|
2009
|
|
|
Kitxuaz kitanka deitzen den landareak 80 urtero ekoizten ditu haziak. Zientzialariek uste
|
dute
klima aldaketa ari dela kitankaren loratzeko gaitasunean eragiten, eta inguruetan ibiltzen den ganaduak landare berriak jan eta zapaltzen ditu.
|
|
2011
|
|
|
Francoren hitzetan, ikerketaren ondorioa begi bistakoa da: «Mundu osorako neurriak hartu behar ditugu, baita tokikoak ere; izan ere, hemen egin diren zenbait giza jarduerak uste dugun baino eragin handiagoa izan
|
dute
klima aldaketan». Tokiko politikak garatzea ezinbestekoa dela dio, «denbora aurrera doalako».
|
|
2019
|
|
|
Agintariena ez ezik, munduaren eta ingurumenaren babesean dabiltzanen erronka nagusia da klima aldaketari aurre egitea, haren iritziz. Gizarte zibilaren boterean dauka itxaropena ekintzaile ekologistak, zeina Rainbow Warrior itsasontziaren hondoratzearen lekuko izan zen 1985ean.Ikerketa zientifikoek ohartarazi
|
dute
klima aldaketa ez dela abisu bat, errealitatea baizik. Uste duzu ari garela erantzuten berotze globalaren abiadura berean. Zoritxarrez, ez.
|
|
|
zientzialariak konturatu ziren makinen bidez ordura arte ebatzezinak ziren arazo asko eta asko kudea zitzaketela. Horrela heldu ginen Ilargira.Alemanian landuko dituzun matematikek lagunduko
|
dute
klima aldaketaren ondorioak aurreikusteko eredu hobeak garatzen. Matematikak indar asko ditu, eta horietako bat hauxe da: aukera ematen dizu aurrerantz begiratzeko, baina baita atzerantz ere.
|
|
|
–Lur jabeek erabaki zuten Suaren eguna sortzea, eta basoei su ematea, ganaduarentzat bazka landatzeko lekua izateko gero?. Bien bitartean, Kolonbiako Gobernuak proposatu die Brasili, Boliviari, Ekuadorri eta Peruri proiektu bat egitea guztien artean, suteari aurre egin, eta prebentzio lanak koordinatzeko. Agenda bateratu bat sortu nahi
|
dute
klima larrialdiari eta deforestazioari elkarrekin aurre egiteko, Ricardo Jose Lozano Kolonbiako Ingurumen ministroaren esanetan.
|
|
|
COP hau Txilen egin beharrekoa zen, baina Txileko herria kalera atera da, bere eskubide demokratikoak defendatzera eta diktaduratik heredaturiko konstituzioa aldatu behar dela aldarrikatuz. Espainiako Gobernuak COP hau Madrilen jasotzea eskaini zuen eta aukera izan dutenek, billeteak aldatu, diru gehiago gastatu eta Madrilera bertaratu dira, besteak beste, Txilera gerturatu behar ziren indigenak, GKEak, aktibistak, eta noski, gobernuak, baina baita enpresak, lobbyak eta klima aldaketa ukatzen dutenak ere, Madrileko Ifema aretoan daude orain.Ukatzaileek beraien aukera aprobetxatu
|
dute
klima krisia eta hauen ondorioak ezeztatzeko, baina ez hori bakarrik, Trump, Bolsonaro eta Abascalen lagunek bide batez poluzioa, genero ezberdintasunak, arrazakeria eta ezberdintasun sozialak existitzen ez direla esateko erabili dute goi bilera (negoziazioak oztopatzen dituzten bitartean). Aste honetan, aukera izan dut COP25ean sartzeko, eta ikusi dudana deigarria iruditu zait; kontatzeko grina ... Aurrerago, enpresa energetiko ugariren kartel erraldoiek pasealekuari eskolta egiten diote hainbat metrotan zehar.
|
|
2021
|
|
|
Naturklima Gipuzkoako Klima Aldaketaren Foru Fundazioak berotze globalak lurraldean eragingo dituen ondorioen berri emateko txosten bat aurkeztu zuen atzo, Donostiako Kursaal jauregian. Haren bitartez, adituek berretsi
|
dute
klima aldaketa dagoeneko aztarna uzten ari dela, eta hori islatzen da, besteak beste, azken hamarkadetan tenperaturan izandako igoeran. Izan ere, 2010 eta 2020 arteko epea orain arte Gipuzkoan erregistraturiko beroena izan dela ohartarazi du Naturklimak, 1970etik hona batez besteko tenperatura 1,2 gradu igo baita.
|
|
|
Ingurumen administrazioaren lege egitasmoari jarritako zuzenketa kritikatu dute EH Bildu, EP IU eta PP C' s ek. EAJk eta PSE EEk esan
|
dute
klima aldaketaren erronkei erantzuteko tresna bat dela
|
|
|
Lurraren berotzeak 2100 urtean 1,5 gradu ez gainditzeko ahaleginak egingo zituztela hitzeman zuten 195 estatu sinatzaileek, eta bi graduko sabaitik ahalik eta urrunena gelditzeko konpromisoa hartu zuten. Adituek uste
|
dute
klima aldaketaren ondoriorik larrienak saihestuko liratekeela 1,5eko helburua lortuta.
|
|
|
Itota dago planeta, eta beharrezkoa du arnasa hartzea; ukatu ezin den errealitate bat da berotze globala, eta gasen isurketa masiboek eragin
|
dute
klima aldatzea. Horri aurre egiteko asmoz, hainbat plan eta estrategia garatu dira urteotan.
|
|
|
Atzo telematikoki egindako aurkezpenean izan ziren, besteak beste, Teresa Ribera Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako ministroa, Jokin Bildarratz Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburua eta Mikel Gonzalez Egino BC3ko ikerlaria. Behatoki horren bidez, herritarrek eskura izango
|
dute
klimaren, ingurumenaren, energiaren, ekonomiaren eta gizarteko hainbat aldagairen inguruko datu base bat, datuak urtez urte eta grafiko bidez ematen dituena.
|
|
|
Ikertzaileek espero dute biztanleek beraiek proposatutako «aldaketa txiki horiek» egitea, baina «ardurarik handiena gobernuek» dutela adierazi dute. Izan ere, salatu
|
dute
klima aldaketaren auzia nazioarteko agenda guztietan agertzen den arren orain arte hartutako erabakiek ez dutela «askorako balio izan».
|
|
2022
|
|
|
Era berean, inkestan antzeman
|
dute
klima aldaketari aurre egiteko zenbait neurriren aldeko jarrera nagusi dela, baina zenbat eta inplikazio pertsonal handiagoa eskatu orduan eta handiagoa dela neurri horien kontrako iritzia.
|
|
|
Izan ere, gazteentzako arlo bat tratatzeko asmoa dute: OMEren arabera, 16 eta 25 urte arteko gazteen artean, %59k «antsietate larria» sentitzen
|
dute
klima aldaketarengatik eta horrek eragiten dituen kalteengatik, pandemia barne. Jardunaldiak antolatuko dituzte, hain zuzen, gazteek bereziki jasaten duten «antsietate klimatikoari» buruzko hausnarketa egiteko.
|
|
|
IPCC Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldearen txostenetan, ondorio argi eta garbiak jaso dituzte: nabarmen seinalatzen
|
dute
klima aldaketari ez heltzeak arrisku larria dakarkiela gizakiei eta herririk ahulenei, baina ondorio horiek ez dute behar bezalako erantzunik Nafarroako klase politikoan.
|
|
|
Uste
|
dute
klima aldaketarekin lotura daukaten bi faktorek eragin dietela txoriei: «Lumen kolore aldaketa tenperatura igoeraren eta prezipitazioen gutxitzearen ondorioa dela esan genezake», azaldu du Lopezek.
|
|
|
Argi utzi dute ez dutela onartuko halako funts baten eratzea jasoko ez duen testurik. G77 blokeak —garabidean dauden estatu ia guztiak biltzen ditu, Txina barne— aste honetan proposatu zuen funts horren oinarriak ezartzea 2023an Dubain egingo den COP28rako, eta argudiatu
|
dute
klima larrialdiaren erantzule nagusiek jarri luketela dirua; hau da, herrialde aberatsenek.
|
|
|
Pandemiak, Ukrainako gerrak eta klima larrialdiak arazoa okertu dute. «Diru asko behar
|
dute
klima aldaketari aurre egiteko, pobrezia borrokatzeko, beharrezkoa duten azpiegitura eraikitzeko... eta zorrarekin arazoa dutenez, arazo handiagoa dute horiek finantzatzeko», ohartarazi du Bradlowk.
|
|
2023
|
|
|
Andreek eragin txikiagoa
|
dute
klima aldaketan, baina ondorioak gehiago nozitzen dituzte
|
|
|
Elikadurari dagokionez, emakumeek barazki eta fruta gehiago kontsumitzen dituzte, eta gizonek, berriz, animalia jatorriko elikagaiak. Horren guztiaren ondorioz, emakumeek, oro har, eragin txikiagoa
|
dute
klima aldaketan.
|
|
|
Ikerketaren egileek eskatu
|
dute
klima aldaketaren erronkari «berehala» heltzeko, baina lurzoruaren erabileraren kudeaketari buruzko ikuspegi «modernoa» hartuta; hain zuzen, eremu babestuak biodibertsitaterako babesleku bakartzat jo gabe. Haien iritziz, eremu horiek Lur planeta osoan hedatutako sare baten osagai izan behar dute, lurrean zein itsasoan.
|
|
|
Klima aldaketari erantzuteko neurriak orain hartzen hasteak berebiziko garrantzia duela ohartarazi du Drawdownek. Orain ezar daitezkeen irtenbideek
|
dute
klima aldaketa geldiarazteko gaitasunik handiena, aurrerago ezarriko diren politiken aldean eragin luzeagoa izan baitezakete. 2020ko hamarkadan gasen isuriak murrizteko egiten diren urratsek ekarpena egiten jarraituko dute 2030eko hamarkadan, eta 2040koan, mende erdian karbono neutraltasuna lortzeko helburuari begira.
|
|
|
Zenbait mahasti itsas mailatik 670 metrora daude, eta eskualdeko eragin atlantiko handiena
|
dute
klima mailan. Horrek esan nahi du ardo freskoak, aromatikoak eta zaintzeko ahalmen handikoak direla, azidotasunari esker.
|
|
|
Enpresa kutsatzaile handiek, transnazionalek eta Ibex35ekoek milaka milioi euro irabazten dituzte urtero, herritar guztien poltsikoen kontura; eta, aldi berean, klima krisia azkartzen eta desberdintasunak areagotzen dituzte». Hala, «premiazkotzat» jo
|
dute
klima krisiari «eraginkortasunez» aurre egitea, eta «pertsonen eta ingurumenaren aldeko trantsizio ekosozial bidezko eta iraunkor bat» abiatzea, «herritarren benetako beharrak kontuan hartuko dituena, eta ez enpresa handien onurak».
|
|
|
Energia fosiletik erabat irteten edo murrizten joatea, edo murrizte edo irtete hori ikatzaren kasuan bakarrik mugatzea. COP28ko Arabiar Emirerri Batuetako presidentetzak aukera guztiak eztabaidagai jartzea erabaki du, eta hori aurrekorik gabeko albiste bat dela iragarri
|
dute
klimari buruzko goi bileren lekuko izan diren adituek. Aurreko goi bilera bakar batean ere ez delako halako planteamendurik izan.
|
|
|
Hiruren artean, mundu osoko biodibertsitatearen bi heren biltzen dituzte. Baina ez hori bakarrik, oihan tropikalek garrantzi handia
|
dute
klima krisiari aurre egiteko ere. Funtsezko ekarpena egiten dute, gai baitira karbono dioxido kopuru handiak xurgatzeko.
|