|
2001
|
|
|
–Jubilatuko ahal
|
dute
gizon hori –kexatu zen Lucas.
|
|
|
Tigreak txorimaloari lepora jauzi egiten badio, indar dardarakada bat ukaiten du. Horrela, behiek zelaietan" argi artzainekin" bezala, tigreek ere txorimaloekin ikasten
|
dute
gizonei begirune izaten.
|
|
2004
|
|
|
Zure oihuek ikaratu egin
|
dute
gizon beltzarana. Gorputza atzera bota du bortizki eta bolantea sorbaldan sartu zaio.
|
|
2006
|
|
|
Zalgurdian Graemetarren jauregira bidean hil kanpaiek bidaia hura alferrikakoa zela iragarri ziotenean, Eskoziako txilar herdoilduen oihua entzun zuela: " Zureganako maitasunari egindako arbuioak eta mespretxuak hil
|
dute
gizon gaztea", eta oihu gorrizta hura jasan ezinik lehertu zitzaiola bihotza. San Martin eguna zen.
|
|
2009
|
|
|
5) Alegia, balioek inguruneko elementu materialek adinakoxe izaera objektiboa
|
dute
gizon emakumearentzat. Ez da estatua bat behar, justizia subjektu erreal objektibotzat edukitzeko:
|
|
2011
|
|
|
Barrura sartu dira Miren eta Mikel. Barruan, begiak luzatu gabe ikusi
|
dute
gizon moduko bat mahaian, kartak eskuan. Ez solitarioan, mahaiaren bestaldean baitaude anderearen kartak.
|
|
|
Mahaiaren bueltan, gerra eta kartzela, porrota eta gerraostea hartua
|
dute
gizonek hizpide. Bai eta Ebaristo bera ere.
|
|
|
Soin biluzik egiten
|
dute
gizonek lana ur lurrunezko makinetan, euskaldunek nahiz frantsesek. Desberdintasun batekin:
|
|
2012
|
|
|
lehenengoa, gizonak ez ditu berezko harrapakinak, berezkoak diot, ez baitakit zer egingo luketen goseak amorratzen egonez gero, eta hori zen orduan gertatzen zitzaiena, lurra dena elurrez estalia baitzegoen. Baina ez
|
dute
gizonari eraso egiteko ohiturarik, hark ez badio kalterik egiten. Aldiz, basoan aurkitzen baduzu, eta bakean uzten baduzu, hark ere bakean utziko zaitu; baina harekin gizabidez jokatzeko ardura hartu duzu, oso jaun kaskarina baita.
|
|
2013
|
|
|
–Irrati batean esan
|
dute
gizon horren hilketan Aratz dagoela sartuta, eta zerikusia izan duten denek kartzelan bukatuko dutela.
|
|
2014
|
|
|
kontziente edo inkontzienteki, horietarantz jotzen du beti gizadiak historian, Renanen esanean. Eta, antza, horiek markatzen
|
dute
gizon emakumeon artean bikaintasunaren hierarkia: –En tête de la procession sainte de l, humanité, glosatzen du San Paulo bere gisara, marche l, homme du bien, l, homme vertueux; le second rang appartient à l, homme du vrai, au savant, au philosophe; puis vient l, homme du beau, l, artiste, le poète? 454 Beharbada biografikoki ere gutako bakoitzaren traiektoria hori izan ohi da:
|
|
2015
|
|
|
Hango azentu bitxiaz ohartarazi, zorte hori izango bagenu. Oren guztiek
|
dute
gizona kolpatzen. Horixe bera.
|
|
|
Ez zuen, bada, asko iraun. Ziur asko, lehengoan aldizkari batean irakurri zuen bezala, emakumeek umeak eragiteko bakarrik behar
|
dute
gizona. Gero hor konpon, Urrufin edo Anton.
|
|
|
Barre egin
|
dute
gizonek, barre egin dute emazteek, jan dute mokadu txikietan, eraman dituzte godaletak ezpainetara eta, oxigenoaren grinaz kutsatuak, nahastu diren bitartean, ametsik luzeena eragin dute unibertsoan.
|
|
|
Dantzan ari da gaixoa, ahizpari helduta, irribarrea ezpainetan. Aldamenetik begira
|
dute
gizona, mirestekoa da ahalegina, pentsatzen du, txorimaloa bele beltzak uxatu nahian, baina emaztearen ezpainetako irribarrea tristezia bortxatuz lortua dela iruditzen zaio hala ere, bele horiek ez dira txorimaloaren beldur, sumatzen du, aspaldi dira ohituak, jarriak.
|
|
2016
|
|
|
Gizon zuri latz eta aurpegi goibelek heriotza ekartzen baldin badiote giza itxurako izaki bati, emakume zuri bat desloretu duelako, orduan, okerrik handiena mendekatu
|
dute
gizon zuri horiek, krimenik beltzena(...)
|
|
2017
|
|
|
Bihotzekoa izan da esan du medikuak. Izara zuriarekin estalita eraman
|
dute
gizon handia, inurriek buruzagia hostoarekin bezala. Eta mundua berriz abian jarri da.
|
|
|
Gizonen artean, bestalde, ez dago alde handirik: Italian 9 ordu egiten dituzte astean, Espainian 10 eta Dinamarkan, aldiz, 12 Suedian bakarrik egiten
|
dute
gizonek emakumeek adina ordaindu gabeko lan: 21 ordu astean (Esping Andersen, 1999:
|
|
|
Nekatuak abiatu dira zango ahulduak, eta are gehiago nekarazten haize zakarrak. Haren uluak isiltzen diren aldi bakanetan bestelako hotsek tokia egin
|
dute
gizonaren belarrietan. Adar hautsien kraska.
|
|
|
Gainera, penizilina behar duen zauri baten gainean area ipintzea ere... bada, ez da batere osasungarria. Modu horretan galdu
|
dute
gizon batzuek hanka bat edo beso bat edo bizia bera ere. Baina beharbada gehien hunkitu ninduena bertako haurren ospitalera egin nuen bisitaldia izan zen.
|
|
|
Gizonek garraztasunez salatzen dituzte bidegabekeria sozialak edo arrazari lotutakoak, baina barkaberak eta ulerberak agertzen dira menderakuntza matxistarekin. Borroka feminista bigarren mailakoa dela azaldu nahi izaten
|
dute
gizon askok, aberatsen kirola, desegokia, eta ez dela premiazkoa. Ergela izan behar, edo maltzur alaena, zapalkuntza bat jasanezina dela irizteko eta bestea poesiaz betea dagoela uste izateko.
|
|
2018
|
|
|
Hala, badirudi patriarkatuak ez duela garrantzirik gizarte zibilean, baina, egiatan, eskubide patriarkala hedatuta dago gizarte zibil osoan. Enplegu kontratuak eta (honela esango diot nik) prostituzio kontratuak, biak ere merkatu publiko kapitalistan sarturik, ezkontza kontratuak bezain sendo berresten
|
dute
gizonen eskubidea. Gizarte zibilaren bi eremuak bereiz daude, baina, aldi berean, ezin bereizizkoak dira.
|
|
|
emakumeen gorputzak merkatu kapitalistan saltzearekin parekatzeko ere, eta hori posible da, soil soilik, galdera garrantzitsu hau egiten ez delako: irrits natural hori gogobetetzeko hainbeste modu egonik, zergatik eskatzen
|
dute
gizonek merkatu kapitalistan emakumeen gorputzak publikoki eskuragarri egotea diru truke?
|
|
|
–Emakume ezkondua gizon bakar bati lotua dago, bizi guztirako; prostitutak, berriz, bezero batzuk ditu, lan bakoitzeko ordaintzen dutenak. Bata gizonezko batek babesten du gainerakoengandik; bestea, berriz, gizon guztiek defendatzen
|
dute
gizon bakoitzaren tirania esklusibotik?. Cicely Hamiltonek 1909an esan zuenez, berriz, nahiz eta emakumeei ez zitzaien uzten libre negoziatzen legitimoa zitzaien negozio bakarrean (alegia, ezkontzan), askatasun horretaz balia zitezkeen negozio ilegitimoan:
|
|
|
« [Jonesen] emakume homosexualen lehen taldea: ez daukate interesik beste emakumeengan, baina gura
|
dute
gizonek beren maskulinotasuna «aitortzea», eta gizonen parekoak direla diote, edo, bestela esanda, gizonak direla» (37). Lacanek egiten duen bezala, hemen ere lesbiana posizio asexualtzat jotzen da, areago, sexualitatea arbuiatzen duen posiziotzat.
|
|
|
Emakumeak «truke objektu» poetikoak dira: diskurtsoaren ustezko objektu esplizituak izanik, bitarteko lana egiten
|
dute
gizonen arteko desira harreman aitortu gabean.
|
|
|
Ez dute gehiago kontu horretaz hitz egiten. Erabakia
|
dute
gizona ez dela berriro ahaleginduko aitak ezkontzen utz diezaion. Aitak ez baitu errukirik batere izango bere semearenganako.
|
|
2019
|
|
|
Horixe erakusten du Sastrek Izatea eta Ezereza liburuan; horixe esaten du Bachelardek ere Lurrari, Aireari, Urari buruzko lanetan: psikoanalistek uste
|
dute
gizonaren aurreneko egia zera dela, bere gorputzarekin eta gizartean kideen gorputzarekin duen harremana; gizonak, ordea, badu oinarrizko interes bat inguratzen duen mundu naturalaren funtsaren inguruan, eta saiatzen da funts hori ezagutzen lanean, jokoan,, irudimen dinamikoaren, esperientzia guztietan; gizonak bat egiten du modu konkretuan existentziarekin, mundu guztiaren bitartez, zeina ahal den modu guztietan hautemana baita.
|
|
|
Zer eskubide onartu dizkio? Nola definitu
|
dute
gizonek emakumea?
|
|
|
Gizonek birkonkistaturiko munduan, jainko maskulino batek, hau da, Dionisosek usurpatu ditu Ixtarren, Astarteren bertute magiko basak, baina oraindik ere emakumeak dira haren inguruan lokabetzen direnak: Menadeek, Tiadeek, Bakanteek horditasun erlijiosora bultzatzen
|
dute
gizona, eromen sakratura. Antzekoa da prostituzio sakratuaren eginkizuna ere:
|
|
|
Kontatu du gernu funtzioak garrantzi handia izan zuela haurtzaroan; gernu jolasetan ibiltzen zen anaiekin, eta eskuak bustitzen zituzten, batere nazkarik sentitu gabe. . Gernu organoekin zerikusia
|
dute
gizonen gehiagotasunaz izan nituen aurreneko kontzepzioek. Gorrotoa nion naturari, halako organo eroso eta apaingarria eman ez zidalako.
|
|
|
Ez dago haien nagusi erabatekoa den gizonik. Baina, halarik ere, guztiz premiazkoa
|
dute
gizona. Kortesanak bizimodua ateratzeko dituen bitarteko guztiak galtzen ditu baldin gizonak desiratua izateari uzten badio; hasiberriak badaki bere etorkizuna gizonen esku dagoela; zinemako izarrari berari ere, gizonen babesik gabe, histu egiten zaio ospea:
|
|
|
Gizonek unibertsalki debekatzen dute abortua, baina singularki onartzen dute irtenbide eroso gisa; zilegi zaie kontraesanean aritzea zinismo txoro batez, baina emakumeak bere haragi zaurituan bizi ditu kontraesan horiek; oro har, herabeegia izaten da gizonen fede txarraren kontra deliberatuki altxatzeko; nahiz eta pentsatu bidegabekeria baten biktima dela eta kriminaltzat jotzen dutela hala izan gabe, zikindua sentitzen da, umiliatua; berak hezurmamitzen du bere baitan, figura konkretu eta immediato batean, gizonaren hobena; gizonak du hoben egiten, baina gainetik kendu eta emakumearen bizkar uzten du; hitz batzuk esan besterik ez du egiten, erreguzko tonuan, mehatxuzkoan, arrazoizkoan, haserrezkoan, eta segituan ahazten ditu; emakumearentzat, ordea, mina eta odola dakartzate hitz horiek. Batzuetan, gizonak ez du ezer esaten, alde egin besterik ez, baina haren isiltasunak eta ihesak are nabarmenkiago gezurtatzen
|
dute
gizonek ezarririko kode moral guztia. Ez da harritzekoa emakumeen, immoralitatea?
|
|
|
Nolanahi ere, emakumeen konplizitatetik bakanetan sortzen da zinezko adiskidantzarik; emakumeek elkartasun espontaneo handiagoa sentitzen
|
dute
gizonek baino, baina elkartasun horretan ez dute beren buruaz harago egiten batzuek besteengana joz: denak batera, gizonen munduaren aldera itzultzen dira, eta mundu horren balioak hartu nahi dituzte zeinek beretzat.
|
|
|
Emakumeek erruz komentatu eta maiseatzen dituzte lagunen jokabideak, bai, baina ez gaiztakeriaz bakarrik: haiek epaitzeko eta norberak nola jokatu erabakitzeko, askoz ere asmamen moral handiagoa behar
|
dute
gizonek baino.
|
|
|
Gizasemearen aurrean subjektu esentzial gisa agertzeko, Friedak eta Élisek taktika bat erabiltzen
|
dute
gizonek maiz salatu izan dutena: haiei transzendentzia ukatzen saiatzen dira.
|
|
|
Ez hain era gordinean, bizimodu mundutarrak bide ematen die gazteei elkar ezagutzeko amen begiradapean. Askatuxeago daudenez, neskak gero eta gehiago ateratzen dira, fakultateetara joan, eta lanbide bat aukeratzen
|
dute
gizonak ezagutzeko modua ematen diena. 1945etik 1947ra, Claire Leplaek inkesta bat egin zuen burgesia belgikarraren artean ezkon hautuaren auziari buruz.
|
|
|
Lesbianen inguruan giro berezia sortzen da, kontrajarriak daudelako haien bizimodu pribatuaren ginezeo kutsua eta haien existentzia publikoaren independentzia maskulinoa. Gizonek bezala jokatzen
|
dute
gizonik gabeko mundu batean. Bakarrik dagoen emakumeak pittin bat bitxia dirudi beti; ez da egia gizonek emakumeak errespetatzen dituztela:
|
|
|
Konbentzimendua falta zaie, ordea, zinez altxatzeko beren erresuminak nahi bezalako, mundu suminezko? hori; jarrera anbibalenteegia
|
dute
gizonarenganako. Gizona haur bat da, bai, gorputz kontingente eta zaurgarri bat, inozo bat, erlamando gogaikarri bat, tirano zital bat, egoista bat, harroputz bat, baina heroi askatzailea ere bada, balioak banatzen dituen jainkoa.
|
|
|
Atzeratzen denean, nahita atzeratu ohi da. Zenbait emakume pinpirinek uste
|
dute
gizonaren desira areago bizitzen dutela hala, eta balio handiagoa ematen diotela beren presentziari; baina, ororen gainetik, gizonari pixka batean itxaronarazten dionean, emakumea kexaka ari da bere itxaronaldi luze horregatik, hau da, bere bizitzarengatik. Nolabait, itxaronaldi bat da emakumearen existentzia guztia, immanentziaren eta kontingentziaren linboan giltzapeturik baitago, eta haren justifikazioa besteren eskuetan baitago beti:
|
|
|
Gaztetasuna eta ezjakintasuna lagun, txoramenagatik hasi nintzen, txoramen errudun bategatik, nerabe bulkada itsusi eta lohi bategatik. Ezkon adinera ia iritsi gabeko neska askok amets egiten
|
dute
gizon heldu baten ikuskizuna, jostailua, maisulan libertinoa direla. Gutizia zatar bat da, asebetez ordaintzen dutena, eta lagun dituena pubertaroko neurosiak, klariona eta ikatza hortzikatzeko ohitura, liburu lohiak irakurtzekoa eta esku ahurretan orratzak sartzekoa.
|
|
|
Bai batzuentzat eta bai besteentzat, sexua zerbitzu bat da; emakume ezkondua gizon bakar bati lotua dago, bizi guztirako; prostitutak, berriz, bezero batzuk ditu, lan bakoitzeko ordaintzen dutenak. Bata gizonezko batek babesten du gainerakoengandik; bestea, berriz, gizon guztiek defendatzen
|
dute
gizon bakoitzaren tirania esklusibotik. Kasu batean zein bestean, konkurrentziak mugatzen ditu gorputza emanez eskuratzen dituzten onurak; senarrak badaki beste emazte bat ere erdiets zezakeela:
|
|
|
Uretatik, apar freskotik, uzta horailetik jaiotako Venus horren baitan Demeter bizi da oraindik; emakumeaz jabetzen denean harengandik erdiesten duen plazeragatik, gizonak ugalmenaren indar ilunak pizten ditu emakumearengan; penetratzen duen organo berak ekartzen du haurra. Horregatik babesten
|
dute
gizona gizarte guztietan, hainbat taburen bitartez, emakumeen sexuaren mehatxuetatik. Alderantziz ez da gertatzen:
|
|
|
Psikiatrek diotenez, badago amets bat paziente gazteetan askotan aurkitu dutena: neskek imajinatzen
|
dute
gizon batek bortxatzen dituela emakume nagusi baten aurrean, eta haren oniritziz. Argi dago amari baimena eskatzen ari zaizkiola neskak, sinbolikoki, beren desirei amore eman ahal izateko.
|
|
|
Beren buruarentzat aski izateko ezintasun horrek uzkurtasuna sortzen du, eta uzkurtasun horrek, bizi guztian hedatu, eta lana bera ere markatzen die. Neskek pentsatzen
|
dute
gizonen kontua direla garaipen distiratsuak; ez dira ausartzen goi xederik izaten. Ikusia dugu zer esaten duten hamabost urteko neskek, beren burua mutilekin konparatzen dutenean:
|
|
|
Emakumearen historialari batek, Donaldsonek, nabarmendu zuen modu asimetrikoan mutilatu izan direla, gizona gizaki arra da, eta emakumea gizaki emea da? gisako definizioak; batez ere psikoanalistek definitu
|
dute
gizona gizaki gisa eta emakumea eme gisa: emakumeak gizaki gisa jokatzen duen bakoitzean, esaten dute gizasemea imitatzen ari dela.
|
|
|
–Emakumeak harreman negatibo baten barnean bihurtzen du gizona idealtasunean produktibo[...] Emakumearekiko harreman negatiboek infinitu egin gaitzakete[...] emakumearekiko harreman positiboek finitu egiten
|
dute
gizona heinik handienetan?. Alegia, emakumea beharrezkoa da Ideia bat izaten segitzen duen neurrian, gizonak bere transzendentzia proiektatzen duen Ideia bat, hain zuzen, baina ezin kaltegarriagoa da errealitate objektiboa den aldetik, bere buruarentzat existitu eta bere buruan mugatua den aldetik.
|
|
|
Parekatze hori ez da alegorikoa bakarrik: afektiboki ere egiten
|
dute
gizon askok. Bidaiari dabilen gizonak emakumeari eskatu ohi dio bisitatzen dituen eskualdeen giltza:
|
|
|
Zeren, munduan, gizona subiranoa baita, eta bere desiren bortitza aldarrikatzen baitu bere subiranotasunaren seinale gisa; gaitasun erotiko handiak dituen gizona indartsua dela esaten da, ahaltsua dela: epiteto horiek jardueratzat eta transzendentziatzat jotzen
|
dute
gizona; emakumeaz, aldiz, objektua besterik ez denez, beroa edo hotza dela esaten da, hots, emakumeak ezin erakutsiko du sekula ezaugarri pasiboez bestelakorik.
|
|
|
esamoldeetan eta beste batzuetan, iradokitzailea da batzuetan haurraren irudimenarentzat; imajinatzen du transfusio solemneren bat egiten dela ezkontzean. Baina, maizago, gernu eta iraitz sistemarekin loturik agertzen zaio, kontu fisikoa?; bereziki, askotan haurrek pentsatzen
|
dute
gizonak pixa egiten duela emakumearen barrenean. Sexu jarduna zikina iruditzen zaie.
|
|
|
Heldu bihurtzea metamorfosi bat da, eta horrek kikildu egiten ditu: nerabe askok larrimin handia dute askatasun exijente bat agertzen hasten denean, baina pozez erdiesten
|
dute
gizonen duintasuna. Neskatoak, kontrara, pertsona heldu egiteko, bere burua giltzapetu beharra dauka feminitateak inposatuko dizkion mugetan.
|
|
|
Gizonen pribilegio ekonomikoa, haien balio soziala, ezkontzaren izen ona, gizonen babesaren probetxua: horren guztiaren ondorioz, emakumeek biziki desiratzen
|
dute
gizonen gustukoak izatea. Oro har, basailuaren egoeran daude oraindik.
|
|
|
emakumeen masa Historiatik kanpo dago, eta haietako bakoitzarentzat oztopo dira zirkunstantziak, eta ez akuilu. Mundua aldatu ahal izateko, lehenik eta behin, hartan sendo errotua egon beharra dago; gizartean sendo erroturiko emakumeak, ordea, gizarteari esaneko zaizkion horiexek dira; Jainkoak hala nahita ekintzarako izendatu ezean, eta, hala gertatzen denean, emakumeek erakutsia
|
dute
gizonak bezain iaioak direla?, munstro bitxiak dira emakume asmotsua, emakume heroia. Emakumeak mundua beren etxea ere badela sentitzen hastea ezinbestekoa da Rosa Luxemburg bat ager dadin, Madame Curie bat ager dadin.
|
|
|
Egiaz, emakume gutxik dakite harreman libre bat osatzen bikotekidearekin; emakumeek berek kate batzuk jartzen dizkiote beren buruari, gizonak eraman nahi ez dituenak: maiteminduaren jarrera hartzen
|
dute
gizonarekin. Hogei urteko itxaronaldi, ametsaldi, esperantzaldi batean, emakume gazteak heroi askatzaile eta salbatzailearen mitoa ibili du gogoan:
|
|
|
Lehen, Elizak madarikatu egiten zituen emakume aktoreak: zorrozkeria horrexek askatasun handiagoa ekarri die beti bizi ohituretan; askotan, hortxe dute harreman mundutarren bizimoldea, eta, kortesanek bezala, egunean denbora luzea igarotzen
|
dute
gizonen konpainian. Nolanahi ere, bizimodua beren kabuz ateratzen dutenez, eta lanean zentzua aurkitzen diotenez existentziari, ihes egiten diote gizonen uztarpeari.
|
|
|
Xularme orotatik isuritako izerdiak eta zirrizturik gordeenak jariatutako substantzia likatsuek bat egiten dutenean, beraien gogoa bi zaldi ero dira elkarren talka saihetsezinera abian, ihintz epelezko belazetik barna arrapaladan. Evaren hatz zorrotz grinatsuek goitik behera goldatzen
|
dute
gizonaren bizkarra gupida gabe, odolezko ildaskak utziz. Gizonak, erantzunez, titi-buruak hozkatzen dizkio, indarrez, Evari plazerak eta minak, nahasian, barren barrenetik ernatutako intziri bat jaulkiaraziz.
|
|
2020
|
|
|
eragileekin harremanak dituztenak, panorama politikoa hurbiletik ezagutzen dutenak eta ibilbide politikoa dutenak. Era indibidualean, inork ez du beto kapazitaterik, baina erabakietan eta gainerako kideen iritzian eragiteko gaitasun gehiago
|
dute
gizonek.
|
|
|
Gainbalioa ez zaie soilik produktu zehatz batzuei atxikiko orain arteko irizpideei jarraituz (lan indarraren prezioa
|
dute
gizon talde batzuek ezarri orain bezala), baizik eta egindako lana, ordaindua eta ez ordaindua, era berean banatuko da komunitateak adostutako irizpideen arabera, bi lan mota horien egiturazko eraldaketa lortu arte: lan ordainduak ez du inoiz lan ez ordaindua gaindituko, ez denboran ezta balioan ere, eta banakako guztiek lan ordaindu eta ez ordaindu antzekoa egingo dute (ezin da lan ordainduan emandako denbora lan ez ordaindutik kendu), hauen arteko zatiketa desagertu arte desmerkantilizazio eta desfamiliarizazioaren bidez. Proposatutako sistema horrek berrikuspena eta ebaluaketa jarraitua du, ez dadin merkantilizazioa izan kapital sozial, ekonomiko eta sinbolikoaren iturri, eta lan desberdinen kategorizazioa aldatze aldera nahiz lan horiek sortzen dituzten kapital ezberdinen banaketa bidezkoagoa ziurtatze aldera.
|
|
|
Ongizate Estatuek, modu eta intentsitate desberdinetan bada ere emakumeek egiten zituzten zenbait lanen ardura hartu dutenez, emakumeen bizitzetan transformazio handiagoa eragiten
|
dute
gizonengan baino. Gainera, ongizate Estatuen lau tipologien konparaketekin ikusten da dimentsio honetan horietako bakoitzak emakumeekiko ondorio diferentzialak dituela eta gizonekiko orokorrean ez.
|
|
|
Fenomeno hau ulertzeko, denboraren erabilera ezberdinen inguruko datuak behar ditugu, hau da, zenbat denbora
|
dute
gizonek eta zenbat emakumeek. Zertan erabiltzen dute denbora hori?
|
|
|
Subjektu burgesaren lidergoarekin eraikitzen hasiko da, eta egitura sozio-ekonomiko eta produktibo berriei moldatutako patriarkatu horren funtsezko kontzeptuak arlo sozio-politiko eta ekonomikoan espazio publikoa eta espazio pribatua izango dira (espazio publiko eta pribatu ezberdinen garapena), gizon modernoa eraikitzeko oinarrizko zatiketa espaziala bilakatuz (ikus Descartes, Hobbes, Rousseau, Locke, Kant, Burke, Freud, Spencer, Darwin, Sartre, Giddens, Habermas, Held, Rawls). Espazioaren eta beraz funtzioen zatiketa horrek, hau da, lurraldetze berri horiek ahalbidetuko
|
dute
gizon modernoaren, hots, gizon ez feudalaren eta, beraz, gizon publiko politikoaren osaera, edo bestela esanda, haien artean berdinak diren gizonen (liberté, égalité, fraternité) eraketa, aro feudaleko gizarte estamentala atzean utzi eta berdinen arteko gizarte modernoa (liberala eta kapitalista) eraikitze bidean. Baina berdinak direnen komunitatea edo espazioa osatzeko, berdinak ez direnen espazioa behar da, berdinen espaziotik ezberdinduko dena (identitate ororen oinarrizko mekanismoa baita gu/ haiek ezberdinketa), eta hori da emakume pribatizatu eta modernoaren eraketaren funtsa:
|
|
|
Gizonen artean, bestalde, ez dago alde handirik: Italian 9 ordu egiten dituzte astean, Espainian 10 eta Danimarkan, aldiz, 12 Suedian bakarrik egiten
|
dute
gizonek emakumeek adina ordaindu gabeko lan: 21 ordu astean (Etxeberria, 2016).
|
|
|
Haserrearen sua eta inpotentziaren abaildura nahasten zaizkio emazteari bisaian. Ohatzean etzan
|
dute
gizona, arropak kendu, zapi busti bat paratu kopetan, eta mantaz estali dute. Baina nabari zaio emakumeari ez dakiela jada zer egin:
|
|
2021
|
|
|
Virginia Woolfek bakoitzak bere gelan idatzi behar duela esan zuenean, esan nahi zigun ezin dugula gure ebaluzioa kanpo begiradatik egin. Emakumeok egiten dugunaren balioa ez
|
dute
gizonek neurtzen. Euskaldunok egiten dugunaren balioa ere ez du kanpoko inork neurtu behar.
|
|
2022
|
|
|
Definizio normatiboek posible egiten
|
dute
gizon ezberdinak araura neurri desberdinetan hurreratzea. Baina horrek paradoxak sortzen ditu berehala; hain zuzen, horietako batzuk Gizonen Askapeneko idazki goiztiarretan hauteman ziren.
|
|
|
Funtzio instrumental/ adierazkorren genero banaketaren gaineko nozio handirik ere ez dute. Linley Walker-ek aztertutako langile klaseko nesken antzera, gizon gazte hauentzat emakumeak ez dira espezialista emozionalak eta ez
|
dute
gizonek ez bezalako adierazkortasunik edo pertsonazaletasunik130.
|
|
|
Halaber, gizon gayek homosexualitatearekiko lilura hauteman
|
dute
gizon heterosexualengan. Zenbaitentzat, homofobia desira sekretu baten adierazpidea da, kontzientziatik kanporatu ostean gorroto bihurtutakoa.
|
|
|
Dean Carringtonen erotismoak generoaren mirarekin irakurritako gorputz antzekotasuna du ardatz (hau da, ez du gorputz diferentzia eta antzekotasuna irakurtzeko dauden beste moduetako bat ere baliatzen; erreparatu bularrei eskaintzen dien arretari, horiek gure kulturako genero sinbolo nagusi bat izanik). Erotismo generodun hori dago gay komunitate hiritarraren eraketaren oinarrian, eta hain zuzen komunitate horrekin negoziatu behar izan
|
dute
gizon hauek (zenbaitetan zailtasunez, Alan Andrewsek tabernetan izandako esperientzian esaterako, eta beste batzuetan lasaitasunez), hori izan baita gizon gay bat hemen eta orain izatea zer den definitzen duena.
|
|
|
Taldearen beraren ikuspegi apolitikoak erakusten du maskulinitate hegemonikoaren alternatiba publiko hori egonkortu dela. Ez
|
dute
gizon gay gisa haien existentziagatik beragatik borrokatu behar, aurreko belaunaldiek egin behar izan zuten moduan. Are esanguratsuagoa da hori kontuan hartuta maskulinitate hegemonikoaren markoaren baitan abiatu zirela.
|
|
|
Garyk ia akabatu zuen Eel gau batean. 22 rifle batekin, Eelek Garyren neska lagun ohia iraindu osteko eztabaida mozkorrean. Baina bat egiten
|
dute
gizonen sexualitatearen gaineko jagoletzan:
|
|
|
Genero anbiguotasuna sindrometzat baino kultur politikaren aldaeratzat tratatzeko era hori bat dator Mieliren sexu politikaren ereduarekin, eta bien artean pista garrantzitsua eskaintzen
|
dute
gizonen politika antisexisten iturriei dagokienez. Maskulinitate politika horrek ez du maskulinitate forma nagusi bat oinarrian, kapitulu honetan aipatutako beste hirurek bezala.
|
|
|
Desparekotasunari buruzko estatistikek adierazten
|
dute
gizonak direla abantailadun taldea, eta ez maskulinitateak. Carole Pateman ek nabarmendu du gizonek ez dutela boterea genero baten gainean baliatzen, gorpuztutako emakumeen gainean baizik; eta boterea sexu bat bezala baliatzen dutela237 Arazo garrantzitsu bat dago hemen, xede politikoei dagokiena, eta ez soilik txikikeria terminologikoei.
|
|
|
Hala ere, genero politika hutsetik at aurki daitezke maskulinitate politikentzako aukerarik onenak, generoak beste egitura batzuekin topo egiten duen intersekzioetan. Zenbait egoeratan, maskulinitateaz bestelako arrazoiek bultzatzen
|
dute
gizonen arteko elkartasuna, eta horrek genero justiziaren egitasmoa babes dezake, egoera berberean dauden emakumeekiko elkartasun esplizitua dagoen kasuetan bereziki. Besteak beste, langile alderdi eta alderdi sozialistetan, sindikatuetan, mugimendu ekologistan, komunitate politikan, erresistentzia antikolonialetako mugimenduetan, kultur demokraziaren aldeko mugimenduetan eta arraza berdintasunaren aldeko mugimenduetan sortzen dira egoera horiek.
|
|
|
Emakumeen batez besteko diru sarrerak bikoiztu egiten dituzte gizonenek, gutxi gorabehera, eta aberastasun metaketa nagusiak kontrolatzen dituzte. Ekonomian gehiago parte hartzen
|
dute
gizonek, eta erraztasun handiagoa dute etorkizuneko aukerak eskuratzeko, hala nola igoerak. Gizonek, senarrek bereziki, emakumeen lan ordaingabeari etekina ateratzen diote.
|
|
|
" Horrela ezagutu dut nik beti. Gizonek ez dute espartingile izan nahi, eta nagusiek ez
|
dute
gizonik nahi lantegietan", erraten dit Michellek. " Lan honek ez du prestigiorik, gaizki ordaindua izan da beti.
|
|
2023
|
|
|
eta ardo zuria eskatzen
|
dute
gizonek, egarria ematen baitu bizitzak, egarria dantzak, galtzen diren izerdiek beste izerdi berri batzuk behar dituztelako; eta Mariak batek daki nondik ateratzen dituen besoak egarri guztietara iristeko, gona laburrean hankak sendo, azkar eta irribarrez, dantzak arindu egiten diolako penaren pisua, lausotu egiten zaio, eta irribarrez eta ardoz eskaintzen zaio munduari. Jendeak pistaren erditik egiten dio oihu, eta egiten dio txistu, eta Mariak badaki egarriei aurpegiak jartzen, eta bai aurpegiei egarriak jartzen ere; prest jartzen ditu eta, denborak arnasarik emanez gero, pistaren erdira ateratzen da edatekoekin, eta bertan gelditzen da zati batean egarrituekin dantzan, eta presarik ez dago, urjentziarik ez dago.
|
|
|
Artearen historian, eskultura nahiz pinturaren bidez, behin eta berriz errepresentatu den eszena da, dramatismo handikoa: zartailu batez azotatu
|
dute
gizona, arantza zorrotzez osaturiko koroa ipini diote buruan, bultzaka eta zaplaztekoka erabili dute, barre egin diote... eta, gainera, badakigu okerrena etortzekoa dela.
|
|
|
Bahitzaileek agindua
|
dute
gizona ondo tratatzeko eta pazientziaz eroateko haren kasketaldiak, egin beharrekoa egiteko ordua etortzen zaien arte, eta etorri, etorri zaie halako batean agindua: hil egin behar dute Lemoizko ingeniari burua, eta haren hilotza galduren batean utzi.
|
|
|
Oraingo honetan, Donostiako ospitalean errondan dabiltza zerbitzuburua, ondokoa, egoiliarra, erizainak... eta sartu dira Antton izeneko Aiako baserritar baten gelara eta hantxe ikusi
|
dute
gizona trajea jantzita, ondo orraztuta eta txapela buruan barruraino sartuta. " Ene!", diotso zerbitzuburuak," zer egiten duzu jantzita?".
|