginean, eta ahalegin horiek ekarritako oinarrien gainean egiten
|
dute
lana ikertzaileek. Hala, COVID krisiari erantzuteko, inoiz baino nabarmenagoa izan da elkarlana mundu osoko lantaldeen artean, eta emaitzak ere sekula baino azkarrago etorri dira eta ari dira etortzen.Alegia, natura ezagutzeko kontzeptu berberak erabiltzen dira tresna berriak sortzeko.
|