|
2005
|
|
|
Alfred Wegener() meteorologo alemaniarraren ikerketak Groenlandiako izotzgeruzetan gauzatu ziren batez ere. Bere biografia ikertu dutenek aipatzen
|
dute
kontinenteen jitoari buruzko ideiak garatzeko izotzezko blokeek apurtzean Ozeano Artikoaren gainean zuten mugimenduan oinarritu zela, baina bere idatzietan konparazio horri buruz ez da ezer agertzen. Wegener ek bizia tragikoki galdu zuen Groenlandiako izotzaren artean, bere ideiak oraindik onartu gabe zeudenean.
|
|
2006
|
|
|
Eta halaxe bota
|
dute
kontinenteko ostatu guztietatik.
|
|
2008
|
|
|
Garai batean kontinente bati lotuta egon zirenetan, ordea, ez da desoreka hori behatzen, era guztietako bizidunak baitaude. Baina uharte bihurtzen direnetik komunitateek ez
|
dute
kontinenteetan bezala eboluzionatzen. Bereizten den unetik izugarri murrizten da ekosistema horretara iristen den bizidun kopurua, eta, hortaz, kontinenteetan behatzen den ordezkapen eta segida ekologikoa askoz mugatuagoa da.
|
|
2010
|
|
|
Bakarrik dauden adin txikikoek izen hori hartzen dute oraindik 18 urte bete ez dituztelako, ez direlako jatorrizko herrialdean bizi eta ez daudelako haien senide edo tutoreekin. Hala ere, nazioarteko babes bat aitortzen zaie, Save the Children, ACNUR eta UNICEFek argitaratutako Jardunbide Egokien Deklarazioan jasotzen dena —berrikusitako laugarren edizioa— Adin txikiko batzuek asiloa eta babesa bilatzen
|
dute
kontinentean; beste batzuek, berriz, salerosketaren biktima izan dira, sexu helburuekin edo bestelako esplotazio moduekin, eta adingabeko etorkinek, besteak beste, familia elkartzea edo ekonomia edo hezkuntza aukerak bilatzen dituzte, Adierazpen horren arabera. “Batzuk Europan zehar bidaiatu duten Europar Batasuneko herritarrak izango dira, eta beste batzuk hirugarren herrialde bat berrezartzeko programa baten barruan iritsi ahal izango ziren, baina denek izan behar dute asiloa eskatzeko eskubidea”, zehaztu da.
|
|
2012
|
|
|
Duela 1.900 milioi urteko Nuna superkontinentean kokatu dute prozesuaren abiapuntua. Duela 1,8 eta 1,5 mila milioi urteko granitoa aztertuz, ikusi
|
dute
kontinentearen sorrerarekin batera izan ziren magma isurketetan meak osatuz kristaldu zirela sulfuro mineralak, eta mea haiek oso azkar higatu zirela. Izan ere, sulfato mineralen kantitate handiak agertzen dira erregistroan duela 1.700 milioi urtetik aurrera, mineraletan aberatsak diren urak lurruntzearen ondorioz sortzen diren erakoak.
|
|
2013
|
|
|
Esku sartze politikoak, diplomatikoak edo militarrak etengabeak izan dira azken bi mendeetan, eta horien artean, odol isurketa handienak eragin dituena Ameriketako Eskola da. Etxe Zuriak finantzatutako zentro horretan, gerrarako entrenamendua jaso
|
dute
kontinente osoko 65.000 soldaduk. AEBen interes estrategiko eta ekonomikoak defendatzea da eskolaren helburuetako bat, eta bertan prestatu ziren Latinoamerikan gertatutako sarraski eta estatu kolpe odoltsuenak.
|
|
2014
|
|
|
Creebola Afrikako ebolaren aurka borrokatzeko, GKEak irauli egin dira. Hilabeteak daramatzate atsedenik gabe, eta, haien lorpenak beti ez badira ere, pertsona bat baino gehiago sendatu
|
dute
kontinente horretan. Gurutze Gorriak ia bi mila pazienteri eman die izena, eta 200 bat gaixori eman die alta, ebolaren agerraldiaren eraginpean dauden 70 ingurura.
|
|
2015
|
|
|
Gaur egun 1,2 miliar Afrikar kontatzen
|
dute
kontinenteko 54 estatu desberdinetan. Horietatik 500 milioi, %46a, pobrezia mailaren pean bizi dira.
|
|
2021
|
|
|
Europak bere kartak jokatu nahi ditu. Txinaren beharrek garestitu
|
dute
kontinentera heltzen den gasa. Eta iritsi, iristen da, kontratuetan jasota dagoen kopuruetan, aldeek onartu dutenez.
|
|
2022
|
|
|
Batzordearen proposamena lotuta dago TTF indizearen erreformari. Herbehereetako gas merkatuaren salerosketen prezioa arautzen duen indizea da, baina erreferentzia gisa baliatzen
|
dute
kontinenteko eragileek egiten dituzten tratu gehienetarako. Gaur arratsaldean 112 euroan dago gasaren megawatt ordua, baina 350 eurora iritsi zen abuztuaren amaieran, Errusiak EBrako gas hornidura murriztu zuenean.
|
|
2023
|
|
|
Aipagarria den beste kontu bat da, Komenanen ustez erabakigarria ez bada ere, herrialdeen mugen eztabaida. Askok esan izan
|
dute
kontinentean dauden arazo asko bertako mugen ia ausazko zatiketengatik sortu direla; historialariaren ustez, baieztapen hori egoera" sinpletzea" da. Berak onartzen du muga horiek egin zituztenean elkarrekin zerikusirik ez zuten komunitateak batu zituztela:
|