|
2019
|
|
|
Joan gaitezen sakonago, beha diezaiegun irizpide horien azpian dauden hizkuntza ideologiei. Oro har, gazteek aldeko iritzia
|
dute
hikaren inguruan eta balio positiboak esleitzen dizkiote erabiltzen dutenek eta ez dutenek. hasteko, parte hartzaile guztiek argi dute hikaren eta zukaren arteko ezberdintasuna. hika berezia da, eta horren froga dira partaideek aipatutako berezitasunak: konfiantza, gertutasuna, goxotasuna, indarra, xarma, morboa, gaztetasuna, bizitasuna eta informaltasuna.
|
|
|
Joan gaitezen sakonago, beha diezaiegun irizpide horien azpian dauden hizkuntza ideologiei. Oro har, gazteek aldeko iritzia dute hikaren inguruan eta balio positiboak esleitzen dizkiote erabiltzen dutenek eta ez dutenek. hasteko, parte hartzaile guztiek argi
|
dute
hikaren eta zukaren arteko ezberdintasuna. hika berezia da, eta horren froga dira partaideek aipatutako berezitasunak: konfiantza, gertutasuna, goxotasuna, indarra, xarma, morboa, gaztetasuna, bizitasuna eta informaltasuna.
|
|
|
Neska mutilek euskalduntasunarekin lotzen dute bete betean hitanoa, haien hitzetan" zeharo euskalduna" izan behar da hika aritzeko; hau da, hika tratamendu autentikoa da, benetako euskaldunena. ...netakoa eta zuka anonimoa ideologia kontrajarriak bat datoz echeverriak (2001, 351 or.) proposatutako prestigioaren eta solidaritatearen arteko dikotomiarekin (ikus 1 irudia). parte hartzaileek, kontzientzia linguistiko handirik izan gabe, echeverriak egindako paralelismo bera egin dute, zukari euskara batua deitu baitiote behin baino gehiagotan eta hikari, aldiz, herriko euskara. hain barneratuta
|
dute
hika herriko hizkera dela eta euskalkiarekin batera doala ezinbestean, ez baitakite hika estandarra ere existitzen denik.
|
|
|
Parte hartzaileek, kontzientzia linguistiko handirik izan gabe,[...] paralelismo bera egin dute, zukari euskara batua deitu baitiote behin baino gehiagotan eta hikari, aldiz, herriko euskara. Hain barneratuta
|
dute
hika herriko hizkera dela eta euskalkiarekin batera doala ezinbestean, ez baitakite hika estandarra ere existitzen denik. hala ere, prestigioaren eta solidaritatearen arteko marrak ez dira hain finkoak. Zuka da erakundeetatik bultzatu den tratamendu hegemonikoa eta, ondorioz, prestigiotsua.
|
|
|
lurraldearen hedaduran, hiztun kopuruan eta erabileran. Azpeitiko datuei erreparatuta, hamar elkarrizketatik bi hika izan arren, beherakada begi bistakoa da, batez ere belaunaldien eta generoen artean. helduek gazteek baino gehiago egiten
|
dute
hika eta gizonek emakumeek baino gehiago, nabarmen.
|
|
|
Mutil batzuek ere egoera oso zehatzetan baino ez diete neskei noka egiten. horregatik, badirudi nolabaiteko kode alternantzia dagoela zukaren eta hikaren artean, hots, batzuetan gazteek tratamenduak txandakatzen dituzte (neskek toka eta noka eta mutilek noka) esaldi edo elkarrizketa batean baliabide estilistiko gisa, esan nahi dutenari indar gehiago emateko. hitanoa erabili ala ez erabiltzeko aldagai soziolinguistikoei erreparatuta, orain arte hitanoa oso etxeko eta familiako tratamendutzat jotzen bazen ere, badirudi etxezulotik kalerako jauzia egin duela, orain gazteek senideekin eta familiako gainerako kideekin baino aiseago hitz egiten dutelako hika kaleko ezagun zein ezezagunekin. Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe diote hitanoak konfiantza transmititzen dietela, baina ez
|
dute
hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo egin berri duten ezezagunekin. hipotesietan aurreikusi bezalaxe, gazteek bi aldeetako ideologiak dituzte hitanoaren inguruan, baina aldekoak gailentzen ari dira. hasteko, hitanoak badu nolabaiteko prestigioa hitz egiteko gai direnak benetako euskalduntzat hartzen direlako. Naturaltasuna, freskotasuna, kidetasuna, adiskidetasuna eta konfiantza gisako hitzak esleitzen zaizkio hitanoari; alegia, benetako hizkera iruditzen zaie, autentikoa, kalekoa eta bizia.
|
|
|
Gizonezkoek hitanoa askoz gehiago erabiltzen dute emakumezkoek baino; eta aldi berean, helduek dezentez gehiago hitz egiten
|
dute
hika belaunaldi gazteek baino.
|
|
|
desoreka dago, batetik, generoen artean eta, bestetik, belaunaldien artean. Alegia, gizonezkoek hitanoa askoz gehiago erabiltzen dute emakumezkoek baino; eta aldi berean, helduek dezentez gehiago hitz egiten
|
dute
hika belaunaldi gazteek baino. ezberdintasunak daude, halaber, jasotzen duten hitano kopuruan ere, izan ere, emakumeei zuzentzean hika gutxiago egiten da gizonei zuzentzean baino etxean, lagunartean eta ikastetxean.
|
|
2022
|
|
|
Halere, Alberdi Zumetak (2019: 149) honela ohartarazten digu: " Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe diote hitanoak konfiantza transmititzen diela, baina ez
|
dute
hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo egin berri duten ezezagunekin". Beraz, badirudi aurrean dutena herrikidea, adinkidea eta gizonezkoa izatea nahikoa kidetasun dela hari hika zuzentzeko, nahiz erabat ezezaguna izan.
|